Piksjitten op Snyp

[p. 424]

Haadstik 129
Halleluja four in keatsbal

De Grutsk lêst it stik in pear kear oer en stelt fêst dat it stiet as in hûs. Hy hat it ritme wer te pakken. Sûnt syn maat yn de binnenstêd ferdwûn is yn dy omkearde wrâld fielt er him frijer, en liket it wol oft er ek rommer sykhelje kin. Hy wurdt wer helendal himsels. Dy bakkert mei soere molke op 'e rêch is ferdwûn. It rint hast wer as it spoar.

De Grutsk giet nei de faks en lit de trije blêden der yn ferdwine. No mar ôfwachtsje oft se it pleatse, want se wurde op dy krante ek langer wat mear benauder. Bang om de lju mei de hege huodden foar de skonken te rinnen of foar de holle te slaan. Sinsaasje en flauwekul wurde wat langer wat mear wichtige rubriken. Mar hawar, de measte lêzers lykje op De Krik, en miskien kin dat de trochslach jaan. En oars kin er it ek altiten noch brûke yn it boek, want it hat yn essinsje te krijen mei de wrâld fan De Lytsk yn syn doarp, dêr't ek fakentiids de hege huodden foar master opsloegen.

De Grutsk beslút en gean der plat foar. Hy moat noadich oan de gong mei de ferhalen. No't syn maat ferdwûn is kin er ek dy stikken better foarm jaan. Hy hoecht no net mear rekken te hâlden mei de soms dochs wol wat moralistyske opmerkings, en foaral de oanmerkings fan syn twadde ik dêre yn de binnenstêd. Miskien kin De Lytsk dochs noch mear tagroeie nei it jonkje dat er ienris west hat. De korreksjes fan syn maat sil er foar in part werombringe nei de orizjinele ferzjes. Se moatte sa helder en suver mooglik oer it fuotljocht komme. Sinsuer op de ûnderfiningen fan De Lytsk moat tefoaren kommen wurde. Dêroer hat er al heel wat telefoanyske diskusjes hân mei syn skriuwkollega op ôfstân.

De Lytsk moat út soarte libjen bliuwe yn syn eigen wrâld. Dy ûnderfiningen oangeande de paradoks tusken skientme en ferdjêr moatte net fergiftige wurde troch de oanlearde ideeën oer goed en kwea fan in folwoeksene lykas syn eksfreon. Dy hat guon saken út it ferline gewoan fuorttreaun, wêrtroch't er sizze kin dat er it net mear wit, of dat it net wier is. Oare barrens woe er gewoan feroarje, omdat er as folwoeksene net wêze wol dat er as jonkje de iensumens om him hinne field hat sa't in aai om in netberne fûgeltsje sit. Dêrtroch wie er dan no ek fêst fer-

[p. 425]

dwûn yn dy omkearde wrâld.

Dy rem hat De Grutsk elke kear field as er om kommentaar frege oan syn eksmaat. Kristusnochoanta, hoe hat er it yn 'e plasse krigen om mei dy kloat gear te wurkjen, en te ferwachtsjen dat er der wat oan hawwe koe. No krekt krijt er troch dat skriuwen oars neat is as bewegen yn jinsels troch jinsels, en dat is hast itselde as bûten jinsels bewege yn de wrâld dy't west hat en dy't noch oan de gong is, (dus) op it stuit bestiet. Tusken skriuwen en sjen bestiet by definysje gjin ferskil. De hâlding fan De Lytsk seit wat dat oanbelanget genôch. Dy skreau noch net, fansels net, mar dat koe letter ynhelle wurde. De Lytsk boarte en seach om him hinne, en eins wie dat ek in foarm fan skriuwen. De Grutsk skriuwt, en dat betsjut eins in soarte fan boartsjen. Hy tocht dat er mei syn eksfreon boartsje soe, mar dy hie dat al lang fergetten. De Grutsk moat allinne op syn eigen hynder wedzje, en miskien op de hynderkes út syn jeugd. No sa, bêst genôch.

Hy klapt yn syn hannen en âlet halleluja sa't dy bakker yn Dryhús dat altiten die. Dy bedoelde doe fansels wat oars, mar it ferdomt him neat. Hy lokwinsket himsels mei syn fynst. Hy hat godferdomme gjin oar nedich, en út soarte gjin abstrakte baas. Wham, hy nimt in keatsbaltsje fan syn buro, iepenet de doarren fan it balkon, nimt in oanloop en slacht de bal fier de loft yn. De sinne falt derop, en de Grutsk sjocht hoe't it projektyl skean nei ûnderen sjit. De flet mei it ljochtoargel tsjinoer him is fêst te fier, oars hie er miskien in finster oan diggels slein sa't se eartiids de spegelruten fan de slachter springe lieten.

Tefreden rint er even letter mei in gleske jonge nei syn matras. Hy hat it boek folslein yn 'e kop. In boek dat in byld jaan sil fan iensumens, sa't elk boek eins docht. Dêr sit de kaai. Dan slacht er de jenever yn ien slach troch syn strôt. Wham, it falt as in keatsbal yn syn liif, giselet yn it rûn en jout him del. It geniet fljocht troch syn ieren.