Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

+XCIV. Van hoede.

 
Ic rade dat elcman si behoet
 
Wel te tide, dat is hem goet,
 
Voir dinghen die hem deren moghen,
 
Of hi comter mede in doghen;
5
Doet hijs niet, dat wetic wel,
 
Daer en is nyemant alsoe snel
 
Hier op eertrijc noch so wijs,+
 
Sel hi verdienen eer of prijs,
 
Hine moet mit hoeden sijn bewaert.
10
Al had een man een willich paert,
 
Schoen ende gans van allen leden,
 
Wordet sonder hoede reden,
 
Men jaghet of in corten tyden.
 
Men mach oec wel mit hoede ryden
15
+Crancke paerde, die langhe duren.
 
Hoghe burghen, vaste muren,
 
Die machmen sonder hoede verliesen.
 
Tbest is ymmer goet te kiesen,
 
Al daermen onderscheit an weet.
20
Hi en is ter wijsheit niet bereet,
 
Die dicwijl sonder hoede gaet
 
Ende niet en weet wat voer hem staet,
 
Die moet van node somwijl sneven;
 
Want sonder hoede is quaet te leven,
25
Sel een man behouden bliven.
 
Men mach mit hoede meer bedriven
 
Dan mit enigherhande zaken.
 
Sonder hoede is quaet te raken
 
In enen rechten pat te gaen.
30
Die sonder hoede een dinc bestaen,
 
Eynden sijt wel, dat is een konst.
 
Ic weten noch diet wel begonst,
 
Waende hijt teynden tsinen vromen,
 
An tbeghin waer thans ghecomen,
35
Wistmen seker teynde te cryghen.
 
Vanden eyude wil ic swighen,
 
Want een man heeft haest begonnen
 
Dat twintich lancsaem eynden connen.
 
Daer om zwijcht menich vanden eynde,
40
Want hijt comen siet soe heynde,
 
Op dat hem God wil ghehenghen,
 
Dat hijt mit eren mach volbrenghen.
 
Ic wilde, wy ons allen mochten hoeden
 
Voer tende, des elcman mach vermoeden:
45
Dat is tende van onsen live,
 
Soe en setmen die ziele niet in kive
 
Jeghens den vyant vander helle;
 
Want neemtmen hoede tenen gheselle,
 
Soe en mach die vyant nyemant crencken:
50
Si sijn salich die dit bedencken,
 
Want wy hebbens al te doen.
 
Daer en is ter werlt man soe coen,
 
Heeft hi vyande, dies begheren
 
Hem te crencken of te deren,
55
Hi en behoeft wel hoede op davonture,
 
Oftet wort hem dickent tsure,
 
Sel hijt lyden sonder schande.
 
Wye dat gaet voer sinen vyande
 
Sonder hoede, dat en prise ic niet;
60
Want tis menichwerf gheschiet,
 
Dat overmoet in sulken schijn
 
Wel stercke lude brocht in pijn.
 
Hoede hoert zeker voer die cracht:
 
Hi denct mi zeker wel bedacht,+
65
Die hier om peynst tallen stonden;
 
Wort hi dan in last ghevonden
 
Soe heeft hi vrienden, diet mit hem draghen.
 
Wye dat buten sinen maghen
 
Veel begrijpt, ende hem dat misgaet,
70
Soe en isser gheen diet mit hem staet,
 
Mochtsijs mit eren sonder wesen.
 
Schande is altoes quaet te ghenesen
 
Mitten ghenen die hem schaemt,
 
Want elken man wel eer betaemt.
75
Woudmen dit te voren mercken,
 
Daer sonder veel mit hoede wercken,
 
Die nu anders sijn ghesint.
 
Hi behoeft oec hoede die hoghe mint,
 
Want nyders connen nanwe treken,
80
Waermen weet van minnen spreken
 
Buten hoede sonder veynsen.
 
Die nyders sellen altoes peynsen,
 
Hoe si loghen moghen zoecken,
 
Ende stroeyense vast in allen hoecken:
85
Dus brenghen si menighen mensch in lyden.
 
Soe wye van minnen wil verbliden,
 
Die sette hem vast in hoede te sijn;
 
Want ic peynse int herte mijn,
 
Dat hoede is goet tot allen dinghen.
90
Al conde een vedelen ende zinghen,
 
Waer hi anders onbedocht
 
Ende altoes sonder hoede wrocht,
 
Soe waer sijn conste cleyn te prisen.
 
Hier om slacht hi naden wisen,
95
Wye dat goede conste can,
 
Dat hise toocht voer elken man
 
Int ghemaet ende niet te vele;
 
Want maet is goet tot allen spele.
 
Men mocht mit vedelen of mit zanghe
100
Maken wel een spel soe lange,
 
Datmens liever niet en hoorde.
 
Elc behoeft tot sinen woerde
 
Hoede te gheven eer hi spreect.
 
Soe wye van sinnen is onbedect,
105
Die en is mit hoede niet verzelt,
 
Ende altoes gheerne voort vertelt
 
Wat hi hoert tenigher stede,
 
Daer heeftmen node gheselscap mede,
 
Ende waer hi comt, hi wert verschoven.
110
Aldus is hoede seer te loven
 
Mit menighen dinghen utermaten,
 
Want si comt tot groten baten
 
+Den ghenen, diese te recht hantiert.
 
Menichsins heb ic visiert,
115
Dat hoede is wel een salich dinc;
 
Dat merct ic by een jonghelinc,
 
Die schoen was, van hoghen moede.
 
Hi quam ghegaen al sonder hoede
 
Op een wech van harden stien,
120
Daer sneefde hi zeer, dat mochtmen sien,
 
Over een steen, die voer hem lach.
 
Hi booch ter aerden ende sach,
 
Dat naden stoet quam dat bloet.
 
Dus heeft hi dicwijl crancken spoet,
125
Die zonder hoede zeer wil yaghen,
 
Want hi sneeft in corten daghen.
 
Ende luttic lach hi boven daerde
 
Die steen, die hem dus zere daerde,
 
Dat hi weder om moste keren.
130
By desen exempel mochtwy leren,
 
Woudment wel te rechte weghen;
 
Want inden pat daer is gheleghen
 
Grote balken ende hout
 
Eutaer toe steen menichfout,
135
Die wy noch emmer moeten gaen
 
Na deser tijt, al sonder waen,
 
Dat nyemant en mach hem keren dan,
 
Als hi dede, die jongheman,
 
Daer ic of seide hier te voren.
140
In desen pat staet menich doren,
 
Diemen vaste laet begroeyen.
 
Als die zonden in ons bloeyen
 
Hier op eertrijck alle daghe,
 
Dat comt int leste ter groter claghe.+
145
Als wy van henen moeten scheiden,
 
Wye sal ons dan den wech gheleiden,
 
Daermen die berghen moet overcliven
 
Entie struken, die daer bliven
 
Vaste ghewortelt inden gront?
150
Hier voer behoeft men talre stont
 
Grote hoede al sonder sparer.
 
Sondewy een mijl van henen varen,
 
Wy souden den pat te voren weten:
 
Nu is hi lanc ende onghemeten,
155
Die wy noch over moeten trecken;
 
Diepe culen ende vlecken
 
Heeftie wech ter menigher stede.
 
Alsulke borden draghen wy mede,
 
Die ons den pat al bijster maect;
160
Ende eermen dan ten eynde raect
 
Vanden weghe aldus bi staden,
 
Soe heefter som te veel gheladen.
 
Mochtment dan wel ligghen neder,
 
Daer sonder menich keren weder
165
Ende warpen die sonden uter mael,
 
Dat sijn struken ende pael,
 
Die ons toeven ende letten,
 
Enten wech alsoe besetten,
 
Datmen qualic reysen mach.
170
Staet op u hoede nacht ende dach,
 
Ende maect te voren ruum den pat.
 
Willem raet u allen dat,
 
Die van Hildegaersberch is gheboren,
 
Soe en mach u letten struuc noch doern.

Vorige Volgende