Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De weerliicke liefden tot Roose-mond (1956)

Informatie terzijde

Titelpagina van De weerliicke liefden tot Roose-mond
Afbeelding van De weerliicke liefden tot Roose-mondToon afbeelding van titelpagina van De weerliicke liefden tot Roose-mond

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.22 MB)

Scans (6.59 MB)

XML (0.54 MB)

tekstbestand






Editeur

Oscar Dambre



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De weerliicke liefden tot Roose-mond

(1956)–Justus de Harduwijn–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 150]
[p. 150]
Ga naar tekstkritische notentekstkritische noten

Claght-dicht.

 
Schoonheydt seer soet in d'oogh', bitter nochtans in t'herte,
 
Ick heb u dick ontdeckt Ga naar voetnoot2 mijn inwendighe smerte,
 
T'sedert dat ick u dien', en voele dagh en nacht
 
(Weert my behaeght of niet Ga naar voetnoot4) van u liefde de cracht.
5[regelnummer]
Ghy hebt soo menighwerf in blijschap, en in rauwe Ga naar voetnoot5,
 
Beproeft, als t'gaut in t'vier Ga naar voetnoot6, mijn standt-vastighe trauwe;
 
Dat ick nu niet en hope, al sou'ck verdwijnen Ga naar voetnoot7 hier
 
In traenen, en ghesucht, te blusschen meer dit vier:
 
Maer wel dat mijn gheclagh, mijn droefheydt, en mijn pijne
10[regelnummer]
Sal vlieghen in de locht, in ste van Ga naar voetnoot10 g'hoort te zijne.
 
K'en wil nochtans daerom t'claeghen niet laeten staen Ga naar voetnoot11,
 
Van uwe wreetheydt straf: want weynigh kan het schaen Ga naar voetnoot12,
 
Dat ick verlies' mijn cracht, en moeyt', daer ick te voren
 
In uwe wanckel liefd' my selven heb verloren.
15[regelnummer]
En aenghemerckt Ga naar voetnoot15 dat ghy noch niet en zijt vervult,
[pagina 151]
[p. 151]
 
Van alle mijn verdriet, soo sal ick met ghedult
 
In een eeuwigh ghetreur mijns levens eynd verwachten,
 
Sonder daerom van u te wenden mijn ghedachten.
 
Eylaes! waert Ga naar voetnoot19 dat mijn claght door u waere verhoort,
20[regelnummer]
Met reden soudt ghy sijn op u selven ghestoort Ga naar voetnoot20,
 
Bepeysend' Ga naar voetnoot21 in u hert, datter thien ende thiene,
 
U liefd'hebben versaeckt, t'sedert dat ick u diene.
 
d'Een om dat hem t'vervolgh Ga naar voetnoot23 soo langh-durigh verdriet:
 
d'Een om dat hem de moeyt meerder dunckt dan t'gheniet Ga naar voetnoot24,
25[regelnummer]
Belegghende daer in, en oock niet buyten reden Ga naar voetnoot25,
 
U licht-veerdighe voer, en wreede strafficheden Ga naar voetnoot26.
 
 
 
Wijst my doch yemandt meer, die standt-vast Ga naar voetnoot27 tot nu toe
 
Is (spijt alle gheval) u bleven Ga naar voetnoot28 soo ick doe,
 
Verkiesende veel eer u stuericheydt Ga naar voetnoot29 te lijden,
30[regelnummer]
Dan in ghenoeght Ga naar voetnoot30, en vreughd met ander te verblijden.
 
En hoe wel ghy my hebt onmenschelijck onthaelt Ga naar voetnoot31,
[pagina 152]
[p. 152]
 
K'en heb nochtans daerom u nerghens in ghefaelt Ga naar voetnoot32:
 
Maer als een roots Ga naar voetnoot33 in zee, diemen van alle zijden
 
Met windt, haeghel, en vloedt, en noot-weer siet bestrijden,
35[regelnummer]
Blijft ongheroert Ga naar voetnoot35, iae maeckt veel vaster haeren standt,
 
Hoe sy bestorremt wort met een ghewelder handt Ga naar voetnoot36;
 
Heb ick oock weder-staen de schrants Ga naar voetnoot37 van u wreetheden:
 
En gheschuwt het prieel van duysent schoonicheden,
 
Die my wel anderssins hadden mach-schien Ga naar voetnoot39 gheloont:
40[regelnummer]
Dan ghy, die meestendeel u gunstich hebt ghetoont,
 
Aen die u hebben haest bemindt en haest begheven Ga naar voetnoot41,
 
Versmadend' hem die u hauwt dierder Ga naar voetnoot42 dan sijn leven.
 
 
 
O kint van Venus Ga naar voetnoot43 wreet! hoe t'vier uyt uwer handt,
 
Sticht in des menschen hert menigherleyen brandt!
45[regelnummer]
K'wil somtijts by my self door-gronden uwe wercken;
 
Maer hoe ick dieper peyns, hoe ick die min kan mercken Ga naar voetnoot46.
 
Phyllis om mijne liefd' is doodelijck ghewond Ga naar voetnoot47, Ga naar voetnoot#
[pagina 153]
[p. 153]
 
En ick ligh' nacht en dagh en sucht' om Roose-Mond;
 
Corydon Ga naar voetnoot49 om Phyllis, die gheerne soude sterven
50[regelnummer]
Om haerder liefden gunst, die ick wil liever derven,
 
Dan Roose-Monds stuer oogh' Ga naar voetnoot50: siet hoe dit dertel kindt
 
Zijts, wijts; verr', ende naer; hem moeyt, en onderwindt Ga naar voetnoot52!
 
 
 
O Godt! wilt ghy hier by tooghen Ga naar voetnoot53 u groote crachten?
 
Straft vry sonder ghenae die u godtheydt verachten
55[regelnummer]
Of dient dit voor een wraeck van eenigh oudt misdaet,
 
Laet los, en onghequelt, die dat niet aen en gaet Ga naar voetnoot56.
 
De wet sou zijn wel boos, en onrechtveerdigh mede,
 
Die by haer voor-gheboon d'onnoosel Ga naar voetnoot58 straffen dede.
 
 
 
Want soo veel alst my raeckt (wie datt' is lief of leet)
60[regelnummer]
Segh' dat ick my aen u nerghens beschuldight Ga naar voetnoot60 weet:
 
T'en sy datmen t'onrecht voor schult, of misdaed hauwe Ga naar voetnoot61
 
In sijn liefde te sijn stantvastigh, en ghetrauwe.
[pagina 154]
[p. 154]
 
Siet: dit heb ick ghedaen: en ist dat by u wet,
 
Teghen oprechte trauw'breuck Ga naar voetnoot64, of straf is gheset,
65[regelnummer]
Vrijmoedigh wil ick wel, datmen my niet en spaere;
 
Want Phoebus noyt en sagh ghetrauweren minnaere.
 
Het leste vier sal zijn, t'eerste dat ick besief Ga naar voetnoot67:
 
K'en hebbe maer een hert, k'en wil oock maer een lief Ga naar voetnoot68.
 
En al ist dat dit lief wanckelt van dagh tot daeghe,
70[regelnummer]
Mijn lot wilt dat ick dat stantvastelijck verdraeghe,
 
Soo langh als in de locht de sterren sullen staen Ga naar voetnoot71,
 
En het vier-voet Ga naar voetnoot72 ghediert de velden sal begaen:
 
Soo langh' als inde zee waeter sal zijn om vinden,
 
En den bloede-gieren Ga naar voetnoot74 wolf de schaepen sal verslinden.
[tekstkritische noot]Br

voetnoot2
dick: dikwijls ontdeckt: geopenbaard.
voetnoot4
Weert... of niet: hetzij het... of niet.
voetnoot5
rauwe: smart.
voetnoot6
alt t'gaut in t'vier: zoals het goud in het vuur.
voetnoot7
verdwijnen: verkwijnen, wegteren.
voetnoot10
in ste van: in plaats van.
voetnoot11
t'claeghen niet laeten staen van: niet ophouden te klagen over.
voetnoot12
straf: hard; schaen: schaden.
voetnoot15
aenghemerckt: aangezien.
[tekstkritische noot]T 19 door u, herstel van drukfout voor u;
F5, herstel van drukfout F 3.
L 19. 29. 31., komma's i.p.v. puntkomma's.
voetnoot19
waert: ware het, indien.
voetnoot20
ghestoort: ontstemd.
voetnoot21
Bepeysend': bepeinzend, overwegend.
voetnoot23
t'vervolgh: de voortdurende poging tot toenadering.
voetnoot24
t'gheniet: het genot.
voetnoot25
Belegghende: aanklagend; buyten reden: zonder reden.
voetnoot26
voer: handelwijze (hier: lichtzinnigheid); licht-veerdighe: ondoordachte; strafficheden: onheuse bejegeningen.
voetnoot27
yemandt meer: iemand anders; standt-vast: trouw.
voetnoot28
spijt alle gheval: spijts zoveel tegenspoed; bleven: gebleven.
voetnoot29
stuericheydt: onvriendelijkheid.
voetnoot30
ghenoeght: geneugte.
voetnoot31
onthaelt: behandeld.
voetnoot32
u in ghefaelt: u te kort gedaan; tegenover u verkeerd gehandeld.
voetnoot33
roots: rots.
voetnoot35
ongheroert: onwankelbaar.
voetnoot36
Hoe...: hoe zeer ook; met een ghewelder handt: met geweldiger kracht.
voetnoot37
schrants: (opgestapelde takkebossen; vgl. Fr.: assaut); de zin is: uw velerlei wreedheden.
voetnoot39
mach-schien: misschien.
voetnoot41
haest: vlug, eventjes; begheven: verlaten.
voetnoot42
hem: mij; hauwt: houdt, acht; dierder: dierbaarder (voor wie je dierbaarder bent dan...).
voetnoot43
kint van Venus: Cupido.
voetnoot46
De zin is: hoe meer ik erover nadenk, hoe onbegrijpelijker uw werken mij worden.
voetnoot47
Phyllis...: (de zin is) een andere op mij verliefde vrouw voelt zich om mijn liefde tot R. diep verongelijkt, terwijl anderzijds R. zelf mij helaas de rug toekeert.
voetnoot#
Phyllis-sage komt in de latijnse poëzie veelvuldig voor, o.a. in de erotische leerdichten van Ovidius (Heroïdes, Ep. II). Behalve de Harduwijn, verwerkt ook Daniël Heinsius het motief in zijn ‘Pastorael’ (Nederd. Poëmata, 1616), Zevecote in een ‘Brulofs-Dicht’ (Nederd. Dichten, 1626) en Vondel in een ‘Zangh’ uit 1625.
[tekstkritische noot]L 55 na misdaet komma i.p.v. puntkomma.
voetnoot49
Corydon: (klassieke griekse herdersnaam in herdersdichten) houdt van en treurt om Phyllis; Phyllis zou zelfs haar leven willen offeren om de oprechtheid van haar liefde te bewijzen.
voetnoot50
...ik zelf echter verzaak liever die genegenheid dan zelfs de stuurse blik en bejegening van Roose-mond.
voetnoot52
Zijts... wijts: wijd en zijd; hem moeyt: zich beijvert; hem onderwindt: zich inspant.
voetnoot53
tooghen: tonen.
voetnoot56
die dat niet aen en gaet: laat zonder kwelling wie geen schuld draagt.
voetnoot58
by haer voor-gheboon: door haar verordeningen; d'onnoosel: de onschuldige.
voetnoot60
Segh': zeg ik; beschuldight: schuldig.
voetnoot61
hauwe: zou houden.
[tekstkritische noot]L 69 komma i.p.v. pk.
voetnoot64
breuck: boete.
voetnoot67
besief: gevoelde, gewaar werd.
voetnoot68
een hert... een lief: (zoals in ‘Aloeette’: ‘Ander voghel willic ghein / dan di, mijn leven lanc’; in tegenstelling met Hooft in 1607: ‘int bloeyen van mijn jeucht... deed mij ('t) speelsiecke kindt loshartich... nu d'een, nu d'ander minnen’).
voetnoot71
Soo langh...: het motief van de ‘eeuwige trouw’ is eigen aan de meeste minnedichters en klinkt nogal platonisch.
voetnoot72
vier-voet: viervoetig.
voetnoot74
bloede-gieren: bloedgierige.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken