De dood van de witte raaf

[p. 8]

2.

Een échte dichter in de Kempen was als een otter, een hop, een grutto, een tureluur, een slechtvalk, een ooievaar, een raaf: uitgestorven omzeggens, een uiterst zeldzame rariteit. Een échte dichter moest zeer omzichtig klandestien te werk gaan, indien hij tenminste wilde voorkomen dat hij nagewezen, bespot, van lotje getikt genoemd én misschien zelfs geinterneerd werd. Onechte dichters, in de stad poëten genoemd, liepen geen gevaar en waren er dus nog genoeg; die jongens schreven cryptische nonsens, waaraan de jure en de facto niemand aanstoot kon nemen, zodat zij vanzelfsprekend het kulturele vaandel van Vlaanderen mochten dragen. Bovendien hadden de poëten allemaal een rode partijkaart én een insigne van de een of andere loge, zodat zij officieel sociaal geëngageerd waren en desondanks toch elitair bleven. Dat sociale engagement bood hun een alibi om door middel van allerhande kommissies en jury's op een min of meer aanvaardbare wijze de staatskas te helpen plunderen, zonder dat de kameraden dat wisten. De kameraden lazen trouwens geen cryptische literatuur, ze lazen alleen maar in de partijkrant dat deze of gene makker alweer een prijs had in de wacht gesleept. De dichter was nog nooit gelauwerd; domweg schreef hij gedichten die door de gewoonste arbeider konden worden begrepen, en zoiets hoefde toch niet gehonoreerd te worden, laat staan bekroond: zoiets kon iedereen! Twee verzenbundels had de dichter gepubliceerd, eigenlijk - dat moest hij eerlijk toegeven - bij de genade of het medelijden van een bevriende uitgever. Het zouden er beslist meer geweest zijn, mocht hij niet jarenlang gedroomd hebben van muzikale roem. Hij had trouwens een heleboel eerste prijzen behaald aan een conservatorium, wat toch niet voor de eerste de beste weggelegd was. Aan zijn vader, de boer van de eeuwenoude Dubbelhoeve, was het te wijten geweest, dat hij in het onderwijs terechtgekomen was: die had hem destijds onbarmhartig alle kansen uit de handen geslagen; en aan het onderwijs

[p. 9]

was het te wijten geweest, dat hij de muziek was gaan haten. Negen jaar had hij muziekonderricht gegeven in het technisch onderwijs - notenleer, zang, muziekestetiek - en toen was dat vak uit het leerplan geschrapt, om God-weet-welke-reden. Vanaf september stond zijn naam onnozel te pronken op iets dat ze in onderwijskringen erg geleerd de reaffektatielijst noemden. Het betekende dat hij ontslagen was, desalniettemin zijn wedde bleef trekken, en van vandaag op morgen kon opgeroepen worden om ergens in te springen waar een muziekleraar was omgekomen in een auto-ongeval. Voor de buurtschap was hij een steuntrekkende met schandalige faciliteiten, voor de kollega's was hij een geluksvogel, en voor de familie was hij een gewiekste luiaard die zijn tijd doodde met het temmen van kauwen en het schrijven van lullige gedichten... Toen hij nog studeerde en ook daarna nog, had zijn vader hem geregeld op de hoeve doen werken: bieten wieden en rooien, gras en maïs inkuilen, de koeien binnendrijven, de kalveren voederen, aal voeren, de stallen uitmesten... maar nu waren zijn ouders dood, en zijn oudste broer, die de hoeve had overgenomen, zou er al moeite genoeg mee hebben hem uit te kopen. Toen het striemen van de regen tegen het raam eindelijk tot de dichter doordrong, waren de eerste twee bladzijden van het schrift vol gekrabbeid. De titel voor deze nieuwe bundel was misschien wel te lang, maar toch... hij omschreef precies wat hij bedoelde: ‘GEDICHTEN OM MET EEN KROP IN DE KEEL VOOR TE DRAGEN AAN DE SCHANDPAAL VAN EEN KEMPENS DORP’. Lang had hij getwijfeld tussen de schandpaal en de roepsteen voor de kerk. Het eerste gedicht deed hem werkelijk een krop in de keel krijgen, toen hij het herlas:

‘De bijen moeten een geheim kennen
dat voorbij de reikwijdte ligt
van de heksenbezems in de berken,
ook de mieren leven in de ban van een liefde
die me ziek maakt ah ik ernaar kijk.

[p. 10]

 

Maar dit dorp, de oude bijenkorf, het mierennest,

 

is zienderogen in de grond gezakt,

 

zoals een dode mol wordt verzwolgen

 

door het feilloze werk van de gouden doodgraver

 

tot bakermat van zijn nageslacht.

 

 

 

O het gruwelijke feest van de zomer, liefste,

 

waar wij hartroerend wandelden

 

tussen hertshooi en koningklaver

 

branden de laatste koningskaarsen

 

voor de bijenwolven en de mierenleeuwen.

 

 

 

En hoor mij nu, zie mij aandoenlijk

 

balorig en balsturig baltsen

 

met een kop als een bijenkorf, een mierennest,

 

dolhoofdig van herinneringen,

 

maar heerlijke folklore, ook voor jou.’

Jammer toch dat die liefste niet bestond, nooit bestaan had zelfs. Zijn maats waren hem altijd voor geweest, onder hen waren er al verschillenden voor de tweede maal gehuwd. Niet dat de vrouwen hem onverschillig lieten... De dichter zuchtte. Hij was drieëndertig jaar.