Piksjitten op Snyp

[p. 54]

Haadstik 14
Rûkersguod

Ynienen wit De Grutsk hoe't it komt dat er de readfluwielen dokter daalk akseptearre. Se liket op syn earste hoer, op De juf Annach. Ferdomd as 't net wier is. Dy wie ek altiten rjocht foar de raap as De Onsk wer ris yn 'e broek miigd hie. Se draaide der noait om hinne, en foar de measten betsjutte dat ek de iennige wize om dúdlik te meitsjen wat der oan de hân wie. Koarte sintsjes mei wurden dy't se begrepen.

- Der hat wer immen ûnder de bank miigd, - sei se dan. Dêrnei snúfde se tige, naam in bûsdoek en snute de noas.

- De Lytsk helje it tobke út it turfhok en set dat ûnder de miger, want oars fersûpe wy hjir ek noch. -

Dan gniisde De Onsk. Hy wist fansels wol dat er sa lek wie as in tjems. Nei't syn mem him ien kear ferlern hie doe't se op 'e fyts nei hûs ried, yntusken lûd song en De Onsk yn in feartsje bedarre, sûnt dy tiid woe er blykber altiten wetter fiele. As it net foar hannen wie soarge er der sels wol foar.

De Lytsk sette it tobke ûnder de bank fan De Onsk, en yntusken kaam De Ank oanrinnen mei in fleske rûkersguod út de lessenaar fan De juf Annach. Dat geat se oer De Onsk hinne. Mear wie der ek net oan te dwaan. Ek de skoaldokter hie it net oplosse kinnen. De Onsk lekte. Net sa bot as De Jar, mar it stonk likegoed ferskriklik. Dy lucht fan dat mingsel fan miich en rûkersguod siet sûnt dy tiid foar ivich yn syn noas.

De Grutsk sjocht it wer foar syn eagen barren. Foaral De Ank makke der in foarstelling fan. Yn de iene hân hie se it fleske, dat se skean boppe De Onsk hâlde, en mei de oare hân knypte se har noas ticht. Se hâlde de holle wat achteroer, sadat har lange hier hin en wer wappere oer har rêch. Prachtich, as joech se de blommen wetter.

De Grutsk skrikt fan syn tinzen. Ferdoarje, hy moat oan it skriuwen, want oars rekket er alle ferhalen kwyt. Meastens komme se mar ien kear boppe driuwen. It is foar syn psyk trouwens ek wol aardich. Dy moat sa út en troch ek ris wat stoarjes en feiten hawwe út it ferline. Op sokke miichferhalen kikt er helendal. Dat hat De Grutsk al lang yn 'e smizen. No, dat is gjin probleem. Yn Snyp koest soksoarte fan spul eartiids

[p. 55]

opskeppe. It is ek goed foar syn proses, ien fan syn prosessen eins, want der rinne moai aardich wat protestbrieven troch it lân. It wichtichste is it proses, it gefjocht kin men wol sizze, mei de ûnderwiisklyk yn de regearingsstêd. Yn dat opsicht is De Psyk fan libbensbelang. Feiten en wierheden, oarsaken en gefolgen binne yn dit stik fan saken tige wichtich. Tegearre mei De Psyk makket hy út wat in feit is, en de ultime wierheden komme út de ferhalen dy't er útwikselet mei De Psyk. Hy hat it der tige drok mei.

As De Grutsk net op 'e rjochtbank sit om him syn eks fan de bealch te hâlden, dan moat er wol nei it Buro dêr't se hifkje en weagje en besjogge oft er wol binnen de regels falt. En sa binne der noch in pear saken. Eins hat er it op dit stuit te drok om ek noch wat op te skriuwen. Watte? Hy hat it noch noait sa drok hin. En no wurket dy ferdomde lift ek net mear. Mar dan fielt er ynienen wat. Miskien hat De Onsk der ek wol mei te krijen. Wa wit. De pillen begjinne al te wurkjen, dy dokter is goud wurdich.

De Grutsk rint nei de buis yn de hoeke fan de keamer en stoppet de kul yn it pypke. It is ferdomme noch mar in goed healoere lyn dat er in pear fan dy pillen opfretten hat en no begjinne se al te wurkjen. De Onsk is der neat by. It rint him as lij wetter út it liif. As dit sa trochgiet hâldt er gjin drip focht yn syn bealch. It hâldt net wer op. Aansens moat er ek noch as in útdroege hongerstaker werom nei it readfluwielen frommes. It liket wol oft it by him altiten drave of stilstean is. Net te leauwen, dit hâldt noait wer op. Hy kin yn de tuskentiid wol in sjekje draaie. En dan te betinken dat er al dy mingels niiskrekt ek noch meitôge hat doe't er omheech klimme moast by de treppen lâns. As it noch even trochgiet kin er fleane lykas ien fan syn buorfroulju dy't ta it finster útsprong en letter ferklearre dat se tocht dat se in fûgel wie. Miskien hie se ek wol fan sokke pillen hân.