Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het naembouck van 1562 (1945)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het naembouck van 1562
Afbeelding van Het naembouck van 1562Toon afbeelding van titelpagina van Het naembouck van 1562

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.59 MB)

XML (1.55 MB)

tekstbestand






Editeur

René Verdeyen



Genre

non-fictie
sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon
taalkunde/algemeen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het naembouck van 1562

(1945)–Joos Lambrecht–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Tweede druk van het Nederlands-Frans woordenboek


Vorige Volgende
[pagina 8]
[p. 8]

aant.[A]

Ab.

B: Alphabet.

Abastersteen: Alebastre.
Abastren oft van abastre: D'alebastre.
Abd: Abbé.
Abdesse: Abbesse.
Abdië: Abbayë.
AbeelboomGa naar voetnoot+: Aubeau ou tremble.
Abel / constigh: Ingenieux, industrieux, inuentieux ou habile.
Abel oft constigh ghedaen: Artificiël.
Abelheyt oft conste: Art, discipline, science, artifice ou habilité.
Abeliken oft consteliken: Artificiëlement, ingenieusement, habilement.
Abt / beter / abd: Abbé.

Ac.

Ach oft achaerm / achlacen: Helas.
Achgauteren oft toeluysteren: Espiër, guetter ou escouter.
Acht in tghetal: Huyt.
Achtbaer: De grande estime ou fort estimé ou de bonne reputation.
Acht duust: Huyt mille.
Achte oft gade: Consideration, garde ou esgard.
Achten / gadeslaen: Considerer, prendre garde ou auoir esgard.
Achten węrd: Estimer, poiser, priser.
Achtendertigh: Trente huyt.
Achtendertigh mael: Trente huyt fois.
Achtendertichste: Trentehuytieme.
Achtenneghentigh: Nonante huyt.
Achtenneghentigh mael oft xcviij. waerf: Nonante huyt fois.
Achtenneghentighste: Nonante huytiesme.
Achtensestigh: Soixante huyt.
Achtensestigh mael oft lxviij. waerf: Soixante huyt fois.
Achtensestighste: Soixantehuytiesme.
Achtentseuentigh: Septantehuyt.
Achtentseuentigh mael oft lxx viij. waerf: Septante huyt fois.
Achten[t]seuentighste: Septante huytieme.
Achtentachtentich: Octantehuyt.
Achtentachtentigh mael oft lxxxviij. waerf: Octantehuyt fois.
Achtentachtentighste: Octantehuytiesme.
Achtentwintigh: Vinthuyt.
Achtentwintigh mael oft 28. waerf: Vint huyt fois.
Achtentwintighste: Vinthuytiesme.
Achtenveertigh: Quarante huyt.
Achtenveertighmael oft 48. waerf: Quarante huyt fois.
Achtenveertighste: Quarantehuytiesme.
Achtenvijftigh: Cinquantehuyt.
Achtenvijftigh mael oft lviij. waerf: Cinquantehuyt fois.
Achtenvijftighste: Cinquantehuytieme.
Achter: Derriere.
Achteran: Suyuant, apres.
Achter elcanderen: De suyte ou tout de route.
Achterclap: Mesdison, detraction.
Achterclappen: Mesdire, detracter.
[pagina 9]
[p. 9]
aant.Achterclapper: Mesdisant, detracteur.
Achterdeel: Prejudice, desauantage, interest, perte ou dommage.
AchterdijnkenGa naar voetnoot+ oft wederpeins: Souci, soing ou chagrin.
Achterduere: huys de derriere.
Achtereen / achtergangh / met eenen: Quand et quand ou tout de route.
Achter een volghende: Continuël, consecutif ou de suyte.
Achterghetughe van den peerde/ Croupiere de cheual.
Achterhaelt oft bevonden van dieften: Saisi ou attaint de larrecin.
Achterhalen: Attaindre ou rattaindre.
Achterhende van den schepe daer den Rouf staet: La Pouppe.
Achterhouden: Retenir.
Achter huse oft langhs den huse: Aual la maison.
Achterjaer: Arriere saison.
Achterlaten: Laisser derriere ou delaisser.
Achterna: A la parfin, à la fin finale, finalement ou finablement.
Achternoentijd: Apresdisnée.
Achter opt pęrd nemen oft stellen: Prendre en croupe.
Achterste: Posteriëur ou le dernier.
Achterstel: Arrierage.
Achtervolghen: Poursuyure.
AchterwaersteriggheGa naar voetnoot+: Vne garde d'vne femme accouchée.
Achterwaert: A reculon.
Achterwaertsjaers: En l'arriere saison.
Achterwaerts houden oft bewaren: Garder ou conseruer pour vne autrefois.
Achterwaerts leeren: Desapprendre, ou se faire de clerc nouice.
Achterwaren: Garder les femmes accouchées.
Acht hondert: Huyt centz.
Acht hondert duust: Huyt centz mille.
Acht hondert mael: Huyt cent fois.
Acht honderste: Huytcentieme.
Achtien: Dixhuyt.
Achtien mael oft 18. waerf / Dixhuytfois.
Achtienste: Dixhuytieme.
Achtinghe: Consideration, garde ou esgard.
Achtmael: Huyt fois.
Achtsins: En huyt sortes, guises Façons ou manieres.
Achtste: Huytiesme.
Achtzaem: De grande estime, fort estimé ou de bonne reputation.
Acker oft velt dat men zaeyt: Piece de terre labourable ou champ.
Ackeren / hęren oft ploughen het land: Labourer la terre ou cultiûer à la charruë, ahenner.
Ackerman: Laboureur de terre.
Ackerschade: Emport de hayes et hayons.

Ad.

Adem oft asem: Haleine.
Ademen oft asemen: Halener, respirer.
Ademijnghe: Halenement, aspiration.
Ader: Veine.
Ader laten: Saigner.
[pagina 10]
[p. 10]

aant.AEc.

AEckGa naar voetnoot+ oft foey: Fy.
AEcster / b. aecster: Pië ou agache.
AEcsterooghe: Vn clou ou cal au pied qu'on dit nid d'agache.

AEn.

AEnde oft aendvoghel: Anette, canne ou cannard.

AEr.

AErboren: René, regeneré.
AErboorte: Regeneration.
AErd in de caue oft vierstede: Fouyër.
AErdbeuijnghe: Mouuement ou tremblement de terre, trembleterre.
AErdbezy bedde: Fraisier.
AErdbezy cruut: Herbe qui porte fraises.
AErdbezye: Fraise.
AErde: Terre.
AErdoen / b. Erdoen: Refaire.
AErdsbisschop: Archeuesque.
AErdsch: Terrien.
AErdvast / naghelvast: Auec ses appertenances, à cheûille et à clou ou à clef et à clou.
AErdveld-cruud: Liärre.
AErfachtigh: Propriëtaire.
AErfachtigheyt oft aerfdeel: Heritage, heredité, hoirië, succession.
AErfenesse: Saisissement.
AErfghenaem oft hoir: Heritier ou hoir.
AErfgrond / aerue oft grond van ęruen: Vne piece de terre, sans ou auec bastiment.
AErfelicke rente: Rente heritiere ou heritable.
AErfscheeder: Masson juré.
AErftijdGa naar voetnoot+: Autumne.
AErfmaend oft Spelmaend: Septembre.
AErgh oft quaet: Mal ou mauûais.
AErghelist: Malengin.
AErgher: Pire.
AErgheren: Empirer.
AErgheringhe oft aerghernisse: Dechet ou empirance.
AErghens oft iewers: Quelque part, ou en quelque lieu.
AErhueren: Reprendre à louäge.
AErnemen: Reprendre.
AErnst oft nęrstigheyt: Soing, diligence.
In AErnste: en bon esciënt.
AErnstelicken oft nęrstighlicken: Soigneusement ou diligemment.
AErpel / manneken van den aenden: Cannard ou malard.
AErs: Cul.
AErs bille: Fesse
AErsdarm: Boyau culier.
AErsgat: Cul.
AErsselen: Aller ou se porter de pis en pis.
AErsselen oft ducelen: S'estourdir.
AErsselinghe gaen: Aller ou cheminer en arriere ou à reculon.
AErsten oft braden: Rostir ou cuire à la braise.
AEsteram oft gheroosten boteram: Rostië.
AErte / b. erweten: Des pois.
[pagina 11]
[p. 11]
aant.AErtinghe / ende al datmen uut der ęrden trekt / als aerten ende boonen: Legumes ou legumage.
AErtissie: Lesarde.
AErue: Vne piece de terre.
AEruen yemand: Ensaisiner ou mettre en possession et saisine.
AEruen oft ter aerụen gaen: Se saisir, prendre saisine ou possession.
AErwéten: Des pois.
AErwétauwe: Escosse ou gousse de pois.
AErwegh / b. haerwegh: Grand chemin ou chemin Royal.

Aec.

Aec / b. haec / Croc.
Aecse oft bijl: Hache, happe ou coignée.
Aecsterooghe: Vn cal au pied, qu'on dit nid d'agache.
Aecster voghel: Pië ou agache.
Ael oft palijngh: Anguille.
Aelbesien: Groisseletz rouges.
Ael hende vander strate: Fin bout de la ruë.
Ael herte van den winter: Fin coeur d'hiuer.
Ael oft hanghel: Cremailliere ou cremillée.
AelgansGa naar voetnoot+ Foulque.
Aelmoessen: Aulmosne ou aumosne.
Aelmoessenier: Aulmonier.
Aelspeere oft Ellegheer: Instrument de fer à troix dens pour prendre des anguilles.
Aelst / een stad: Alost.

Ael.

AelwarighGa naar voetnoot+ oft zotachtigh: Folastre.
Aelwarigheyt:Ga naar voetnoot+ Sotië ou follië.
AelwarighlikenGa naar voetnoot+ ❘ oft zotteliken: Follement, sottement ou folastrement.
AenGa naar voetnoot+ / an / neuen oft by: Pres ou aupres.
Aenbéden oft anbidden: Adorer.
Aenbeder oft anbidder: Adorateur.
Aenbedijnghe oft anbiddijnghe: Adoration.
Aen beede ziden: A deux lez, à tous les deux costez ou des deux costez.
Aenbidden: Adorer.
Aenbilt: Enclume.
Aenbinden: Attacher ou liër à quelque chose.
Aenbracht: Apporté ou amené.
Aenbrijnghen: Apporter ou amener.
Aenbrijngher / wrougher: Flagorneur ou rapporteur.
Aenclaghen oft bedraghen: Accuser.
Aenclagher oft bedragher: Accusateur.
Aenclaghijnghe: Accusation.
Aencleuen: Tenir ou pendre à quelque chose.
Aencleuende: Touchant, tenant ou pendant à quelque chose.
Aencleuende / aengaende: Quand est de ou du.
Aencommen / naken oft ghenaken: Toucher.
Aencommen te lande of water: Arriuer.
[pagina 12]
[p. 12]

aant.Ae.

Aencommen te water: Aborder.
Aencommen / bycommen: Approcher.
Aencomste: Arriuement ou abordement.
Aendacht oft aendachticheyt / ghedinkenesse: Souuenance, memoire.
Aendachtigh wesen oft ghedijncken: Penser, reduire en memoire, se souvenir, auoir souuenance.
Aende voghel / oft aende: Cane ou anette.
Aendoen / cleeden: Vestir, habiller.
Aendoen / toedoen: Adjouter, bailler d'auantage.
Aen d'een zyde / A vn costé, d'vn costé.
Aen d'een zyde / bezyden sweeghs / ter zyden af: A l'escart, à part, de costé.
Aen dese zyde / oft op dese zyde: En deça, par deça, deça, du costé de deça.
Aendraghen: Apporter [ou] accuser.
Aendriuen: Chasser auant, toucher deuant soy ou mener son bestail.
Aenduwen / voortsteken: Poulser auant.
Aen een / d'een an dander oft tsamen by een: Ensemble, l'vn aupres de l'autre ou l'vn à l'autre.
Aen een binden oft tsamen by een coppelen: Accoupler, liër l'vn à l'autre ou liër ensemble.
Aen een bliuen / by een blyuen: Demourer ensemble ou demourer l'vn aupres de l'autre.
Aen een bracht: Apporté l'vn aupres de l'autre.
Aen een brijnghen: Apporter l'vn aupres de l'autre.
Aen een coppelen: Accoupler.
Aen een doen: Mettre ensemble.
Aen een pappen oft lymen: Coller ensemble ou conglutiner.
Aen een staen: Estre ou se tenir l'vn aupres de l'autre.
Aen een strijcken oft d'een an dander wryuen: Frotter l'vn contre l'autre.
Aengaen oft voortgaen: Marcher ou aller auant.
Aengaen yemand: Competer ou toucher aucun.
Aengaende dit oft dat: Touchant cecy ou cela, quant est de ou du.
Aenghebeden / Adoré.
Aenghebonden: Attaché ou lié à quelque chose.
Aenghebracht / toeghebracht: Apporté, amené.
Aenghebracht oft ouerghedreghen: Accusé ou rapporté.
Aengheclaeght voor yemand: Accusé.
Aenghecommen: Arriué, aduenu, abordé.
Aenghedaen oft toeghedaen: Adjcusté ou mis d'áuantage.
Aenghedouwen oft ghesteken: Poulsé auant, bouté auant ou contre quelque chose.
Aenghedraeyt / aenghewonden: Entortillé tout à l'entour.
Aenghedraghen: Apporté, amené, rapporté.
Aenghedreghen: Apporté.
Aenghedreuen: Poulsé ou chassé auant.
Aenghegaen / voortghegaen: Marché auant, allé auant.
Aenghegrépen oft ghegrépen: Empoigné, gripé ou gruppé.
Aenghehaect: Accroché.
Aenghehanghen: Pendu à quelque chose.
[pagina 13]
[p. 13]
aant.Aenghehankerd: Lié ou ancré à quelque autre chose.
Aenghehauden: Tenu contre ou à quelque autre chose.
Aenghehurt oft teghenghehurt: Hurté contre ou à quelque autre chose.
Aenghejaeght: Chassé auant.
Aenghelandt / by gheleghen: Assis ou situé aupres, tenant ou aboutissant à vn autre, joingnant.
Aenghelandigheyt: Les fins ou aboutissemens des terres.
Aenghelapt: Adjousté.
Aengheleghen: Assis ou situé tout tenant.
Aengheleyt: Apposé, mis aupres, bouté apres ou adjoinct.
Aenghelijmd: Collé à quelque autre chose, agglué, conglutiné ou conjoint à tout de la colle.
Aenghemęrkt / om dieswille: Pour autant, veu ou considéré.
Aenghename: Aggreable.
Aenghenaem zijn oft dankelik: Estre à gré ou agreable.
Aenghenaeyd: Cousu l'un à l'autre.
Aenghenaghelt: Cloué l'un à l'autre.
Aenghenastelt: Attaché.
Aenghenomen by costumen: Accoustumé, apprins par accoustumance.
Aenghepaelt: Assis ou situé tout tenant.
Aenghepapt: Collé ou conglutiné à quelque chose.
Aenghepreeckt / in thooft ghesteken: Persuadé, mis en teste ou en fantasië.
Aengheschickt: Adjoinct ou donné.
Ic hebt hem aengheschickt: Ie le luy ay donné.
Aenghesteken: Poulsé ou bouté auant.
Aenghestreken: Frotté contre ou à quelque chose.
Aenghetast oft ghenaect: Attouché, manié ou tasté.
Aengheteghen: Mis à sus, mis sus ou imputé.
Aenghetreden: Cheminé auant.
Aenghetrocken: Attiré ou attraict.
Aenghevochten / becoort / ghetenteert: Tenté, tasté, experiment[é], essayé, esprouué.
Aenghevought: Adjoinct.
Aenghewesen oft aenghewijst: Adjugé.
Aengheweuen: Tissu auec.
Aenghewreven: Frotté à quelque chose.
Aenghezien: Pour aultant, veu[,] consideré.
Aenhaken: Accrocher.
Aenhalen: Apporter, amener.
Aenhalen / themwaerts trecken: Tirer à soy ou attraire.
Aenhanghen: Pendre à quelque chose.
Aenhauden oft aenhauwen: Tenir à quelque aultre chose ou tenir contre.
Aenhechten oft aenbinden: Liër, attacher ou afficher.
Aenhooren: Exaucer.
Aenhooren yemand oft hem ghehoor gheuen: Donner audience ou prester l'oreille et escouter les paroles d'aucun.
Aeniaghen: Chasser auant.
Aenlanden oft by ligghen: Estre assis ou situé aupres.
Aenlappen: Adjouster.
Aenlegghen oft by legghen: Apposer ou mettre aupres.
Aenleggher oft Heesscher int recht / Demandeur.
[pagina 14]
[p. 14]
Aenligghen / by ligghen: Coucher aupres.
Aenlimen: Coller à quelque autre chose ou conjoindre à tout de la colle.
Aenlocken: Allicer, attirer à soy ou amorser.
Aenloopen: Courir auant, courir fort.
Aenmęrcken / oft aenzien: Regarder ou considerer.
Aennaeyen: Couldre à quelque autre chose.
Aennaghelen: Clouër à quelque autre chose.
Aennastelen: Attacher.
Aennemen / by costumen: S'accoustumer.
Aennemen / eenigh werck te doene: Prendre à faire quelque ouurage ou besongne.
Aennemen / themwaerts nemen: Prendre à soy.
Aennemen in eenighe dijnghen te leeren: S'aduancer ou proficter en quelque science ou mestier.
Aennemijnghe / zede / vite oft maniere van doene: Mode, contenance, maintien ou maniere de faire.
Aenpalen: Estre assis ou situé aupres ou tout tenant.
Aenplacken: Ficher, contre Affiche.
Aenpreken / in thooft steken: Persuader, mettre en teste ou en fantasië.
AenreestenGa naar voetnoot+ oft grypen: Prendre, saisir de la main, griper ou empoigner.
Aenryden oft voort ryden te peerde / Cheuaucher auant.
Aenschau nemen: Prendre esgard ou regard.
Aenschauwen: Verir, auerir, regarder.
Aenschauwinghe die de heere doet van weghen oft straten: Escheuage.
Aenschijn oft aenzicht: Face ou visage.
Aensprake oft heesch in rechte: Demande.
Aenspreken: Tenir parole ou parler à quelqu'un.
Aenstaen oft den coopman goet doen: Porter la peine ou payer pour tous.
Aenstaen oft ghenoughen: Estre à plaisir, venir à gré ou agreër.
Aensteken oft aenstoten: Poulser auant.
Aenstoot oft oploop: Encombre, escarmouche ou assault.
Aenstrijcken: Frotter contre ou à quelque chose.
Aenstryden: Persuader.
Aentasten oft ghenaken / Attoucher, maniër ou taster.
Aentasten / hand an slaen oft anreesen: Mettre la main ou saisir au corps.
Aentyghen oft opzegghen: Mettre à sus, mettre sus ou imputer.
Aentrecken: Attirer ou attraire.
Aentreckende: Attractif ou attirant.
Aentrecker / oft schoeyer: Chaussepied.
Aentreden: Marcher auant.
[pagina 15]
[p. 15]
aant.Aenvallende oft beualligh: Qui a bone grace, digne d'estre aymé, attrayant les autres à son amour ou amiable.
Aenvęrden oft ontfanghen: Receuoir, accepter ou prendre en main.
Aenvęrdt: Receu ou accepté.
Aenvangh oft beghin: Commencement ou principe.
Aenvlieghen / invlieghen oft opvlieghen yemand: Saisir au corps ou se jecter impetueusement sur aucun.
Aenvloeyen oft commen met ouervloedigheyt: Venir à grand foule, par abondance ou abonder.
Aenwinden: Entortiller à l'entour.
Aenwysen: Adjuger.
Aenzegghen oft optighen: Mettre sus ou imputer.
Aenzichte: Face ou visage.
Aenzien oft bezien: Regarder.
Aer van den cooren: Espi de blé.
Aer van den hoofde / b. haer: Les cheueulx, perruque ou la cheueleure.
Aerbeyd oft moeyte: Trauail, peine ou labeur.
Aerbeyd oft węrck datmen doet: Ouurage ou besongne.
Aerbeyden oft pinen: Mettre ou prendre peine, trauailler ou ahenner.
Aerbeyden oft wercken: Ouurer, besongner ou labourer.
Aerbeyder oft werckman: Ouurier, laboureur ou manouurier.
Aerbeydigh: Laborieux, difficile, de grand trauail.
Aerbeydighlicken: Auec peine, labeur et trauail, auec difficulté, ou difficilement.
Aerd / nature oft gheneghentheyt: Nature, condition ou inclination.
Aerdigh oft gent: Beau, gentil, mignon ou gaillard.
Aerdigheyt: Beauté, gentillesse ou gaillardise.
Aerdighliken: Gentiment, mignonnement ou gaillardement.
Aerm van den mensche / b: haerm: Bras.
Aerm van goedeGa naar voetnoot+: Paouure.
Aerm werden: Appourir.
Aermlicken: Paouurement.
Aermoede: Paouureté.
Aernd voghel: Aigle.
Aerpe oft haerpe: Harpe.
Aert oft aerd / nature: Nature, condition ou inclination.
Aes om voghels: Amorce, appast ou mengeaille.
Aes / int ghewighte: Az.
Aes op den tęrlijnck: As.
Aessac: Gibbeciere.
Aet oft spyse: Viande ou mengeaille.
Aexsterooghe: Nid d'agache.
Aey my: Oysse.
Aeyuun: Oignon.
AeysselGa naar voetnoot+: Peson.
AeysementGa naar voetnoot+ oft cacstille: Retraict, priué.

Af.

Af / van oft der van: De, jus.
Afbinden: Desliër ou destacher.
[pagina 16]
[p. 16]
aant.Afbiten: Demordre ou couper des dens.
Afbreken: Demolir ou abatre.
Afbringhen: Deporter ou porter de hault en bas.
Afcaerden: Oster en cardant ou à tout des cardes.
Afcappen: Couper jus ou decouper.
Afclemmen oft nederdalen: Descendre.
Afcnaghen: Couper en rongeant.
Afcommen: Descendre ou venir en bas.
Afcomste oft afdalinghe: Descente.
Afcomste van gheslachte: Genealogië, lignage, sang, race ou parenté.
Afcoop: Appointement ou composition.
Afcorten oft minderen: Ronger, appetisser ou racourcir.
Afcorten oft afslaen van der somme: Rabatre.
Afdanken crijschvolck: Casser les gens de guerre et donner congé aux gandarmes et souldars.
Afdienen de tafel: Desseruir la table, oster la viande.
Afdoen: Mettre bas, mettre jus, oster.
Afdraeyen oft afwringhen: Rompre en tordant.
Afdraghentheyt / cleenicheyt oft blaemte: Blame, reproche, faulse accusation ou desprisement.
Afdruppen: Decouler.
Afdwaen: Torcher.
AffelGa naar voetnoot+ oft nauel: Nombril.
Afgaen: Descendre.
Afgaen oft verlaten ende begheuen yemand: Abandonner ou delaisser.
Afgaen van goede / aerm werden: Deuenir poure, decliner ou appourir.
Afgaen zijn propoost oft veranderen zijn propoost: Changer ou variër de propos ou d'opinion.
Afgaende van audden: Declinant ou caduc.
Afgangh: Descente.
Afghebeten: Demordu ou emporté des dentz.
Afghebracht oft ontwent: Desaccoustumé.
Afghebraght oft afgebroght: Porté en bas.
Afghebroken: Abbatu ou demoly.
Afghecapt: Coupé jus ou decoupé.
Afghecnaeght: Coupé en rongeant.
Afghecommen: Descendu.
Afghecort van der somme: Rabatu.
Afghedaen: Mis bas, mis jus ou osté.
Afghedankt: Cassé ou donné congé.
Afghediend: Desseruy.
Afghedraghen oft afghedreghen: Deporté ou porté embas.
Afghedraeyt: Rompu en tordant.
Afghedweghen: Torché.
Afghegaen: Abaissé, descendu, rabatu.
Afghegord / afghegurd oft ontgurd: Desceint.
Afghegoten: Formé en fondant.
Afghehaeld: Porté en bas.
Afghehauwen: Coupé jus.
Afgheleyd: Mis bas.
Afgheloken: Enfermé à part.
Afghenaeyt oft ontnaeyt: Descousu.
Afghenepen: Rompu en pinsant.
[pagina 17]
[p. 17]
aant.Afghenomen yewers af: Prins jus, desmis ou osté.
Afghenomen oft ghemaghert: Amaigri.
Afghepand: Prins par execution.
Afghepelt oft ghepelt: Pelé ou esplucé.
Afgheplokt oft gheplokt: Cueilli.
Afgheresen oft afghevallen: Decheut petit à petit et doucement.
Afghesleghen oft afghesmeten: Abbatu ou osté en batant.
Afghesleghen oft beter coop worden: Abbaissé ou rabattu et deuenu meilleur marche.
Afghesloten oft afgheloken: Enfermé.
Afghesneden: Trenché ou coupé.
Afghesteken: Poulsé et bouté embas ou jus.
Afghesteld oft afgheset: Mis bas.
Afghesteld van den roouers: Pillé ou destroussé.
Afghestelt van officie oft state: Priué de son estat ou office.
Afghetrocken: Tiré jus, arraché ou osté.
Afghetrocken van eender somme: Rabattu ou défalquié.
Afghetrompt: Crié à son de trompe ou publié.
Afghetronkt: Decoupé ou coupé jus.
Afghevaeght oft ghevaeght: Nettoyé ou torch[é].
Afghevallen oft vermindert: Decheut ou tombé en decadence.
Afghevallen yewers af: Cheut ou tombé d'hault en bas.
Afghevaren: Debordé, parti du port ou aure.
Afghevijld: Delimé.
Afgheworpen: Dejecté, jecté embas ou du hault en bas.
Afgheweedt: Paissu, mangé ou brousté des bestes.
Afghewronghen oft afghedraeyt: Destordu ou rompu en tordant.
Afghewreuen: Osté ou rompu en frottant.
Afghezaeght: Coupé en siänt.
Afghezeten van den pęrde oft waghen: Descendu du cheual ou du chariot.
Afghezett oft afghestelt: Mis bas.
Afghezet oft gherooft: Destroussé ou pillé.
Afghezett oft verlicht met schilderië: Alluminé.
Afghezet oft afghestelt van state oft officië: Destitué ou priué d'estat ou d'office.
Afghieten: Respandre de dessus.
Afghieten oft moeleren: Former et façonner en fondant.
Afgod: Idole.
Afgoddinne: Deësse.
Afgoddiste: Idolatre.
Afgoderië: Idolatrië.
Afgonste oft afgonsticheyt: Mesfaûeur, dessouhait ou rancune.
Afgonstelic: En mesfauorisant.
Afgorden oft ontgorden: Desceindre.
Afgote: Fonte.
Afgrachten oft afgraụen: Faire des fosses à lentour de quelque lieu.
Afgryseliken / heeneliken / heyzeliken oft vervaerliken: Horriblement, Espouäntablement, peureusement ou auec grand effrayement.
Afgryselicheyt / schromminghe / afgrysinghe oft walghinghe: Horreur, effray, espouänteur, abomination, detestation ou abhorrement.
[pagina 18]
[p. 18]
Afgrysen ❘ verheenen / verschrommen / verschricken hem yewers af oft yewers in / dat hem thaer op staet: S'effrayer, se herissonner, leuer et dresser son poil de frayeur, se heruper, auoir grand paour ou s'espouanter.
Afgrisen aendoen / vervaren / verschricken / verschrommen / vreese anbringhen: Espouänter, effrayer ou faire paour.
Afgrysen / walghen oft hebben yet in de alder meeste verachtinghe ende onwęrde: Auoir en horreur et desdaing, detester ou auoir en abomination.
Afgrysigh / verheenigh oft heyzigh: Horrible, abominable, detestable, espouäntable ou execrable.
Afgrond / wal oft groote diepte: Abysme.
Afhauden oft afcappen de tacken van eenen boome oft bossche: Esbrancher vn arbre ou essarter vn bois.
Afhauden / ophauden oft stilhauden van yet te doene: Cesser, s'arrester, se deporter de faire quelque chose[,] chommer ou borner.
Afheffen: Leuer jus.
Afhelpen: Aider à descendre.
Afiaghen oft wegh jaghen: Dechasser.
Afionste oft afionsticheyt: Mesfaûeur ou rancune.
Afionstigh zijn: Porter rancune ou enuië.
Afkeęren oft wedercommen: Reuenir ou retourner du voyage.
Afkeęren / omzetten van den propooste oft anders: Destourner, distraire ou retirer.
Afkeęren hem oft afstaen: Se repentir, destourner ou diuertir.
Afkemmen: Oster en peignant.
Afknaghen / b. afcnaghen: Couper en rongeant.
Aflaet oft verghef: Pardon, remission, grace ou abandon.
Aflaten / ophauden oft afhauden: Cesser.
Aflaten oft nederlaten: Aualler.
Afleęden: Mener jus ou en bas.
Aflegghen / afstellen oft afzetten: Mettre bas.
Afliuigh / dood oft ouerleden: Mort, trespassé ou decedé.
Afloopen: Decourir, courir jus ou de quelque chose.
Afluken / beluken oft afsluten: Enfermer à part ou enclorre.
Afmaeyen oft maeyen: Faulcher.
Afmennen een zake: Discuter et abatre la chose jusques en fin de cause.
Afnaeyen oft ontnaeyen: Descoudre.
Afnastelen oft ontnastelen: Destacher.
Afnemen oft afdoen: Oster.
Afnemen / ontwennen: Desaccoustumer.
Afnipen: Oster ou rompre en pinsant, depinser.
Afpanden yemand zijn goed: Prendre biens meubles par execution.
Afpellen oft pellen: Peler ou desplucher.
Afpinsen: Depinser.
Afplocken oft plocken: Cucillir.
AfprekenGa naar voetnoot+ / iemand yet uut den hoofde steken: Dissuader, oster ou bouter hors de la teste et fantasië.
Afraken: Oster à tout le rasteau.
[pagina 19]
[p. 19]
Afrapen oft oprapen: Amasser ou recueillir.
Afreęken oft aflanghen: Auaindre
Afrekenen van der somme: Rabatre de la somme.
Afryzen: Cheoir petit à petit.
Afrollen oft aftumelen: Rouler de hault embas.
Afrotten: Se corrompre et cheoir par pourriture.
Afroupen: Hucher quelqu'un qu'il vienne embas.
Afroupen ende ghebieden / uutroupen: Faire cry et commandement.
Afschaeren oft schaeren met der schare: Tondre.
Afschaeren oft schęren met den schęrze: Raire.
Afschaụen oft schaụen: Rabotter.
Afscheęden yet d'een van den anderen oft deęlen: Diuiser, departir, separer, discerner l'un d'auec l'autre.
Afscheęden hem yewers af oft vervremden: Se separer, se departir, sequestrer, aliëner ou quicter quelque chose.
Afscheędinghe: Diuision, departement ou separation.
Afschieten oft lossen boghe oft busse: Delascher arc ou arquebuse.
Afschrabben oft afschrepen: Oster en ratissant ou en grattant.
Afschryụen yet oft teękenen by gheschrifte: Rediger ou mettre par escrit.
Afschudden: Faire checir en branlant, secouänt et hochant.
Afschuren: Oster en frottant ou escurant.
Afschutsel / afluucksel oft ghelend: Closture ou cloison.
Afschutten: Enfermer à part, enclore.
Afschutten / zolderen oft schutten met berderen: Embroisser ou lambrisser.
Afslaen oft aftrecken van der somme: Rabatre.
Afslaen oft afsmyten: Abatre ou oster en batant.
Afslaen van pryse: Abbaisser.
Afslagh ende betalinghe doen in rekeninghe: Estre aloué en ses comptes.
Afslagh van der somme: Rabat.
Afslypen oft slypen: Esmouldre.
Afsliten / versliten oft sliten: Vser.
Afsloouen oft laten varen: Quicter ou abandonner.
Afsloouen / ontsloouen oft ontvauden: Despliër.
Afsluten: Enclore.
Afsluutsel oft ghelendt: Cloison ou cloisture.
Afsmyten: Abatre.
Afsnyden: Decouper.
Afsnoeyen: Decouper, esbrancher ou essarter.
Afsplyten oft splyten: Se fendre ou creuer.
Afspringhen yewers af: Saulter ou saillir du hault embas.
Afspringhen int breken: Rompre bien court.
Afstaen yewers af: S'oster de quelque chose.
Afstaen van yet quaets meer te doene: Faire penitence, amender sa vië, se repentir ou auoir repentance.
Afsteken oft afstooten: Debouter, depoulser, poulser ou bouter d'hault en bas.
Afstellen: Mettre jus.
Afstellen van officie: Priuer, oster ou destituër d'office.
[pagina 20]
[p. 20]
aant.Afstriken: Oster en frottant doucement.
Afstroomen: S'effondrer de grand force d'eauë.
Aftalen: Vaincre de paroles.
Afteekenen [,] bootseren / bewerpen oft betrecken: Pourtraire.
Aftellen oft tellen: Compter.
Aftrecken: Tirer jus ou oster en tirant.
Aftrecken van der somme: Deduire et rabatre d'une somme.
Aftrompen: Faire cry et commandement à son de trompe.
Aftronken oft aftruncken: Decouper, esbrancher ou essarter.
Aftunen oft omtunen: Enclore et enfermer de hayes.
Afvaghen: Torcher ou nettoyer.
Afval oft lakinghe: Dechet.
Afvallen oft vallen: Cheoir ou tomber.
Afvaren van cante: De border ou se partir du port.
Afvilen: Oster en limant.
Afvlieghen oft wechvlieghen: S'envoler.
Afvorten: Pourrir.
Afwęren: Oster de quelque chose.
Afwęren / wederhauden / belet doen oft węren: Cohiber, engarder, contenir, arrester, restaindre ou reprimer.
Afwęrpen: Dejecter, jetter ou ruër en bas.
Afwasschen / wasschen oft spoelen: Lauer, nettoyer, reinser ou rapasmer.
Afweeden oft weeden: Brouter, manger ou paistre.
Afwesen / niet teghenwoordigh zijn oft wegh zijn: Estre absent.
Afwesen / niet teghenwoordicheyt: Absence.
Afwinden: Aualler, deualler ou descendre à la pollië ou autre instrument qui tourne.
Afwringhen: Destordre.
Afwriuen: Frotter jus.
Afzaghen: Siër jus.
Afzetten oft afdoen: Mettre jus.
Afzetten met verlichterie: Alluminer.
Afzetten van propooste: Destourner quelqu'un de son propos ou opinion.
Afzetten yemand oft beroouen: Destrousser.
Afzypen oft zypen: Desgouter.
Afzitten van den waghen oft paerde: Descendre, se mettre à pied ou à terre.
Afzupen: Oster en humant.
Afzweęren by eęde: Reniër auec serment.

Ag.

Aghe / b. haghe: Hayë.
Aghel / b. haghel: Gresle.
Aghet: Du get.
Agrimonië cruud: Leupatoire ou aigrimoine.

Ai.

Aijuun oft aeyuun: Oignon.
A.jubé oft te ghenade commen: Venir au pied l'abbé.
Akelië blomme: Ancolië.
Aken / een stad in Duutschland: Ais.
Aken oft snaken yewers na: Bayer, fort desirer, appeter ou souhaiter.
Aker: Chauldron.
Aketissië / b. ęrdtissië: Lesarde.

Al.

Al: Tout.
Alam om mede te węrken oft tuugh: Outilz.
[pagina 21]
[p. 21]
aant.Al anders: Bien ou tout autrement.
Alantwortel cruud: Emille campane.
Al auder: Bien plus vieil ou plus ancien.
Al beneden: Par embas.
Albestier: Qui de tout se mesle ou s'entremect de faire toutes choses.
Al beter: Bien meilleur.
Al beuende: En tremblant.
Al besiden sweeghs: A l'escart ou hors du droit chemin.
Al by oft nalic: Bien pres, presques, quasi ou il ne s'en fault gueres.
Al binnen oft van binnen: Par dedens.
Al bitende: En mordant.
Al bouen: Par dessus.
Al buten: Par dehors.
Al daer: Par là.
Al dat oft al tgheent: Tout ce.
Al dat stok draghen mach oft hem węrren can: Tirant ou maniant espée.
Al de ghene: Tous ceux et celles.
Al den dagh duere: Tout au loin du jour.
Alderande: De toutes sortes.

illustratie Nota.

Alder is een woord dat men voor alle ander adiectiuen setten magh / ende men vindet ghemeenliken voor alle woorden die superlatiui gradus zijn: ende tbeteekent in walsche tres, tout le plus, tout le fin ou le plus. Exemple.
Alder aermst: Le plus paouure de tous les autres ou trespaoure.
Alderbest: Tresbien ou tresbon.
Alder eerst: Tout premierement.
Alderleye: De toutes sortes.
Al die: Tous ceux.
Alduer oft altijd: Tousiours.
Aldus / alzoo oft op dees maniere: Ainsi ou telement.
Aldus dan: Ainsi donques.
Aldusdanigh oft alzodanigh: Tel ou telement.
Al een ander: Bien vn autre.
Al eer: Bien plus tost ou auant que.
Alenxkins oft schoontgins: Petit à petit ou tout bellement, peu à peu.
Al en eyst niet gheoorloft: Combien qu'il ne loise, soit loisible ou permis.
Aleuen-eens: Tout ainsi, comme egal ou pareil.
Aleyst dat sake ❘ oft al eyst by al dien: Iasoit, combien que ou comme ainsi soit.
Alf / b. half: Demy.
Al gapende oft opender kelen: A gu[e]ule bée.
Al ghinder: Par là.
Algoede / cruud: Toute bonne.
Al heet: Tout chault.
Alhende oft alhendicheyt: Calamité ou misére.
Alhendigh: Calamiteux ou miserable.
Alhendelicken: Calamiteusement ou miserablement.
Alhier: Parcy.
Al int langhe: Par le menu ou tout au long.
Allam / b. alam: Outilz.
Alle: Tous ceux et celles.
Alle aụonde: Tous les soirs.
Allebaerde / b. hallebaerde: Hallebarde.
Alle baten helpen: Il n'y a si peu qu'il n'ayde.
Alle beęde: Tous deux.
Alle canten: Tous lez ou tous costez.
[pagina 22]
[p. 22]
Alle clappe oft alle reysen: De fois à autre ou à chasque fois.
Alle daghe oft daghelix: Tous les jours ou journelement.
Alleęn: Tout soeul.
Alleęnheyd: Solitude.
Alleęnlicken: Seulement.
Alle gader: Tous ensemble.
Alle iare: Tous les ans.
Alleleens oft alleuen-eens: Ainsi comme, comme si, telement comme si ou tout ne plus ne moins que.
Alle maenden: Tous les mois.
Alle morghen oft alle nuchtent: Tous les matins.
Allende / b. alhende: Misére ou calamité.
Alle nachte: Tous les nuictz.
Alle noene: Tous les disnez ou tous les mydys.
Allerande / b. alderande: De toutes sortes.
Alles / allicken / allinghe oft gheheelicken: Totalement, entierement ou du tout en tout.
Allesins: En toutes manieres ou en toutes sortes et manieres.
Alle vaerde: A chasque fois.
Allikewel oft nochtans: Non obstant, neantmoins ou toutesfois.
Allomme oft oụer al: Par tout ou en tous lieux.
Almaghtigh: Tout-puyssant.
Almaghtigheyt: Tout-puyssance.
Al meęr: Bien plus ou d'auantage.
Al meęst oft diks den tijd: Le plus souuent ou la plus part du temps.
Almoghende: Tout-puyssant.
Al noch oft noch meer: Encore, bien plus ou encore d'auantage.
Al noch oft op dees tijd: Pour ceste heure ou pour le present.
Al nu oft nu: Maintenant, à ceste heure ou pour l'heure.
Al of: Comme si.
Alomme: Partout ou en tous lieux.
Al onder: Par dessou bz.
Al onder oft in den grond: Tout en bas ou au fons.
Alree / zoo schier / zo vulliken oft emmertoes: Si tost ou desia.
Als aengaende: Touchant ou quand est de ou du.
Als by den welken: Au moyen de quoy.
Als oft wanneer: Quand.
Als oft ghelijck: Ainsi, Comme. ic weett alzo wel Als ghy: ie le sçay aussi bien Que vous.
Als van den mensche / b. hals: Col.
Alscax: Faisant semblant.
Alsdan oft alsdoen / in tiden voorleden oft toecommende: A donc, lors ou alors.
Aldus oft alzus: Ainsi ou en ce poinct.
Als ghelooue / op ghelooue / zeker oft waerlix: Vrayement, certainement [,] pour vray, certes ou sus ma foy.
Alsen cruud: Aluine.
Al slapende: En dormant.
Al slepende: En trainant.
Al slupende oft slupelinghe: Tapissant ou en tapinois.
Alsmen oft zo wanneer men: Quand on.
Alsmen de waerheyt zegghen zoude: Quant à vray dire ou à dire vray.
Al snidende: En taillant.
Als nieuwers af wetende: Faignant n'en rien sçauoir ou dissimulant.
[pagina 23]
[p. 23]
aant.Alsnu oft nu ter tijd: Maintenant, pour l'heure, pour cest' heure ou à present.
Also / b. alzo: Ainsi.
Als of: Comme si ou telement.
Al staende: En estant debout.
Alst al ghedaen es / werdt oft was: alst zo verde cam: A chef de piece.
Alst al gheseit is: Tout faict, tout dict et tout comprins.
Alst al omme cam: Quand ce vint [à] la fin ou en fin de cause.
AlstalsGa naar voetnoot+: En tout ou pour tout.
Al stekende: En poulsant.
Alster / b. halster: Haulstre.
Alster toe cam: Quand ce vint au faict.
Alst nood doet: Quand il est besoing.
Als van daer af oft angaende dies: Touchant cela, quant à cela.
Al tastende: A tastons ou en tastant.
Al te gare: Tous ou tout ensemble
Al te late: Trop tard.

Nota.

Alte / es een woordeken staende voor een adiectif oft aduerbe, beteeckenende ghemeenlicken in Franchoysche trop.
Exempel.
Alte groot: Trop grand etç.
Altemale: Tout entierement.
Altemet: Aucunesfois.
Alte vele: Trop.
Altijd oft altoos: Tousiours.
Altsamen: Tous ou tout ensemble.
Aluun oft alat: Alun.
Alue oft węrwolf: Lou-garrou, feë.
Al versch: Tout frais ou fraischement.
Alvooren oft ten eęrsten: Premierement ou preälablement.
Al waer? Par ou?
Al waert by al dien oft al waert zo: Ia soit ou combien que.
Al wat: Tout ce que.
Al wetens en al willens: De gré, en bon esciënt, tout de gré, de fait appensé ou de guet appens.
Al zijnghende: En chantant.
Alzo oft alzoo: Ainsi ou en ce poinct.
Alzo langhe: Tant ou si longuement.
Alzo vele: Tant.
Alzo clouck of cloucker: Tant ou plus hardy.
Alzo danigh: Tel ou telement.
Alzo dickels / alzo dicmaels / alzo menighwęrf oft alzo dicwils: Toutes et quantes fois ou toutesfois et quantes.
Alzo haest: Aussi tost.
Alzoo: Ainsi ou telement.
Alzus ende alzo / niet ten besten oft tusschen beęden: Entre deux ou par raison, moyennement.
Alzus oft aldus: Ainsi, en ce poinct.

Am.

Amachtigh / amachtigheyt oft flauheyt: Debilité, defaillance de coeur ou foiblesse.
Amachtigh oft flau: Debile ou foible.
Amachtigh werden: Deuenir tout foible et debile, ou perdre le coeur et courage.
Amachtelicken oft flauwelicken: Debilement ou foiblement.
Amandel: Amande.
[pagina 24]
[p. 24]
aant.Amandel-boom: Amandier.
Ambacht: Mestier.
Ambachtsman: Homme mechanique ou de mestier.
Amel oft ghevuurd weer / b. hamel: Mouton.
Amelaken: Nappe.
Ameldonc: Empois ou ampois.
Amer om cloppen / b. hamer: Marteau.
Amië / b. aey my: Oysse.
Amlaken / b. amelaken: Nappe.
Am oft męrsch / b. ham: Prat ou pré.
Amirael: Amiral.
Amiraelschap: Amiraulté.
Amme / b. hamme: Iambon.
Ammelaken / b. amelaken: Nappe.
Ammer: Ambre.
Amper oft zuur: Aigre.
Amperachtigh: Aigret.
Amperheyt: Aigreur.
Amperlicken: Aigrement.
Amy oft aey my: Oysse.
→ Alle woorden die in Vlaemsche beghinnen op An / zonder die hier staen / zouckt ende beziet die in Aen.

An.

And / b. hand: Main.
An d'een zyde leeden: Tirer ou mener à part, mener à l'escart.
AnderlijnghGa naar voetnoot+ oft anderzwęr: Cousin remué de germain.
Andermael oft tweęmael: Deux fois ou pour la seconde fois.
Anders oft andersins: Autrement.
Anderwęrf: De rechef ou encore vne fois.
Anderzwęr: Cousin remué de germain.
Andwęrpen / b. handwęrpen: Anuers.
Andwoorde: Responce.
Andwoorden: Respondre.
Ane voghel / b. hane: Coq.
Anghe / b. hanghel: Cremillon ou cremillée.
Anker: Ancre à retenir les naûires.
Ankeren: Ancrer.
Ankeren / haken oft snaken: Appeter ou souhaiter.
Annopende oft aengaende: Touchant[,] quant est de ou du.
Anzien oft bezien: Regarder.
Anxt / benautheyt / becommertheyt oft zorghe: Angoisse, chagrin, souci, trauail.

Ap.

Aperen int spreken: Fourcher de la langue.
Aperen oft mernen: Demourer, tarder.
AppeelkenGa naar voetnoot+ van blommen: Bouquet de floeurs.
Appel die men eett: Pome.
Appelboom: Pomier.
Appelgrau vęrwe: Couleur pomelé.
AppelmoesGa naar voetnoot+: Pomelée.
[pagina 25]
[p. 25]
aant.Appel van Araenge: Pome d'Orange.
Appel van Granate: Pome de Grenade.
Appel van der ooghe: La prunelle de l'oeil.
Appel van den zwęrde: Pomeau de l'espée.
Appel vercooper: Fruictier.
Appel vercoopsterigghe: Pomiere.
Appelzap: Sidre ou goudalle.

Ar.

Are / b. ader: Veine.
Arend voghel: Aigle.
Ariën een stad: Aire.
Arm: Bras.
Arm van goede / b. aerm: Poure.
Armschene oft wapen des arms: Garde bras.
Arnasch / b. harnasch oft lijfwapen: Vn halecret ou harnois.
Arst / ast oft peck: Du poix.
Arst van een vęrcken: Eschine.
Arst in de brauwerië: Torrelle.
Arsten[,] braden: Rostir, cuire en la braise.

As.

Asac: Gibbeciere.
Asac maker: Gibbecerier.
Asdach oft asschewoonsdach: Le jour des cendres.
Asgrau: Couleur cendrée.
Ase / b. haze: Lieure.
Asem / z. adem: Haleine.
Asemen / b. ademen: Halener.
Asijn / b. azijn: Vinaigre.
Aspe / b. haspe: Diuidoir.
Asschedach oft asschewoonsdach z. asdach.
Asse ant wiel / b. hasse: Essieu.
Ast / b. arst: Poix.
Atrecht een stat: Arras.

Au.

Au oft wat hau: Heu! qu'est cecy?
Aubacken: Rassis.
Aucleęrcooper: Fripier.
Aud van jaren: Vieulx, vieil, ancien ou agé.
Audcleęrlapper: Rauaudeur.
Audde caboote oft aude quéne: Vne vieillote.
Audde oft audheyt: Age ou eage, ancienneté.
Audenarde een stad: Audenarde.
Auderdom: Vieillesse.
Auder int stęrfhuus: Qui tient tout et respond à tous venans en vne maison mortuäire.
Aude vrauwe: Vieille dame.
Auderlinck: Home ancien ou vieillard.
Aud grisaert oft audgrijs: Vieillard.
Aud maken: Enûieillir.
Aud schalck: Vieux routier ou qui de long temps est vsité à finesse.
Aud schoemaker: Vn sauetier.
Audst gheboren: Ainsné ou aisné.
Aud werden: Deuenir vieil ou ancien.
Aud wijf: Vieille femme.
Aụegheer: Tarriere, tarault ou tarelle.
Aụemael: Vn souper.
Aụemael eten: Souper.
Aụen: Port de Mair ou haure.
Aụenen: Arriuer, abborder ou venir à port.
AụentGa naar voetnoot+ / z. aụond.
Aụer oft eụene / b. hauer: Aueine.
Aụerecht: Contraire ou à reuers.
Aụerecht węrpen of omwęrpen: Renuerser, jecter ou ruër à terre, abatre.
[pagina 26]
[p. 26]
aant.Auerechticheyt: Contrariëté ou renuersement.
Aụeroone cruud: Auronne ou garde-robbe.
Aụic voghel / b. haụic: Escoufle.
Aumes / b. haumes: Vne serpe.
Aụond tijd oft aụond stond: Le soir, le vespre ou la vesprée.
Aụond van eenighen zant: La veille. het werd Aụond: il aûesprit.
Aụondmael oft nachtmael: Vn souper.
Aụondmael eten: Souper.
Auondsterre: L'estoille du vespre ou qui se lieue la premiere apres soleil couçhant.
Aụondstont: Le soir ou l[a] vesprée.
Aụond werden: Venir sur le vespre ou aûesprir.
Autaer: Autel.
Aut dat men berrent / b. haut: Bois laigne ou chauffage.
Auten hamer: Maillet.
Autheyt: Age, ancieneté ou vieillesse.
Aut van iaren / b. aud: Vieil.
Auwaerd / b. hauwaerd: Par deça ou en deça.
Auweele / b. hauweęle: Hoyau ou houë.
Auwerdom: Vieillesse.
Auzec: Hala.
Axel een stad: Axelles.

Az.

Aze / b. haze. Lieure.
Azelęre: Auelanier.
Azelnote: Auelaine ou noisette.
Azen oft croppen om vetten oft voeden: Amorc[i]er, nourrir ou apaster.
Azen oft locken om bedrieghen oft vanghen: Allicher ou attraire.
Azijn: Du vinaigre.
voetnoot+
Abeelboom:un Sapin (na ‘tremble’); misschien te lezen Abeel boom; K2-, 3, abeel, abeel- boom, (alb- boom). Populus alba.

voetnoot+
Achterdijnken:avoir met verw. vóór ‘Souci’, dat aldus wordt ‘avoir souci’, enz.; K2, 3 achter-dencken. Futura meditari, habere rationem futuri, [...].
voetnoot+
Achterwaersterigghe:west f[land]r; K2,3 achter - waerster. Curatrix puerperae.

voetnoot+
AEck:vóór de volgende woorden staat e ter vervanging van oe: aeck, aecster, aecsterooghe, aerdbeuijnghe, aerdbezy bedde, aerdsbisschop, aerdsch, aerdveldcruud, aerfachtigh, aerfachtigheyt, aerfenesse, aerfghenaeam; vóór de volgende woorden een h: aerboren, aerboorte, aerd in de caue, aerdoen.

voetnoot+
AErftijd:rft (onzeker, rand versleten); K2,3 herfst-tijdt. Autumnus, tempus autumnale.

voetnoot+
Aelgans:hael-gans.; K3 hael-gans, haegel-gans. Fulica: anser albus, praeter alarum extremas quatuor aut quinque pennas nigerrimas.

voetnoot+
Aelwarigh:war is verb. tot waer in het eerste woord, tot waerd in de twee volgende. K2,3 ael - weerich. Impotens animi,...; ael - weerdich. [Indignus et] Indignans...
voetnoot+
Aelwarigheyt:war is verb. tot waer in het eerste woord, tot waerd in de twee volgende. K2,3 ael - weerich. Impotens animi,...; ael - weerdich. [Indignus et] Indignans...
voetnoot+
Aelwarighliken:war is verb. tot waer in het eerste woord, tot waerd in de twee volgende. K2,3 ael - weerich. Impotens animi,...; ael - weerdich. [Indignus et] Indignans...
voetnoot+
Aen:an doorgeh.; K2,3 aen. Ad. et [Apud].
voetnoot+
Aenreesten: doorgeh. en vervangen door aen-reesen; grypen wordt aen-grypen: (vóór grypen een verw. naar aen in margine); K3 aen-reesen. vet. fland. (Met een × wordt verwezen naar ‘anreesen’ in volgende kolom bij ‘aentasten’.)
voetnoot+
Aerm van goede (en vlg.): Paouvre, Paouvrement, Paouvreté verb. tot Povre Povrement, Povreté.
voetnoot+
Aeyssel: .j. unsel; K3 aeyssel. fland. .j. unster, unsel.
voetnoot+
Aeysement: bon; K3 aeysement. Latrina.

voetnoot+
Affel: naffel; omphalos na Nombril; K2,3 affel, naffel. fland. .j. navel; naffel. fland. .j. naevel Umbilicus.
voetnoot+
Afpreken: bon; Ka af-preken. Dissuadere longa oratione.

voetnoot+
Alstals: alles t' alles; K2-3 -

voetnoot+
Anderlijngh: Patruelium, consobrinorum vel amitinorum filii; K2,3 ander-linck [.j.] ander-sweer. fland. Consanguineus, affinis; K3 ander-sweer. fland-Consanguineus in secundo gradu; ander-sweeren. Patruelium, consobrino. rum et amitinorum filii.

voetnoot+
Appeelken:. j. hoepeelken. fland.; K2,3 [appelken, appeelken. .j. hoepeelken]; (appelken van bloemen. flandr. .j. tuylken. Sertum, pastillus); hoepe[e]lken [.j. tuylken]. fland. Servia, sertum (...), orbiculus florum.
voetnoot+
Appelmoes: i. pommeye; K3 appelmoes. Pomatium; pommeye. .j. appelmoes. Cibus ex pomis confectus. vulgo Pomatum. Gal. pommee.

voetnoot+
Auent: auond verb. tot auend; K2-3 avend.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken