Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2 (1977)

Informatie terzijde

Titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2
Afbeelding van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2Toon afbeelding van titelpagina van De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (9.29 MB)

XML (2.63 MB)

tekstbestand






Editeur

H.W. van Tricht



Genre

proza

Subgenre

non-fictie/brieven


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De briefwisseling van P.C. Hooft. Deel 2

(1977)–P.C. Hooft–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Tweede deel


Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 334]
[p. 334]

529 A Monsieur, Monsr Joost Baak, inde Nes, naest de geringde kat, tot Amsterdam.

(Baak: 23 Maij 1632)

Loont.

 

1 Monsr mon frere,

 

2 Hierin heeft UE van bejds: maer d'ouwde deuntjens dunken mijGa naar eind2 3 noch de best'al. Sint maendagh hebbe geen schrijven vanGa naar eind3 4 Amsterdam, ujtgezeit heden een briefken van mon frere Bartolottj 5 zonder eenighe tijdinge, maer zich beroepende op eenen anderen, 6 die gister schijnt aende steigher aldaer gebleven te zijn, bij mangel 7 van veerschujt. Niettemin hier was heden een jongman, die wist te 8 zeggen dat de Koning van Sweden Reghensburgh had laeten 9 leggen, om Walstein te genaeken, die hem aen zeekere stroom wasGa naar eind9 10 verwachtende, ende dacht te stujten. Ingolstadt had ick te vooren 11 gehoort, dat in onderhandeling met de beleggers stondt: dan 12 verstae nu dat de maere zoo goedt niet en is; alhoewel men wil datGa naar eind12 13 Tilly daer begraeven zij. Maer men zeidt mij voor zeker toe, datGa naar eind13 14 Pappenhaim binnen Staeden in de knip is, ende vergeefs zichGa naar eind14 15 onderwonden heeft door zijne vijanden te slaen. Maghmen datGa naar eind15 16 gelooven, ende in dien hoek het Oostenrijksch geluk wat in-Ga naar eind16 17 toomen, 't zal de achtbaerheit der Sweetsche waepenen grootelijx 18 stijven, alhoewel 't gros der zaeken op het punt van 's koningsGa naar eind18 19 swaert drejt. Men wil mij ook vroedt maeken van goeder plaetseGa naar eind19 20 bericht te zijn, datmen in Brabandt gelooft had eenigh mis-Ga naar eind20 21 verstandt tussen den prinsse ende d'algemeene Staeten gerezen te 22 zijn, 't welk onze koomst te velde scheen te beletten: maer nu het 23 tegendeel speurende, zich dapper bedremmelt vint, mits zoo grootGa naar eind23 24 een hoop krijsvolx nae boven gezonden is: ende noch meer om deGa naar eind24 25 verzaemeling van rujters en knechten bij Calis in Vrankrijk. Even-Ga naar eind25 26 wel verstae tot Amsterdam lujden te zijn, die schrijven ujtGa naar eind26 27 Duinkerken hebben, datm' 'er daer kleene swaerigheit in zet. WieGa naar eind27 28 weet waer de einden vast zijn? Maer nocht Franchoizen, nochtGa naar eind28 29 Nederlanders en konden aen die grenzen eertijds nojt veel voor- 30 deels d'eene op d'andere winnen. Ende zijn aldaer veele oorloghen 31 geëindight met wederlevering der veroverde plaetsen van bejde 32 zijden, zonder d'andere vrucht als onderlinge schaede, ende ver-

[pagina 335]
[p. 335]

33 woesting der gewesten. Het schijnt dat daer veele vestingenGa naar eind33 34 gevonden worden, die swaer om verkrachten zijn, ende alGa naar eind34 35 verkracht wezende lastigh om te houden voor den geenen die zijn' 36 lantpaele overtreedt. Immers wij hebben bij onzen tijdt denGa naar eind36 37 eenen ende den anderen schuw gezien om 't oorlogh met een blankGa naar eind37 38 hart aen te gaen. Bij omweghen jae, ende onder naem van 39 vreemden, en laeten zij niet het elkanderen zuir te maeken: gelijk 40 bij den krijgh in 't Landt te Cleef, bij Genoa, ende in 't MontferratGa naar eind40 41 gevoert gebleken is. Oftmen nu, dat de Spanjaert zoo veel' handenGa naar eind41 42 op zijn hooft, ende plaetsen waer te neemen heeft, meent eenighGa naar eind42 43 open te zien om hem een gewisse neep te geven, is mij onbekent.Ga naar eind43 44 Altijds laete mij voorstaen, dat de Fransche raedt jeghenwoordelijkGa naar eind44 45 te gaeuw is om zich lichtlijk aen schijn van kleenen grondt te ver-Ga naar eind45 46 gaepen. 'T zij Gode bevolen, ende denzelven UE met de haere, 47 aende welke zich hartelijk is gebiedende

48 Monsr mon frere,

49 U E

50 Ganschdienstwillighe broeder

51 P C Hóóft.

50 In haeste, ujt mijn Torentjen,

51 23 Maj. 1632.

 

Over de oorlog in Duitsland en onze aarzelende samenwerking met Frankrijk.

[tekstkritische noot]Origineel. UBA II C 13.121.
eind2
d' ouwde deuntjens: scherts voor ouder nieuws. Of voor het stuk uit Tacitus in vergelijking met een aflevering van de loopmaren? Het is ook mogelijk dat ‘van bejds’ op iets uit Baak's brief slaat dat wij niet weten.
eind3
noch al: bevestiging ondanks de verwachting van het tegendeel (WNT al 76 b).
eind9
Walstein: Wallenstein, de beroemde keizerlijke veldheer.
eind12
een van de keizerlijke legers, onder Tilly, was ingesloten in Ingolstadt. Tilly overleed er aan zijn wonden, maar de stad werd tevergeefs bestormd.
eind13
men...toe: men verzekert mij.
eind14
Staeden: haven bij Hamburg, Hanzestad.
eind15
(zich) door zijne vijanden te slaen (hapl.)
eind16
intoomen is transitief, het onderw. is een andere men dan het subj. van magh.
eind18
alhoewel...drejt: al is de militaire positie van G. Adolf zelf de hoofdzaak.
eind19
vroedt maeken: wijsmaken met een veel neutraler gevoelswaarde: iets onwaarschijnlijks doen geloven, zonder bedrieglijke bedoeling.
eind20
Ook hier bezigt Hooft men voor verschillende onbepaalde groepen: men in r. 20 verwijst naar een Brabantse groep, in r. 19 zijn het Hooft's eigen zegslieden.
eind23
het tegendeel, nl. de veldtocht langs de Maas; speurende: bespeurende; zich dapper bedremmelt vint: in ernstige ongelegenheid is (WNT bedremmeld 1217 3).
eind24
nae boven: stroomopwaarts, naar het hoger gelegen land, in Duitsland dus naar het Zuiden (ook in deze betekenis gebruikt als er geen rivier in de buurt is), vgl. 597, r. 5 en 17.
eind25
verzaemeling: concentratie.
eind26
verstae...zijn: ik hoor dat er te Amsterdam mensen zijn.
eind27
ook als zet geen verschrijving is voor ziet, moet het toch dezelfde betekenis hebben: onderstelt (Mnl. Wdb. setten 1016 9).
eind28
waer de einden vast zijn: (van losse einden touw gezegd waarvan men niet kan zien waar ze blijven) waar de werkelijke macht zich bevindt en kan doen gelden.
eind33
daer: terwijl en dewijl.
eind34
swaer om verkrachten: moeilijk te veroveren.
eind36
lantpaelen: grenzen; den eenen ende anderen: Frankrijk en Spanje.
eind37
met een blank hart: geharnast, dus openlijk.
eind40
vgl. 398.
eind41
zoo veel handen op zijn hooft heeft: zich de ongunst van zovelen berokkend heeft (WNT hand 1756).
eind42
waerneemen: verzorgen, verdedigen.
eind43
open (subst.) zien: de gelegenheid schoon zien (WNT open (II) 532); een gewisse neep: een stellige klap.
eind44
raedt: inzicht.
eind45
gaeuw: intelligent; schijn van kleenen grondt: ongefundeerde schijn.

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

auteurs

  • H.W. van Tricht

  • F.L. Zwaan

  • D. Kuijper Fzn.

  • Franco Musarra