Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Mi lenga. Deel 1 (1970)

Informatie terzijde

Titelpagina van Mi lenga. Deel 1
Afbeelding van Mi lenga. Deel 1Toon afbeelding van titelpagina van Mi lenga. Deel 1

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.02 MB)

Scans (15.36 MB)

ebook (3.11 MB)

XML (0.13 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

studie
non-fictie/schoolboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Mi lenga. Deel 1

(1970)–Pierre Lauffer–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 59]
[p. 59]

Di djessinku les

Algun di nos charadanan

Pakiko nan a buta un gay riba dak di kèrki?

Si nan a buta un galiña, anto tur dia lo mester a fula si e tin webu.

 

Kwantu banda un kas tin?

Dos. Banda p'aden i banda p'afo.

 

Kiko ta kana sin pia?

Barku, oloshi.

 

Kiko ta mas chiki ku wowo di un pruga?

E sushi den su wowo.

 

Ken por traha ora bo hinka dede den su wowo?

Un skèr.

 

Kwa santu bo ta trapa ku pia?

Sanbarku.

 

Probablemente kwalke echadó (hinchadó) di kwenta a sinta antes bow di palu o kantu di kaminda, i inventá e charadanan di nos, pa dibèrtí esnan ku tabata sinta tende.

Tempu nan tabata kana na pia, di kunuku pa Punda, pa bin bende kos, tambe tabatin un echadó di kwenta, pa e hendenan no sinti e kansansyo di e kaminda largu. Ora tabata karga hende malu den hamaka, di kunuku pa Punda. tambe tabatin un echadó di kwenta. Tin be e kargadonan tabata kanta.

 

Tradishon (di boka pa boka), kantika di tambu, ocho dia, kantika di hende grandi i di mucha, kwentanan di Nanzi den boka di e Yaya i predikashinan na papyamentu a mantené nos lenga, te dia ku a bin but'e riba papel.

 

Hopi ekspreshon di nos kultura i kustumber a keda na bida di tal manera. (Tira un bista den e diferente bukinan di pader Brenneker).

[pagina 60]
[p. 60]

Algun kustumber: Mester pasa ku e morto den kaha rondo di kas, pa e ‘yama ayo’, prome ku bay dera. Esun ku drenta laman, ta glorya su kurpa ku awa di laman, prome ku e kuminsá landa. Ora sende lampi di korozin, seys or di atardi, mester glorya kurpa, pasobra ‘Dyos ta drenta kas’, ocho dia, fyesta di lele Toni (San Antoni), fyesta di San Gwan. Pero tur e kustumbernan aki ta muri poko-poko. Bida modèrno ta mata nan.

 

Pretu, tabata nifiká forsa. Sigun byewnan, lechi di un kabritu pretu tin mas forsa ku lechi di otro kabritu. Un mucha debil mester a bebe lechi di un porko pretu!.

 

Karni di turtuga nos ta konsiderá komo símbolo di neutralidat. Aunke nos sa bisa tambe: E no ta karni ni piská.

 

Ora antes tabata kwe bonchi den temp'i aña, mester a tira algun pipita afo: pa difuntunan! Burachenan tambe ta skore un tiki bibida for di un bòter ku nan habri: pa difuntunan.

Hopi ekspreshon i provèrbyo tin nan orijen den bida di kunuku, den tristesa di e katibu, den nos haf i na bordo di barku:

 

Karné ta kana kabes abow, ma e sa kwant'or tin. (E ta parse sokete, ma e ta bon na tinu).

 

Yoradó no sa yora largu. (Tristesa no sa dura)

 

Si bo no ke tin gera ku lagadishi, no planta bonchi den trankera. (Si bo no ke tin kestyon ku un hende, no mete ku ne).

 

Katibu di mal shon. (Nunka e no por sosegá).

 

Mi ta manera katibu kastigá, shon roga. (Semper mi tin ku traha duru).

Si bo bay tras di hende, bo ta bira nan katibu.

Esun ku para bow di palu, mester wanta kaka di para. Nicolas no ke kashu sin kashipete (kashipete vònvín, bashi). (E ke e kos kompletu, e ke kasa ku un muhe señorita.)

[pagina 61]
[p. 61]

Di laman:

Gutu byew konosé boka di kanaster. (Esun ku a haña eksperensha, no ta kay den trampa).

Tira garná, pa kwe piská. (Hasi un gastu chiki, pa saka ganashi grandi).

Bay piska gengu. (Bay na polchi, bay na mowla, bay frizji webu pa tanta).

Nan a baha su skama p'e. (Nan a baba su lokura, su nèrvyo, su stim).

Karpitan na boka di fòrti, gutu ku kleynfeshi na Polchi abow. (Mas grandi bo ta, mas derecho bo tin).

Di mondi i kunuku:

Pa baka bira bisé, miho e bay plenchi (Miho bo muri, ku bo bira mucha di otro hende) (Plenchi tabata e luga kaminda antes tabata mata baka).

Banana a muri, ma vipe a keda. (Grandi a muri, pero tin yu pa demonstrá loke e grandi a produsí).

El a keda manera biná ku a tende tiru. (Spantá, sustá tur na larya) .

Si bo haña pipita di kònkònmber na boka di mucha, ta hende grandi a pon'e. (E mucha ta ripití loke e grandi a papya).

 

Tapa warda (pa ocho dia) (Bo historya ta asina straño inkreibel, ku bo por kont'e na un ocho dia, kaminda tin hopi tempu, i kaminda tur kwenta por pasa) Lubidá! Laga para!

 

Dal bay! Palu bay wayru! Trapa gasolin!

 

Ni di bayna. Ni di kapotero. Mi garganta riba un blòki. Ni maske shelu bini abow. Un tabla lo bula. (Esei lo no sosodé, ni maske kiko pasa).

 

Pluma na bida (Bira pober, bashi, sin moda di muri, sin sikyera paña na bo kurpa).

B'a kwe su spiritu. (B'a kwe di sorpresa).

Mi spiritu ta bibu (Mi tabata spera e kos ei).

[pagina 62]
[p. 62]

Ya m'a kwe e mashin aki su maka. (Su sistema, su triki).

Su lombrishi ta derá na Ruba. (El a nase na Ruba). Bula manera chinchirinchi. Balya keke. (Move hopi, sin por sinta ni para ketu).

 

Un muhe manera kabay di Ararat. (Grandi, pisá, ankrá).

Kañá manera un trom. (Bon zetá, boka 'bow).

Largu manera kwaresma.

Gordo manera porko kapá.

Un muhe ku un atras manera baranka di Waterlo. (Hopi grandi).

Lesma manera yerb'i byentu.

Sabí manera djak'i kaña.

Floho manera kaka di mardugá.

Furya di masbangu. (Formalidat sokete).

Kros manera kalakuna. (Hinka pikete).

Ehèrsisyo

1.Karné ta kana kabes abow,.........
2.Esun ku a haña eksperensha, no ta kay den trampa: Gutu.........
3.Pakiko nan sa bisa un hende: ‘Tapa warda pa ocho dia’?
4.Kròs manera ...............
5.Bula manera ...............
6.Si bo kwe un hende di sorpresa, b'a kwe su ............
7.‘Bay piska gengu’ ta meskos ku ...........................
8.Largu manera ............
9.E kos ei lo no sosodé, ni maske kiko pasa. Un tabla ...
10.Formalidat sokete o boka grandi, sin moda, ta: Fu ........................


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken