Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het naembouck van 1562 (1945)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het naembouck van 1562
Afbeelding van Het naembouck van 1562Toon afbeelding van titelpagina van Het naembouck van 1562

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.59 MB)

XML (1.55 MB)

tekstbestand






Editeur

René Verdeyen



Genre

non-fictie
sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon
taalkunde/algemeen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het naembouck van 1562

(1945)–Joos Lambrecht–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Tweede druk van het Nederlands-Frans woordenboek


Vorige Volgende

[B]

Bab.

BAbbelen oft bibbelen: Mascher ou maschonner.
Babben / ghecken oft rellen: Se moquer ou railler.
Bachten / b. achter: Derriere.
Back: Auge, bac ou bacquet.
Backen: Cuire.
Backer: Boulengier.
Backerië / houenbuur oft backhuus: Boulengerië.
in de Backerië: au Boulengier.
Backersse oft backsterigghe: Boulengiere.
Backhuus / kinnebacken oft caecharnasch: Maschoire.

Bad.

Bad oft badstoue: Baing.
Badcupe: Tinette.
Baden: Baigner.

Bę.

Bae zegghet schaep: La brebis dit bel.
Bęr: Ours.
Bęrckboom oft bęrckenhaut: Bouleau ou boulay.
BęrenGa naar voetnoot+ / cneden oft teluwen met den handen: Pestrir.
Bęrgh: Mont ou montaigne.
Bęrghachtigh: Montaigneux.
Bęrghen yet: Musser, cacher, receler ou tapir.
Bęrghen in Henegauwe: Mons en Haynau.
Bęrghen op de Zoom: Mons sus la Mer.
[pagina 27]
[p. 27]
aant.Bęrghe sente Winnox: Mons sainct Winnoc.
Bęrië om yet mede te draghen: Ciuiere.
Bęrinne: Ourse.
Bęrleggher: Dardannier.
BaeckGa naar voetnoot+ oft ghesleghen vleęsch van eenen rende: Le corps ou chair d'un beuf ou autre beste bonne à manger.
Baecktanden: Les dens macheliers.
Baeckvleęsch oft spec: Chair de porc, de porceau ou lard.
Baeiën / bakelers oft lauwerier besien: Graine de laurier.
Baelberders om in te packen: Des quaisses ou Balles.
BaenstGa naar voetnoot+ oft vonc: Des allumette[s], drapeaux en vn fusil, esche ou de la meiche.
Baerbeęl visch: Barbeau.
Baerblikelick oft openbaer al de węrelt: Certain, notoire, clair ou tout euident et manifeste.
Baerblikelicken: Clairement ou notoirement.
Baerd: Barbe.
Baerdekin: Barbette.
BaerdemakerGa naar voetnoot+ oft baerdschęrer: Barbier.
Baerdmaken oft schęren: Barbeër.
Baerdmakers wijnckel: L'ouuroir d'un barbier.

Bae.

Baergh oft ghevuurden beęr: Porc chastré.
Baerghen smęr: Sain doux ou bourbelier.
Baerm / dijck / dam oft ęrden veste: Leuée de terre, chaussée destang ou riuiere, vne terrace ou rempart.
Baers oft baes visch: Perche.
Baerscherbeęne oft baesscherbeęne: A nuë iambe.
Baert / b. baerd: Barbe.
Baervoet: A pied nud.
Baerzen een kind: Enfanter, se deliurer du fruict de son ventre ou accoucher.
Baerzijnghe: Enfantement.
Baes visch: Perche.
Baesscherbeęne: A nuë iambe.
Baet / boet oft beterijnghe: Remede, amende ou amendement.
Baet / winninghe / wasdom oft profijt: Aduantage, gain ou profit.
Baetzoucker oft cacaert: Ferreur de mule ou faiseur de fourbe.
BaeyenGa naar voetnoot+ oft baden: Baigner.
BaeyenGa naar voetnoot+ oft bakelęrs: Grain de laurier.
BaeykenGa naar voetnoot+: Cotelette, cotillon ou blanchet.
[pagina 28]
[p. 28]

aant.Bak.

Bakelęre oft laurierbezië: Grain de Laurier.
Bakeren: Brusler à demy ou gresir.
Bakesmęr: Sain doux ou bourbelier.
Bakespeck: Chair de porc ou lard.

Bal.

Bal: Vn esteuf ou pelotte.
Balck oft balcke: Poultre, tref ou sommier.
Balcksteęn oft Notsteen: Corbeau ou modillon.
Balgh: Gros ventre ou bouse.
Balgh oft quabbel van ghezwel oft zwęrnesse: Bouteille venu d'enflure.
Ballance / b. weeghschale: Balance.
Ballast oft Scheeplast van ęrde: Saburre et grosse arene, de quoy on charge les nauires à fin d'aller plus fermes.
Balleynebeęn: Coste de baleine.
Ballijngh oft verdreuen uut den lande: Banny ou bannië.
Balliu oft schaut: Bailly ou preuost
Balliu van der kęrcke: Le Bedeau ou Bailly d'une eglise.
Balsem: Du Baulme.
Balsemen een lichaem: Embaumer vn corps.
Bames tijd: La sainct Remy.

Ban

Banck oft wisselbanck: Banc d'argentier.
Banck oft zittene: Vn banc ou siege.
Banckgheselle: Compaignon à boire et à yurongner, biberon ou grand buueur.
Banckhauwer oft banckier: Argentier.
Band: Liën.
Bandekin: Bandeau ou bandelette.
Banden van boucken: Les nerfs sur quoy on lië les liures.
Bane: Chemin plat et vny.
Banen eenen wegh: Faire vn chemin et sentier tout plat et applanir.
Banghe / enghe / benaut oft verperst: Estroict, serré ou estreinct.
Banghicheyt / verperstheyt / benautheyt oft enghicheyt: Estroictement, estreignement, serrement ou destresse.
Banghelicken / verperstelicken oft benaudelicken: Estroictement ou serréement.
Bannen: Bannir.

Bar.

Bare daer men de doode op draeght: Biere.
Bare int water: Onde, vague, flot.
Baren / openbaren oft kennelick maken: Manifester, reueler, descouurir ou publiër.
Baren een kind / b. baerzen: Enfanter.
Barmhertigh: Compassiëux, piteux ou misericordiëux.
Barmhertigheyt: Compassion, pitié ou misericorde.
Barmhertichlicken: Pitoyablement.

Bas.

Bas in den discant oft nedervoys: Faulset, bas ou bascontre.
Bas van eenen hond: Abbay d'un chien.
[pagina 29]
[p. 29]
Bassen oft snacken als eenen hond: Abbayer, glatir, glappir, ou iapper.
Bassijnghe: Abbayement.
Bast om yemand an te hanghen: La har, hart ou harcelle.
Bast om tghebrad te speten: De la tille.
Bastaerd oft kind ghewonnen buten huwelicke: Bastard.
Bastaerd wijn: Vin bastard.
Bate oft baete: Gaing, proufict ou auantage.
Baten: Proficter, auancer, auantager.

Bau.

Baud oft staut: Hardy.
Baudelicken oft stautelicken: Hardiment.
Baudheyt: Hardiësse.
Baut om mede te schieten: Bougeon.
Baut / staut / b. baud: Hardy.
Baut van eenen weer: Esclanche de mouton.

Baz.

Bazel een stad: La ville de Basle.
Bazune: Trompe ou trompette.
Bazunen: Sonner la trompe ou trompette.
Bazuunder: Vn trompeteur ou vn trompette.

Beb.

Bebloedt: Ensanglanté.
Bebloeden: Ensanglanter.
Bebollewęrcken: Remparer, enuironner ou munir de rempars.

Bec.

Bec van voghels: Bec.
Becackt oft bescheten: Breneux, embrené ou ord de merde.
Becacken: Embrener.
Becakelen oft bekaekelen: Estriuer ou tencher.
Became yewers toe / gheschickt oft voughelick: Conuenable, propre, propice, bien sortable, apte, conuenant, tel qu'il fault, idoine, opportun, suffisant ou commode.
Becamen tijd: Temps commode, temps opportun, açhoison ou occasion.
Becaemheyt: Commodité, appropriation, conuenance, opportunité.
Becamelicken: Conuenablement, proprement, bien à propos, bien suffisamment.
Became maken: Appropriër, assortir ou faire propice et conuenable.
Becauten yemand oft cauten met yemand: Deuiser ou parler auec aucun, arraisonner aucun.
Becken: Bassin.
Beckeneęl van den hoofde: Le crane, l'os ou le test de la teste.
Beclach / z. beclagh.
Becladden / besmetten / vuul maken / besmockelen oft bezueluwen: Se crotter, ordir, barbouiller, enlaidir, souiller, faire laid, vilener, salir, maculer, tacher, polluër, honnir ou contaminer.
Becladt: Ord, crotté, barbouillé, souillé, vilain / maculé, taché, pollu, contaminé ou enlaidy.
Beclagh: Complaincte ou doleance.
Beclaghen eęnigh dijngh: Regretter quelque chose.
Beclaghen hem yewers af: Se plaindre ou complaindre.
[pagina 30]
[p. 30]
aant.Beclappen yemand: Diffamer ou esclandrir aucun, le diffamer.
Beclappijnghe: Diffame, esclandre ou diffamation.
Beclatten / b. becladden: Se crotter, honnir etç.
Becleeden oft omcleęden: Vestir et couurir à l'entour.
Becleemen: Enduire d'argille.
Beclemmen: Monter dessus.
Becleuen / ghewassen oft becommen: Creu devenu grand, qui a prins croissance.
Beclicken oft betrapen: Attaindre, attraper ou surprendre.
Beclickt / betraept of[t] achterhaelt: Rattaint, surprins, saisy ou attrapé.
Becliuen / groeyen oft wassen: Croistre ou recroistre, prendre croissance, s'augmenter.
Becommen oft ghenesen van ziecten: Se guarir, recouurer santé, se renforcir, se garantir ou refaire.
Becommen int groeyen / z. becliuen: Recroistre etç.
Becommerd[.] yewers met besigh oft belemmerd: Empesché, empestré ou occupé.
Becommeren oft belemmeren: Empescher, empestrer, encombrer ou occuper.
Becommertheyt oft belemmertheyt: Destourbier, empeschement, encombre ou encombrier, occupation.
Becoopen / ghelden / goet doen / verghelden / betalen / becostighen oft den coopman goed doen: Payer, satisfaire pour quelque chose, souffrir[,] porter ou endurer le mal ou la peine.
Becoort oft ghetenteert: Tenté, esprouué ou essayé.
Becoren: Taster, tenter, sonder, experimenter, essayer ou esprouuer.
Becoringhe: Tentation, preuue ou assay.
Becrabbeld: Gratigné.
Becrabbelen oft becrabben: Gratigner.
Becrupen: Attrapper en tapinois ou en tapissant.
Becrupen eęn maeghd oft onteęren: Deshouser ou violer vne vierge.
Becuken / z. beclicken: Attrapper etç.

Bed.

Bedacht: Raduisé.
Bedachtelicken: Auiséement.
Bedachten hem: Se raduiser.
Bedęruelijngh oft kind dat men bedęrft: Enfant gasté.
Bedęruen: Gaster, degaster, corrompre ou empirer.
Bedęruen van selfs: Se gaster ou tourner en ruyne.
Bedęruenes oft bedęruijnghe: Gastement, corruption, degast ou destruction.
Bedaeght oft tsynen daghen commen: En age ou agé.
Bedammen / bediken / begrauen / bedeluen: Faire des leuées ou trenchées à l'entou de quelque chose.
Bedampelen / betrippen met voeten of beterden: Marcher sur quelque chose et fouler aux piedz ou petteler.
Bedampelt: Foulé aux piedz, pettelé.
Bedanken: Remerciër, sçauoir gré ou rendre graces.
Bedanckijnghe: Remerciëment, action de graces.
Bedanckt: Remercié,
[pagina 31]
[p. 31]
aant.Bedaut: Plein de rosée, ou arrousé.
Bedauwen: Arrouser
Bedde daer men op slaept: Lict.
Bedde in den lochtijngh: Quarreau.
Bedde in den acker op ghesaeyt land / tusschen de voren oft strijcbedde: La terre esleuée en vn champ entre les rayons, sus laquelle la semence croist ou un seillon.
Beddecleed / saerge oft culcte: Couuerture de lict ou lodier.
Beddecooper: Coutilcier.
Beddeghenoot / huysvrauwe oft ghetrauwet wijf: Femme, femme legitime ou femme d'home marié.
Bede: Priére, requeste ou supplication.
Bedecken oft decken: Couurir.
Bedeckijnghe: Couurement.
Bedeckt: Couuert.
Bedeęldelicken: A part, separéement, par cy par la, non point tout ensemble, distinctement.
Bedeęlen / uutdeęlen in diuęrsche plaetsen / verstroyen: Distribuër, departir et diuiser par cy par la, espardre.
Bedeęldt: Distribué, diuisé, departy ou espars.
Bedeęlijnghe: Partissement, diuision, distribution, espardement ou esparsement.
Bedéghen oft rijckgheworden: Deuenu riche et puyssant.
Bedelęre: Vn poure qui demande l'aumosne, mendiänt, belistre, marault, bribeur, truand ou caimand.
Bédelen oft broodbidden: Demander l'aumosne, belistrer, pourchasser sa vië d'huis en huis, mendiër, briber, truänder ou caimander.
Bédelęrië: Poureté telle qu'on demande sa vië, mendicité [,] truändise.
Bedelf oft deluijnghe: Enfouyssement, leuée ou trenchée de terre.
Bedeluen oft deluen: Enfouyr ou munir de rempars.
Béden / b. bidden: Priër.
Bederflijngh: Enfant gasté.
Bederuen / b. bedęruen: Gaster.
Bediden: Prouffiter ou profiter, gaigner, auancer, se bien façonner ou bien gouuerner.
Bedied oft teeken: Signe qui nous represente et denote quelque chose ou signal.
Bedieden oft beteęckenen yet quaets oft goeds: Signifier, emporter ou denoter.
Bedieden / verclaren / uutlegghen / doen verstaen oft kennelick maken: Declarer, interpreter, donner à cognoistre et entendre quelque chose obscure et doubteuse, expliquer, exposer ou moraliser.
Bediedelicken / bescheędelicken / openlicken / claerlicken oft naectelicken: Bien ouuertement, clairement, expresséement, particulierement, nomméement, par expres, precisement ou specialement.
Bediedijnghe oft bediedenesse: Demonstrance, signifiance, signification, declaration, interpretation, exposition ou explication.
[pagina 32]
[p. 32]
aant.Bedieder oft ouerzetter van d'eęn tale in d'ander: Translateur, interpretateur, traducteur, qui tourne quelque chose d'une langue en autre.
Bediedsel / z. bediedijnghe: Declaration.
Bedienen eenighen staet oft officië: Faire ou seruir vn estat et office.
Bedijcken oft bedammen: Munir de rempars, faire vne leuée de terre, terrade ou digue.
Bedijncken hem: Se raduiser.
Bedijncken oft oụerdijncken yet: Mediter, pourpenser, comtempler ou imaginer.
Bédijnghe oft bede: Oraison, priëre ou supplication.
Bedijnghen / dijnghen oft coopmanschapen om coopen: Barguiner ou marçhander.
Bedocht: Raduisé.
Bedoluen: Enfouyr ou muny de rempars, trenchées ou leuées de terre.
Bedoruen: Corrompu, gasté, destruict.
Bedraghen oft anclaghen: Accuser.
Bedréghen oft beëttert: Plain de bouë et ordure qui sort d'un clou, apostume ou playë.
Bedréghen / z. aengheclaeght: Accusé.
Bedrieghelick: Caut ou fin, plein de tromperië, fraudulent, trompant.
Bedrieghelicken: Cautement, cauteleusement, frustratoirement, par dol ou tromperië.
Bedrieghen yemand: Barater, deceuoir, cauiller, frauder, frustrer, abuser, tromper, engigner ou tricher.
Bedriegher: Trompeur, cauillateur, corbineur, fraudeur, finet, barateur, tricheur ou cauteleux.
Bedrieghinghe of[t] bedrogh: Dol, tromperië, cauillation, corbinerië, abuz, deception, frustration, barat, fraude, abusement, fraudation, tricherië, cautéle ou finesse.
Bedrijf / daed oft voordstel: Faict ou menée.
Bedriuen oft yet doen: Faire.
Bedrogh / z. bedrieghinghe: Dol, abuz.
Bedroghen: Fraudé, deceu ou trompé.
Bedroufdelicken oft druckelicken: Par tristesse et douleur, tristement, dolentement ou douloreusement.
Bedrouft oft drouue: Dolent, triste ou marry.
Bedrouft zijn: Estre desplaisant, marry, triste et dolent.
Bedrouuen yemand: Rendre et faire aucun triste et marry, contrister.
Beduchten hem: Se doubter ou s'en doubter.
Beduncken / b. bedinken hem: Se raduiser.
Bedwangh: Contrainte.
Bedwangh van pęrden oft een brake: Vne broyë ou mortaille.
int Bedwangh zijn: Souffrir le mors et estre cheuauché.
Bedwellemen oft duezigh maken: Estourdir ou rompre la teste.
Bedwelmt: Estourdy.
Bedwelmtheyt: Estourdissement.
Bedwinghen: Contraindre.
Bedwonghen: Contrainct.

Bee.

Bee / beede oft alle beede: Tous deux.
[pagina 33]
[p. 33]
Beelde: Image.
Beelde snider: Tailleur d'images.
BeęlfrootGa naar voetnoot+ oft schautorre: Belfort.
Beemde oft męrsch: Vn pré.
Beemden oft męrschen: Des prez ou pręriës.
Been des menschen: Iambe.
Beenen oft van beene: Qui est d'oz.
BeenenGa naar voetnoot+ / scheeụen oft schimpen: Brocarder.
Beęntgin zetten om te doen vallen: Faire le crochet.
Beer: Verrat.
Beęstachtich oft beęstelick: Bestiäl, brutier ou brutal.
Beęstachticheyt: Bestise ou brutalité.
Beęstachtigh ghemaeckt: Abruty ou embesty.
Beęstachtigh maken oft werden: Abestir, abrutir ou embestir.
Beęste: Beste.
Beęstelicken: Bestement, brutalement.
Beętcoole: Bette.
Beete van voghels: Trappe, perche, assiette ou iuçhoir.
Beeten oft nederslaen: Iucher, percher.

Beg.

Begaeft van goede zeden: Estre saisy ou doué de bonnes meurs.
Begapen: Regarder.
Begauen oft beghiften: Douér, faire don ou present.
Begeghenen / wederstaen oft beteghenen: Estre aduersaire, et contraire, impugner, contrariër, repugner[,] resister, obuiër ou empescher.
Beghęrd: Desiré, souhaité ou requis.
Beghęren: Desirer, souhaiter, requerir, regretter, appeter ou affecter.
Beghęrigh oft dat men zeer beghęrd: A desirer ou desirable.
Beghęrigheyd oft beghęrte: Desir, souhait, concupiscence ou affection.
Beghęrlick: Desirant, conuoiteux ou appetissant.
Beghęrlicheyt oft beghęrte: Desir.
BeghęrteGa naar voetnoot+ / lust oft lijnghenesse hebben yewers toe: Estre gros de quelque chose ou l'appeter et desirer fort.
Beghecken yemand: Se mocquer d'aucun.
Beghecker: Mocqueur.
Begheckijnghe: Derision, mocquerië.
Begheckt: Mocqué.
Begheeren / z. beghęren: Desirer.
Beghęrsen / bestormen / aengaen om bevechten oft te keere gaen: Assaillir.
Beghéuen oft ghebreken: Defaillir.
Beghéuen gheld: Allouër ou essiller.
[pagina 34]
[p. 34]
aant.Beghéuen hem tot wellusten ende onghere[ge]lthede oft wulpschede: S'abbandonner ou s'addonner à plaisirs et voluptez desordonnez.
Beghéuen oft verlaten: Abandonner ou delaisser.
Beghéuen / ghelaten oft ontsleghen: Abandonné ou delaissé.
Beghieten: Iecter de l'eau[ë], mouiller ou arrouser.
Beghiften: Faire present, presenter, donner, bailler en don ou douër.
Beghift: Doué.
Beghilen oft bedrieghen: Deceuoir.
Beghin / beghinnijnghe oft beghinsel: Principe ou commencement.
Beghine: Vne beguine.
Beghijntgen oft kinderdouck: Vn beguin.
Beghinnen: Commencer.
Beghinnende oft ingaende te Kersmesse: Entrant à Noël.
Begoten oft nat ghemaeckt: Arrousé, iecté de l'eauë ou mouillé.
Begracht oft omgracht: Enuironné de fosses.
Begrachten: Enuironner de fosses.
Begrauen oft in d'ęrde legghen: Enterrer, inhumer, mettre en terre ou ensepuelir.
Begrauen oft in d'ęrde gheleyt: Enterré, inhumé ou ensepuely.
Begrauijnghe: Enterrement.
BegrémenGa naar voetnoot+ / zwart maken / zwarten oft begrymen: Noircir ou boudrer.
Begrepen / berespt oft ghestraft: Reprins.
Begrijp oft omvangh: Comprins.
Begrijp oft straffijnghe: Reprehention ou reproche.
Begrijp oft verstand: Entendement ou intelligence.
BegrimenGa naar voetnoot+ oft begremen: Noircir ou boudrer.
Begripen oft omvanghen: Comprendre ou enuironner.
Begripen int verstand: Comprendre ou entendre.
Begripen / by den nuese nemen / straffen oft berespen: Reprendre.
Begriper of[t] goed van verstande: Capable.
Begripijnghe oft berespijnghe: Reprehension.
Begordt / oft groot van kinde: Grosse d'enfant ou enceincte.
Beguuchghelen / beghecken: Mocquer.

Beh.

Behaerd oft ghehaerd: Velu, pelu.
Behaet / ghehaet oft benijdt: Hay.
Behaghen: Complaire ou plaire.
Behaghelick: Plaisant ou delectable.
Behaghelicken: Plaisamment ou delectablement.
Behaghelickheyt oft behaghen dat men heeft: Plaisance ou plaisir.
Behaeght oft afghetuunt: Clos ou enuironné d'une haye.
[pagina 35]
[p. 35]
aant.Behaghen met eender haghe: Enuironner d'une haye.
Behalen een zieckte: Gaigner vne maladië.
Behaluen / z. behaudens: Saulf ou moyennant.
Behaten yemand: Porter enuië ou vouloir mal à aucun.
Behaudelicken oft behaudens: Saulf, reserué, parmy ou moyennant.
Behauden cost: Bonne despence ou despens bien employez.
Behauden oft ghehauden: Reserué, tenu, saulué ou preserué.
Behauden oft hauden: Reseruer, tenir ou preseruer.
Behauden reyse: Prosperité de chemin, bon voyage ou ville gaignée.
Behaudens / z. Behaudelicken: Saulf.
Behelpen hem: S'ayder.
Behendigh: Qui se sçait ayder et entendre en tout, actif ou subtil.
Beherten: Prendre à coeur.
Behetterd: Plein de bouë et ordure.
Behooren: Debuoir ou appertenir.
Behoorlick: Deu ou pertinent.
Behoorlicheyt oft behoorte: Pertinence.
Behoorlicken: Pertinemment ou deuëment.
Behoorlicken middel: Voye deuë et raisonnable.
het Behoort oft behoort toe: Il appartient.
het Behoort oft betaemt: Il affiert.
Behoorte oft behoorlicheyt: Pertinence.
Behouuen oft ghebreken: Auoir faute et disette de quelque chose.
Behouuelick oft behouftigh: Qui a faulte et disette, disetteus, indigent, souffreteux, chętif, necessiteus ou poure.
Behouuelicheyt: Disette, default de quelque chose, poureté, indigence ou chetiueté.
Behuust: Edifié ou basty.
Behuwen: Proficter ou auoir par mariage.
Behuwet: Escheut ou proficté par mariäge.

Bei.

Beiäerden / z. Beyaerden.
Beieghenen / z. beteghenen: Contrariër.
Beiden / z. beyden. Attendre.

Bek.

Beke: Ruisseau.
Bekeerd: Conuerty.
Bekeęren: Conuertir.
Bekeęrijnghe: Conuersion.
Bekend oft ghekent: Cognu.
Bekennen oft kennen: Cognoistre
Bekennen de vrientschap ende weldaet: Recognoistre le plaisir et bien faict.
Bekennen oft ghewaer werden: Decerner ou apperceuoir.
Bekennesse oft kennesse: Cognoissance.
Bekent werden: Estre decerné, cognu ou apperceu.
Bekenzaem oft dancbaer: Recognoissant.
Bekenzaemheyt: Recognoissance.
Bekenzaemlicken: Auec recognoissance.
Beker oft drijnckpot: Vn pot à boire faict de terre.
[pagina 36]
[p. 36]
Bekéuen: Tansé.
Bekiuen oft kiụen: Tanser l'vn à l'autre, debatre de paroles ou noiser.
Bekiken: Veoir ou regarder.
Beklagen / b. beclaghen: Complaindre.
Bekommen / b. becommen: Se guarir.
Bekoopen / b. becoopen: Payer.

Bel.

Belabberenoft becladden: Maculer, tacher, souiller, honnir ou ordir.
Belachghen yet oft lachghen yewers om: S'en rire pour quelque chose.
Beladen / laden oft belasten: Encharger ou charger.
Beladen oft gheladen: Chargé ou enchargé.
BelanckGa naar voetnoot+ oft noodzake: Affaire necessaire, negoce, charge, soing ou cas d'importance.
Belast: Enchargé.
Belasten: Encharger.
Belasten yemand voor trecht: Accuser.
Beléden oft ghekend: Confessé.
Beleeden: Desduire ou conduire.
Beleęndt: Engagé.
Beleenen eenighen pand: Engager.
Beleefdelicken oft hoofschelicken: Courtoisement, humainement, gratieusement, liberalement ou benignement.
Beleeftheyt: Courtoisië, humanité, gratieuseté, liberalité ou benignité.
Beleeft oft hoofsch: Courtois, humain, gratieus, liberal, bening, doux, affable ou debonnaire.
Belegghen zijn ghelt: Essiller ou employer son argent.
Belegghen een stad: Camper deuant vne ville ou l'assieger.
Belegh: Assiegement ou le siege.
Beleyd: Assiegé.
BelendenGa naar voetnoot+: Deuenir, finir ses iours, vië ou chemin.
Belet: Empeschement, obstacle, destourbier ou destourbance, arrest ou resistance.
Belet doen oft beletten: Empescher, engarder, empestrer, entouiller ou encombrer.
Belghen hem oft yet qualick nemen: Se desplaire, prendre desplaisance, prendre à desplaisir quelque chose et l'endurer bien enûy.
Belhamel oft cubber: Le chef, premier ou principal de tous.
Beliden oft bekennen: Confesser.
Belieghen: Mettre sus quelque menterië à quelqu'un.
Belieuen oft lief doen yemand: Faire plaisir, plaire ou complaire à aucun.
Beliefte: Plaisir.
Belijd: Confession.
Belle: Sonnette.
Belle / een stad: Baillieu.
Bellen yemand: Mettre au registre des insensez, ou defendre à aucun le gouuernement de son bien.
Belleken: Cymbale ou clochette.
Belofte: Promesse.
[pagina 37]
[p. 37]
aant.Beloken: Clos, enclos, fermé ou enfermé.
Belooft: Promis.
Belouen: Promettre.
Belueteren yemand: Rigoller, tromper ou deceuoir aucun.
Beluken: Enclore ou enfermer.
Belustighen: Se delecter ou deduire.
Belustijnghe: Deduit ou delectation.
Beluuck oft beluucksel: Cloisture, cloison ou cloistre.

Bem.

Bemanen oft bezwęren: Adiurer ou coniurer.
Bemanijnghe: Coniuration.
Bemasscheren oft begrimen: Faire noir, noircir ou boudrer.
Bemęrcken oft anzien: Aduiser ou considerer.
Bemęrcken oft ghewaer werden: Apperceuoir.
Bemessen het land: Fumer les terres.
Bemest met messe: Fumé.
Bemetsen oft metsen: Massonner.
Bemetst: Massonné.
Bemindt: Aymé.
Beminnen oft minnen: Aymer.
Beminnijnghe: Dilection ou amourachement.
Beminder oft minder: Amateur ou amoureux, qui ayme.
Bemoeden: Souspeçonner.
Bemoeder: Souspeçonneur.
Bemoen oft bemoedijnghe: Souspeçon.
Bemoren: Embouër ou embourber, se crotter.
Bemoord: Bouëux ou crotté.
Bemossen oft beschemmelen: Deuenir couuert de mousse, se moisir ou se rancir.
Bemost oft beschemmelt: Couuert de mousse, moisi, chansi ou ranci.
Bemostheyt oft beschemmeltheyt: Moississure ou chanssissure.
Bemuld: Pouldreux, plein de pouldre.
Bemuren: Enuiron[n]er de murs.
Bemuurd: Enuironné de murs ou muré.

Ben.

Benautheyt: Angoisse ou destresse.
Benauwen: Angoisser, tormenter, chagriner, donner grand ennuy tant au corps qu'à l'esprit.
het Benaut ende queltzeer mijn herte: Il angoisse et tormente fort mon coeur.
Benaut zijn: Estre en destroit ou en destresse.
Bende: Vne bande ou bandelette.
Bende crijschvolcks: Bande de gendarmes.
Beneden: Embas.
Beniden yemand: Porter enuië sus aucun, le hair ou enuiër.
Benider: Enuiëux ou aemulateur.
Benidijnghe: Enuië ou hayne.
Benijdt: Enuié.
Benne oft platte mande: Vne banne.

Bep.

Bepalen / bescheeden / in zekere palen oft henden sluten: Limiter, borner, determiner, enclorre en certains fins et limites.
Bepeect: Poissé.
Bepéken: Poisser.
Bepékijnghe: Poissement.
Bepeynst: Raduisé.
Bepissen: Compisser.
Beplackt met more: Enduy de bouë.
[pagina 38]
[p. 38]
Beplant: Pourplanté.
Beplanten: Pourplanter.
Beplecken oft besmetten: Tacher, entacher, souillerou maculer.
Bepleckt: Taché, souillé ou maculé.
Beprouuen oft bezoucken: Faire preuue, essayer, tenter, experimenter ou esprouuer.
Beprouft: Essayé, tenté, experimenté ou esprouué.

Beq.

Bequame / z. became: Conuenant.
Bequijlt oft beseęuert: Souillé et ordy de baue et crachat.
Bequilen oft beseęueren: Bauer ou embauer.

Ber.

Beraden hem: Prendre conseil ou consulter.
Beraden eenen anderen: Donner conseil ou conseiller.
Beradigh oft beraedzaem: De bon conseil ou qui donne bon conseil.
Beradijnghe: Consultation.
Beraest oft dul: Enragé.
Berapen oft ghecrighen: Acquerir ou gaingner.
Beraept: Acquis ou gaingné.
Berau oft leędtschap: Repentance.
Berauwen oft berau hebben: Se ou soy repentir.
Berc / b. bęrckenboom: Bouleau.
Berd: Ais ou aisselle.
Berderen oft zolderen yet: Plancher, lambrisser ou pauer d'ais.
Berechten oft verandwoorden: Dire, declarer ou respondre.
Berechten yemand: Administrer les sainctz sacramentz de l'eglise.
Berédend: Qui a bonne grace à parler, qui parle bien et à propos, qui deuise bien, bien parlant, bien emparlé ou facond.
Berédentheyt: Faconde ou grace de bien parler.
Beredendlick: De bonne grace ou facondement.
Bereed oft ghereed: Prest, appresté, appareillé, preparé ou mis à poinct.
Bereeden / bereen / ghereeden oft toerusten: Apprester, appareiller, preparer ou equiper.
Berékenen: Rendre par compte.
Berékent: Rendu par compte.
Berespen oft straffen: Reprendre, blamer ou reprocher.
Beresper: Repreneur.
Berespijnghe: Reprehension, reproche.
Bergh / b. bęrgh: Vn mont ou montaigne.
Berghen / b. bęrghen: Cacher.
Beriden een pęrd: Cheuaucher vn cheual.
Beriden / riden / besprijnghen ghelijc de beesten d'een den anderen doen: Saillir ou couurir.
Berm / z. baerm: Leuée de terre.
Bermhertigh: Misericordiëux, qui a pitié et compassion de la misére d'aucun, et luy ayde, qui a mercy d'aucun ou compassiëux.
Bermhertigheyt: Pitié, compassion, misericorde, mercy ou commiseration.
Bermhertighlicken: Auec pitié et misericorde ou misericordieusement.
Bernen: Brusler, ardre ou ardoir.
[pagina 39]
[p. 39]
aant.Bernijnghe: Toute matiere à faire feu ou chauffage.
Beroerdt: Esmu ou perturbé.
Beroeren: Esmouuoir, troubler, perturber.
Beroerijnghe oft oploop: Mutinerië ou sedition.
Beroerte: Esmeute.
Beroertemaker: Meutin.
Beroest: Enrouillé.
Beroesten: Enrouiller.
Beroestheyt: Enrouillure.
Berommen hem: Se vanter.
Berommer: Vanteur.
Berommijnghe: Vanterië.
Beroockt: Enfumé.
Berooken oft in den roock hanghen: Enfumer.
Berooft: A qui on a osté quelque chose ou priué de quelque chose.
Beroouen: Priuer et oster quelque chose à aucun.
Beroouijnghe oft benemijnghe: Priuation.
Berou / z. berau: Repentance.
Beroup / ontsegh oft beroupijnghe: Desiëment, prouocation, deffiance ou deffi.
Beroupen yemand: Defiër, prouoquer.
Beroupen hem voor eenen anderen Iuge oft betrecken een ghedijnghe: Appeler.
Beroup oft betreck van vonnesse: Appellation.
Berrijnghe / z. bernijnghe: Chauffage.
BerstGa naar voetnoot+ / clack oft crack: Son violent et aspre de quelque chose que ce soit, cracquement ou pet.
Bersten: Creuer.
Bert / b. berd: Ais ou aisselle.

Bes.

Beschęrmen: Defendre, preseruer ou garantir.
Beschęrmer: Defendeur.
Beschęrmijnghe: Defense, defension ou preseruation.
Beschermt: Defendu ou preserué.
Beschadighen: Adommager, endommager ou interesser.
Beschaedt: Qui porte ou souffre dommage, endommagé.
Beschaedtheyt / verlies oft schade: Dommage, interest ou perte.
Beschaemt: Honteux.
Beschamen yemand: Ahontir, faire honteux ou honte à aucun.
Beschaemte oft beschaemtheyt: Honte ou vergongne.
Beschaemt zijn: Auoir honte ou se hontir.
Beschanssen: Mettre des clayës d'osier rempliës de terre, en lieu de rempartz.
Beschanst oft bedoluen: Muny ou enuironné des fosses ou rempars.
Beschauwen oft beschaduwen: Enombrager.
Beschauwen oft verschauwen hem in heet water: S'eschaulder.
→ Le chien eschauldé deaue chaulde, a peur de la froide.
Beschauwet: Enombragé.
Beschauwt in heet water: Eschauldé.
Bescheet / waerheyt oft claerheyt van eenigher zake: Certification.
Bescheedt doen: Faire raison.
Bescheedichlicken: Tout [à] plain: clairement, parfaitement ou distinctement.
Beschemmelen: Se moisir.
Beschéten oft bedroghen: Trompé ou abusé.
Beschéten oft becackt: Embrené.
[pagina 40]
[p. 40]
aant.Beschicken yet: Porter soing ou auoir cure et soing à bien faire vne chose ou soingner.
Beschicken eenen brief: Addresser vne lettre.
Beschieten oft dienen yewers toe: Seruir à quelque chose.
Beschiten: Pourchiër.
→ Pisse clair et pourchië le medicin.
Beschrabben oft becrabben: Grater.
Beschrauwen int aenzichte: Esploré.
Beschreyen yemands dood oft ongheluck: Plorer la mort ou malheur d'aucun.
Beschriuen yet: Descrire, mettre ou rediger par escrit.
Beschriuen yet al int langhe oft met veel woorden: Lascher bride au cours de la plume.
Beschudden yemand: Garantir aucun.
Beseffen oft ghewaer werden: Apperceuoir.
Beslabben oft becladden: Barbouiller ou se crotter.
Beslapt oft becladt: Enordy, souillé ou crotté.
Beslaen oft doen slaen yemands goet: Arrester les biens de quelqu'un par la main de Iustice.
Beslaen met iser / zeluer oft latoen: Ferrer ou enchasser.
Beslaen met gaud oft zeluer: Renduire ou ençhasser en or ou argent.
Beslaen oft verdeessemen: Empaster.
[Beslapt: zie na Beslabben]
Besleghen oft ghedoen staen: Arresté.
Besleghen met iser: Ferré ou enchassé.
Besliken: Crotter.
Beslijckt: Crotté.
Besloten: Enfermé.
Besloten plaetse: Vn pourpris, lieu cloz ou cloistre.
Besluten eenighe redene: Conclure quelque raison.
Besluten: Enfermer ou enclorre.
Besluut: Conclusion.
Besluutsel oft beluuck: Cloisture, cloistre ou cloison.
Besmęren oft bestrijcken: Oindre ou frotter de quelque liqueur.
Besmockelen: Maculer, ordir ou souiller.
Besnéden: Circonciz.
Besniden: Circoncir.
Besnidenesse: Circoncision.
Besnott: Morûeux.
Besnotten: Enmorûer.
Bespęrsen: Arrouser.
Bespauwen: Encracher.
Bespieden oft belaghen: Guetter, espiër ou eschaugueter.
Bespieder: Vn espiëur ou guetteur.
Bespoghen: Encraché.
Bespotten: Mocquer ou brocarder.
Bespotter: Mocqueur ou brocardeur.
Bespraeydt: Arrousé.
Bespraeyen: Arrouser.
Bespreck: Condition.
Bespreken oft beraden hem: Se raduiser.
Bespreken yet van te vooren: Faire marché ou condition d'auoir quelque chose.
Bespreck wesende: Parmy et moyennant ou reserué.
Besprijnghen het vleesch: Assaisonner la chair.
Besprijnghen yemand onvoorziens: Assaillir aucun au desprouueu.
[pagina 41]
[p. 41]
aant.Besprijnghen oft beriden ghelijck de beęsten doen: Saillir ou couurir.
Bespuwen: Encracher.
Bessem: Ballay ou ramon.
Bestaen yet te doene: Entreprendre.
Bestaen van bloede: Estre cousin ou de parenté.
Bestand van oorloghen: Treues de guerre.
Beste cleederen: Meilleurs habillemens.
int Beste van zynen leuen zijn: Estre en plaine floeur de son age.
Bestéden eenigh węrc te maken: Marçhander à faire quelque ouurage.
Bestéden een kind ter scholen: Colloquer vn enfant à l'escole.
Bestéden oft bewaren: Mettre en garde, cacher, serrer ou garder.
Bestéden om met yemand te wonen: Mettre auec quelqu'un.
Bestéden oft verhuren: Donner à louage.
Bestéden wel zynen tijd oft zijn gheld: Employer bien son temps ou son argent.
zijn Beste doen: Faire son debuoir ou le mieux qu'on peult.
Besteetsterigghe: Commanderesse.
Besteedt oft bewaerdt: Caché, mis en garde, serré ou gardé.
Besteedt om wonen: Mis ou colloqué auec quelqu'un.
Besten / b. bersten: Creuer.
Bestellen / beschicken oft beweghen: Adresser.
Bestellen een pęrd oft andere beęste: Penser vn cheual ou autre beste.
→ L' oeil du maistre pense le cheval.
Bestieren oft bedrieghen: Tromper ou rigoller.
Bestieren / temmen: Cheuir ou donter.
Bestoken / bestormen oft bevechten: Faire assault, alarme ou assaillir.
Bestormijnghe oft storm: Assault.
Bestréken met zalue: Oinct.
Bestreden oft bekeuen: Tenché.
Bestreden oft bevochten: Combatu.
Bestriden: Liurer assault ou combatre.
Bestrijcken met more ghelijc om eenen hoụen te stoppen: Enduire de bouë comme pour boucher ou estouper vn four.
Bestrijcken met olië oft zalue: Oindre.

Bet.

Bet oft beter: Mieulx.
Betaelt: Payé.
Betalen: Payër.
Betalijnghe: Payement.
Betamelick: Conuenant, seant ou aduenant.
Betamelicken: Conuenablement.
Betamen oft wel voughen: Estre conuenant et bien seant.
het Betaemt: Il est bien conuenant ou conuenable, il est bien seant ou aduenant, il sied bien, il conuient ou il affiert.
Betateren: Souiller ou barbouiller.
Bete: Morceau.
Beteekenen oft bedieden: Signifiër.
Beteghenen / z. begeghenen: Contrariër.
Betemmeren: Bastir ou edifiër.
Beter: Mieulx ou meilleur.
Beteren: Amender ou reparer.
Beterijnghe oft boete: Remede ou amende.
[pagina 42]
[p. 42]
Beternesse oft beterijnghe: Amendement ou reparation.
Betoogh: Monstrement ou enseignement.
Betooghen oft doen blijcken: Monstrer, demonstrer ou faire preuue.
Betooght: Decerné, monstré ou demonstré.
Betoouert: Ençhanté ou ensorcelé.
Betooueren: Ençhanter ou ensorceler.
Betrapen oft beclicken: Attaindre, surprendre ou attrapper.
Betrappelt oft bedampelt: Conculqué ou pettelé.
Betrappelen oft bedampelen: Fouler aux pieds ou petteler.
Betrauwen: Croire, se fiër, confiër ou se tenir asseuré.
Betrauwen hebben: Auoir confiänce.
Betreck oft patroon: Pourtraict ou patron.
Betreck van vonnesse: Appellation.
Betrecken eenigh ghewijsde: Appeller.
Betrecken oft bootseren: Trasser, tirer ou pourtraire grossement.
Betrecken yemand tot goede manieren van leuen: Adextriër.
Betreden oft bedampelen: Fouler aux piedz ou petteler.
Betrippelen: Petteler ou fouler aux piedz.
Betrouwen: Se confiër.
Betunen oft omhaghen: Clorre et munir d'une haye ou aultre chose tout à l'entour.

Bev.

Bevaerd: Voyäge, voyǎgement ou peregrination.
Bevaerden verre reysen uut den lande: Aller sus les champs en pays lointaing et estrange, voyager.
Bevalligh oft aenvallende: De bonne grace et beau maintien.
Beụallicheyd: Gratiosité, amiableté, mignotise ou bonne grace.
Bevangh oft een plaetse die beurijd is: Pourpris.
Bevanghen met den anderen / vervanghen oft mede begripen: Comprendre ou esprendre.
Bevanghen van eender zieckten: Saisi d'une maladië.
Bevechten oft bestriden: Oppugner, combatre ou assaillir.
Beụel: Commandement.
Beụel hebben ouer volck van oorloghen: Auoir charge et conduicte de gens de guerre.
Beụélen: Commander ou enjoindre.
Béụen: Trembler.
Béụer een beeste: Vn bieûre.
Bevesten of bedeluen: Faire des fossez ou fouïr tout à l'entour.
Beụestighen oft vast maken: Confermer, affermer ou affirmer.
Bevinden: Trouuer.
Bevlecken: Barbouiller, souiller ou maculer.
Beụolen: Commandé ou enioinct.
Bevonden oft achterhaelt van dieften: Saisi ou attainct de larrecin.
Ic hebbe hem zulck bevonden oft ghebonden: Ie l'ay trouué tel.
Bevrachten oft bevrechten een schip: Freter vne nauire.
Bevriden: Franchir ou affranchir.
[pagina 43]
[p. 43]

aant.Bew.

Bewaerder: Garde.
Bewaren oft besteden: Serrer, cacher ou garder.
Bewaren teghen tschemmel / most oft verrottijnghe: Preseruer, engarder.
Bewaernesse oft bewarijnghe: Garde.
Bewęrp by gheschrifte: Minute.
Bewęrpen oft betrecken: Tirer, trasser ou pourtraire.
Bewateren oft wateren: Remplir d'eauë ou abbreuer.
Beweenen: Plorer ou deplorer.
Beweghen oft beschicken yet daer tbehoort: Adresser.
Beweghen oft stieren tot yet te leeren: Enhorter, adexteriër ou agiter.
Beweeght oft gheroert werden: Estre meu ou esmeu.
Bewesen: Monstré ou demonstré.
Bewesen gheld: Argent assigné.
Bewinden: Entortiller à l'entour, esmailloter ou enûeloper.
Bewysen: Demonstrer.
Bewysen gheld oft schult: Assigner ou consigner argent ou debte.
Bewijs oft betoogh: Demonstrance, preuue ou document.
Bewijs voor schult: Assignation ou consignation.
Bewompelen een zake: Attourner vn affaire.
BewompelenGa naar voetnoot+ oft bedecken yet: Couurir ou desguiser.
Bewompelen met doucken oft andersins: Enuelopper, maillotter ou enfaschiner.
Bewonden: Entortillé à l'entour, esmailloté ou enueloppé.

Bey.

Beyaerd: Carrillon.
Beyaerden: Carrillonner ou sonner à carrillon.
Beyaerder: Carillonneur.
Beyde oft beęde: Tous deux ou tout et deux.
Beyden oft dralen: Attendre, targer, tarder ou sejourner.
Beyden oft den tijd verlanghen: Differer ou dilayer.
Beyden in een maeltijd naer tghebac oft laetste gherechte: Attendre ou se garder pour le four ou pour l'issuë.
Beyër oft bezië: Perle ou grain qui croist, comme de raisin, liärre et semblables.
Beyërland: Le pays de Bauiere.

Bez.

Bezaeyën land oft zaeyen: Semer.
Bezaeydt: Semé.
Bezalft oft bestréken met olye: Oinct.
Bezaluen: Oindre.
Bezéghelen oft zeghelen: Seëler ou cacheter.
Bezégheld: Seëlé ou cacheté.
Bezeluert oft verzeluert: Argenté.
Bezelueren: Argenter ou induire d'argent.
Bezet / contrepand oft zeker: Hypoteque.
Bezeten van den viand: Demoniaque.
Bezetten: Hypotequer.
Bezetten met moortel: Enduire quelque chose de mortier ou crespir.
Bezetsel: Enduisson ou crespissure.
Bézië oft beyer: Menu fruict, perle ou grain, comme de raisin, liärre et semblables.
[pagina 44]
[p. 44]
Bezien oft anzien: Veoir, regarder, prendre veuë ou inspection.
Bezienijnghe oft anschauwijnghe: Veue ou inspection.
Beziden sweeghs oft byziden: A l'escart.
Beziet of hy thuus is: Sachez s'il n'est pas à la maison.
Bézigh: Embesongné, occupé ou empesché.
Bézigh wesen: Estre occupé ou empesché, s'exercer, entendre ou vaquer à quelque chose.
Bézigheyt: Empeschement, occupation ou exercice.
Bezighen yet: Vser ou se seruir de quelque chose.
Bézight mynen bouck alzo langhe als ghy wilt: Sers toy de mon liure, tant que tu vouldras.
Bézimoes: Groselée.
Bezit / ghebruuck oft haudenesse van goede: Possession, tenure ou maintenuë.
Bezitten oft ghebruucken: Posseder ou possesser.
Bezitter: Possesseur, qui tient et a l'usage de quelque chose ou tenancier.
Bezolderen: Plancher ou pauer d'ais.
Bezonder: Seulement.
Bezorghen: Soingner, procurer, auoir cure et soing de quelque chose, mettre peine, prendre garde, soulcier, penser et traicter, apprester ou appareiller.
Bezorgher: Curateur ou procureur.
Bezorght oft beschickt: Soingné, faict auec cure et soing.
Bezorghsaem: Curieux, soingneux, prenant garde à son cas.
Bezouck / onderzouck oft vernemijnghe yewers naer: Inquisition, recherche, examination, enqueste ou information diligente.
Bezoucken / onderzoucken oft vernemen yewers naer: Enquerir, enquester diligemment, examiner ou faire information.
Bezoucken oft yemand gaen bezien: Visiter.
Bezoucken yemant om te vinden wat hy ouer hem heeft / als plonderen oft pluusteren: Fouiller.
Bezoucker oft onderzoucker: Enquesteur, inquisiteur ou informateur.
Bezuren yet: Faire ou gaingner quelque chose en la suëur de sa face et en trauail.
Bezwęren oft bemanen: Conjurer.
Bezwaerdt: Chargé, greué, appesanti.
Bezwaren / verzwaren oft belasten: Appesantir, greuer, reägrauer, charger.
Bezwéken: Descheu, defailly.
Bezwelten: Se pasmer ou sesuanouir.
Bezweltijnghe: Esuanouissement, defaillance de coeur ou pasmoison.
Bezwolten: Pasmé, espasmé, esuanouy.
Bezworen: Adiuré ou coniuré.
Bezwyken: Decheoir ou defailler.

Bi.

Bi / z. by: Pres ou aupres.
Bibbelen oft babbelen: Mascher ou maschonner.
Bibel bouck: La Bible.
Bidden oft beghęren: Priër, suppliër ou demander.
[pagina 45]
[p. 45]
aant.Bidden het ghene dat eerlic ende tamelick is: Demander chose honeste et conuenante, requerir, postuler.
Bidden als oft men God om eenen reghen bade: Priër à baise main.
Bidder: Priëur ou suppliant.
Bie: Abeille ou mouche à miel.
Biecorf: Ruche à miel.
Biechten oft belyden: Confesser.
Biecht-vader: Confesseur.
Bieden om coopen: Offrir.
Bier: Bierre, seruoise ou barbaude.
Biertonne: Tonneau ou caque [à] bierre.
Bierpot oft drijnckpot: Pot à boire.
Biervercooper: Barbaudier.
Bieseloock: Petit poureau.
Biestmelck: Le premier laict qui vient aux mammelles apres l'enfantement.
Bieze: Vn ionc.
Bijl: Hache ou coignëe.
Bijnck oft bijnghel z. boer: Vn paisant ou pito.
Bijstier oft tuts maken: Plumer et le vuider tout net.
Bijstier zijn: Qui n'a plus rien, estre tout plumé ou espuisé de biens.
Bilck of weede daer beesten weeden: Pasturage ou pasquis.
Bille: Fesse.
die groote Billen heeft: Fessu.
op de Billen smiten: Fesser.
Binden of coppelen: Liër ou attacher.
Bindijnghe: Liëment, attachement.
Bindsel oft band: Liëison ou liüre.
Binnen oft in: En ou dedens.
Binnen / binnen dien oft binnen middelen tyde: Ce pendant, tandis ou ce temps pendant.
Binnen corten tijd: En peu de temps ou en peu d'heure.
→ En peu d'heure, Dieu labeure.
Binnen eenen zekeren tyde: En dedens vn certain temps.
Binnen een paer hueren: D'icy à deux heures.
Binnen hoe langhe oft binnen hoe veel tijds: D'icy en combien ou en combien de temps?
Binnenste: Qui est plus dedens et auant.
Bisdom oft bisschopdom: Euesché.
Bisschop: Euesque.
Bisschopdom: Euesché.
Biten: Mordre.
Bitter in de caue: Suye.
Bitter oft stranghe van smake: Hisnel, aspre, aigre, sur, fort, subtil, vehement ou amair.
Bitteren oft verbitteren: Agrauer vne chose et l'aigrir.
Bitterlicken: Amairement, durement, aigrement ou rigoureusement.
Bitterheyt: Aigreur, aspreté ou amaritude.
Bize: Ballochoire.
Bizen: Ballocher.
Bizen als coeyen [:] Bezer. gaen Bizen oft strijcken als men yemand ziet commen die men niet zien ofte spreken wilt / ghelijck eenen schuldenęr zynen heesscher vliedt: Aller à sainct Bezet ou Trottet.

Bla.

Blac / vlac / plat ende ydel: Plain, plat, vni ou vuyde.
Blad / bladijnghe / tocht oft byleuijnghe: Douäire.
[pagina 46]
[p. 46]
aant.Blad van boomen oft cruden: Fueille tant d'arbre que d'herbe.
Blader / bleine oft puust: Ampoulle, cloche ou pustule.
Blaemte: Blasme.
Blaesbalgh: Vn soufflet à souffler le feu.
Blaescake / stoffer oft berommer: Blasonneur ou vanteur.
Blaeyen oft waeyen een langh mes: Flamboyer vne espée.
Blaken: Brusler ou flamboyer.
Blamatië: Blasme ou vitupére.
Blameren / afdraghentheyt van yemand spreken: Mespriser, auiller ou blasmer.
Blancketten: Farder.
Blancketsel: Fard.
Blanden / smeecken oft vleeuwen: Blandir, amadouër, amignoter ou briber.
Blandijnghe: Blandissement, amadouëment ou mignotise.
Blanssen oft storten: Respandre.
Blare die an tlichaem comt: Bube ou bubette.
Blas oft blazijnghe: Soufflement.
Blasen / z. blazen: Souffler.
Blat / b. blad: Fueille.
Blau: Bleu.
Blau lelyen: Du glayeul.
Blau plecken van slaghen: Meurtrissure, maschure de coups orbes et sourds ou noirsure.
Blaze: Vessië.
Blazen: Souffler.
Blazijnghe: Soufflement.

Ble.

Blec: Fer batu en fueille ou fer blanc.
→ C'est une lanterne de fer blanc. Prouerbe qui se dit d'une belle femme et maigre.
Bleęck oft wit: Palle ou blesme.
Bleecachtigh: Blançhastre.
Bleecheyt: Couleur palle et blesme ou palleur.
Bleęckdriesch oft bleęckerië: Place ou praerië à curer la toile.
Bleęcken / wit maken: Blanchir ou curer.
Bleęcker: Cureur de toile.
Bleęck worden: Se pallir et ternir, deuenir palle, blesmir ou blanchir.
Bleęten als een schaep: Beëller comme vne brebis.
Bleętijnghe: Beëllement.
Bleine oft blader: Bube ou clochette.
Blend: Aueugle.
Blendelijnghe: Fermant les oeilz ou les oeils estoupez.
Blendheyt: Aueuglement.
Blend maken: Aueugler.
Bleuen oft ghebleuen: Demeuré.

Bli.

Blicken: Reluire.
Blickende: Reluisant.
Blide: Ioyeux, gay ou gaillard.
Blidelicken: Ioyeusement, d'un bon et ioyeux visage.
Bliden thoef / goede ciere oft groot onthael: Gratiëux ou bon accueuil, grosse ou belle chere, recueil et bon traictement.
Blijckelic: Fort apparent et notoire.
Blijcken: Apparoir ou apparoistre.
doet Blijcken ende tooght dat ghy een man met eeren zijt: Fay apparoir et monstre que tu es homme de bien.
het Blijckt: Il appert ou il est tout notoire et manifeste.
Blijncken oft blicken: Reluire.
Blijckende oft blickende: Reluisant.
→ Tout n'est pas Or ce qui reluyt.
[pagina 47]
[p. 47]
aant.Blischap: Ioye, liësse ou ioyeuseté.
Bliuen in zijn gheheel / zijn recht niet afgaen / niet vernuchtert nochte gheschonden worden: Demourer en son entier.
Bliuen oft dralen: Demourer ou sejourner.
Bliuen oft stille ligghen op oft in een reyse: Sejourner.
Bliuijnghe: Demeure, demeurance ou sejour.
Blixem: Escler ou esclitre.
Blixemen: Esclerer.

Blo.

Block: Tronc.
Block daer men handen ende voeten van den ghevanghenen in luuct: Cep.
Blockhuus oft bollewęrck: Bouleuert ou rempar.
Bloxken: Billot.
Bloed: Sang.
Bloeden: Saigner.
Bloedghierigh: Cruël, qui ne demande qu'à tuër ou sanguinaire.
Bloedigh: Sanglant ou saigneux.
Bloed dat gheronnen is: Sang figé et caillé.
Bloed laten: Saigner.
Bloed stelpen: Estancher le sang.
Bloedsturtijnghe: Effusion de sang.
Bloedvęrwigh: Sanguin.
Bloeyen: Floeurir.
Bloeysel oft bloeysem: Floeurs ou floeurissement.
Bloet / b. bloed: Sang.
Blomme van mele: Floeur de farine.
Blomme van den velde: Vne floeur des champs.
Bloot oft naeckt: Nud ou desnué.
Bloot / beschaemt / crampaert oft vervaerde-catte: Honteux, couard ou lasche de courage.
Blootheit oft beschaemheit: Honte ou couardise.
Blootheit oft naecktheit: Nudité.
Blos: Couleur rouge et vermeil.
Blozen: Estre rouge et vermeil.

Blu.

Blus / z. blos: Couleur rouge et vermeil.
Bluesen / z. blozen: Estre rouge et vermeil.
Blusschen: Esteindre, estouffer ou estancher.
Blusschijnghe: Esteignement, estouffement ou estanchement.
Blutsen: Froisser, escacher, choquer, heurter, froyer ou entrefroisser.
Blutse: Escachement, froissure ou heurtement.

Bo.

Bobbel die op twater comt alst reynt: Bouillon ou bouteille qui se lieue sur l'eauë quand il pleut.
Bobbelen: Bouillonner.
Boc / manneken van de gheeten: Vn bouc.
Bocxem: Chausses à la marine ou à la marinade.
Bode: Apostre ou messagier.
Bodem van eenen schepe: La carine.
Bodem: Fond ou gué.
Bodschappen: Annoncer.
Boel / lief: Amoureus ou amoureuse.
BoenenGa naar voetnoot+: Tenner.
[pagina 48]
[p. 48]
Boer oft bauwer die tland bauwet / landman Vn paisant, homme de village ou des champs, vn villageois.
Boer oft bijnghel / onbecaem ende onghewendt mensche: Rustique, inciuil, pito, sot, rustault ou lourdault.
Boerachtigh: Rural, lourd, sentant son villageois ou sus son villageois.
Boerachtigheyt: Rusticité, inciuilité.
Boerde oft cluchte: Raillerië, gabberië, ieu de parolles, farcerië, quand on dit quelque chose par jeu et non point à bon esciënt, vne sornette, gaudisserië, rigolerië, parolle joyeuse ou parole de risée.
Boerden oft cluchten: Railler, gaudir, dire sornettes, gaber, farcher, rigoler, jongler ou jouër.
Boerder oft cluchtenęre: Iongleur, gabeur, railleur, rigoleur ou farcheur.
Boete oft beternesse: Remede ou amendement.
Boete / verbuerte oft pennijnghboete: Forfaiture, peine ou amende.
Boeten: Remediër ou payer l'amende.
Boeyen die men an de beenen van den ghevanghenen doet: Entraues, liëns ou fers d'un prisonnier.
BoeyenGa naar voetnoot+: Entrauer.
Boeysel van schepen: Haultbois d'une nef.
Boesem oft burst: Sein ou poictrine.
Boezemkin van kinders oft slabbe: Bauet.
Bogaerd oft lochtijngh: Iardin.
Boghe: Arc.
Boghemaker: Archer ou archelier.
Boghe van eenighen muer oft welfsel: Voulte.
Boghen oft bughen: Courber contre bas, abaisser, pliër, ployer ou flechir.
Bokelęre: Boclier ou rondelle.
Bol / clap oft cautijnghe: Babil, caquet ou iaserië.
Bolbrood: Pain esleué ou enleué, du pain creux.
BolGa naar voetnoot+ oft hol: Creux.
Bol van eenen boom: Le tronc ou corps d'un arbre.
Bollaert oft clappaert: Babillard, jaseur ou caqueteur.
Bolle: Boule.
Bollebane: Ieu de courte boule.
Bollen oft clappen: Babiller, barboter, jaser, caqueter, jargonner, plaider ou deuiser.
Bollen oft rollen: Bouler.
Bolster oft gheliuigh: Charnu, bien à soy.
Bollewęrck: Rempar.
Bomme oft trommel: Tabour, tabourin ou bedon.
Bommen: Tabouriner.
Bondel oft bondijngh: Gerbe ou bote.
Bondel hoys: Boteau de foin.
Bonnetmaker: Bonnetier.
Bonnette: Bonnet.
[pagina 49]
[p. 49]
Bonnette afdoen: Deffubler le bonnet.
Bonnette op doen: Affubler le bonnet.
Bonsel: Maillot.
BonselenGa naar voetnoot+ een kind: Maillotter ou enfaschiner vn enfant.
Bont: Bigarré.
Bontwęrcker oft pelsmaker: Pelletier.
Booghmaker: Archer ou archelier.
Booghschuete: Traict d'arc.
Boolaers oft aerm ende onghevalligh mensche: Vn poure malotru.
Boom: Arbre.
Boom oft bodem: Le fond ou gué.
Boomkin: Arbrisseau.
Boom-wolle oft cautoen: Du cotton.
Boone: Febue.
Boon-hauwe: Escosse d'une febue.
Boor: Foret, giblet ou perçoir.
Boord oft cant: Bord.
Boord van den schepe: Le tillac.
Boorden: Border.
Booren: Forer, percher ou trouër d'une tariere.
Boorelick oft dat men booren magh: Qu'on peult percher ou perceable.
Boos oft ęrgh: Mal, maling ou mauuais, peruers et inique.
Boosheyt: Mauuaistié.
Booswicht oft Schelm: Meschant ou mauuais garnement.
Boot: Nasselle, baçhot ou esquif.
BootenGa naar voetnoot+: Piler du maillet ou marteler.
BoothamerGa naar voetnoot+: Maillet à piler.
BootsérenGa naar voetnoot+: Tirer, trasser ou pourtraire grossement.
Bordeęl: Bordeau.
Bordeęl-brocke oft bouue: Ruffiën, maquereau, bordelier, putier ou paillard.
Bordeęlen volghen oft hoeriaghen: Paillarder.
Bordeęlhoere: Putaine ou paillarde.
BordesscheGa naar voetnoot+ oft looue: Ouen ou auûent.
Bordure: Brodure.
Borduurwęrcker: Brodeur.
Borghe: Respondant, caution, pleige.
Borghen: Faire credit, donner terme, accroire quelque somme à quelqu'un.
Borghmeester: Premier escheuin.
Borgher van een stad: Citoiën ou bourgeois.
Borghe stellen: Bailler ou donner caution.
Borghtochte: Matiere ou cas de caution et de pleige.
Borlen oft hulen: Hurler.
Borlijnghe oft hulijnghe: Hurlement.
Borne / borre oft water: Eauë.
[pagina 50]
[p. 50]
aant.Borncanne: Cruche [à] eauë.
Bornput: Vn puis.
Bornput die nemmermeer uut en drooght: Vn puis qui ne tarist point.
Borre oft borne: Eauë.
Borreput: Puis à eauë.
Borse / z. borze: Bourse.
Borst: Poictrine.
Borstlap: Poictral ou tasseau.
Borsten oft bursten van vrauwen: Les mammelles.
Borstriem aen een pęrd: Le poictral d'un cheual.
Borstel van vęrckens: Soye de porceau.
Borstel om yet mede te cuusschen oft pinseel van vęrckens borstels ghemaeckt: Brosse.
Borstel om de cleederen mede te vaghen: Vne escouuette à nettoyer les accoustremens.
Borstel draed: Segros.
Borze: Bourse.
Borzeken: Boursette ou bourseron.
Borzemaker: Gibbecierier.
Bosch van curten dicken haute oft slaghbosch: Vn bois taillis ou petit bois espez.
Bosch van opgaende hauten: Bois de haulte fusteye ou forest.
Bosschage: Bocage ou boscage.
Bosschelken: Petit bois, buisson ou buissonnet.
Boschwachter: Garde ou sergeant de forest.
Bospoer: Poudre à canon.
Bosschieter: Haquebutier.
Bosse oft doose: Boiste.
Bosse daer men mede schiet: Haquebute ou arcabuse.
Bostel oft borstel: Brosse, escouuette.
Bosteldraed: Segros.
Bosze / b. borze: Bourse.

Bot.

Bot oft but visch: Vne limande.
Bot maken van snede: Emoucher ou reboucher.
Bot van snede: Rebouché, arné ou emoucé.
Bot van verstande: Qui a gros esprit et lourd, lourdault ou badault.
Botte van eenighen blommen: Vn bouton de floeurs.
Botten oft uutspruten: Boutonner ou bourjonner.
Bot van eenen bal: Le bond ou heurt d'un esteuf.
Botten: Bondir.
Boter: Beurre ou burre.
BotermelcGa naar voetnoot+ oft kęrnemelc: Babeurre ou laictbeurré.
Botervercooper: Beurrier.
Botterick / z. bottaerd: Lourdault.
Bottelicken: Lourdement.
Botten yewers teghen oft hurten: Heurter ou froisser.
Bottelrië: Vne bouge ou gardemanger.
Botticheyt oft onverstandicheyt: Badinage ou badinerië.
Bottijnghe alsmen erghens teghen steeckt: Heurtement.
Botten yemand zijn gheld af: Gaigner l'argent de quelqu'un en jeu d'hazard par fraude, dol ou tromperië.
Bottijnghe: Pipée, fraude, dol ou tromperië.
Botter die met loosheyt oft bedroghe yemand zijn gheld af wint: Pipeur.
[pagina 51]
[p. 51]

aant.Bou.

Bouck: Liure.
Bouckbinder: Reliëur de liures.
Bouckboom: Fayant, fouteau, hestre ou fau.
Boucknote: Faine.
Bouckprenter: Imprimeur.
Bouckvercooper: Libraire ou marchand de liures.
Bouckwey oft bouckey: Du paniz.
Bouen desen: Oultre ce ou en oultre.
Bouen: Enhault.
Bouen dien oft dat meer is: D'auantage, que plus est ou au surplus.
Boufachtigh: Paillardeux.
Bouue oft dueghniet: Vn vaulneant, belistre, marault, truänt, vn rien ne vault ou vn tout perdu.
Bouue oft boordeelbrocke: Putain, putier ou paillard.
Bouuenette op een schip van oorloghen: Vn bond de cordes sus vn bateau de guerre.
Bouụerië: Vn lasche ou mauuais tour.
Bouwelicken oft stautelicken: Hardiment.
Bouwen oft bauwen het land: Labourer la terre.

Bra.

Bra van den beene: Le mol et gros ou souriz de la jambe.
Brabant: Le pays de Brabande.
Brabanter: Brabanson.
Brabbelęre: Brouillon, broilleur ou fatrouilleur.
Brabbelen: Brouiller, barbouiller ou fatrouiller.
Brabbelijnghe: Brouillerië, fatras, friuoles ou fatrouilleriës.
Brac van smakeGa naar voetnoot+: Aigre de saueur.
Bracke: Clabau ou limier.
Braden: Rostir.
Braeck land ackeren: Desfricher.
Braeckland / dat in braecke ghelaten is: Friche, terre delaissée en friche ou jachére.
Braedpanne: Lichefrite ou vne poile à frire.
Braedvęrcken: Coçhon.
Braembeziën: Meures de haye ou meurons.
Braessem visch: Vne brasme.
Braen oft braden: Rostir.
Braetpanne / b. braedpanne: Lichefrite.
Brake oft braeckland: Terre qu'on laisse reposer en friche ou jachère.
Brake van pęrden: Vne broye ou mortaille.
Braken ter kelen uut: Desgoziller, vomir ou rendre sa gorge.
Brakijnghe: Vomissement ou vomition.
Brame: Brance de franc-boisir ou ronce.
Brand: Embrasement de feu.
Branden oft bernen: Enflamber, allumer, mettre le feu en quelque chose ou brusler.
Brander / brandereel oft brandyzer daer men haut op leght an tvier: Vn chiennet.
Brander voghel: Cormoran.
Brandoffer: Sacrifice.
Brandschatten: Rençonner.
Brandstichter: Boute-feu.
Brandviers: Vn tison de feu.
Brand / b. brand: Feu qui s'est prins en quelque lieu.
Brandteeckenen: Cauteriser.
[pagina 52]
[p. 52]
aant.Brandyser oft męrckyser: Cautére.
Brarië: Cabaret ou rotisserië.
Brassen / brauwen oft tsamen mijnghelen: Touiller ou mesler le tout ensemble.
Brassen / chieren / dempen en vęghen[,] tuysen en buysen oft slampampen: Faire bonne chere ou gaudir.
Brasser / goed chier maker / brockvolgher / demper oft slampamper die ghęrn den kinne doet dansen: Happelopin ou gaudisseur.
Brasserijnghe / brasserye oft slampampijnghe: Gaudisserië.
Braukétel: Chauldiere.
Brauwen: Brasser.
Brauwer: Brasseur.
Brauwerië: Brasserië.

Bre.

Breed: Large, spacieus ou ample.
staet Breed oft maeckt plaetse: Au large au large.
Breed ende langh: Large et de grande estenduë.
Breedelicken: Largem[e]nt, amplement.
Breeden: Elargir, ampliër, amplifiër.
Breemstigh zijnGa naar voetnoot+: Bruler ou ardre de paillardise.
Breemstigh: Ardant ou brulant de paillardise.
Breken: Rompre.
Breken in eenen mortier oft in tween stooten: Froisser ou briser.
Breken / wederroupen oft te nieten doen: Rompre, casser, anuller, anichiler ou reuoquer.
Breydel: Bride.
Breydelriem: Resne de la bride.
Breydelen tpęrd: Brider le cheual.
Breyden: Cliqueter ou lacher.
Breynaelde: Esguille à faire des retz.
Breystock: Moule à cliqueter ou faire des retz.

Bri.

Brief: Lettre, missiue ou epistre.
→ Ne l'oeil sur lettre, ne la main en la bourse d'autruy.
Briefdragher: Porteur de lettres missiues.
Briesschen als eenen ezel: Recaner, ricaner ou braire comme vn asne.
Briesschen als eenen leeu: Rugir comme vn lion.
Briesschen oft morren als eenen stier: Bugler, mugler ou murler comme vn Thorreau.
Bril: Lunette.
Brine oft pékele: Saulmure.
Brijnghen oft draghen: Porter.
Brijnghen daer toe oft zo verde brijnghen: Reduire ou induire à ce.
Brijnghen yemand om drijncken: Priër à boire ou boire à quelqu'un.
Briselen: Myer, esmyer ou briser.
Briselijnghen: Miëttes.
den Brits gheuen: Fesser ou culter.

Bro.

Brocke daer men yemand mede vergheeft: Boucon.
Brocke oft mondvol: Pieche, morceau ou bouchée.
[pagina 53]
[p. 53]
aant.Brocken oft brockelen: Briser ou mettre en pieches.
Brockelijngh: Miëtte ou chapelure de pain ou chapelis de pain.
Brockvolgher oft teljoorlecker: Happelopin, escornifleur.
Brocken: Morceler ou chapeler du pain.
Broddelęre: Maistre gaste tout.
Broddelen: Gaster la besongne.
Broddelijnghe oft mosselmaerct: Tribouillerië.
Broeden: Couuer.
Broedhinne: Couuade.
Broedsel: Couuée.
Broeder: Frere.
Broederlicken: Fraternelement.
Broederschap: Frerië ou confrerië.
Broem oft brom / ghęnst: Du genet.
Broemen oft schumen yet: Escumer.
Broemsel oft schume: Escume.
Broke oft boete: Forfaiture ou amende.
Broke oft gheschuertheyt: Froissure ou rompure.
Bronken / pronken oft mulen: Brousser ou faire la mouë.
Brood: Pain.
Broodbidden: Briber.
Broodbidder: Bribeur.
Broodcant: Chanteau de pain.
Broodcorf: Panetiere.
Brooddroncke / dertel oft moetwilligh: Mieure, lascif, semillant, saffre, enjoué, endemené ou rageux.
Brooddronckenschap: Mieuresse.
Broodwinder: Gaigne-denier.
Brood in den houen steken: Enfourner le pain.
Broosch oft dat lichte breeckt: Fragile ou fresle.
Brooscheyt: Fragilité.
Brooskins van lédere die men an de beenen draeght: Brodequins.
Broot / b. brood: Pain.
Brootse: Pioche.
Brouck oft marasch: Marez ou marescage.
Brouck oft ondercleed: Braye ou brayette.
Brouwen / z. brauwen: Brasser.

Bru.

Brudegoom: Fiancé, bruman l'accordé ou Sire de nopces.
Bruecke oft boete: Amende ou forfaicture.
Bruessel in Brabant: Bruxelles en Brabande.
Brugghe daer men ouer gaet: Pont.
Brugghe een stad in Vlaenderen: Bruges.
Brughsken oft cleen brugghe: Ponceau ou petit pont.
Brughstock oft vondele: Plance.
→ En pont, en plance et en riuiere, Varlet deuant, Maistre derriere.
Brugoom oft brudegoom: Fiancé.
Bruken oft ghebruken: Iouir de quelque chose [à] son plaisir, se seruir ou vser de quelque chose.
Bruloft: Des nopces.
Brunéren: Brunir ou polir.
Brunérijnghe: Brunissement ou polissement.
Bruud: Espousée, accordée ou fiancée, la dame des nopces.
Bruud paréren oft bruud eghenen: Achemmer vne espousée et l'attourner.
Bruudpareersterigghe: Achemmeresse ou attourneresse.
[pagina 54]
[p. 54]
Bruun: Brun.
Brunvisch: Marsouin.
Bruut / b. bruud: Fiancée.

Bu.

Buc oft boc: Vn bouc.
Bucken / stupen oft nederbughen: Se baisser.
Budel oft borze: Bourse.
Budel om budelen: Bluteau ou Sas.
Budelen: Bluter ou sasser.
Bueck van eender kęrcken: La nef d'une église.
Buekelęre: Rondelle.
Buel / schęrprechter oft hanghman: Bourreau, tollart ou executeur de la haulte justice.
Buelijnck oft darm: Boudin, boyau.
Bueter: Bure.
Buezel oft cluchte: Bourde, truffe ou trudaine.
Buezelen in d'hand steken: Vendre des sornettes.
Buezelijnghen: Baueriës, sornettes, bourdes, gaberiës, parolles legieres et de nul fruict, friuoles, fatras ou truffes.
Buffel: Vn bufle.
Buffels oft van buffele: De buffle.
Buggher: Bougre.
Bughen oft stupen: Se courber, ployer, abaisser ou flechir.
→ Mieulx vault ployer que rompre.
Bule: Bossette.
Bulken: Faire la crupe.
Bult: Bosse.
Bultigh oft dat ghebult es: Bossu.
Bundel: Gerbe ou bote.
Bunder lands: Arpent de terre.
Bunsel van eenen kindt: Le maillot d'un enfant.
Bunselen: Maillotter ou enfaschiner.
Burghe: Pleige ou respondant.
Burghmeester: Premier escheuin.
Burlen ghelijck eenen esel: Recaner ou ricaner.
Burlen ghelijck eenen stier: Murler ou mugir.
Burn: Eauë.
Burnput: Puis à eauë.
Burst / bust oft borst: Poictrine.
Burze: Bourse.
Busch oft bosch: Vn bois.
Buschen oft smiten: Frapper ou batre.
Buse / b. buze: Escluse.
Busse an den breydel: Borette d'une bride.
Busse oft doose van haute: Vne boiste.
Busse oft vierstock om schieten: Haquebute ou arcabuse.
Busschieter: Haquebutier.
Bustel / z. borstel van vęrckens: Soye de porceau.
Bustel / cladder oft clodder: Espousette ou descrottoire.
But / visch: Limande.
Buteman oft uutlander: Vn estrangier.
Buten: Dehors ou hors.
Buten sweeghs gaen / dolen oft mesleedt zijn: S'escarter ou estre debauché de son train.
Butse oft slagh: Bature ou ferrure.
ButertiereGa naar voetnoot+ / onghemanierd oft pilick: Insolent ou safre.
[pagina 55]
[p. 55]
Buuck: Ventre.
Buuckéuel: Trençhaision, trenchées ou colique passion.
Buuckloop: Flux de ventre ou la foire.
Buuckrammelijnghe: Groulement de ventre.
minen Buuck rammelt: Mes boyaux parlent Breton.
Buuckziecte pęreGa naar voetnoot+: Poire mole.
Buuckzwęre: Mal de ventre.
Buut oft roof: Pillage, butin, proyë.
Buyelen: Bluter ou sasser.
Buze oft gote: Goutiere, canal, conduict à eauë, esûier, tuyau, buysine.
Buzebaut: Bonde ou bondon.

By.

By oft aen: Pres ou aupres.
By aldien oft in ghevalle: Moyennant, en cas ou sy.
By / an / neffens oft an een: Pres, aupres.
By aụonturen: Par aduenture.
By bescheede: Selon ou auec la raison et par mesure.
By brijnghen redenen om yet goet te doene: Alleguer raisons ou propos pour prouuer quelque chose.
Bycants oft nalicks: Presques, à peu pres ou il ne s'en fault gueres.
By commen oft ancommen: Approcher.
By daghe: De jour.
By daghe ende by nachte: Tant de jour que par nuict.
By dancke: A gré, au gré, de bon gré et vouloir ou sans contrainte.
By den wel wetene / wille oft ter kennessen: Du sceu.
By diụęrsche reysen oft stonden: Par plusieurs et diuerses fois.
By een commen oft tsamen commen: Conuenir ensemble.
By een oft by elc anderen: L'un aupres de l'autre.
By gaen: Approcher.
By garen oft rijcke werden: Accumuler ou saisir biens et richesses.
By ghebreke: En deffault, par default ou par faulte.
By ghebuerten: Par tournees, chasqu'un son coup ou sa fois, l'un apres l'autre, alternatiuement, chascun sa route, chascun à son tour ou l'un apres l'autre.
By ghelucke: D'auenture ou par cas fortuit et inopiné.
By ghevalle: Par cas fortuit ou casuëlement.
By ghevought: Appliquié, adjoinct ou adjousté.
By goeden expresse oft met der daed: Reaument et de faict.
By gordel: Vn ceinct ou vne ceincture à bourse.
By hauden oft versparen ende achter waerts hauden: Garder ou espargner.
By inuentarise stellen: Inuentariër.
Bylandigh oft by ligghende: Aboutissant, tenant, contigue ou adjacent.
By lanckhede van tyde oft van langher hand: A la longue, de longue main, par laps de temps ou par la longueur du temps.
By leụijnghe / blat oft tocht: Dot ou douäire.
[pagina 56]
[p. 56]
aant.By maten: Par ou auec mesure.
By nachte: De nuict.
Byname die men yemand gheeft bouen zynen rechten toename: Sotbriquet.
Bynamen yemand: Donner vn sotbriquet.
By name ende by toename: Nomméement.
By oft ontrent: Enuiron ou à l'enuiron.
By paren oft paer en paer: Deux à deux.
Byslaepster ende onghetraude wijf: Concubine.
Byslapen zonder mesdoen: Coucher l'un auec l'autre sans malfaire ou mesprendre.
Byslapen oft boeléren: Auoir compaignië ou cheuaucher vne fille ou femme.
Byslaper oft beddeghenoot: Compaigne ou compaignon de couche.
Bysprake: Prouerbe.
Bystaen oft helpen: Ayder, secourir ou assister.
Bystaen oft teghenwoordigh zijn: Estre present ou en presence, assister
Bystander: Qui ayde ou est en presence, assistent.
Bystand oft bystandigheyt: Ayde, secours ou assistance.
Bytebau: Vn espouäntal ou espouantaire.
By uwer węrdigheyt oft behaudens paeys: Pardonnez moy, saulf vostre honneur ou reuerence ou saulue la vostre.
Byvangh oft bevangh: Le clos, pourpris ou preclosture de quelque chose.
Byvoet cruud: Armoise.
By voughen / toedoen oft anzetten: Adjouster, adjoindre ou appliquer.
Byvoughijnghe: Adjonction ou application.
By waersten: Par tours ou tournées, parfois ou aucunesfois.
By wylen oft zomtijds: Par fois, teles fois ou aucunesfois.
By zynen toedoene ende bedriue: Par ses faictz et menées.
Byzonder oft zonderlijnghe: Singulier ou special.
Byzonderlicken oft zonderlijnghen: Par especial, singulierement ou specialement.
By zo verde oft in ghevalle: Moyennant, en cas, sy, aduenant ou en tout aduenement.
→ By wel beghinnen en volherden /
Magh den cnape meester werden.
→ Par bien seruir et loyal estre, Souuent deuient le varletmaistre.

voetnoot+
Bęren:‘bęren’ en ‘teluwen’ zijn onderstreept; bij ieder woord sicamb.; K2,3 beren. fland. .j. kneden. Depsere, subigere; teluwen ontbreekt.
voetnoot+
Baeck: propinde porcis gal. bacon; K2,3 baecke, baecken-vleesch, baec[k]vleesch. [fland]. Caro porcina, caro suilla, lardum, [succidia, perna. gal. bacon. ang. bacon].
voetnoot+
Baenst: fland.; K2,3 baenst. fland. .j. voncke.
voetnoot+
Baerdemaker: vetus; K2,3 baerd-maecker. fland. [vetus]. (.j. baerd-scherer.) Tonsor.

voetnoot+
Baeyen: brugh. bay-not. bacca lauri Olie van baeyen. Oleum laurinum: ex baccis lauri expressum; alles doorgehaald, behalve brugh.; K2,3 baeye, beye. vetus fland. .j. baeckelaer. Bacca lauri. [gal. baye]; Olie van baeyen. Oleum laurinum, oleum ex baccis lauri; [baey-not. fland. Bacca lauri].
voetnoot+
Baeyen: brugh. bay-not. bacca lauri Olie van baeyen. Oleum laurinum: ex baccis lauri expressum; alles doorgehaald, behalve brugh.; K2,3 baeye, beye. vetus fland. .j. baeckelaer. Bacca lauri. [gal. baye]; Olie van baeyen. Oleum laurinum, oleum ex baccis lauri; [baey-not. fland. Bacca lauri].
voetnoot+
Baeyken: .j. sielken; K2,3 baeyken. fland. Levis vestis muliebris, [theristrum]; sielken. .j. siele. Indusium, subucula: et Theristrum.

voetnoot+
Beęlfroot: gandensi(.) turris; K2,3 Beffroy, [belfort, belfroot]. Specula, pharus, [...].
voetnoot+
Beenen: bon tweemaal, scheeụen is onderstreept; K2,3 beenen fland .j. schimpen. Cavillari; schimpen ... cavillari; [scheeven fland .j. schimpen. Cavillari].

voetnoot+
Beghęrte: langhenisse apud brugenses; K3 langhen vetus .j. verlanghen.
voetnoot+
Begrémen: begrimmen fland. gand (alles doorgeh.); K2,3 be-gremen, begriemen, [be-gremelen] flandr. Denigrare, ...; zie volgend woord.
voetnoot+
Begrimen: begrimmelen brugh.; K2,3 be-gremen, begriemen, [be-gremelen]. flandr.: Denigrare, maculis inficere, [maculare. angl. grime].

voetnoot+
Belanck: .j. ver-lanck; K2,3 ver -langh, be -langh, Necessitas, res necessaria; be -langh. [.j.] ver -langh. Res momentosa, necessaria;
voetnoot+
Belenden: pervenire; K3 be -lenden fland .j. ver -eynden. Evadere, pervadere; K2-3 ver -eynden. Finire... [Pervenire].

voetnoot+
Berst: Crepitus; K3 berst fland. Crepitus, fragor.

voetnoot+
Bewompelen: rectius bewimpelen; K2,3 be-wompelen. fland .j. be-wimpelen.

voetnoot+
Boenen: Inquinare colore aut maculis; K3 boenen fland. Inquinare colore, aut maculis.
voetnoot+
Boeyen: Boeye fland brugh. Horreum cellarium visch boeyer. Locus ubi piscatores et cetarii pisces recondunt (alles doorgehaald); K3 boeye, boede. Tugurium... horreum, cellarium; visch-boeyer. fland. brug. Locus ubi piscatores & cetarii pisces recondunt.
voetnoot+
Bol: et bul; K2-3 bol des booms. fland. [Caudex], truncus; bul niet in K2-3.
voetnoot+
Bonselen: fasciare; K2,3 bondselen. fland. Fasciare, fasciis ligare.
voetnoot+
Booten: dicitur de vino .j. boken; K2,3 booten. fland. Malleo contundere, pinsere; boocken, boken. Tudere, pulsare, batuere [gal. buquer].
voetnoot+
Boothamer: .j. book-hamer; K2,3 boot-hamer. fland. Malleus; boock-hamer. Tudes, (mateola): et Malleus stuparius.
voetnoot+
Bootséren: beworpen; K2,3 bootséren. fland. [holl.] .j. be-worpen. (Delineare, deformare).
voetnoot+
Bordessche: bon (tweemaal, vóór Ndl. en na Fr.); K2-3 bordessche. fland. .j. (loove) K3 [hord-decks, bord-deckse, fland. j. loove. Projectum ligneum] umbraculum.; loove. Projecta, ... pergula vulgo lobia; oove, pand. Porticus.

voetnoot+
Botermelc: Boter-tanden. Dentes anteriores: quae primo imprimantur b[on] ... (uitgewischt); K2-3 boter-tanden. Dentes primores, ... ctenes [anteriores].

voetnoot+
Brac van smake: .j. soutachtich; K2,3 brack. (wrack. Acidus: et) Salsus [: ...]; soutachtigh. Subsalsus, ...

voetnoot+
Breemstigh zijn dicitur proprie de vaccis taurum appetentibus; K2,3 breemstigh. fland. Luxuriosus, ardens in Venerem, Veneri, deditus; [bremstigh. Ardens desiderio].

voetnoot+
Butertiere: praeter (verb. uit extra) rationem modumque gestumque petulans: q[ui] nullum observat gestum decenter; K3 buyten -tier, buyter -tier. fland. Immodestus, inconveniens, indecens, petulans. et Immodestè, indecenter, petulanter, praeter modum et rationem.
voetnoot+
Buuckziecte pęr:e fland; K2,n [buyck -siecke of buycksichtige peyre fland .j. platte. Pyrum fracidum.]; platte peyre. Pyrum fracidum.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken