Levenders reden-feest, oft Amsteldams Helicon
(1624)–Jan Sijwertsz Kolm–
AuteursrechtvrijOp-ghestelt By de Brabantsche Reden-Rijcke vergaderingh uyt Levender Ionst
[Folio L4r]
| |
Refereyn op de Reghel.BEdroefde tyden, ach! vol valsch bedrieghlijckheden,
Waer in men ziet dat'tgoet van'tquade wort vertreden
Merckt aen Rethorica die Edel is van aert,
So ten aenzien van nut, van vermaeck, en van vreden,
Maer 't domme volcxken segt dat zy onwaerheyt baert
Beusling en mal bedrijf welc 't vroom gemoet beswaert
Van misbruyck moeder oock, so dat men can besteden
Den tijdt veel beter als in Redenrijck vergaert,
Ick kent maer goet is goedt, soo dat die goedt oyt deden
Misbruyckten niet hun tydt in volging van qua zeden,
Oock door 'tgoet recht ghebruyckt men beter kennis vint,
Datmen uyt selfs vertier yet voorstelt is de reden
Door voorbeelding den Mensch te tomen hoe verblint
Hy door zijn dwaes verkies het quade dick begint,
En oordeelt nae't misbruyck, waer door misbruyck blijft groeyen,
Dus soo 'tvoorstellings nut 't valsch oordeel overwint,
Soo sal Rethorica veracht recht weder bloeyen.
Haer reyne aert die is een ander niet verachten,
Maer door recht onderwijs naer anders heyl te trachten,
Door bly-dicht zy verheught, deur Leer-dichten zy sticht,
Door klaegh-dicht zy beweegt, brengt den Mensch tot aendachten,
Door voorbeelds-onderwijs zy 'tdomme breyn verlicht,
Sy is welsegghens-konst, een welsegghende Dicht
En can gheen teere oor, noch suyvere herten schaden,
Wel segghen seyt ghewis, gh'wis segghen is haer plicht,
Daer door soeckt zy den Mensch van ondeught af te raden,
Hem wysend tot de deught, met voorbeeldt van Deughts daden,
En nut berisping van de misbruycking van Deught,
Sy toont wat elck behoort te lieven en versmaden,
Wat d'ouderdom betaemt, wat dat wel voeght de Jeught,
Wat elcks endt wesen sal, pijn, droefheyde ofte vreught,
En wat dat elck moet doen, waer mee hem elck mach moeyen,
Ghebruyckt haer naer haer aert dan Mensch terwijl ghy meught,
So sal Rethorica veracht, recht weder bloeyen.
| |
[Folio L4v]
| |
Dat elck ziend op't misbruyck, 'twelsegghen wordt vergheten
En is gheen wonder, want het doet een yeder weten
Sijn eyghen feyls misbruyck, 'twelck den neuswijs verdriet,
En waent wel wijs te zijn, wert dan met recht gheheten
Verstandeloosen Romp, een grove groot weet-niet
Die niet aner eyghen feyl, maer anders feylen ziet,
Thersites eyghen wijs is d'Wyse Griecken teghen,
Den Etsiphon, verwaent op yeder saeck aenbiet
Een gantschen dagh te doen een reden tot beweghen,
Tot Virgilius beschimp Filistus is gheneghen,
Avicus eyghen wijs Cerbili Enpeto,
Petilius en meer d'welsegghers waren teghen,
Sy zijn al lang vergaen, en al hun wercken sno,
Maer d'Wysen wyse Leer is noch in wesen so
Dat noch uyt veeler mont haer wyse Leer comt vloeyen,
Bekent u selfs ghebreck, weest int berispen blo,
So sal Rethorica veracht, recht weder bloeyen.
Prince.
'Twelsegghen nutbaer is, 'twelck 'tvoorstel doet verstercken,
En de aenhoorders op dees Redens uyt-ganck mercken,
Cineus voorstelling te weghe brenghen kan,
Het ghene Pyrrehus met Wapens niet can wercken,
Meneni Agrippa verhaelt de Burghers van
Romen de groote quael die het Lichaem comt an
Door den strydt die ontstaet in d'inwendigh Lidtmaten,
Welck voorstel stilt den strijt der Roomscher Borghers dan
't Voorstel Simonides, en Euripid deen laten
Hiero zyn Tyranny, die als Goddeloos haten,
Verandert int ghemoet wort een Koning beleeft,
De wilde hersens der Egiptenaren vaten
'tVoorstel van Orpheus, Amphioen dies heeft
Elck redens nut ghebruyck ontfanghen, 'twelck hun gheeft
Een ware onderscheyt van't quaet, als'tquaet comt groeyen,
Als'tvoorstel streckt tot nut, en waenwijs niemant sneeft,
So sal Rethorica veracht, recht vveder bloeyen.
Aensiet de Kintsheyt. Hout u matigh. |
|