Afrikaanse spreekwoorde, gesegdes, ens.

U.

UIL: Soos 'n uil op 'n kluit: Heeltemal alleen en verleë voel: To feel perplexed and lonesome. Elkeen dink sy uil is 'n valk: Elkeen dink dat sy eie goed die beste is: Everyone thinks his geese swans.

UILSKUIKEN: Iemand is 'n uilskuiken (uil): Dom: A fool.

UILSPIEËL: 'n Uilspieël: 'n Persoon wat allerhande snaakse dinge doen: A clever rascal (the name of the hero of an old Teutonic romance). Lyk soos 'n Uilspieël in die maanskyn: Gesê van iemand wat verspot en nie vanpas aangetrek is nie: Not dressed to suit the occasion.

UILTJIE: 'n Uiltjie knip (knyp): 'n Bietjie slaap: To take a nap; to take forty winks.

UITBASUIN: Iets uitbasuin: Iets oral rondvertel: To proclaim something everywhere.

UITBETAAL: Iemand uitbetaal: Iemand behandel soos hy jou behandel het: To pay back in one's own coin.

UITBLAKER: Alles uitblaker: Iets rondvertel: To trumpet about all one hears.

UITBLINK: Onder die ander uitblink: Die ander ver oortref: To put the others totally in the shade.

UITBOENDER: Iemand uitboender: Iemand uitdryf: To turn out of doors.

UITBOER: Hom heeltemal uitboer: Al sy besittings verloor: To lose everything.

UITBRANDER: Iemand 'n uitbrander gee: Iemand aanval, berispe: To lecture somebody.

UITDRAAI: Hom uit die werk draai: Allerhande verontskuldigings inbring, sodat hy nie die werk hoef te doen nie: To find an excuse not to do the work.

[p. 143]

UITERSTE: Die man lê op sy uiterste: Hy is gevaarlik siek: The man is dangerously ill. Dis nou van die een uiterste na die ander; Van die een uiterste na die ander val: 'n Middelweg word nie gevolg nie: To fall into extremes. 'n Uiterste vabond: Baie ondeunde mens: A very mischievous person.

UITGEBAK: Iemand is uitgebak: Hulle het hom goed leer ken en het nie meer vertroue in hom nie: People have lost all confidence in him.

UITGEMAAK: 'n Uitgemaakte saak: 'n Saak wat in die geheim reeds beslis is: It was a predetermined, or cut and dried affair. Iemand vir alles wat sleg is uitmaak: Iemand van allerhande slegte dade beskuldig: To accuse a person of everything that is bad. 'n Verloofskap uitmaak: Breek: To break an engagement.

UITGEPIETS: Fyn uitgepiets: Netjies maar taamlik swel aangetrek: Very well dressed.

UITHALER: 'n Uithaler (uithaal) perd (ens.): 'n Baie goeie perd: A very good horse.

UITHOOR: Iemand uithoor: Na alles luister wat iemand te sê het: Listen to every thing a person has to say.

UITKRUIP: Iemand sal moet uitkruip (uitspring): Hy sal al sy kragte moet inspan: To have to exert oneself.

UITLIG: Iemand uitlig: Iemand 'n pak slae gee: To give someone a hiding.

UITLOOI: Iemand uitlooi: Iemand 'n pak slae gee: To give someone a hiding.

UITOORLÊ: Iemand uitoorlê: Om deur beter planne iemand te oortref: To out-manoeuvre a person.

UITPAK: Oor die kêrel uitpak: Baie slegte dinge van iemand sê: To find fault with much in a person. Sy het alles uitgepak: Sy het al haar geheime vertel: She told all her secrets.

UITPLUIS: 'n Saak uitpluis: Die waarheid omtrent 'n saak uitvind: To get to the bottom of a matter.

UITSIT: Iemand uitsit: Iemand se nooi afvry: To cut out a rival lover.

UITSKEI: Julle moet nou uitskei: Ophou: You must stop that.

UITSKUD: Iemand uitskud: Al sy geld van hom wen; al iemand se klere ens., neem (veral in oorlogtyd): To deprive someone of all he possesses.

[p. 144]

UITSOEK: 'n Uitsoek plaas, ens.: 'n Uitstekende plaas ens.: An excellent farm, etc.

UITSPANPLEK: Dit is anderkant my uitspanplek: Ek kan dit nie doen nie: I am not able to do that.

UITSTEL: Van uitstel kom afstel: Deur iets uit te stel word dit nooit gedoen nie: Procrastination is the thief of time.

UITSTOF: Iemand uitstof: 'n Pak slae gee, wen: To give a hiding.

UITTREK: Moenie jou uittrek voor jy gaan slaap nie: Moenie jou kinders alles laat erf, voordat jy dood is nie: Do not forget to care for yourself.

UITSUIG: Iemand uitsuig: Soveel geld uit iemand kry as maar moontlik is: To get as much money out of a person as possible.

UITTRAP: Iemand uittrap: Iemand berispe of slegsê: To reprimand.

UITVIKS: Iemand uitviks (wiks): Iemand 'n pak slae gee: To give someone a hiding.

UITVIS: Iets uitvis: Iets probeer uitvind: To fish out something.

UITVRA: Van uitvra is die tronke vol: Moenie probeer uitvra nie, ek sal jou tog nie alles sê nie - dit kan my mos in moeilikheid bring: Ask no questions and you'll hear no lies.

UUR: Sy uurtjie het geslaan: Die tyd is daar dat hy anders sal moet maak; sy sterwensuur het aangebreek: His hour has struck. Iets by die uur opsê: Baie lank aanhou: To keep on indefinitely.