Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Gedichten. Deel 1: 1607-1623 (1892)

Informatie terzijde

Titelpagina van Gedichten. Deel 1: 1607-1623
Afbeelding van Gedichten. Deel 1: 1607-1623Toon afbeelding van titelpagina van Gedichten. Deel 1: 1607-1623

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.75 MB)

Scans (4.65 MB)

XML (0.94 MB)

tekstbestand






Editeur

J.A. Worp



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Gedichten. Deel 1: 1607-1623

(1892)–Constantijn Huygens–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende
[pagina 110]
[p. 110]

[1618]

Stances prognosticques, sur la prodigieuse enfonçure de glace,
arrivée a La Haye le 28e. de ianvier CIƆIƆCXIIXGa naar voetnoot1)Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+.

1.
 
I'ay plaint, i'ay pleuré les miseres
 
De tant de miserables Meres,
 
Que le desastre d'un clin d'oeil
 
A fait veoir leur petite race
5[regelnummer]
Courrir sur une traistre glace
 
De la pourmenade au cercueil.
2.
 
Ie quitte maintenant les plaintes
 
A ceux que les viues atteintes
 
Du malheur touche de plus pres,
10[regelnummer]
(Louange au bon Dieu, qui me donne
 
Que sans offence de personne
 
Ie me dispense des regrets.)
3.
 
Mon esprit hors de moy m'appelle,
 
I'ay des presages en cervelle;
15[regelnummer]
Et, comme à un soldat placé
 
A l'ouuerture d'une bresche,
 
Le soing de l'avenir m'empeche
 
La souuenance du passé.
4.
 
Hollandois donnez audience
20[regelnummer]
A une simplette eloquence
 
Fille de la Sincerité;
 
Ie parle sans fard de paroles;
 
Il ne faut point des Paraboles
 
En question de verité.
5.
25[regelnummer]
Hollande, la fleur des Prouinces,
 
Haye, le beau sejour des Princes,
[pagina 111]
[p. 111]
 
Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+
 
C'est à vous que le Ciel en veut,
 
Le Ciel qui par un coup de glace
 
Vous aduertit et vous menace
30[regelnummer]
Quoy que par foudres il le peût.
6.
 
Les foudres sont trop ordinaires,
 
Trop ordinaires les tonnerres,
 
Presages d'ordinaires maux,
 
Il se sert d'un effort plus rare
35[regelnummer]
Pour tesmoigner qu'il vous prepare
 
Des rares coups, des bruits nouueaux.
7.
 
Ces jeunes hasardeux courages,
 
Ces hardis braveurs des naufrages,
 
Qui se pourmenants sur les eaux
40[regelnummer]
Apprindrent à leur aduenture
 
Que c'est affronter la Nature
 
Faire des hommes des bateaux,
8.
 
C'estoyent les pourtraits, les modelles
 
De la naissance des querelles
45[regelnummer]
Qui se nourrissent en ces lieux,
 
Pour dire quel est le salaire
 
De ceux qu'au danger volontaire
 
Atrappe le courroux des Cieulx.
9.
 
Si jamais il fut des Icares
50[regelnummer]
Qui temerairement bizearres
 
Harderent la vie au renom,
 
Le malheureux siecle ou nous sommes
 
Nous fournit une race d'hommes
 
Qui leur enuient ce beau nom.
10.
55[regelnummer]
La piste, le chemin, l'adresse
 
Que la Diuinité nous dresse
 
Leur sont estoffes de bas prix;
[pagina 112]
[p. 112]
 
Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+
 
Il faut des choses releuées
 
Bien loing au de la des nuées
60[regelnummer]
A des si releuez esprits.
11.
 
La verité est simple et nuë,
 
Ils la poursuiuent dans la nuë
 
D'une profonde obscurité;
 
Il n'est Pieté sans Science;
65[regelnummer]
Il n'est homme de conscience
 
Qui n'a de la subtilité.
12.
 
Voila comme l'on fait du braue,
 
Comme l'un l'autre l'on se braue
 
A qui brauera le danger,
70[regelnummer]
Pour dire que la droite voye
 
Ou le Sainct Sauueur nous enuoye
 
C'est un passage trop leger.
13.
 
Mais quoy? poures gens estourdies,
 
Il n'y va moins que de vos vies;
75[regelnummer]
Vous courrez des chemins glissants:
 
Quoy? petits vermisseaux de terre,
 
Voudriez vous bien faire la guerre
 
Au plus Puissant des plus puissants?
14.
 
Cette grand' lueur transperçante
80[regelnummer]
Cette grand' flame deuorante
 
Fondra la glace dessoubs vous;
 
Ce feu des vengeances diuines
 
Vous fera lire en vos ruines
 
Quel est du grand Dieu le courroux.
15.
85[regelnummer]
N'esperez pas qu'en ces extremes
 
On vous secoure tout de mesmes
 
Comme à vos enfans mi-noyez;
 
Tels verrez vous qui du riuage
 
Seront spectateurs du naufrage
90[regelnummer]
Et n'en voudront mouîller les pieds.
[pagina 113]
[p. 113]

Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+

16.
 
Voire vos haineux, au contraire,
 
Ceux que jadis vous feistes taire,
 
Ouurirent la bouche à vos pleurs,
 
Pleurs, helas! qui leur feront rire
95[regelnummer]
Voyants vos armes vous destruire
 
Ce que ne peurent pas les leurs.
17.
 
Ainsi dans un bien peu d'années
 
Voyants vos villes ruinées,
 
Honte vous creuera le coeur,
100[regelnummer]
Et direz, reduits en seruage,
 
Bon Dieu! fut il jamais un aâge
 
Que la Hollande fust en fleur?
18.
 
Ainsi les Nations estranges
 
Apres tant de piteux eschanges
105[regelnummer]
Vous trouueront sans Roy ni loy,
 
Et diront, voyants ce rauage,
 
Bon Dieu! fut il iamais un aage
 
Qu'il se parlast icy de Toy?
19.
 
Pardonne moy, chere Patrie,
110[regelnummer]
Si d'une triste Prophetie
 
I'ose ton oreille accabler;
 
C'est la peur, non pas l'esperance,
 
Non pas le vray, mais l'apparence
 
Qui me contraignent à parler.
20.
115[regelnummer]
Vienne, c'est ce que je desire,
 
Qui en effet me puisse dire,
 
Prophete, tu en as menti;
 
Et ie diray à sa venue,
 
O la nouuelle bien venue
120[regelnummer]
D'un agreable dementi.
 
30o. IanuGa naar voetnoot1).
[pagina 114]
[p. 114]

Ad iuventutem Ziricaeam elegia apologeticaGa naar voetnoot1)Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+.

 
Circaei Iuuenes, facibus deuota Cyprinis
 
Pectora, par telo saucia turba pari;
 
Per geminas Dominae, totidem tua fulmina, stellas,
 
Prima pharetrati, quem colis, arma Dei;
5[regelnummer]
Per Paphiae delubra Deae; per tela, per arcum,
 
Cuius in accenso pectore vulnus habes;
 
Desine riualem temere commota Batavum
 
Innocuique dolos subtimuisse viri:
 
Non ego Mattiacis obrepsi proditor oris,
10[regelnummer]
Non ego Circaeis dissimulator agris:
 
Pone metum. spernenda times. impune Batauis
 
Creditur, et fraudum nescia turba sumus.
 
Non Helenam, si qua est, (neque sum Paris) ambio vestram;
 
Hospity cultor, non violator ero.
15[regelnummer]
Non mihi fallacis plaudo sub imagine voti,
 
Non mihi tam grandis vindico jura spei:
 
Mecum habito, et quam sit noui, neque sero, futurum
 
Vt cadat in casses casta Venila meos;
 
Illa quidem (et voueo) felicius eliget, olim
20[regelnummer]
In mage se dignos introïtura toros.
 
Audiat interea, quisquis prior ille Procorum
 
Occupat aduentum suspicione meum.
 
Fallier humanum est; et habet sua quemque caligo,
 
Nec magis hic tenebris, nec caret iste magis:
25[regelnummer]
Ni tamen insignis dementem decipit error,
 
Nescio quid miseri nomen Amantis habet.
 
Non mihimet comperta loquor, sed naufraga saxa,
 
Naufragium passo praemonitore, noto.
 
Quas dubio lachrimas, quae non suspiria amanti
30[regelnummer]
Mouerit aspectu torua Puella suo?
 
Quis misero pallor, quis non furor occupat artus,
 
Si, sibi postponi quem velit, ille praeit?
 
Et tamen has aliquis (quid non mortalia cogis
 
Corda, Tyrannorum maxime, parue Puer?)
35[regelnummer]
Has aliquis risum lacrumas, hos gaudia fletus
 
Dixerit, Elysios posthabiturus agros.
 
Viuite felices, quibus importuna calenteîs
 
Flamma vorat fibras; Me meus ardor agit;
 
En dudum Patrys animo procul euehor oris,
[pagina 115]
[p. 115]
 
Ga naar voetnoot+
40[regelnummer]
Iam mare, jam Terras ultima mente lego:
 
Hesperidum hinc Populi, hinc Phoebo subjecta recenti
 
Regna manent oculos conspicienda meos;
 
Parthenopes jamnunc avido obuersatur imago,
 
Et cinis Impery, perdita Roma, tui;
45[regelnummer]
Et quae Caesareo pares Germania sceptro,
 
Et modo faemineâ Gallia quassa manu,
 
Quique per Occiduos Tamesis deuecte Britannos
 
Iuncta Colosseo littora Ponte lauas.
 
Aurea Libertas, quae non lustrabimus arua?
50[regelnummer]
Quanta sub hos oculos, te comitante, cadent!
 
Aurea Libertas, priscis adamata Batauis,
 
Cum socias junxit foedere Roma manus,
 
Aurea Libertas, superum data munere Terris,
 
Quis tibi, quis sanus, vincula praetulerit?
55[regelnummer]
Aurea Libertas, Tibi me, voueoque dicoque,
 
Tu quoque ne gressus desere Diua meos.
 
Circaei Iuuenes, per me licet esse maritis,
 
Ite sub optatum si volet illa torum;
 
Subdite colla jugo, cippo date crura beato,
60[regelnummer]
Non facit ad Batavum calceus iste pedem.
 
Ziricaeae. Prid. Cal. Aprileis (31 Maart).

Advertissement aux damesGa naar voetnoot1).

 
Madame, je mourray vostre plus humble esclaue,
 
C'est le beau premier mot des Courtisans mieux nez,
 
Dames n'admirez pas tout ce qui semble braue,
 
Gardez vous des Renards subtilement niais,
5[regelnummer]
Gardez vous de cueillir tout ce qui semble rose;
 
Il s'en faut peu ou point, par la Metamorphose,
 
D'esclaues enchainez à Diables encharnez,
 
 

Constantini Huygens in Angliam abituri ad patriam tumultuantem ἀπόταξιςGa naar voetnoot2).

 
Est aliquid Patrys considere molliter aruis,
 
Est aliquid Patrios usque subire lareîs:
[pagina 116]
[p. 116]
 
Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+
 
Patria da ueniam, non sunt tua gaudia tanti,
 
Non facis ad mores seditiosa meos.
5[regelnummer]
Anglia uicino celebris iacet insula Ponto,
 
Diues opum dubites an Pietate magis;
 
Sed Pietate magis. Borean date fata secundum,
 
Huc iter, huc animum uertimus: Haga Vale.
 
Hic ego securo placidum pede littus, et illa,
10[regelnummer]
Illa, sed armorum nescia, Regna premam;
 
Hic ego de Patria cupidam narrantibus aurem
 
Nunc dabo, nunc faciet littera missa fidem;
 
Hic ego de Patriae surgentes funere planctus
 
(Mentiar astra duint) eminus aure legam;
15[regelnummer]
Hic ego, fata meos maneant quaecumque Batavos,
 
Vt modo ne Ciuis sim miser, exul ero;
 
Hic ego Regales, mundi miracula, turres,
 
Hic ego relliquias, Elisabetha, Tuas,
 
Hic ego Romuleas aequantia marmora moles
20[regelnummer]
Percontante novus lumine suspiciam;
 
Hic ego Cambrigias porro, mea summa, Camoenas,
 
Vota, salutandi sedulus hospes ero.
 
Hic ego, nunc animo, tum corpore junctus amicis,
 
Fundar in amplexus, Caesar amate, tuos.
25[regelnummer]
Iurgia, dissidium, rixae, furor, ira Valete,
 
Pax trabeata uale, pugna togata uale.
 
Auehor. aura uocat: pacata Britannia salue,
 
Magne Britannorvm Rex, Iacobe, faue.
 
Hagae. Com. IIXo. Cal. Iun. (25 Mei).

Doris oft herder-clachteGa naar voetnoot1).

 
't Tweede Jaer js om geloopen,
 
Tweemael hebt ghy overcropen,
 
Groote Meter vanden Dach,
[pagina 117]
[p. 117]
 
Oost en West door Zuydt en Noorden
5[regelnummer]
Sints jck Doris eerstmael hoorden
 
Sints jck Doris eerstmael sach.
 
 
 
Noch en hebb' jck't niet vergeten,
 
Doris can't ojck noch wel weten
 
Hoe die vruntschap eerst begost
10[regelnummer]
Die my doch zoo zeer verheughden,
 
Die my coste zoo veel vreuchden
 
Als zy my nu quelling cost.
 
 
 
'S Haechs gerucht was jck ontweken
 
Achter ghen' begraesde beken,
15[regelnummer]
Daer zoo menich eycken plant,
 
(D' outheyt doet ons sulcx gelooven)
 
Heeft doen delven, heeft doen clooven
 
Vrouw' Jacobae eygen handt.
 
 
 
Eenicheyt was jck gaen soecken
20[regelnummer]
In die doncker-groene hoecken,
 
(Wat verandert ghy myn bloet?)
 
Doris, 'tproeffstuck van naturen,
 
D'alderliefste van ons bueren,
 
Doris quamp mij te gemoet.
 
 
25[regelnummer]
Cost jck seggen hoe de Mane
 
Inde blauw verwelfde bane
 
And're lichten overmuyt,
 
Dan zoude jck eerst wel vertellen
 
Hoe dat Doris haer gesellen
30[regelnummer]
Trotste ende tradt voor uyt.
 
 
 
'Tgoet geselschap dat sy leyden,
 
Dat jck niet en socht te scheyden,
[pagina 118]
[p. 118]
 
Maeckte dat jck stondt van cant,
 
Maer, O! onverwachte tyding!
35[regelnummer]
Doris toonde wat verblyding,
 
Ende greep my by der handt.
 
 
 
Herder, sprack sy, Waer wilt henen?
 
Cont ghy V geselschap leenen
 
Aen des' Nymphen desen dach?
40[regelnummer]
Gheerne, o ghy Haeghgens eere,
 
Zeyd'-jck, maer hier jsser meere
 
Daer jck 't niet by halen mach.
 
 
 
Halen? riep sy, ende lachte,
 
Och kindt! wist ghy myn gedachte,
45[regelnummer]
Dat en seydt ghy nemmermeer.
 
Hier ontrent en zyn gheen menschen
 
Diers geselschap jck mach wenschen
 
V en achte jck noch veel meer.
 
 
 
Voorts zoo wil jck v wel sweeren
50[regelnummer]
Als een Herderin' met eeren
 
Datter dry zyn jn getal
 
Die jck jnde werelt achte,
 
Daer jck vruntscap van verwachte,
 
Maer V stell' jck boven al.
 
 
55[regelnummer]
Doen was 't mynen tydt om spreken,
 
Maer de flesch en can niet leken,
 
Die gevult js totten top,
 
Woorden die my meest gebraken
 
Conden uyt den mont niet raeken
60[regelnummer]
Blyschap stopte my de crop.
 
 
 
Plompaert, zeyde jck in myn sinnen
 
Cont ghy nu V selfs niet winnen,
 
Dient hier soo lang op gedocht?
 
Hoe jck 't keerde, hoe jck 't wende
65[regelnummer]
Daer en quam niet uyt jn 't ende
 
Dan, Och die 't gelooven mocht!
 
 
 
Hoe gelooven zeyde Doris
 
Meynt ghy dat myn hert een Door is
 
Daermen niet dan door en gaet?
70[regelnummer]
V hebb' jck al lang voor desen
 
Uyt veel duyzenden gelesen
 
Dat en is gheen kinderpraet.
[pagina 119]
[p. 119]
 
Emmers zyt ghy niet te vreden
 
Noch met woorden noch met reden,
75[regelnummer]
Ziet hier is het waertste pandt
 
Dat jck oyt op dezer aerde
 
Aen myn vingeren bewaerde,
 
Dat bewaer jck voor V handt.
 
 
 
'K hoor ghy wilt ons Dorp verlaten
80[regelnummer]
En gaen treden ander straten,
 
Daer de wysheyt wordt geleert,
 
Laet niet binnen weynich weken
 
My te voren aen te spreken,
 
'Tzal V worden dan vereert.
 
 
85[regelnummer]
Dat en seght ghy gheenen dooven
 
(Ick beghost haer te gelooven)
 
Sprack jck ende greep haer handt,
 
Ick en zal van hier niet scheyden
 
Zonder van u te verbeyden
90[regelnummer]
'Taengenaem beloofde pandt.
 
 
 
Mynen tydt was om gecomen
 
En myn reyse voorgenomen
 
Die my viel al vry wat hert,
 
Doris bleeff my jn 'tgedachte
95[regelnummer]
Doris was't by dach by nachte
 
Doris lach my steedts jn 't hert.
 
 
 
'K gingh haer van beloofte spreken,
 
Herder, zeyd' sy, zoud' jck breken
 
Dat jck eenmael heb' belooft?
100[regelnummer]
Comt jck wil V leeren melden
 
Hoe jck wete te vergelden
 
Die my op myn woordt gelooft.
 
 
 
Ziet dit rincxken heeft gheen ende
 
Hoe men't keere, hoe men 't wende;
105[regelnummer]
D'eewicheyt moet oick zoo zyn,
 
Nu besweer' jck v by dezen,
 
Laet u trouwe eewich wesen,
 
Dit js 't teecken van de myn.
 
 
 
Waer daer langer tydt te noemen
110[regelnummer]
Mochten sich de menschen roemen,
 
Zeyd' jck, over d'eewicheyt,
[pagina 120]
[p. 120]
 
Langher tydt wilde jck begheeren
 
Om V van nu aff te sweeren,
 
Doris, myn getrouwicheyt.
 
 
115[regelnummer]
Verder conden wy niet spreken,
 
Tydt begonde my t' ontbreken
 
'Tlaetste woordt was Goeden nacht,
 
Vaert wel liefste Herderinne,
 
Vaert wel Herder dien jck minne
120[regelnummer]
Meerder dan ghy oyt en dacht.
 
 
 
'Tscheyden viel my seer beswaerlyck,
 
Maer al was jck ongevaerlyck
 
Een paer halfue Jaren wech,
 
Brieven die met ons' gedachten
125[regelnummer]
Onse herten overbrachten
 
Vlogen dag'lijckx over wech.
 
 
 
Lieffelycke, zoete tyden,
 
Eerlyck aengenaem verblyden,
 
Was daer oyt wel uws gelyck?
130[regelnummer]
Als jck sagh die brieven comen,
 
Docht jck, Is een Paus van Romen
 
Is een Koninck wel zoo ryck.
 
 
 
Ghy die al v beste Jaren
 
Hebt gewentelt jnde baren
135[regelnummer]
Van 'tonstadigh Minnen-meer
 
Ghy die Clippen, Sanden, Winden
 
Hebbet leeren ondervinden
 
Onder uwen blinden Heer.
 
 
 
Comt, noch moet jck v wat leeren
140[regelnummer]
Om v conste te vermeeren,
 
'Tzal V costen schad' noch schandt,
 
'Tjs genuchte syns gelycken
 
Schip-breuck aen te mogen kycken
 
Mette voeten op het landt.
 
 
145[regelnummer]
Myn geluck was op het hooge
 
En myn schaepkens op het drooge
 
Zoo jck beter niet en docht,
 
D'alderaengenaemste woorden
 
Die jck van myn leven hoorden
150[regelnummer]
Hadden my zoo verr' gebrocht.
[pagina 121]
[p. 121]
 
Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+
 
Myne Jonckheyt onervaren,
 
Myne domme jonge jaren
 
Conden my niet doen verstaen,
 
Dat de vreuchden van dit leven
155[regelnummer]
Op het hoochste syn verheven
 
Als sy naest ten valle staen.
 
 
 
Nu, daer quamen niet meer brieven,
 
Om een ander te believen
 
Doris schreeff my niet een woordt,
160[regelnummer]
D'oorsaeck mocht jck niet eens weten
 
'Twaren voor my al secreten
 
Maer jck had' se haest gehoort.
 
 
 
Hoe en zoude jck niet hooren
 
Dat een yeglyck quam ter ooren,
165[regelnummer]
Dat noch all de werelt siet?
 
Doris herte was ontsteken
 
Hoord jck langs de velden spreken,
 
Doris was haer eygen niet.
 
 
 
Niet haer eygen? ginck jck dencken,
170[regelnummer]
Zoud' dat wel ons vruntschap crencken?
 
Is't hiermet alt'samen doot?
 
Jae't: een mensch heeft maer een herte.
 
Neen 't: (dus stilde jck myn smerte)
 
De beloften zyn te groot.
 
 
175[regelnummer]
Maer jck leerde haest, dat woorden
 
En beloften zyn gheen coorden
 
Daermen Vrouwen mede bindt.
 
'Khad' myn bedd' gemaeckt te sachte.
 
Dus zoo droomt men heel den nachte,
180[regelnummer]
'S merghens vindtmen niet dan wint.
 
 
 
Nu jck wil gheen oude wonden
 
Op een nieuwe gaen doorgronden,
 
Clachten brengen geen gemack,
 
't Schreyen can geen tranen stelpen
185[regelnummer]
't Spreken can my oick niet helpen
 
Woorden vullen gheenen sack.
 
 
 
Doris die jck acht en eere
 
Meer dan al des werelts eere,
 
Doris die jck achten zal,
[pagina 122]
[p. 122]
190[regelnummer]
Zoo lang 's Hemels rondt zal dueren
 
Zoo lang vier en twintich uren
 
Zullen houden haer getal.
 
 
 
Hebt ghy emmers goet gevonden
 
Langer niet te zyn gebonden
195[regelnummer]
Dan tot dat ghy beter vondt,
 
Gheerne stell' jck my te vreden,
 
Vwen wil js al myn reden
 
Myn orakel uwen mondt.
 
 
 
Laet my een genucht behouwen
200[regelnummer]
Als jck u zal gaen aenschouwen
 
Aen een ander handt gepaert,
 
Dat jck dan mach overleggen
 
Wat jck eertydts was; en seggen,
 
Och is dat den Vrouwen aert?
 
Londini. Prid. Non. Quintil. (6 Juli) Aeger.

['Tgeschil]

 
'Tgeschil daer van gesproken is
 
Is sonderlingh niet veel,
 
Dan daer de D gebroken is,
 
Daer js de C noch heel.Ga naar voetnoot1).

Coram rege Britanniae cithara canturusGa naar voetnoot2)Ga naar voetnoot+.

 
Applicat augustam Regum ter maximus aurem;
 
Suggere non solitos, dextra Thalia, modos.
 
Quid pauido prodis passu tremebunda? quis iste
 
Virgineo subitus funditur ore rubor?
5[regelnummer]
Regius, agnosco, percellit lumina splendor,
 
Torpida praesenti Numine lingua riget.
 
Cui tamen ore loqui Batauo datur, ille Britannos
 
Desperet faciles in sua verba Deos?
[pagina 123]
[p. 123]

Constantinus Huygens ex magna Britannia redux patriam salutatGa naar voetnoot1)Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+.

 
Annuit coepto Deus, et remotis
 
Exulem Terris, per aperta salvum
 
Rura, per siluas Patriae trementem
 
Iurgia vexit.
5[regelnummer]
Annuit Sceptri Triados Britannae
 
Triplicis Rector; tetigit Batavum
 
Quâ nihil toto uiget orbe majus
 
Dextera labrum.
 
Annuit magno soboles Parente,
10[regelnummer]
Carolus, uix nunc minor: annuisti,
 
Digna quae tanto sociata regnes,
 
Anna, marito.
 
Annuit Patrum uenerandus ordo;
 
Annuit vir, puer; annuit puella,
15[regelnummer]
Annuit (ne quid morer) onnis uno
 
Ore Britannus.
 
Ecquid ingressum reduci, Penates
 
Patry, laetum datis? ecquid olim,
 
Qui meos in se Batauos agebat
20[regelnummer]
Excidit ardor?
 
Ecquid ut voces lachrimae rigarunt
 
Vltimas, voces lachrimae rigabunt
 
Denuo primas; madidumque Salue
 
Patria poscis?
25[regelnummer]
Ecquid? hem! sat sit. digito labellum.
 
Scilicet, ne non liceat cuinis
 
Quidlibet, nobis moderante linguam
 
Lege loquendum est.
 
Veritas fuco pia cessit: heu, heu,
[pagina 124]
[p. 124]
 
Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+
30[regelnummer]
Saeculi mores! Ego, ne quid obstem,
 
Cedo: quid tecum mihi publicarum
 
Sarcina rerum?
 
Quod licet, Te nunc Domus, et mearum
 
Summa curarum, gemini Parentes,
35[regelnummer]
Cura, censorem renuente liber
 
Voce saluto.
 
Teque, dilectum caput, ac Parentum
 
Prima, Mauriti, soboles amorque
 
Primus: et Vos, heu! duplicata quondam
40[regelnummer]
Turba, Sorores.
 
Nempe, ne laudem numeri superba
 
Vindicet Tellus potioris, harum,
 
Coelites, binas, retinente binas
 
Orbe, uocastis.
45[regelnummer]
Si tamen Coelo (ueniam dolori
 
Parca fraterno dabis) inuidere
 
Fas sit, ô quidni, Catharina, coelo
 
Inuidearis?
 
Blanda Vestalis species pudoris,
50[regelnummer]
Candidum pectus, pia virgo, sollers
 
Artium custos, Catharina, cur te,
 
Cur careamus?
 
Corculum Matris, Patriae senectae
 
Dulce solamen, praeeunte nullo
55[regelnummer]
Doctior doctis, Catharina, cur te,
 
Cur careamus?
 
Mel meum, Sappho mea, Gratiarum
 
Quarta, Musarum soror, obstupentis
 
Plasma Naturae, Catharina, cur te,
60[regelnummer]
Cur careamus?
 
Sed recens cursum dolor institutum
 
Rumpit: excuset miseranda lapsum
 
Culpa; maiores minor auocauit
 
Causa Poëtas.
65[regelnummer]
Talis incautum memorata Flaccum
 
Flexit Europe, tumidos parantem
 
Adriae fluctus tumido Puellae
 
Tollere versu.
 
Terminum pono lachrimis, et unde
70[regelnummer]
Soluerat puppis redeo: Valete
 
Plurimum toto penitus remoti
 
Orbe Britanni.
[pagina 125]
[p. 125]
 
Plurimum salue Pater, atque Mater
 
Plurimum; frater, geminae sorores
75[regelnummer]
Plurimum; salue Domus, Haga salue,
 
Patria salue.
 
Lambethiae. Septemb. Scr. AEgerGa naar voetnoot1).
voetnoot1)
Naar het HS. op de Leidsche Bibl. (Cod. Pap.). In de Bibl. der Kon. Acad. is een klad van het vers, dat daar geen opschrift heeft.
Over het ongeluk heb ik geene bijzonderheden gevonden.
voetnoot+
[krit] vs. 9 touche klad: touchent
voetnoot+
[krit] vs. 11 offence klad: l'offense
voetnoot+
[krit] vs. 14 klad eerst: Mon apprehension est telle
voetnoot+
[krit] vs. 17 Le soing klad eerst: La peur
voetnoot+
[krit] vs. 22 klad eerst: Ie bannis les beaux mots pour ores daarna: I'abhorre le fard de paroles, dan: Ie parle sans
voetnoot+
[krit] vs. 23 Paraboles klad eerst: Metaphores
voetnoot+
[krit] vs. 24 klad eerst: Pour descouurir la
voetnoot+
[krit] vs. 35 vous klad eerst: nous
voetnoot+
[krit] vs. 37 hasardeux klad: indomptez
voetnoot+
[krit] Naast de eerste 8 coupletten staan in het klad plaatsen aangehaald uit theologische werken van Molinaeus; ik heb ze hier weggelaten.
voetnoot+
[krit] vs. 45 en ces lieux klad eerst: entre vous, dan: à vos yeulx, dan als boven.
voetnoot+
[krit] vs. 62 poursuiuent klad eerst: recherchent
voetnoot+
[krit] vs. 71 Sainct klad eerst: grand
voetnoot+
[krit] vs. 74 klad: Croyez qu'il y va
voetnoot+
[krit] vs. 96 que klad eerst: qu'ils
voetnoot+
[krit] pas klad eerst: par
voetnoot+
[krit] vs. 105 ni klad eerst: sans
voetnoot+
[krit] vs. 115 en eerst: par
voetnoot1)
Onder het klad staat: ‘Proprid. Cal. Feb. 1618. Hagae Com. accidit a. triste ac prodigiosum infortunium 4o. Cal.: Feb. 1618’.
voetnoot1)
Ot., I, 12; M.D., 292. In beide is het jaar (1619) verkeerd.
Den 15den Maart ging Huygens naar Zierikzee en bleef daar eenigen tijd logeeren bij De Huybert (vgl. Dagb., blz. 9).
voetnoot+
[krit] vs. 23 et habet sua quemque caligo, M.D.: sumus in caligine cuncti,
voetnoot+
[krit] vs. 24 Nec magis M.D.: Nec minus
voetnoot+
[krit] vs. 40 jam Terras ultima mente M.D.: jam terrae mente remota

voetnoot1)
Het laatste gedeelte van het vers ontbreekt; het papier is afgeknipt en het gedicht heeft geen datum.

voetnoot2)
In 3 HSS., één daarvan is klad. Andere titel: Constantinus Huygens in Magnam Britanniam iturus Patriae vale dicit. Den 7den Juni ging Constantyn in het gevolg van den Engelschen gezant Carleton naar Londen (Dagb., blz. 2 en 9). Zie over zijn verblijf in Engeland Sermon. lib I, vs. 373-522.
voetnoot+
[krit] vs. 7 klad eerst eveneens, dan: Diues utraque tamen. Het ééne HS. heeft die laatste lezing.
voetnoot+
[krit] vs. 21 porro klad: certe
voetnoot+
[krit] vs. 23 en 24 zijn in één HS. weggelaten.

voetnoot1)
L., 7. Naar alle waarschijnlijkheid is met Doris Dorothea van Dorp bedoeld. Zij was eene dochter van Frederik van Dorp en Anna Schets van Grobbendonck en woonde met hare moeder, broers en zuster - haar vader was in 1612 overleden - in het Voorhout dicht bij de famielje Huygens. Toen deze in het voorjaar van 1614 naar het Voorhout was verhuisd, had Constantyn Dorothea leeren kennen en dat feit in zijn dagboek aangeteekend. (In het HS. staan nl. de woorden ‘Dorotheae innotui’, evenals het voorgaande, in margine bij het jaar 1614, niet bij 1615, zooals zij gedrukt zijn. Van Dorothea weten wij zeer weinig en het is, in weerwil van zeer veel moeite, niet gelukt die kennis te vermeerderen. Waarschijnlijk was zij iets ouder dan Constantyn en schijnt het tusschen hen beiden tot eene meer dan vriendschappelijke verhouding te zijn gekomen, waaraan het meisje echter spoedig een einde maakte. Dat moet men althans opmaken uit dit vers. Het verbreken van dien band stond echter hunne vriendschap niet in den weg; Dorothea bleef met Constantyn omgaan als met een aardigen, jongeren broer, en deze las haar, jonge zedenmeester als hij was, dikwijls de les over haar wild gedrag, dat haar wel eens in opspraak bracht. Dorothea is in onzen tijd bekend geworden als eene aardige, geestige brievenschrijfster, sedert de beer J.A. Alberdingk Thijm 5 brieven (zie Dietsche Warande, VI, blz. 477 vlgg.) en Jorissen 1 (vgl. Const. Huygens, I, blz. 383) van haar aan Huygens heeft uitgegeven. Die brieven zijn allen van 1624. De brieven van H. aan haar (bij de Lettres Françaises vond ik er 6 uit de jaren 1620 tot 1627) werpen een veel minder gunstig licht op haar. Dorothea van Dorp is ongehuwd overleden; wanneer is onbekend. In 1645 schreef H. een gedichtje bij het exemplaar van zijne Heylige Dagen, dat hij haar toezond (K.b., II, blz. 176); uit het dagboek van Constantyn H. den zoon blijkt, dat zij nog vele jaren later bij H. aan huis kwam (zie de mededeeling van Mr. D. Veegens in De Nederlandsche Spectator, 1869, blz. 113).
voetnoot+
[krit] vs. 167 eerst: Binnen zess oft seven weken
voetnoot+
[krit] vs. 170 hiermet eerst: hierom

voetnoot1)
L., 13. Het versje is op hetzelfde blad geschreven als het vorige gedicht. Tusschen vs. 1 en 2 van het HS. staat eene D in tweeën gebroken met eene C er door heen. De toespeling was volkomen juist; Constantyn was volkomen genezen; Dorothea daarentegen zou, zooals duidelijk uit Huygens' brieven aan haar blijkt, later zeer gaarne hebben gezien, dat de vriendschap voor een inniger band had plaats gemaakt.

voetnoot2)
Ot., I, 26; M.D., 303. Er zijn 3 HSS. van het vers; onder één daarvan staat het jaartal. Andere titel: Coram Rege Citharam pulsaturus Thaliam exhortatur. Den 7den Sept. 1618 (Oude Stijl) schrijft Huygens uit South Lambeth aan zijne ouders, dat hij voor den Koning van Engeland heeft gezongen (Lettres Françaises). De brief is gedeeltelijk uitgegeven in de Correspondance et oeuvre musicales de Constantin Huygens, blz. 3. Zie ook Serm., I, vs. 497.
voetnoot+
[krit] vs. 3 passu 2 andere HSS.: gressu
voetnoot1)
In 2 HSS. Andere titel: Redux Patriam salutat. Boven het vers staat: Patriae quis Exul se quoque fugit? In Ot., I, 32, en M.D., 308, zijn van dit gedicht slechts couplet 1, 2, 3, 5, 6 en 8 gedrukt.
Den 2den November kwam Huygens in den Haag terug (Dagb., blz. 3 en 9); hij reisde met de Engelsche godgeleerden, die naar de Dortsche Synode gingen. Zie over zijne reis Serm. lib. I, vs. 522-541. Gedurende zijn verblijf in Engeland was den 18den Juni (zie Dagb., blz. 2), Constantyn's zuster Catharina overleden. Zij was de derde dochter van Christiaan Huygens en Susanna Hoefnagel en werd den 2den Juli 1601 geboren.
voetnoot+
[krit] vs. 7 toto Ot.: nostro
voetnoot+
[krit] vs. 11 regnes Ot.: vivas
voetnoot+
[krit] vs. 25-28 in het ééne HS. aldus:
 
Absit. et quantum noua. Sed tacetur
 
Tutius: quondam licuit cuiuis
 
Quidlibet; nos nunc moderante linguam
 
Lege loquamur.
voetnoot+
[krit] vs. 29 hetzelfde HS.: Veritas lucem fugit. heu, pudendos
voetnoot+
[krit] vs. 30 obstem Ot.: errem
voetnoot+
[krit] Bij vs. 45 en de volgende regels staat in marg.: Heu qualis pietas! heu quam breuis excidit aetas.
voetnoot1)
Onder het vers staan de volgende aanhalingen:
Qui dedit hoc hodie, cras, si uolet, auferet. - Non, si male nunc, et olim sic erit. (Hor., C. II, 10, vs. 17).

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

plaatsen

  • Den Haag


Over dit hoofdstuk/artikel

plaatsen

  • Zierikzee


landen

  • Groot-Brittannië (en Noord-Ierland)


datums

  • 30 januari 1618

  • 31 maart 1618

  • 25 mei 1618

  • 6 juli 1618

  • september 1618