Archives ou correspondance inédite de la maison d'Orange-Nassau (première série). Supplément

31.
Griefs des Pays-Bas contre le Roi († ms.). Capita aliquot querelarum.

*_** Cette pièce, où l'on a rassemblé des matériaux pour une exposition de griefs, n'a pu être écrite avant 1568.

Impedita libertas investigandi viam salutis.

Libertas fruendi immunitatibus, juxta recessus Imperii ac unionem cum eodem, adempta.

Persecutionum et edictorum inaudita crudelitas, nulla sexus, aetatis, causae, habita ratione.

Inquisitionis non ferenda tyrannis ac ecclesiasticorum cognitio in laïcos contra expressa privilegia.

Abbatiarum ac prebendarum, possessoribus non auditis, iniquissima ademptio ac incorporatio, contra approbatas consuetudines.

[p. 103*]

⁺Episcopatuum subdola novitas ac violenta investitura, contra expressum jus tam antistitum quam subditorum, inconsultis etiam tam iisdem quam Statibus.

Superba et damnosa unius ac solius hominis tum novi tum extranei gubernatio.

Zelus antiquam libertatem conservandi neque in comminatam ac previsam Hispani servitutem se dandi.

Belgis expresso privilegio licitum esse non solum misso a Rege, sed etiam ipsimet Regi cum armis venienti resistere, ac portus claudere et vim repellere.

Eosdem non diutius debere obedientiam quam Princeps promissis stet.

Omnes teneri juramento ad conservationem et defensionem jurium ac immunitatum patriae.

Contractus cum Rege iuitus nequaquam incolis observatus.

Querelae Statuum provinciarum ac civitatum sepius ostensae, non auditae neque resarcitae.

Debita ac promissa regia non exoluta.

Itinera, terra marique latrociniis grassatoribusque, contra promissum, infesta.

Civibus suis legibus vivendi, multis in rebus, sepius impedita libertas.

Teloniorum inexplebilis rapina et impunitas.

Liberum negociationis, navigationis ac artificiorum commercium subinde impeditum.

Annonae caritas ac frumenti raritas studio sepe quesita.

Congregatio atque consensus in publicis deliberationibus necessarius neglecta.

Promissa regia sepius verbis repetita, sed non adimpleta, quinimo contraria decreta.

+ 1568.

[p. 104*]

⁺Exacerbationes pupuli subinde irritatae ac multo minus curatae.

Hyspanorum militum decedente rege tentata mansio.

Armis profligandi Evangelii ac vi opprimendae libertatis publicae conelusa determinatio.

Adversus novos Episcopatus, Abbatiarum incorporationes, inquisitionis molumen, persecutionum rigorem querelae et oppositiones non auditae.

Decretorum Tridentini concilii contra regionis et incolarum exemptiones intentata executio.

Militum, dum nullus esset hostis, coactio eorumque contra patria jura insolentia atque impunitas.

Multorum locorum per presidia vexatio ac oppressio.

Civitates, suo jure extraneum militem recusantes, rebellionis notatae, obsessae, et vi in servitutem redactae.

Extranei gubernatoris cum extero milite adventus, ejusque barbara ac inaudita crudelitas.

Suspensiones, concessiones, pacta conventa susque deque habita.

Comeatus redeundi magnatis in Hispaniam ablegatis denegatus.

Injusta oppressio illorum quibus Cardinalis male vult.

Asseclarum ejusdem omnia perturbandi sedulum studium.

Ordinis aurei velleris juramenta et statuta neglecta.

Comitum, magnatum, nobilium ac expertorum hominum, injusta detentio, occisio, proscriptio et spoliatio.

Verbi divini citra ullam distinctionem ejectio, ac omnis idolatriae et abusus stabilitio, summaque conscientiarum servitus.

Nationum mercatoribus denegata petita securitas.

+ 1568.

[p. 105*]

⁺Subditorum, salva conscientia, obedientia ac fidelitas, nulla subsistente rebellionis nota, in aliqua communitate⁽¹⁾ ....

+ 1568.

(1) ... La phrase est inachevée.