Logo DBNL
Gedichten (1981)

Gedichten

(1981)–Willem van Hildegaersberch–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

XCVIII. +Vanden XL daghen.

 
Ons sijn xl daech ghegheven,
 
Dat elcman beteren sel sijn leven,
 
Op dat hi kersten ghelove bekent,
 
Ende rede hem totten sacrament
5
Mit goeden wil ende oec mit vlijt.
 
Wanttet is die nutste tijt+
 
Entie salichste binnen den jaer,
 
Soe volcht hi dan mit liste naer,
 
Die bose, ende wil den mensche becoren,
10
Op dat hi sel in sonden smoren
 
Ende niet te sacramente gaen.
 
Mit vijf punten seldi verstaen,
 
+Soe heeft hi smenschen zinne beladen,
 
Dat si tsacrament versmaden,
15
Wye enich vanden viven let.
 
Die oghen heeft hi eerst beset,
 
Soe wert die mensch int herte blint;
 
Die oren en horen niet en twint,
 
Daer is een ander scot voer ghescoten.
20
Noese ende mont heeft hi ghesloten,
 
Soe datse en ruken noch en smaken,
 
Mit tween punten, diemen mach laken
 
Mit recht, want si die ziel bezwaren,
 
Als ic u namaels wil verclaren.
25
Tvijfte punt heeft oec verdoeft
 
Tvoelen ende vanden mensch gheroeft,
 
Soe dat sijs niet te recht en bruken,
 
Hoe God sijn zyde liet opluken
 
Om onse wil al hier te voren.
30
Alsulc voelen hebben si verloren
 
By moghentheit van desen viven.
 
Want wy weten cleyn te scriven
 
Die zoetheit van Christus wesen,
 
Dese vijf punten wil ic u lesen
35
Ende onderscheiden elc allyen,
 
Op dat wy alle, groot ende clyen,
 
Moeten van zwaren zonden groot
 
Worden vry voer onsen doot.
 
Teerste punt verdonckert zeer
40
Die oghen, want si en sien min noch meer,
 
Nochtan schinen si wide ondaen.
 
By desen punte moghen wi verstaen,
 
Selment nader waerheit vertrecken,
 
Dat si hem schamen tontdecken
45
Den priester hoer sonden claer:
 
Al schinen die oghen buten claer,
 
Si sijn binnen uutghesteken.
 
Saghen si an hoers selfs ghebreken,
 
Si souden wel der waerheit ghien,
50
Ende den priester al vertien
 
Hore sonden, die si draghen;
 
Ende waert dat si van binnen saghen,
 
Hoe die doot comt sonder beyden,
 
Si souden wel te biechte reyden;
55
Want wye ter biechte hevet schaem,
 
Daer comt uut een ander blaem,
 
Dat is ontsich der penitencie.
 
Sulc denct in sijn consciencie:
 
‘Mine zonden sijn soe breyt,
60
Ic heb so langhe tijt ghebeit,+
 
Dat mijn penitencie wert soe groot,
 
Eer icse dede, ic bleve doot.’
 
Dat is tpunt dat doren sluut.
 
Al seit die priester waer beduut,
65
Si en onthoudens min noch mee:
 
Tsmelt van hem als doet die snee,
 
Die mitter zonnen wert vertaert.
 
Ende als sy aldus bliven verhaert,
 
Soe vergaderen sijt al op enen hoop,
70
Ende vergheten oec den coop,
 
Hoe duer God ons allen cocht,
 
Eer hi ons uter hellen brocht.
 
Dat derde punt, diet willen bruken,
 
Die verliesen tzoete ruken
75
Vander godlyker vrucht,
 
Ende oec soe hebben si cleinen ducht
 
Voer die gherechticheit ons Heren.
 
Van desen punte wil ic u leren,
 
Dat is behaechlicheit der zonden.
80
Dat moechdi sien tot menigher stonden
 
Aen volc dat leeft in hogher staet
 
Ende wercken menich overdaet,
 
Ende luttel duchten voer enich sneven,
 
Soe wordsi dan ter werlt verheven,
85
Om datmen hoerre daden ontsiet;
 
Ende als hem dus veel eren gheschiet,
 
Soe en ontsien si nyemants deren
 
Ende dencken: ‘Souden wi dit ontberen,
 
Dat waer lachter ende schande!’
90
Si setten liever die ziel te pande,
 
Dan si hem selven souden saten,
 
Of mit berou die sonden laten;
 
Want wye sijn sonden wel behaghen,
 
Die en machse met rouwen claghen:
95
Dat doet, hi en wilre niet begheven.
 
Oeck hopen si so langhe te leven,
 
Dat hoer nature sal vercouden
 
Entie sonden in hem verouden,
 
Dat sise mit eren moghen schuwen.
100
Voir sulke punt mach elcman gruwen,
 
Want die doot is alsoe snel,
 
Wye weet hoe langhe hi leven sel?
 
Dese hope langhe te leven
 
Is tvierde punt, heb ic beseven,
105
Dat ons den zoeten smaec beneemt,
 
Hoe wy van Gode waren vervreemt,
 
+Eer hi smaecte die bitter doot
 
Om onse sware zonden groot
 
Verduldelijck ant cruce al naect;
110
Ende wye die godheit niet en smaect,
 
Die proeft luttic zoeticheide:
 
Ter werlt heeft hi crancken vrede.
 
Dat wil ic u bewisen wel,
 
Want God is rust ende nyemant el.
115
Hoe nauwe ghi om ruste spiet
 
Inder werlt, sy en blijft u niet;
 
Mar maecti u hier van sonden vry,
 
So crijchdi ruste sonder twy.
 
Tfijfte en machmen niet verquaden,
120
Dat is wanhope der ghenaden.
 
Als wy soe verre verdonckert sijn,
 
Dat gheen ghenade ons mach ghescien,
 
Dan doetmen liever quaet dan guet.
 
Nyemant en wese alsoe verwoet,
125
Hi en leve in hope, dat donct mi best;
 
Want wye dat wanhope in hem vest,
 
Die heeftet voelen zeer vermist:
 
Dat doet, hi comt soe seer in twist,
 
Hi ghift verloren altemael;
130
Ende als hi comt soe verre in dwael,
 
Soe heeftie vyant eerst volbrocht
 
Sijn ghewerc, sijn ghedocht;
 
Want hi heeft soe langhe gheronnen,
 
Dat onse vijf sinnen sijn verwonnen:
135
Beide sien ende daer toe horen,
 
Ruken ende smaken is al verloren,
 
Oeck ist voelen onbereet.+
 
Wy bidden Gode, diet al wel weet,
 
Dat hi ons sulken sin verleen,
140
Dat van desen viven gheen
 
Onser sin en werd soe machtich,
 
Hi en si te biechte waerachtich
 
Ende penitencie daer of te liden,
 
Ende in sonden ons niet verbliden,
145
Al waren wy machtich sonde te doen.
 
Oec soe en hope gheen baroen,
 
Dat hi langhe leven mach,
 
Want onvoersien soe comt die slach;
 
Ende oec soe en sellen wy niet wanhopen,
150
Want Goods ghenade is altoes open:
 
Soe wye wanhoept, dat is een dwaes.
 
Dat moechdi mercken by Judaes,
 
Die by wanhope bleef verloren:
 
Hier om soe wacht u wel te voren.
155
Al was Judas zeer misdadich,
 
God die was alsoe ghenadich,
 
Had hi in goeden hoop gheleeft
 
Ende gheroepen: ‘Heer, vergheeft
 
Den armen Judas sijn misdaet!’
160
God en hadde hem niet versmaet.
 
Hier om wacht u van misdoen
 
Ende weest in hopen altoes coen.
 
Want Willem heefter om ghedocht
 
Van Hildegaersberch, waert dat hi mocht,
165
Hi wijsde u gaern den rechten pat,
 
Al is hi selve in weldoen lat.

Vorige Volgende