Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Seis aña kaska bèrdè (2010)

Informatie terzijde

Titelpagina van Seis aña kaska bèrdè
Afbeelding van Seis aña kaska bèrdèToon afbeelding van titelpagina van Seis aña kaska bèrdè

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.23 MB)

Scans (7.78 MB)

ebook (3.20 MB)

XML (0.13 MB)

tekstbestand






Genre

non-fictie

Subgenre

non-fictie/autobiografie-memoires


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Seis aña kaska bèrdè

(2010)–Pierre Lauffer–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 79]
[p. 79]

Penstraat 24

Ban dal aden ku e ‘kueba di amor’, kaminda solteronan di polis a logra biba nan bida, no opstante e kadena di militarismo.

E sala grandi parti pabou tabata un kuarto. E otro banda, enfrente di e hanchi ku ta bai patras tabata otro kamber. Ariba tabatin shete kuarto.

Den e sala te patras nos tabata sinta kòmbersá i hunga plaka. Ku e dounan ku nos a kita for di e hendenan ku tabata hunga dou riba kaya. Sí. Asina ei mes.

Tabatin asina tantu hungamentu di dou den kayanan, ku ya nos no tabata kibra kabes mas pa traha proces-verbaal. Nos tabata skonde, bula riba nan, kita e sèn i bai ku e dounan, despues di a rébusak nan un tiki. E sèn nos tabata duna nos wachtcommandant, kende tabata pone nan den un kahita di sigá. Esei tabata forma e ‘pòt’, pa nos kumpra kòfi ku lechi, pa nos traha i bebe den nachtdienst. Pero e dounan nos tabata gutupreis. Anto e mihó dounan nos ta warda. Esnan porkeria o loaded (kargá ku chumbu) nos tabata tira na laman tras di Penstraat 24.

Mi ta kòrda un wega di dou ku nos tabatin den un di e kambernan ariba. Mi tabatin asina suèltu, ku mi a pluma henter salario di un polis amigu di mi. Su manisé m'a blo tur na flus di ‘crèche’ ku sombré di Panamá i sapatu di luho na mi pia.

Pero no ta semper ta lechi dushi.

Un bispu di Aña Nobo algun polis mester a bai hasi warda na Suffisant. Henter dia tabatin tiramentu di dou. Banda di tres or di tramèrdia esnan ku mester a bai Suffisant, a kuminsá bisti. Pero den kayente di wega mi di ku Weis: ‘Ban dos heldu.’ Weis di ta bon, miéntras e tabata para bisti su bachi di unifòrm. M'a tira dou i pèrdè.

‘Ban sinku heldu.’

‘Bon.’

[pagina 80]
[p. 80]

Dounan a lora. M'a bolbe pèrdè. Asina m'a sigui, te ku a la largu m'a pèrdè tur e ochenta i sinku florin ku m'a gana, ademas mi sobrá sèn.

E Aña Nobo ei m'a pasa fatal.

 

Te awe a keda pa mi un misterio ta kiko por a pasa ku un majoor i un sergeant ku a bini for di Hulanda, miéntras ku tabatin guera. Nan a buta nan drumi serka nos den Penstraat 24. Parse ku nan a bisa ku nan a pèrdè tur nan papel. Aki nan tur dos a haña unifòrm.

Riba un tramèrdia mi ta bahando trapi, pa bai den komedor. Den esei m'a tende e sergeant ta kanta un kantika aleman, ku tabata mashá popular na Alemania e tempu ei. Mi no a konfia e kos. I m'a konta mi otro amigunan mesora. Nan tampoko no tabata gusta e dos estranheronan muchu. I a keda semper un distansha entre nos i nan dos.

Despues di poko tempu e sergeant i e majoor a bai.

Hopi tempu despues nos a bin tende vários notisia bruá tokante nan. Tabatin hende ku a bisa ku e dosnan ei a disparsé. Otro a pretendé ku nan a fusilá nan na un kaminda na Europa, pasobra nan tabata pro-nazi. Mi no sa kiko ta bèrdat. Pero sigun mi opinion personal, tabatin glas ei bou. Anto nos ku tabata drumi inosentemente den Penstraat 24!

 

Si ántes bo a pasa den e kurá patras di Penstraat 24, despues ku nochi a sera, lo bo a mira vários kater den e plenchi ei tras. Nos tabata drumi riba kater.

I si bo por tabatin pasenshi di spera un ratu, lo bo a mira kuantu amor a tuma lugá ei tras. Tur anochi tabatin enkuentro. E galiñanan tabata pasa di Zeesteeg, kamna kontra di laman i drenta e porta patras. No tabatin peliger ku kualke hende por

[pagina 81]
[p. 81]

a mira nan. Pasobra tur e bentananan di Penstraat 24 tabata blindá ku kashi di triplèks, pa lus no sali. Danki na verduistering!

Ma despues di tempu e solteronan a bira mas burdá. I amor tabata tuma lugá den e kambernan mes. Esun ku mas kurashi tabata Dirk. Esei tabata drumi henter anochi ku su pida poyo den su kamber. El a lòs e rèndu di porta di tal manera, ku asina sergeant bin kontrolá i mishi ku e porta, e rèndu ta kuminsá borotá.

Esei ta lanta Dirk for di soño. E ta drumi den skuridat. Pues sergeant no por mira e kontrabanda riba su kama. I Dirk ta manda un choro di godverdomme, gritando ku ta strob'é di drumi. Sergeant ta pidi despensa, sera porta lihé. Satisfecho sergeant por bai warda atrobe. Pasobra durante su kontròl e por a konstatá ku Dirk tambe ta na kas.

 

Labaderanan ku tabata laba paña pa e solteronan, tabata komplasiente. Kriá, mucha muhé di pakus tambe tabata demonstrá nan kariño den Penstraat 24. Kashi di e solteronan tabata yen di potrèt: tur e konkistanan ku a pasa den e plenchi o den kamber.

 

Ouwe Jan tabata esun di mas bieu den nos. Un soltero ku a ninga redondamente di laga ningun muhé mar'é na su stròp. Tur su salario tabata bai na serbes. E so tabata drumi den un kuarto chikí mas patras. Anochi lat e ta tuma dos tres bòter di serbes den kantina, hinka nan bou di su kusinchi ora e ta bai drumi.

Asina Ouwe Jan lanta mainta, e ta desayuná ku dos o tres bòter di serbes kayente. (Esnan bou di su kusinchi).

[pagina 82]
[p. 82]

Ouwe Jan tabata praktiká ekonomia. P'esei e mes tabata laba su paña. E tabatin su tobo chikí i su bara di habon blou. Anto un be pa luna e ta sinta laba su pañanan den kurá patras. Ku e pañanan ta hole deskuido, mi no tin mester di agregá.

Ma komo ta hasi kalor, Ouwe Jan mester freska su korokoro. I kada ratu esun ku ta ‘Brigadier van de week’ mester trese dos bòter di serbes friu pa Ouwe Jan. Na final di kuenta, banda di atardi, Ouwe Jan a likidá mas ku un kaha di serbes. I e pañanan su holó di hor a keda práktikamente igual. Pasobra Ouwe Jan, bou di su awa, no tabata sinti holó ni mira sushi di su pañanan.

 

Ma kon ku bai bini Ouwe Jan tabata un bon alma. Na Penstraat nos tabatin e kestion di ta ‘geconsigneerd’. Semper kuater mester a keda kas, pa ora tin kandela, nan kuater subi e branspùit ku tabatin stashoná na Penstraat. Pero ta kon bo mes por ke pa poko soltero yen di bida keda lombra wowo, ora nan baha warda den dia?

Pues Ouwe Jan tabata e katibu. Nos tur ta pusta pa yega kas promé, pa nos pidi Ouwe Jan keda kas pa nos. Por sierto e no tabata bai ningun kaminda.

Aunke esaki no ta kompletamente bèrdat. Ouwe Jan tabata kore su paranda un be pa luna. Un be so. E ora ei e ta dal su flus (bòm di baul, o kisas e úniko ku e tabatin) blou skur machiká, hinka bintisinku heldu den su saku i baha pa Punda. Promé ku tur kos e ta sisti su kurpa ku dies serbes. Djei e ta lora seis bòter di serbes den un korant i sambuyá den kas di un puta bieu te su manisé.

 

‘Brigadier van de week’ tabata e djap ku tabata buta kada un di nos yora sanger. Un siman largu bo mester a keda kas den

[pagina 83]
[p. 83]

Penstraat 24 i pèrkurá pa tur kos bai na òrdu. Mester a wak e kushina, pèrkurá pa e ‘zeuntje’ traha te o kòfi i drecha mesa, i manehá kantina. E kantina tabatin su yabi, pa ora un polis bin pidi algu, e brigadier van de week habri i dun'é, o punta riba su kuenta.

Pero e kos ei tabata un molèster. Kada be bo tin ku hala bai kantina pa tantisma hòmber. Ke men ku a la largu bo tabata duna nan yabi, bisa nan pa nan mes kue loke nan ke, i kòrda punta den buki nan mes.

Mundu ta yen di hende ku sa lubidá. P'esei na fin di luna bo kaha no tabata klòp. E diferensha nan tabata kita for di salario. Loke hopi be a resultá sinkuenta florin o mas. Pero nos no tabata kik. Kon ku bai bini b'a gosa di siertu trankilidat pa e sinkuenta florin.

 

Di dies or di anochi pa seis or di mainta nos tabatin ei den un warda ku nan tabata yama ‘planton’. Bo no tabatin muchu kos di hasi. Únikamente sera tur porta ku bentana i keda lantá, pa hende straño no drenta.

Keda lantá ta fásil pa bisa. Pero kon un hòmber hóben por keda lantá, e so den un kas grandi, ketu, despues ku el a kore paranda den dia, molestiá su kurpa?

Ke men ku mester a buska sistema, pa sa ki ora sergeant o majoor ta bin kontrolá. Nos a inventá masha hopi triki. Pero esun fantástiko tabata esun di hilu di kose.

Na e dos rèndunan di e porta padilanti tabata mara un pida hilu di kose. Na e hilu ta pega un hilu largu, ku tabata pasa bou di e tapeit largu, di porta padilanti te den e sala patras. Ei e hilu ta lora, pasa riba un yabi ku tin na un kashi di buki. Na punta di e hilu ta kologá un bòter bashí. Bou di e bòter bashí tin un kaha di sushi, yená ku bòter. Banda di e kaha bo ta buta bo stul i pega soño. Promé ku esei bo ta prepará un sèntwich, morde pida di dje i pon'é riba man di bo stul.

[pagina 84]
[p. 84]

Asina kontrol drenta, e hilu na e dos rèndunan ta kibra. E hilu largu ta slep sali, di moda ku e bòter kologá ta kai den e kaha di sushi. E zonidu ta asina duru, ku mesora bo ta bula lanta i kohe bo sèntwich mord'é.

Ku bo sèntwich den man bo ta kamna bai kontra sergeant o majoor i mèldu: ‘Geen bijzonderheden.’ E ta mira e sèntwich mordé den bo man i komprondé mesora ku ta imposibel ku bo por tabata na soño. Ta kome bo tabata kome algu.

 

Bart, ku tabata un di mi kompañeronan di kuarto, a logra un dia di drumi bintikuater ora, sin lanta for di kama. E tabatin un dia liber. I el a haña, ku si bo ke sinti ku en bèrdat bo ta liber, bo mester drumi.

Despues di binti kuater ora, el a lanta, kome algu den kushina, wak oloshi i hap. E tabatin soño. P'esei el a bai sosegá su kurpa un krenchi mas.

 

Un be so un majoor a chèk un di nos ku muhé. E soltero ei a drenta banda di diesdos or di anochi ku su muhé di hotèl i bai drumi den un kasita den kurá patras. Pero promé ku esei el a avisá esun ku tabata ‘planton’, pa pèrkurá desviá majoor ora majoor bin kontrolá.

Mi ta kalkulá ku esun ‘planton’ a hañ'é purá ora majoor a yega, ku e no por a bai avisá e otro den kurá patras. Majoor no por a hasi otro kos, ora el a reis riba e yònkuman i e dams drumí blo sunú den otro su brasa. E mester a raportá nan. E polis a haña un kastigu basta severo.

Ma esta ironia di bida. E majoor ei ta esun ku tabatin e galiña ganchá den Keukenstraat. E mesun majoor ku ker a pik e galiña for di mi dilanti di Cinelandia. Aunke pa un parti mi ta komprondé ku e no por a aktua di otro moda. Tabatin e

[pagina 85]
[p. 85]

‘regla’, ku ora bo ta echa bo baina, bo mester ech'é di tal manera, ku nan no ta haña bo ni mira bo. Bo mester tene siertu prekoushon. I esei e soltero no a hasi shen por shentu.

 

Parse ku tabatin un dòkter ta biba den e kas ei, promé ku nos a bin biba aden. El a bai laga un kolchon nobo, koló ros, den un di e kasitanan den kurá. Nos a hasi tantu bon uzu, ku despues mester a tir'é afó. E tabata yen di morto ku nunka a nase.

 

Un polis soltero tabata kria galiña. El a traha un kouchi mashá grandi patras den kurá. Anto mainta e ta desayuná ku diesdos webu hasá. Si bo a mira su kurpa, lo bo por a komprondé. Ankrá manera betòn. Si el a bira bòksdó, e mester a gana tur pelea.

 

Den promé siman di mart 1945 m'a bisti mi unifòrm pa último be, pa mi bai entregá mi armanan serka un adjudant na Rio Canario.

Ora m'a pone skopèt, pistol, klewan i klòp riba mesa su dilanti, e di ku mi: ‘Ta unda b'a sali ku e armanan ei?’

‘M'a bin entregá nan, adjudant. Awe ta mi último dia.’

‘Pero aki den buki ta pará ku ya bo a entregá tur kos kaba.’

M'a hari pa mi no yora. Mare mi por a hole sa. Anto lo mi tabatin un bon skopèt pa tira konènchi.

Pa último be m'a tira un bista, wak e lots, e kas di adjudant, e kantina, e kushina i e otro edifisionan den kampamentu di Rio Canario. A parse mi ku ta imposibel ku mi tabata bai laga tantu rekuerdo mi tras.

[pagina 86]
[p. 86]

M'a sinti mi sunú, sigun mi tabata sali bai, sin arma na mi kurpa. M'a sinti falta di peso di e klewan i e pistol na mi kustia.

‘Liber awé?’, e shafer di bùs a puntra mi ora m'a drenta.

‘Nò ... eh ... Sí ...’

Seis aña di mi bida, den e unifòrm ku nan a duna e nòmber di kariño ‘kaska bèrdè’, a pasa. Un episodio bunita, interesante. I manera m'a yega di bisa mas be, mi ta ripití: ‘Un parti di mi kurason semper a keda polis kaska bèrdè.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over het gehele werk

landen

  • Caribisch deel van het Nederlandse Koninkrijk