Piksjitten op Snyp

[p. 49]

Twadde diel
In stratezjy foar it fuorjen fan bargen

[p. 51]

Haadstik 13
Netdemokratisearre dokter yn readfluwielen pak

De Grutsk kin noch krekt de kaai yn it slot fan de doar stekke en him trije kear nei lofts draaie. Dit slot liket normaal. De bûtendoar hat in rjochtsdraaiend slot. Elke kear op 'e nij moat er de harsens der by hawwe mei dy frekte doarren. Hy begrypt de systemen net. De binnendoar hat ien rjochtsdraaiende beweging en dêrnei twa nei lofts. Hy triuwt de doar iepen, hinkelet de keamer yn, jout de doar in dúst mei syn hân, en wjukkelet dan nei it matras yn de hoeke fan de keamer. As in oansketten ko falt er del. Hy sjocht it mes fan de slachter yn de iene hân en yn de oare de grutte revolver mei lûddimper.

As er leit fielt er syn longen. Se steane op springen, syn skonken trilje en se fiele leadswier. Hy himet as De Kuk, de âlde deagraver en oandrager, dy't eartiids de swiere kiste hast net trije kear it hôf om sjouwe koe. In pear kear hie De Grutsk sjoen, dat er mei de kiste njonken it grêf deldondere as in sek sân. De Bor liet him dan even út in fleske drinke en dan stie De Kuk mei gauwens wer oerein. As lyts mantsje achteroan krige De Kuk altiten it measte gewicht op 'e bealch. En sa fielt De Grutsk him no. Hy is út de liken, en fielt him as in lyk.

- As Jo sa trochgeane is it oer in wike of seis ôfrûn, - sei it frommes doe't er har in oere lyn syn probleem foarlei. It hie te krijen mei wetterige skonken, trienjende eagen, jûkjende hoksen, blierren tusken de tosken en op oare plakken om de tonge hinne, en foaral mei spieren dy't oeral opspilen. Yn de skonken, yn de earmen, yn de rêch en soms sels yn de kul. Foaral dat lêste snapte de Grutsk neat fan, want hy miende dat sa'n apparaat noch bonken noch spieren hie. Mar nettsjinsteande dat barde it wol. De rits fan syn broek skeat soms spontaan iepen, en dat wie frekte ferfelend as jo by de bakker stiene of yn in grientesaak.

- Gjin drip drank mear, want Jo sûpe josels de oven yn. -

De Grutsk fûn it dúdlik praat. De measte dokters leine oant no ta de problemen op de midden fan de tafel, en fregen dan hoe't se it tegearre oplosse soene. Hy hie dêr earst oan wenne moatten, want hy tocht noch altiten dat sokke lju har fak yn 'e fingers hiene. Mar dat hie er al lang ôfleard yn de Grutstêd. Men krige in boek mei kwalen oanrikt en

[p. 52]

waard fersocht thús stúdzje te meitsjen fan it probleem. Dêrnei koe de demokratyske diskusje begjinne. De Grutsk hie der frjemd fan opsjoen, want yn syn eagen betsjutte demokrasy wat oars.

Hy hie it in kear hân mei in ferstoppe ear. Sûnt syn tolfde waard dat ear om de twa jier even útspuite. It wetter spielde in setsje troch jins harsens, hûnderten fisken fleagen jin foar de eagen lâns en hupsakee, it wie wer opskjinne. Dat hearde no al jierren by syn libben. Doe't er mei dit ienfâldige âlde oplosbere kwaaltsje yn ien fan de praktiken yn de binnenstêd fan de Grutstêd kaam feroare dat ynienen yn in heel grut probleem. Hy lei út dat it sûnt syn tolfde al in fyftjin kear skjinmakke wie, mar de man woe der neat fan witte. Hy woe de oarsaak op it spoar komme, en dêrnei yngripe. De Grutsk yn alle steaten fansels. Hy reesde ta de doar út en besleat dan yn 'e goedichheid mar mei ien ear fierder troch it libben te gean.

Nei in setsje rekke lykwols it oare ear ek ticht - it hie no fansels fierste folle te dwaan - en op in stuit waard er hast deariden, omdat er de toeters fan auto's net mear hearde. Sels de brânwachten mei allegearre sirenes fleagen him lûdleas foarby. Yn in polyklinyk hiene se doe beide earen tagelyk oan in spuit lein. Op dat stuit fleagen der net allinne fisken foar syn eagen lâns, mar ek fûgels en fjouwerjende hynders. Prachtich. Hy hie de lju ekstra betanke foar de foarstelling. Fanôf dy tiid hie er it net mear sa stean op demokratyske dokters.

De wurden fan dit frommes sprutsen him oan. Se hufte der daalk yn. De Bard hjitte se. It hie neat mei sjongen te krijen, mar alles mei it âlde lân dêr't er sels wei kaam. It hie wol wat, gjin geïkel, mar rjocht foar de kul, sis mar. Dêr koest wat mei, en yn feite koe gjin demokratysk gelul der tsjin op.

De Bard wie in bear fan in frommes, en op it earste gesicht sa lesbysk as de pest. Oan ien kant fûn De Grutsk dat spitich, mar mei in froulike dokter wie 't ek wol maklik. Mei sokken krigest gjin gesoademiter, en dêr hie er op it stuit ek helendal gjin ferlet fan mei De Frou út de binnenstêd en de njoggen hoeren dy't er besteld hie. Mar in prachtfrommes, dy De Bard, yn alle opsichten.

De Grutsk himet noch as in hûndert-meter-draver. De Grutsk flokt, en sels dat ienfâldige wurd komt út syn mûle as in breklike opiensteapeling fan klanken. Sels syn stim is oantaast. Der is ek altiten gedonder yn

[p. 53]

de toer. Krekt no't er der op út moast is dy frekte lift kapot. Achtenfjirtich meter klimme, en ek noch mear treden as de Aldehou. Syn bealch is yndied sa wrak as in fyts fan de dwinger. Alles pipet en skrast, en de skarnieren kreakje as in klok dy't yn gjin hûndert jier smard is.

De Grutsk wit dat er fansels wer fierste fluch nei boppen klommen is. Hy is berne op in plat stik lân mei in iepen loft dêrboppe, en hy sil nea ferstân krije fan bergen en oare Objekten dy't de loft yn springe. Doe't er yn it ferline noch wol by bergen oprûn moasten se him ek steefêst healwei de rit oppompe mei farske soerstof.

- Jo moatte mige, - sei it frommes doe't er nei de earste wurden oer de oven har ferstuivere oanseach. - Jo moatte mige. - Ja, maklik sein fansels. - Jo sitte fol focht. Dy drank hâldt alles fêst. -

Ja, mige, mige, frekte maklik sein as jo oan de oare kant fan de tafel sitte. De kofje kaam him wol sa út en troch ta de earen út, mar mige, ho mar.

- Jo moatte liters wetter drinke deis, - sei se. - Liters en nochris liters, oant jo oerstreame en fêstklonken wurde oan it húske. Jo kinne ek ûnder de brûs stean gean, want wetter ropt oar wetter. Sûpe, dûse en mige, dat binne de saken dy't jo de kommende wiken dwaan moatte. -De Grutsk sjocht De Bard wer foar him. Se hat in nauwslutend read fluwielen pak oan, en dêroerhinne in wite boerekile. Hy sjocht in prachtige kop, en fjoerreade lippen. In libjend skilderij hast. Alles is hjir oars op dizze rûchskerne, sels de húsdokters.

Nei in heal oere hat er de siken wer ûnder kontrole. Wetter, ja. Ynienen sjocht er de heale liter jonge. As er dêr no in heale liter wetter by skinkt, dan skeelt dat al wer de helte. Hy kin op 't lêst net yn ien kear fan de flier op 'e souder. Yn dit gefal is it oarsom fansels, mar it beroerde is dat de taal noait mei de tiid en de ûntwikkelingen meirint. Wurdboeken besteane by definysje út skimmel en binne út soarte net skreaun foar lju dy't oan de drank binne. Hy skrikt. Oan de drank? Mar wa bepaalt de definysje yn dit gefal. Miskien dy fluwielen pôt? Hy moat de kop der wol by hâlde fansels. Dan skoddet er dyselde kop hin en wer. Der moat wat barre.