De helm van aarde

Wim Hazeu (Delft, 1940) publiceerde de dichtbundels ‘Achterebbe’ (1963) en ‘Dankdag voor het gewas’ (1966, poëzieprijs van Hilversum), de bloemlezing ‘Dichter bij Achterberg’ (1965) en de studie ‘Vrolijk klimaat’ (1968, met dr. J. Meijer en Harry Scholten). Is redacteur van het tijdschrift ‘Kentering’.

Brieffragment over deze roman:

Beste Wim, dank voor het lezen van het manuscript dat ik bij porties van twintig bladzijden mocht ontvangen. Een doktersachtige dosering.

Ik lees je boek niet als Dichtung und Wahrheit, maar alleen als Wahrheit. Dit is zeker niet de bedoeling, maar het is ook een uiterst intrigerend boek en origineel. Ik weet me er geen raad mee, kan het in geen hokje stoppen. Ik mis een laatje in mijn geheugen waarin ik jouw boek kan plaatsen. Aan de ene kant lijkt het op een intrigerende speurdersroman met een beetje magischrealisme; aan de andere kant herken ik te veel van de waarheid. Het wordt een document bij uitstek, zij het een document geschreven vanuit de nabije toekomst. Het is een soort anti-anti-roman, met alles erin, dus fictie en werkelijkheid.

Over de titel nog dit. In de opsomming van mogelijke titels noem je ook ‘Praag in tranen’. Onbewust heb je zo de titel van de debuutbundel van Seifert Benaerd: ‘De stad in tranen’. ‘De helm van aarde’, de uiteindelijke titel, is de heuvel Rip vlakbij Melnik, waar de Vltava in de Elbe vloeit. Bij Melnik worden druiven geoogst.

Een mooie legende. Karel de Vierde dronk de wijn uit de eerste druiven! Hij vond de wijn bitter. Zijn raadsman zei: ‘De wijn is net als het Tsjechische volk: de Tsjechen zijn ook ruwe wildebrassen. Maar proef eens goed. wanneer je de wijn op je tong laat liggen wordt zij zoet.

Wanneer je de Tsjechen goed leert kennen, merk je pas dat de ruwe bolster een gouden pit verbergt.’

Olga Krijtova, lectrice Nederlands aan de Karelsuniversiteit te Praag.