Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch– rechtenstatus



[pagina 14]
Ga naar margenoot+VI. Van VII punten die wy voer oghen hebben souden. Wonde ele mit reden gaen te gronde, Soe sijn dese meisterlike vonden, Diemen nu vynt ende openbaert, Om te wesen hoech vermaert 5[regelnummer] Van eertschen goede of van name, Den boesen sonderlinge bequame; Want geen dine en helpt hem bat Den sunder driven onder dat net Van rijcheit ende hoverdie; 10[regelnummer] Want sijn gesellen ende hye Die vielen daer om den hogen val. Men seit: ‘Wat heeft hi rijcheit al, Hoe mechtich is hi, dese of die!’ Wie kent den man, waer is hi, wie, 15[regelnummer] Die over hondert jaer was? Tis al niet, tis een gedwas, Daer ic om vrage, die tijt is leden. Mochtmen soenen ende vreden Voer die doot mit eertschen goede, 20[regelnummer] Soc deden si seker als die vroede, Die die werelt dus seer minnen; Want woudse dan die doot verwinnen, Soe mochten si vrede of dach begeren, Ende mit eertschen goede weren 25[regelnummer] Die doot voer bi, al waert hem cost. Nu staet ons huis op wanckel post Ende ongemuert aen elke want, Wi en vreden noch [doen] bestant. Die doot is stout ende onversaecht, 30[regelnummer] Die menigen vrecken heeft verjaecht Van sijnre hoecheit onversien, Ende of dit ummer moet gescien, Soe souden wi billics sonderlinge Voer ogen hebben soven dingen, 35[regelnummer] Die die waerheit doen orconden. Dat ierste punt dat sijn die sonden, Die souden wi gedencken al, Hoe menichfout, hoe groet getal, Dat onser sunden mochte wesen; 40[regelnummer] Want wie hoer sunden overlesen Mit berou in aertrijc, Die vresen voer den helschen slijc Ende voer den eweliken doot. Ten anderen mael eest ons wel noet, 45[regelnummer] Dat wi mit vresen scouwen aen Hoe cort ons leven hier is gedaen; Want wat begin ende einde heeft, Al eest dat hem nature geeftGa naar margenoot+ Een getal van jaren of een tijt, 50[regelnummer] Die wi bruken mit jolijt, Als deinde comt, soe en eest al niet Dan oft in drome waer gesciet, Die ons droemt tot sulken tiden. Hier om souden wi quaetheit miden, 55[regelnummer] Ende reiden totten langen leven, Daer nyemont einde en wort gegeven. Dat dorde punt dat wil ic rueren Op redelike creatueren, Die sullen in hoer herte scriven, 60[regelnummer] Hoe ons die doot wel mach verdriven, Ende nyemont tijt noch stonde en weet, Wanneer hi wesen moet gereet: Dan onversien die doot vermaent. Hier om weet ende niet en waent, 65[regelnummer] Bereit u selven wel te stride: Die viande staen aen dander side Altoes gescaert om ons te vaen, Wine mogent manlijc wederstaen. Tvierde punt dat wi souden 70[regelnummer] Wel versinnen ende onthouden In onser herten al gemeen, Dat is dat wi voer ogen sien Die ongestadicheit der menschen, Die dicke pogen ende ontwenschen 75[regelnummer] Vorder dan hem God verleent, Al hebben si goet ende men hem dient Beide van meechden ende van knapen; Ende sonder meer goets te rapen, Dat si hem wel mochten generen, 80[regelnummer] Soe setten si nochtan hoer begeren Om te crigen groten scat, Mede te copen dit of dat, Duer juweel of scone peerde, Die wi bruken mit hoveerde 85[regelnummer] Menichwerven boven maten. Die mensche en can hem niet gesaten, Hem sal deen of dander letten. Nader coude begheertmen hetten, Nae die hetten begheertmen coude; 90[regelnummer] Hongher ende dorst soe cryghen si boude, Soe willen sy tlichaem weder zaden. Die goede is node byden quade, Dat doet, sy en hebben gheen ghelijc. Waer vintmen nu in aertrijck 95[regelnummer] Enighen mensch soe wel verhoecht, Dat hem volcomelycken ghenoecht Dan opten nameliken tijt,
[pagina 15]
Ga naar margenoot+Diemen mit vroechden overlijt? Dus onghestade is hoer dinc, 100[regelnummer] Corter dan eens oghes twinc. Comt hem dit off dat te voren, Sy nemen vroechde, sy nemen toeru Lichtelijck in hoer memori. Nutscap off een ydel glori 105[regelnummer] Doetse wesen hier off daer; Lichten arbeit dunct hem swaer; Dan willen sy te rusten gaen, Sitten, legghen ofte staen; Ruste soectmen menighertiere, 110[regelnummer] Onruste doet den mensch faelgieren, Soe wiese boven reden draecht. Wat doet hier off veel ghevraecht? Sellen wy trechte waer ontbinden, Men can in alder werlt vinden 115[regelnummer] Yemant die soe machtich sy, Datten die werlt mach houden vry Sonder twivel enen dach; Want die werlt niet en mach Vorder dan nature wijst. 120[regelnummer] Soe ist wel billic datmen prijst Een licht dat ewelycken schijnt, Ende dairmen altoes ruste vint. Tfijfte punt, verstaetmen wel, Datmen voer oghen hebben sel, 125[regelnummer] Dat is sijn oerdeel, die wel kent Des menschen herte al omtrent. Sonder letten off nye mare Weet hi van allen saken tware. Hoe wy hier ter werlt leven, 130[regelnummer] Dat sellen wy daer te kennen gheven, Elk een tsijn meer noch min. Wise taelmans om ghewin Sijn daer te cryghen onbereet: Tcoemt al op Goods gherechticheyt. 135[regelnummer] Nyemant en mach hem selven prisen: Die wercken moetent vonnisse wisen. Elck weet dan wel wair hi hoert, Als die rechter spreect dit woert: ‘Gaet ghy sonders totter hellen, 140[regelnummer] Ende coomt ter blyscap, mijn ghesellen! ’ Dit sel hi spreken sonder vensen. Die hier om schalkernye peusen, Die hebhen toerdeel zeer vergheten, Dat over hem sal sijn gheseten. 145[regelnummer] Tseste punt dat volcht hier naer:Ga naar margenoot+ Dat is die langhe pine swaer, Die naden oerdeel is beschaert Den sondaer die ter hellen vaert. Dat souden wy altijt voer oghen 150[regelnummer] Hebben om dat bitter doghen, Dat dan die sondaer lyden moet Voer die sonden, die hi doet Sonder anxt ende sonder rouwe, Als hem die werlt maect die mouwe, 155[regelnummer] Ende doet hem schone dinck beloven, Dair hi naect wort uutghescoven. Tsevende punt ende talre lest Sond in onse herte staen ghevest Vaster dan offt waer ghescreven, 160[regelnummer] Hoe groet verlies dat langhe leven Is te verliesen den sondair. Dat al die vroechde waer in een, Die God ter werlt werden liet, Men mochtse dair by gheliken niet 165[regelnummer] Tiende deel van enen cave; Die dit om enighe aertsche have Off om ydel vroechde te scouwen Derven moet, hem mach wel rouwen, Dat hy die werlt ye ghesach. 170[regelnummer] Wantmen volprisen niet en mach Off erghent meten by ghelycke Die minste vroechde van hemelrycke, Soe ist den sondaer groot verlies, Die wel te voren mocht hebben kies 175[regelnummer] Tusschen archeit ende doecht. Hebdi oude off jonghen joecht, Ghy sult u reyden thants te sterven, Ende nochtan winnen ende werven, Off ghi ewich leven mocht: 180[regelnummer] Dan hebdi beide wel bedocht, U lichaem hier, u ziele ghinder; Ende anders valt u menich hinder, Wederspoet ende ongheval, Wildi der werlt gheloven al. 185[regelnummer] Minnet elck nae sinen staet. Al toocht die werlt schoen ghelaet, Nochtan suldi vrese draghen Voer misdoen in uwen daghen. Als u die werlt maent te dienen, 190[regelnummer] Soe onderscheit al elken yenen Dese seven punten elck by sonder,
[pagina 16]
Ga naar margenoot+Tsel u dan wel dencken wonder, Dat yemant hem tot sonden keert, Ende doet als hem die werlt leert; 195[regelnummer] Want die werlt ende taerdsche goet Diene willen niet ter helscher gloet, Daer sy den mensche mede verleiden, Noch hoerre gheen van hem beyden Diene can ons langher vrede maken,Ga naar margenoot+ 200[regelnummer] Als ons die doot beghint te naken: Dit is openbaer aenschijn. Dus moghen sy wel ghesellen sijn, Daer deen den anderen wil bedrieghen, Want bosen waen doet dicken lieghen.	margenoot+ H. ontbr. B. fol. 75 a. b. [tekstkritische noot]25 Hs. waer. 28 Hs. doen ontbr. 88 N. d. c. soe geertmen heite. 89 Nader heite geertmen c. 91 dan w. s. 92 quaden. 93 D. d. s. e. sijn n. g. 95 soe danigen mens. 96 volcomelijc. margenoot+ H. fol. 9 a. B. fol. 75 b. c. [tekstkritische noot]98 vrouden. 99 is al h. d. 100 ogen wenc. 2 vroude. 4 een ontbr.; H. den y. g. 6 L. a. die doct h. s. 7 te ontbr. 9 Rusten sietmen menigertieren. 11 Dievrese b. r. d. 12 W. helpt h. a. v. gewaecht. 14 al die. 16 mocht. 23 v. my w. 25 die w. k. H. diet. 27 nyemaer. 29 Hoe w. hier t. w. l. H. meer t. w. 30 Dat sal hi daer. 31 Elcken; no m. 33 S. dan t. c. ongereet. 34 al ontbr. 36 H. wissen. 41 Dat. 43 hebbent oerdel. 45 Dat seste; h. nae. 49 alle tijt. 51 d. s. hebben m. 52 V. sijn s. 53 sonder ontbr. 55 geloven. 58 onser herten. 59 bescreven. 60 tlange 1. 62 H. waer in een. 63 ye w. l. 65 Dat tiende d. Vs. 167 ontbr. bij B. 170 Wantmen v. 73 een g. v. 76 ontheit, jonge 77 thant. 78 verwerven. 79 Recht o. g. altoes l. m. 81 ginger. 82 velt. 83 W. of o. 86 toent. 87 H. selve vr. d. 90 ende kent yenen. H. enken y. margenoot+ H. fol. 9 a. b. B. fol. 75 c. d. margenoot+ H. fol. 9 b. c. B. fol. 75 d-76 a. [tekstkritische noot]92 duncken. 93 hem ontbr.; totten. 95 dat eertsche. 96 Die en. 97 toe v. 99 Die en; lange. 200 ons ontbr. 4 dicke. 1 watmen. 2 wael. 4 const. 5 trecht. 6 wael.7 geerne. 8 Dwaer; inden. 9 sal 10 af. 13 wit. 16 Ende dwaer o. voer die. 17 gelike deilen. 18 heylen. 20 eest. 21 Valt daer. 22 ontrec. 23 toren. 24 edel. 26 dat alre best. 27 peerde. 28 scoen, weerde. 30 Doecht. 33 cruis, onsen. 37 sachte. 38 vordel. 41 onversien. 42 D. m. my of u g. 44 sijn al d. o. rijc. 49 cleinre. 51 aen l 52 groet. 53 duncken. 55 wael. 57 Dat sal, gelijc. 59 is dat. 60 woerde. 61 sinen. 62 S. s. die l. wel voele bereit. 64 oec een onrecht. margenoot+ H. fol. 9 c. B. fol. 70 a. b. margenoot+ H. fol. 9 c. B. fol. 76 b.

Vorige Volgende

Ga naar margenoot+VI. Van VII punten die wy voer oghen hebben souden.