Piksjitten op Snyp

Haadstik 128
In tsjinstslúf foar De Bulb

As De Grutsk wer wat by syn positiven komt knopet er de touwen en de beage om syn liif los. Hy hat de wrâld op syn harsens sjoen, mar yn syn kop is net wêzentlik wat feroare. Hy erkent dat it ynteressant is, mar hy is dochs folslein oars as syn eksmaat út de binnenstêd. Foar dat eksego hat de omkearde wrâld in nij útsjoch jûn op syn bestean, foar De Grutsk hat it wurke as in reade lape op in bolle.

Hy is tefreden dat er it even útprebearre hat, foaral dat sjen nei de omkearde telebylden. Der is noch mar ien wurd dat him no troch de kop gûnzet. Dat is De Krik. Dy moat lokwinske wurde mei syn rehabilitaasje op it ûnrjocht dat er ûndergean moast troch it krewearjen fan dy foarsitter fan it grutte keatsbarren, De Bulb. Dy miende dat er De

[p. 421]

Krik fermoarzelje koe as wie er in ynsekt, in beest sûnder taal en gefoel. De Grutsk - of syn eksfreon út de binnenstêd, mar dat makket no neat mear út - hat ek noch wat appeltsjes mei dy De Bulb te skilen. Ofweve mei sokke antike goaden, mei sokke hiërargyske yn kasten tinkende antydemokraten, dy't in arbeider noch nea oars sjoen hawwe as in optelsom fan termen, stront en rare sykten. Dy De Bulb, in sosjalist avant la lettre, en miskien ek wol dêrnei. It mes deryn soe syn grutte freon en dichter De Kasp wol sizze, it mes deryn, en leafst plat stekke. Akkoart, in mes is soms in pinne:

ynstjoerd stik foar it haadblêd

Doku-4, faksnûmer: sjoch poststimpel

Juster seach ik De Krik wer mei syn prykstôk op it griene gersfjild fan Mekka yn Dryhús. Sterker, ik hong op 'e kop en nettsjinsteande dat koe ik him werkenne. In prachtich gebeart fan de fiif kommisjeleden dy't dêrmei it ûnrjocht fan de eardere potentaat-foarsitter sljochte hawwe. Se moatte wol de hân oer de kul strutsen hawwe, sadat se it protest yn dat wichtige lichemsdiel fielden. De Bulb is dêrmei weromwiisd nei de histoarje fan syn eigen lyts persoantsje. Lyts, dat wie er. Ik sil dat útlizze. Eins herhelle er de skiednis dy't er ea sels rjocht sette woe. Ik bedoel, de Hogerhúsmite. Yn wêzen jildt ek foar him de siswize ‘Wy hâlde fan kristus, mar jezus noch oan ta, wy slane him dochs in spiker troch de harsens.’ Dy haat-leafde spilet faak op.

Jierrenlyn promovearre De Bulb op de Hogerhúsmite. Oertsjûge sosjalist as er wie besocht er wittenskiplik fêst te stellen, dat de lju yn de Hogerhússaak ûnrjochtfeardich behannele wiene troch de aristokratyske rjochters mei de hege huodden en de streekjespakken. Hy slagge dêr foar it neist yn. Syn hert siet doe noch net fol spikers en kramtried. Sadwaande waard er ek útnoege yn it âlde doarp fan de mite en hâlde dêr in lêzing oer de hele saak. Guon lju dy't de reboeije noch meimakke hiene kamen rinnende út oare doarpen nei de gearkomste. Dat hiene se yn de jierren fan de mite dien, dat woene se no wer dwaan. Al rinnende soe itselde gefoel fan eartiids wol werom komme, sadat se tige laden harkje koene nei de wurden fan De Bulb.

[p. 422]

De lêzing waard in grut súkses. De Bulb krige lykas by it keatsen in krânse om 'e nekke en tuten fan it moaiste frommes fan Schinbeet. It doarp fan de mite. De Bulb waard dêrtroch sa populêr, dat er letter sels foarsitter wurde koe fan de grutte kommisje. Yn de optocht rûn er dan krekt as dy aristokratyske rjochters. Yn in streekjespak en mei in hege hoed op 'e holle. Dat wie de tradysje, en as man fan de skiednis spruts him dat wol oan. Troch dy funksje feroare er al wat, en hy wie ek net mear sa wis oer syn ûndersyk oangeande de Hogerhúsmite. Yn 't koart sein, hy feroare yn in moderne sosjalist. En dêrmei naam er winliken al ôfskie fan de tradisjonele sosjalisten út de Hogerhúsmite. Troch de hege hoed krige De Bulb skaden foar de eagen, en fluezen net te min. It lange applaus elk jier nei de grutte striid en syn taspraak joech him it gefoel dat er in berne lieder wie. Hast in tribún út de tiid fan de Romeinske sesars. Ynsekten, bargen en lju mei te folle stront yn de termen moasten syn wetten folgje. Hy wie net om 'e nocht in pylder wurden yn it systeem.

No wol it gefal dat myn eksfreon (of iksels, mar dat makket al neat mear út) út de binnenstêd ek ris kontakt hân hat mei dy De Bulb. Hy koe him doe noch net, mar ien telefoantsje feroare dat yn in omsjoch. Myn eksfreon (of iksels, ensf.h.) wie op de skoalle dêr't er wurke ûnder oare belêstige mei wat administrative wurkjes foar in bepaalde ôfdieling. Hy stjoerde briefkes nei de âldelju oer har bern, en hy hie kontakt mei oare skoallen en ynstânsjes. Yn dy tiid waard soks noch dien mei tsjinstsluven, dêr't gjin postsegel op hoegde. Dat wie frekte handich, fluch en foardielich. Doe bestie der noch in algemien belang. En dat hie wol wat. It wie ommers ek tige kristlik en neffens de gelearden stuolle de maatskippij op dy filosofy. Hawar, it is mar krekt wat men leauwe wol.

Doe't myn eksfreon (of iksels, ensf.h.) ûntduts dat er op souder in skaakspul hie dêr't de namme fan De Bulb op stie, tocht er dat dy dat wol aardich fine soe en krij dêr berjocht fan. It kaam fêst út syn famylje. En dêr't De Bulb de baas wie fan inselde soart skoalle stjoerde myn eksmaat (of iksels, ensf.h.) in briefke yn sa'n tjinstslúf nei de skoalle fan De Bulb. It soe fêst oerkomme, en ek grif lêzen wurde. Dat tocht myn eksfreon (of iksels, ensf.h.). Mar it betearde allegearre wat oars.

In wike nei't de tsjinstslúf ferstjoerd wie frege syn (of mines, ensf.h.)

[p. 423]

eigen skoalbaas him even del te kommen. Dy fertelde him dat de ynspeksje skille hie mei de opmerking dat der tsjinstsluven brûkt waarden foar priveesaken. Myn eksfreon (of iksels, ensf.h.) reagearre ferwûndere. Dy ikel mei de hege hoed hie dus de ynspeksje skille oer in briefke fan fyftich sinten, dat ek noch in persoanlik briefke foar himsels west hie.

Myn eksmaat (of iksels, ensf.h.) lake lûd, flokte doe as in turfstekker en ferklearre De Bulb foar gek. Hy fertelde syn baas dat er wykliks op syn minst in hûndert sluven brûkte. Op syn minst, en altiten foar priveesaken. Doe wie er de keamer útrûn. Net te leauwen hoe't sokke kloaten omsprongen mei har kostbere tiid. Lieding jaan koene se hast net, mar mei spikers op leech wetter besochten se planken fêst te spikerjen, en as it heal koe in pear sinten te fertsjinjen foar in algemien belang, foar de moraal en foar har rjochtfeardichheidsgefoel dat lykop rûn mei har ego. Ik wie dan ek net botte ferbaasd doe't ik hearde dat De Bulb dwaande wie en fermoarzelje De Krik. Hy woe syn eigen Hogerhúsmite. Nei't er earst objektyf oan de kant fan de machteleazen stie, dêr gong er no ek objektyf oan de kant fan de macht sitten. Hy feroare yn in aristokratyske rjochter. Hy hie ommers in hege hoed op. De Krik ried him foar de fuotten, omdat syn eigen plysje ja sei, en De Krik nettsjinsteande grutte presje by syn eigen nee bleau. Dêr't De Krik bekend stie as in plysje mei op syn minst fjouwer eagen - en dus goed skiedsrjochtere en de krekte beslissingen naam - dêr wie de beslissing fan de plysje fan De Bulb in oanfluiting. As De Krik tajoech dat er it fout sjoen hie dan koe dat de hoed fan De Bulb rêde. Mar De Krik bleau by syn stânpunt. Dêrnei waard De Krik feroardiele ta libbenslang. In hoed is wichtiger as in kop mei fjouwer skerpe eagen.

Ik bin dan ek tige bliid dat De Krik no troch de nije oanfierder rehabilitearre is, en ik hoopje mei dizze twa ferhaaltsjes oer De Bulb by te dragen oan de mitefoarming fan De Krik, sadat dy de skiednis yngean kin as de man mei sels eagen. Libje is úteinlik it meitsjen fan miten en it ûntmitologisearjen fan skynhilligen en nepkeningen.

Grutstêd, Roekenêst, De Grutsk.