Etymologicum teutonicae linguae

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: S. Ned. S 4355 R2 3

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van het Etymologicum Teutonicae Linguae van C. Kiliaen, oorspronkelijke uitgave 1599, zoals in facsimile uitgegeven door F. Claes s.j. in 1972.

 

redactionele ingrepen

p. 19: (op grond van Kil.-van Hasselt) [...]cari → Piscari: ‘angelen. Piscari hamo. sax. angelen. an. angle’

p. 35: euadedere → euadere: ‘Be-lenden. fland. j. ver-eynden. Euadere, peruadere.’

p. 68: gemgas → gemmas: ‘botten, wt-botten. Gemmare, gemmascere, fruticare, pullalare, trudere gemmas, Virgil. Vernare.’

p. 85: Duer → Deur: ‘Deur-schrabben het geschrift. Transuerso calamo iugulare, obliterare, dispungere, inducere interlineas. vulgò cancellare.’

p. 86: Duer → Deur: ‘Deur-wasschen. Perluere.’

p. 130: depsiticus → depsticius: ‘Ghe-kned. Subactus, depsticius’

p. 140: sine → siue: ‘Ghe-sint. Animatus, animo siue voluntate affectus.’

p. 143: Profefectus → Profectus: ‘ghe-trocken nae Andwerpen. Profectus Antvverpiam.’

p. 145: he-waerdighen → ghe-waerdighen: ‘ghe-waerder hand. Manus sequestra. ghe-waerdighen, ghe-weerdighen. Dignari.’

p. 151: mominant → nominant: ‘Gheus. [...] Gessatas, inquit Polybius, Galli sua lingua nominant milites conductitios.’

p. 153: Ignesecere → Ignescere: ‘Glimmen. holl. socamb . j. gloeden. Ignescere, candere.’

p. 171: hals-kapppe → hals-kappe: ‘hals-kappe. vetus. Cucullus, amiculum.’

p. 172: gand-hauer → hand-hauer: ‘hand-hauer. Assertor, vindex alienae libertatis.’

p. 198: Sacum → Sacrum: ‘hoogh-misse. Sacrum publicum, sacrum populare.’

p. 223: concellarius → cancellarius: ‘Kancelier, request-meester. A libellis, libellorum magister: qui cognitiones tractat, & supplicum libellorum vota. vulgo dictus cancellarius’

p. 232: Templim → Templum: ‘kerst-pel-kercke. sax. sicamb. fris. hol. Templum baptisterio insigne, paroecia’

p. 257: mobus → morbus: ‘koude, koud-wee, kortse. Febris, causon: febris ardens. dicitur koude & koud-wee: q.d. dolor aut morbus calidus’

p. 261: flelliflua → felliflua: ‘kreuelinghe in den buyck. Cholera, felliflua passio’

p. 264: krom-beem → krom-been: ‘krom-been, slim been. Loripes: & Valgus: ‘& Varius, varus, curuipes.’

p. 268: kost-daer → kost-baer: ‘Kust-baer. j. kuysch baer, kost-baer’

p. 269: gedeelte onleesbaar: ‘Lactouwe, lattouwe. Lactuca. ger. lactich: sax. la???: gal. l??? it. lactuca: his. ???: ang. lettuce.’

p. 299: eucaustes → encaustes: ‘maeler van glas. Encaustes.’

p. 310: ver-koooper → ver-kooper: ‘meesterij-ver-kooper. fland. Pharmacopola.’

p. 316: attennare → attenuare: ‘attenuare: minderen. Minuere, diminuere, imminuere, tenuare, attenuare, extenuare.’

p. 336: sine → siue: ‘Nest-vederen. Plumae siue pennae primae auium.’

p. 395: sincere → sinere: ‘passeren. j. toe-laeten. Permittere, sinere, contentum esse.’

p. 431: decortciare → decorticare: ‘Reepen het vlas. Confringere linum: vellere cannabim à sua festuca: decorticare cannabim. q.d. roopen.’

p. 435: olfa-factorium → olfactorium: ‘rieckerije. Odoramentum, olfactorium.’

p. 438: exactorp oerae → exactor operae: ‘ringhel meester. Castigator, domitor: & Monitor, curator operis: qui opus vrget, morasque cessatorum castigat: obseruator operariorum: acris exactor operae.’

p. 457: schat schud → schat schuld: ‘schat schuld. Debitum in diem: debitum praesentaneum, nulli reditus annuo obnoxium aut obligatum: siue vt Petrus Nannius interpretatur, Debitum procedens ex aestimatione per consensum partium facta: debitum peraequatum.’

p. 486: siuer → siluer: ‘siluer-glede. j. siluer-schuym. Argenti spuma, lithargyrium.’

p. 513: dem → den: ‘spin, spint. germ. sax. sicamb. holl . j. speck van den boom. Alburnum.’

p. 584: destrustor → destructor: ‘ver-deruer. Corruptor, vastator, destructor, violator.’

p. 606 : deierare → peierare: ‘Ver-swęren. Iurare: & peierare, eiare, abiurare, deuouere.’

p. 606: Deieratio → Peieratio: ‘ver-sweringhe. Peieratio, abiuratio: & Periurium.’

p. 662: Philotesiu scrater → Philotesius crater: ‘el-kom-beker. Philotesius crater.’

p. 682: vindidictam → vindictam: ‘reken, wraecke doen. Vindicare, vlcisci, exequi iniurias, persequi iniurias, retaliare, compensare iniuriam, vindictam reddere, sumere, capere: vltionem facere.’

p. 688: ocullos → oculos: ‘wt-steken de ooghen. Effodere, exsculpere, exturbare, eruere, configere oculos: exoculare.’

p.710: tetere → tenere: ‘Maintenéren, mantenéren. Manu tenere, defendere, seruare, obtinere, retinere, sustentare, sustinere.’

p. 748: Benrhard → Bernhard: ‘Bernhard. Veronardus, q.d. durationis thesaurus: & durus siue durans fortiter vt aper.’

p. 748: vrsornm → vrsorum: ‘Bernher. Bernarius, hoc est, vrsorum odminus: vnce olim deductum nomen Bernarius’

p. 748: Germamum → Germanum: ‘Berthold. Beritholdus, hoc est, pacis amator. Berit & bericht Germanum Hebraeumque vocabulum ... ’

p. 754: Gobsbrechtus → Godsbrechtus: ‘Godtsbrecht. Godsbrechtus, Theudbrechtus. B. Rhen.’

p. 764: kop ‘[Nawerk]’ toegevoegd

 

Bij de omzetting van het oorspronkelijke tekstverwerkingsbestand naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. 46, 47 en 48 van de inleiding en p. 1*v) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina ongenummerd (p. 1)]

Etymologicum Teutonicae Linguae
Kiliaans Etymologicum

 

[pagina ongenummerd (p. 2)]

Monumenta Lexicographica Neerlandica

denuo edita auspiciis fundationis cui titulus

‘Instituut voor Nederlandse Lexicologie’

moderantibus F. De Tollenaere G. De Smet

Series II: Saeculum XVI

Volumen 3

Etymologicvm Tevtonicae Linguae:

Sive

Dictionarivm Tevtonico-Latinvm, Praecipvas Tevtonicae Lingvae Dictiones Et Phrases

Latinè interpretatas, & cum aliis nonnullis linguis obiter collatas complectens:

Studio & Opera

Cornelii Kiliani Dvfflaei.

Opus Germanis tam superioribus quàm inferioribus, Gallis, Anglis siue Anglosaxonibus, Italis, Hispanis, & aliis lectu perutile.

Quid hîc proestitum sit, Proefatio ad Lectorem docebit.

Editio tertia, prioribus auctior & correctior.

Antverpiae

Ex Officina Plantiniana,

Apud Ioannem Moretum.

 

[pagina ongenummerd (p. 3)]

M.D.XCIX.

Oude Nederlandse Woordenboeken

opnieuw uitgegeven onder auspiciën van de Stichting Instituut voor Nederlandse Lexicologie.

redaktie: F. De Tollenaere en G. De Smet

Reeks II: 16de Eeuw.

Deel 3

Kiliaans Etymologicum van 1599

opnieuw uitgegeven met een inleiding van Dr. F. Claes, s.j.

 

[pagina ongenummerd (p. 4)]

Herdruk naar een exemplaar in het Museum Plantijn-Moretus te Antwerpen. Signatuur A 835.

Het formaat van deze herdruk is gelijk aan dat van het origineel.

© Copyright reserved