Nederlandse gedichten 1614-1625. Deel 2. Apparaat en commentaar

[p. 114]

[8] Oudt-vader Amstel-stroom

Commentaar

Vijf dagen na gedicht [7] roept Huygens de eerbiedwaardige Amstelstroom te hulp bij zijn poging om van Anna Roemers schriftelijke bewijzen van haar mondelinge lof aan zijn adres te verkrijgen. Anders accepteert men in Den Haag niet dat hem werkelijk een welkom is bereid: ‘te Hooff en looft men niet (Dat weet ghij emmers wel) dan datmen tast en siet.’ (r. 33-34).

Eerdere pogingen bleken ‘verloren praet’ (r. 55). Anna had ‘uijt last’ (r. 59) gesproken en wil dus ook alleen in opdracht schrijven. Huygens verzoekt daarop de Amstel aan Anna ‘den voorgewenden last’ (r. 75) te geven dat ze haar mooie handen moet gebruiken. ‘Uit duizenden heeft u haar als woordvoerder (“Tolck” r. 79) gekozen, waarom zou zij ook niet uw secretaris kunnen zijn?’, luidt het einde van zijn pleidooi.

Uitgaven

Worp Gedichten i, p. 130-132.

Literatuur

Zwaan 1973b (= Zwaan 1974b, p. 64-65).

Translitteratie

41	[in] niet in H

Overlevering

H

Autograaf Huygens ka xl^a, 1619, 4^r + 4^v. Een enkel blad papier van 270 × 100 mm. De regels 1 t/m 32 staan op 4^r, op 4^v volgen de regels 1 t/m 80. Het afschrift, met opschrift en onderschrift in Huygens' hand, waarvan Worp in deel ix van de Gedichten melding maakt, heb ik niet teruggevonden. In 1900 maakte dit handschrift deel uit van de verzameling M.C.F. van Maanen die in 1900 werd geveild. (Den Haag, W.P. van Stockum & Fils, Veilingcatalogus kb vc 7943, nr. 457).

Datering

Huygens dateerde dit gedicht: 19 Feb. mdcxix.

Varianten

4	Ha	Zoo uwen ouden ruggh'		<w>>beseijlt wordt,	niet betreden,
	b	[	]	wordt beseijlt,	[	]

11

H

Zoo haest en <w>>hadd' ick niet u crijstallijne stroomen

33

H

Neen maeckt ons dat niet wijs: te Ho<v>>off en looft men niet

41	Ha	O schriftelijck bescheet	(seijd' ick [in] mijn gemoet)
	b	[O] vingerbreedt pampier	[	]

45	Ha	'Ten baette gheen gequel, daer was gheen helpen aen;
	b	[	]suer sien, [daer	]

56

H

<'T>>Het minnelijxte woordt, d'ootmoedelijckxte beden

60

H

(Stracx hadd' sij mij het woordt met desen s<t>>lach gebroken)

[p. 115]

63

H

Dit's haer', ja mijnen last die mij belast en prangh<en>>et

72	Ha	Stopt den mondt aen die ghen' die mij		mijn eer	benijden:
	b	[	]	u gunst	[	]

73

H

Stelt <*u*>>U ontsach te werck: geeft u beroemde maecht,

77	Ha	D'een d'ander is gelijck:	haer pen is waert haer tael,
	b	{D'een d'ander is gelijck:}	[	]
	b	{Daer is gheen onderscheijts}	[	]
	c	'Tverschil is cleijn off gheen,	[	]