Schetsen. Deel 4 (onder ps. Samuel Falkland)

[p. 199]

Zelfmoord.

‘Doe wat je niet laten kan!’ snauwde hij, z'n neus vegend driemaal achtereen - altijd teeken van groote gebelgdheid.

‘Nou maar dat zal je deze keer zién,’ riep zij larmoyant, en tragisch het koekedeeg neerzettend, liep zij op de kast toe, zette den door-de-weekschen hoed op, trok het manteltje aan. Terwijl stond haar mond geen seconde stil:

‘As 'k dood ben - as 'k dood ben, heb jij 't op je geweten! Jij! Jij! Ben jij 'n màn! Jij ben geen man! Nog geen stuk van 'n man! Jij ben 'n beul! Jij drijft me 't water in! Hoor je! Hoor je!’...

‘Schreeuw niet zoo voor de buren!’ schreeuwde hij, haar met moeite in de rede vallend.

‘Voor de bùre! Voor de bùre!’ krijschte zij, opzettelijk harder èn tragischer: ‘Iedereen mag 't weten wat jij voor 'n kerel ben! Dat jij me 't water indrijft! As ze me ophalen weten ze wie d'r schuld heeft! O! O, wat 'n kerel om zich met mijn keuken te bemoeien! Doe 't nou maar zelf! Je heb me voor 't laatst gezien! En da's voor jóúw geweten, Judas, keukenhen, vrouwenbeul, vrouwenmoordenaar!’

[p. 200]

De heftige climax in haar stem had succes. Op de trap kwamen belangstellende buren. Toen zij de deur opensmeet had zij ze dadelijk in de gaten, betrok hen in het geval, schreeuwend, huilend, verwoed, met veel tragiek in geluid en houding:

‘Je hóórt 't! Je hoort 't àllemaal! Ik ga me verdrinken! Ik hou 't geen uur meer met die kerel uit, die keèèèèrel! Is me dat 'n vent! Ik ben me leven zat, zàt, driedubbel zàt!’

‘Kom wees wijzer,’ raadgaf een vrouw op de trap: ‘Sla 'm met de pook op sijn bek as-die je mishandelt! Soo'n lummel om 'n vrouw te slaan waarmee die 'n halve eeuw getrouwd is!.... Jassus wat 'n mirakel van 'n vent!’....

Maar de huilende stem, beneê, klonk even levensmoede, even tragisch:

‘Nee, nou laat 'k me niet weerom houen! Nou heb 'k genóég van 'm!... Als ze me ophalen dan wèten jullie 't!... Dan komt 't op zijn geweten!’

‘As je 't dan doen wil, doe 't dan dàdelijk,’ sarde hij in de kamer: ‘en maak 'r niet zooveel woorden over vuil! Je heb 't al twintig maal willen doen en d'r komt nooit wat van!... Je het 'r geen lef voor!... En nou wil ik is zien dat jij te water gaat. Nog geen voetbad neem je! Je ben ommers te laf, mensch!’

‘Te laf! Te làf!’ barstte zij los: ‘Dàt zal je bewijzen!’ - en verwoed stommelde zij de trap af.

Het was dag van guur regenweer. Groote plassen lagen in de straat en de wind zwiepte heftig den regen naar de zij van de huizen. Snikkend, met veel wanhoop, liep zij voort, zichzelf overtuigend dàt zij het nu dóén moest, zich opwindend om tot de ijselijke uitvoering te komen. Verdrinken! Verdrinken! Maar waar? In de eerste de beste gracht. Nee. Daar had je te veel menschen. Op 'n eenzaam plekkie kon

[p. 201]

je rustig zinken, zonder politie, zonder menschen, zonder dreggen. Dan maar in den Amstel. Die kerel! Die Judas! Om 'n vrouw te sláán!

En om wàt voor reden! Omdat zij deeg an 't klaar maken was en hij 'r z'n neus in stak! Wat ging hèm de keuken an às zij huisvrouw was! Bemoeide zij zich ooit met zijn gedoe! Al wou ze d'r 'n pond krenten in doen, ging 't 'm nog geen sikkepit an. Eerst van de sucade snoepen - dan rànsel! Maar nou den Amstel in en ùit je ellende!

Ze zou 'n trammetje nemen. Ze kon zoo ver niet loopen. En zoo kletsnat as je wer in den regen. Net ging 'r een voorbij. Vol. Allemaal ongelukken vandaag. Wachten tot 'r 'n volgende kwam. Schuilend in een portiek keek ze uit, droogde haar oogen, snoot den neus. Daar zou-die van opkijken as ze morgen werd opgehaald. En wat-ie te lijen zou hebben van de buren. Die vrouw Blik, daar had-ie 'n goeie an. Die zou 'm nog naschelden tot an z'n dood! 'n Kerel die z'n vrouw 't water in joeg! 'n Kerel die zich met alles bemoeide waar-ie niet mee te maken had, 'n kerel die z'n vrouw vierkant in d'r gezicht sloeg!

Daar had je de tram. Weer vol. Nee, net nog 'n plaasie vóor-op. Toch maar instappen. 't Kwam 'r niks op an of je goed nat wer. Strakkies zou 't wel nàtter worden. Wat 'n avond! Om geen hond op straat te jagen. En in zoo'n bui liet hij haar naar den Amstel gaan! De ellendeling! Nieuw meelijden met zich zelf dreef haar tranen weer op. Dat ze 't bij zoo'n man volle twintig jaar had uitgehouen! Dat ze op d'r ouwen dag nog 'n end an d'r leven most maken. En zoo nàt as je hier wer. Je wer op zoo'n tram natter dan op straat. De regen góót op je mantel, op je hoed die zwaar

[p. 202]

wer as lood. Nou nog 'n klein endje en voorbij 't Badhuis 'r in - of nòg verder.

Verkleumd stond ze naast den koetsier, bij elk belgerinkel terugwijkend voor het prikkend gespet van het koper. Haar ouwelijk, flets, rimpelig gelaat, gelaat van verdord kamervrouwtje, spitste van onder den hoed uit - de neus mager, gebogen, de kin spichtig, de oogen rood, klein in het mottig vel. - Dat ze zoo stom was geweest op haar toffels uit te gaan, in d'r kwaadheid vergeten had schoenen an te trekken. Nou zoog 't water van 't kletsnatte perron door je zolen heen, drééf je kompleet van onder tot boven. Voorzichtig stapte ze van de tram, het Raadhuis, den Stoompont voorbij, den donkeren weg langs naar het Kalfje.

Van de wild-slingerende boomen stortte water met spettrend geplas op haar hoed, op haar dunnen mantel. Soms moest ze stilstaan, zich verweren tegen den bitsen, snijdenden wind. Er liep geen stervling over den weg. Lantaarns en boomen - toen enkel boomen en zwart. Angstig bleef ze staan, dicht bij het water, hoorde de biezen suizen en knapren, zag de staalgrauwe rimpels. Er kwam een stoomboot voorbij met een vurig rood oog, lichte vierkantjes in den buik. Golven opgewroet sloegen tegen den walkant, overklotsten de biezen, de aardkluiten. En nog lang duurde het breede, sterke zuchten van de rivier. Toen was alles weer in dezelfde rust van zwart, met zware, zwarte silhouetten, met zwarte boomen, zwart water, zwart land.

Verkleumd kamervrouwtje stond stil in de slijkplassen, waarin haar pantoffels vastzogen.

Nee. 't Was niks gedaan. 't Was te donker. Voor geen goud zou ze zich hier verdrinken. In 't donker was 't te griezelig. Liever bij een lantaarn. Langzaam liep ze terug, chagrijnig van

[p. 203]

denken, zacht-schreiend van kou. Dat 'r ook niet meer lantaarns stonden. Je kon geen hand voor je uitzien. En àls 'r nou is 'n kerel op den weg liep, 'n kerel zooals 'r zooveel waren, die vrouwen aanrandden en ze den hals afsnejen. Schuw keek zij om zich heen naar de schaduwen van boomen en heggen. Wat déé ze zoover te gaan. En hoe goddeloos-stom om op toffels weg te loopen. Kletsnat was ze, nat tot an d'r enkels. En de Judas zat thuis droog en wel, blij dat-ie 'r kwijt was. En d'r lekkere koekedeegie, d'r deegie dat ze juist was begonnen met meel, sucade, margarine en amandelen. O, o wat 'n leven! As je maar dood was! Dáár had je de Amstel. As je maar dórst. Wie had 'r zin om in dat koùwe water te springen. 't Was net de lamste manier om je van kant te maken. Misschien dreef-je op je rokken naar Abcou vóór je verdronk. En zoo benauwd. Wat hadden de jongen van d'r poes gesparteld toen ze ze in 't water smeet. 't Leek of 't leven 'r niet uit wou. En de belletjes die uit 't water borrelden toen ze eindelijk zakten. O jezis, nee! 't Kon 'n ééuwigheid duren. En dan de pret van de kerel t'huis. Verdriet zou-die voor geen cent hebben. Nog geen traan zou-die om 'r laten. Zoolang ze met 'm getrouwd was, had ze 'm nog niet ééns zien huilen. As in de komedie de grootste moorden gebeurden dat je hart je begaf, zat hij nog met 't gezicht van ijzeren Hein. En zoo'n lekker koekedeegie - alles zoo netjes afgepast - en d'r lekkere keukentje - en d'r nieuwe stel blauw geëmailleerd - en Piet, zoete lieve Piet, d'r kanarietje....

Ze liep al lang weer in het licht van de lantaarns, heelemaal niet meer denkend over verdrinken. Goed dat ze 'n retourtje van de tram genomen had, anders kostte 't wèer centen. En nou was 'r 'n

[p. 204]

plaasie binnen-in open, waar ze kon uitrusten.

Ingedeukt zat ze in een hoek, den natten mantel om de schouders geperst, de handen in den schoot. Flets, rimpelig, tanig gelaat leek vermagerd door den schijn van het lamplicht. De magere, dunne neus kromde over de bleeke lippen, de oogjes doezelden in slaap - de tram rijdt zoo lekkertjes.

En in de Vijzelstraat stapte kamervrouwtje weer uit, huiverig, moe. De winkels waren nog òpen. Toen dacht ze er aan om een ons rozijnen voor 't koekedeegie te koopen. Rozijnen was zoo veel beter dan krenten.