Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1 (1976)

Informatie terzijde

Titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1
Afbeelding van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (12.95 MB)

XML (2.41 MB)

tekstbestand






Editeur

H.W. van Tricht



Genre

proza

Subgenre

non-fictie/brieven


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 1

(1976)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Eerste deel


Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 411]
[p. 411]

166 Aende Ed. Mo. HH. Staeten van Hollandt ende West Vrieslandt.

1 Ed. etc.

 

2 Ga naar margenoot+ Weenigh daeghen voor desen hebben Burgermeesteren van Naer- 3 den mij doen vertoonen de hierbijgevoeghde copie van octroij aenGa naar eind3 4 U Ed. Mo. verworven om in plaets van jaerlijx volghends d'oude 5 handtvesten xxi persoonen te nomineren waer wt seven SchepenenGa naar eind5 6 bij mij vercooren pleeghen te werden, te moghen bestaen met no-Ga naar eind6 7 minatie van veertiene. 'T welck gelesen ende overwoghen, nae dat 8 ick al een wijle te rug gehouden was door 't respect van mijn advis 9 te ingereren op een materie dien UEd. Mo. acquiesceerden, tenGa naar eind9 10 laesten heeft doen prevaleren de scrupule van door te laeten staenGa naar eind10 11 dat de Ho. Overheidt met gedesgujseerde pretexten soude werdenGa naar eind11 12 geaggireert, oft om den tuin geleidt: ende aen soo een temeritejtGa naar eind12 13 met stilswijghen te participeren. Want ick en kan niet anders be- 14 vroeden dan dat het woordt van factie in haer requeste zij gëem-Ga naar eind14 15 ploijeert om Uwer Ed. Mo. voorsienigheit te doen schemerooghenGa naar eind15 16 ende ombrage te geven als oft er eenighe partijschap van state oft 17 religie school oft in swang ging onder haer burgerije: dien ickGa naar eind17 18 meene met sulken insimulatie ongelijck gedaen zij, ende nerghens,Ga naar eind18 19 veele jaeren herwaerts, desaengaende, ongesteurder rust gehouden.Ga naar eind19 20 Maer de waerheidt is dat het stedeken van allen tijden af onder-Ga naar eind20 21 hevigh aen haeperingen ende misverstanden een wijle herwaertsGa naar eind21 22 zeer is geagiteert geweest door de animeusheden wt questie vanGa naar eind22 23 dijckagie ontstaen tusschen dijckpleghtighe ende vrije ingelanden. 24 Dewelcke, mijns oordeels, niet te assopieren, maer geschaepen isGa naar eind24 25 ongelijck heftigher t' ontsteecken, door dese verandering; als metGa naar eind25 26 de welcke men schijnt voor te hebbe<n> de regeeringe over eenGa naar eind26 27 zijde te dwingen, ende niet alleen Schepenen die met eenen voorGa naar eind27 28 heemraeden dienen parthij te doen kiesen, maer oock een vroed- 29 schap, alsoo se daer niet perpetuel, maer wt de wethouderen van 30 twee achtervolghende jaeren is bestaende, t'haeren propooste teGa naar eind30 31 formeren. Een saecke die ick door vermaening van Uwer Ed. Mo.Ga naar eind31 32 Commissarisen op de dijcken eertijdts haer in loco gevonden heb- 33 bende altoos gepooght heb voor te komen ende bij d'electie wt de 34 xxien alles in balance te houden: oock selve te dien einde naegelaetenGa naar eind34 35 landen in dit geweste hoewel met goede apparentie van proffijt, teGa naar eind35 36 coopen, om mij in geenerleij sucht oft suspicie vandien te engageren.Ga naar eind36 37 Alsoo dat het succes in desen lichtlijck soude konnen dëerreren van-Ga naar eind37 38 de deughdelijcke intentie Uwer Ed. Mo. ende in stede van rust te

[pagina 412]
[p. 412]

39 stabilieren niet alleen swaere verbittering gesusciteert werden in deGa naar eind39 40 gemoeden der gemeente, met alteratie misschien vande goede affec- 41 tie die zij doorgaends s lands regeringe toedraegende is: maer oock 42 miscontentement van elders geseten gequalificeerde persoonen dieGa naar eind42 43 hier oft hier ontrent gelandt zijnde haer geinteresseert souden vin-Ga naar eind43 44 den bij de sequele, van desen ploij in 't stuck der dijckagie geset. 45 Ende en kan niet dencken dat den regeerders der stede Naerden van 46 den jaere 1620 geoctroijeerde eenigh essentiel motif hebben gehadtGa naar eind46 47 behalven ditte. Gemerckt haer voorgeven wesende dat bij privilegie 48 van alle haere gebujrsteden soo kleene als groote de keur van sche- 49 penen soude geastringeert <zijn> aen een getal van xiiij genomi-Ga naar eind49 50 neerde, dat is wt twee een te kiesen, notoirlijck strijdt tegens de 51 manier van d'electie tot Mujden hen aldernaest geleghen, alwaer de 52 keure absolutelijck staet aen den Baljuw inder tijdt sonder aen eeni- 53 ghe genomineerde te zijn gebonden. Schaemt oock haer selven deGa naar eind53Ga naar eind53-58 54 difficultejt van eenentwintigh te konnen vinden sonder binnen ver- 55 booden graeden van maeghschap te treden geallegueert in desen 56 fleur van voorspoedt; dewijl 't hen daer aen niet ontbroocken heeft 57 selve ten tijde der droever desolatie van haer stedeken door d'exe- 58 crable moordt bij den Spanjaerdt geperpetreert; als wanneer hen 59 geleert den vijandt veel eer te haeten, nocht lust nocht ledigheidtGa naar eind59 60 overschoot, om den anderen met dusdaenighe traversen voordeelGa naar eind60 61 af te sien, oft middelen van extentie haerder authoritejt te projec-Ga naar eind61 62 teren. In consideratie van alle 't welcke, bij aldien UE.Mo. gelieft 63 haere eerst comende commissarisen in dit quartier te chargeren, om 64 vande constitutie der saecke fundamentele kunde te becomen endeGa naar eind64 65 ondertussen, sonder prejuditie van 't Octroij in toekomenden tijdeGa naar eind65 66 soo bevonden wordt haer te kennen geven in oprechtigheidt ge- 67 daen te zijn, 't effect desselfs voor deese rejse op te schorssen; 't 68 welck gemackelijcker gaen soude als 't depossederen nae den in-Ga naar eind68 69 breck: soo soude nodigh zijn mij ende den geoctroijeerden uwer 70 Ed.Mo. welgevallen te doen verstaen voor den eersten der aen- 71 staender maendt Februarij exclujs, als wesende de solemnele dagh 72 der electie. Ende sulx niet geschiedende sal mij gepersuadeert hou- 73 den dat mijne redenen van geen moment ende UEd. Mo. metGa naar eind73 74 d'exsecutie van 't voors. Octroij best zijn gedient: mitsgaeders 75 deselve

76 Ed. etc. nevens schuldighe reverentie ende wensch van gelucksali- 77 ghe regering Gode den almaghtighen ende in haer gratie beveelen

 

78 Vanden Hujse te Mujden

79 den 27en Feb. 1612.

79 Uwer Ed. Mo.

80 Onderdaene Getrouwe Dienaer

81 P C Hóóft.

[pagina 413]
[p. 413]

 

Weer twee dagen later schrijft Hooft opnieuw, nu rechtstreeks aan de Staten en zonder de Prins erin te betrekken, maar de verloren tijd verijdelt zijn bedoeling. Voor de tekstverklaring wordt in vele gevallen stilzwijgend naar de vorige brieven ter zake verwezen.

[tekstkritische noot]Minuut. UBA II C II.152. Afschr. KA CLXXI ab 12.
T. r. 12. Achter ‘geaggireert’ staan, aan het eind van de regel, twee komma's achter elkaar.
Dat. moet blijkens 163, 164, 165 en r. 70 27 januari 1621 zijn.
margenoot+
Dese is gesonden geweest maer te laet gecomen.
eind3
aen: van.
eind5
handtvesten: privileges.
eind6
pleeghen: plachten.
eind9
ingereren: indienen; acquiesceren: berusten in.
eind10
door laeten staen: op zijn beloop laten.
eind11
gedesgujseerde pretexten: vermomde voorwendsels.
eind12
geaggireert: (It. aggirare) bedrogen; temertejt: vermetelheid.
eind14
factie: partijschap.
eind15
om Uwer Ed.Mo.... geven: om U.E.M. doorzicht te doen schemeren en u argwaan te doen krijgen.
eind17
in swang ging: heerste; dien: wie, nl. de burgerij.
eind18
insimulatie: beschuldiging; ongelijck gedaen: onrecht aangedaan (mem. 7).
eind19
gehouden (zij).
eind20
van allen ... misverstanden (app. bep. bij stedeken).
eind21
haeperingen: krakelen (WNT hapering 2140); misverstanden: ruzies (WNT misverstand 882 2); een wijle herwaerts: een tijd geleden.
eind22
geagiteert: in opschudding; animeusheden: hartstochten.
eind24
Dewelcke (nl. de questie); assopieren (Fr. assoupir): sussen; geschaepen is: voorbestemd is.
eind25
ongelijck: veel; als met de welcke: omdat men daarmee.
eind26
(stads-)regeeringe.
eind27
daar de schepenen tevens heemraden, dus polderbestuurders zijn, hebben zij het onderhoud van de dijken in handen.
eind30
t' haeren propooste: voor hun opzet.
eind31
die ick ... komen: die ik na aansporen door uw commissarissen voor de dijken, die indertijd ter plaatse geweest zijn, altijd gepoogd heb te voorkomen (begin v.e. onzuivere samentrekking).
eind34
oock selve ... naergelaeten: ook zelf met 't oog daarop nagelaten.
eind35
hoewel ... proffijt: hoewel met goede kans op voordeel.
eind36
mij in ... engageren: mij in generlei baatzucht of de verdenking daarvan te verstrikken.
eind37
succes: afloop (WNT succes 459); deërreren: afwijken.
eind39
stabilieren: in evenwicht te vestigen.
eind42
miscontentement: ontstemming; geseten: woonachtige; gequalificeerde: notabele.
eind43
gelandt zijnde: land bezittende; haer ... geset: zich benadeeld zouden bevinden door de gevolgen van deze wending die de zaken van het dijkwezen genomen hebben (of: die aan de zaken v.h.d. gegeven is).
eind46
(als) geoctroijeerde(n).
eind49
geastringeert aen: beperkt tot.
eind53
schaemt: weerlegt.
eind53-58
vgl. 165 r. 8 v.
eind59
geleert: die geleerd hadden.
eind60
den anderen ... sien: elkander met zulke dwarsdrijverijen voordelen af te pikken.
eind61
projecteren: verzinnen.
eind64
constitutie: hoedanigheid.
eind65
prejuditie: afbreuk.
eind68
depossederen nae den inbreck: weer ontnemen nadat eenmaal inbreuk op de oude toestand gemaakt is.
eind73
van geen moment (zijn): niet van kracht zijn.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • H.W. van Tricht

  • F.L. Zwaan

  • D. Kuijper Fzn.

  • Franco Musarra