Bloemlezing uit de bundel Uyt-spanningen (1971)

Bloemlezing uit de bundel Uyt-spanningen

(1971)–Jodocus van Lodenstein– rechtenstatus

Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende



[pagina 46]
Hert-sterckte in Jehova Op 1 Sam. 30: vers 6.Ga naar voetnoot* Soet Geselschap dat met myGa naar voetnoot1 's Hemels Heerscher vry en bly Pleegt te loven met gesangen In 't gesegend Vaderland; 5[regelnummer] Nog en swijg' ik niet gevangen: 's Hemels Geest en kend geen band. 's Hemels Geest te dieren pand 's Hemels Geest en kent geen band. Hoor des Heren Lievelingen 10[regelnummer] Paulus en sijn Met-geselGa naar voetnoot10 In de wreede Boeyen singen: 's Hemels Geest en kent geen quel. Israël in Babels dwang Weygerde ('t is waar) den sang: 15[regelnummer] Want men vergde 't Heylig singen Onder 't Goddeloos gejuyg; Dies sy liever treurig hingen Aan de wilgen 't Vreugde-tuyg.Ga naar voetnoot18 Maar en is niet 's Hemels Oog 20[regelnummer] Off wy laag sijn / even hoog?
[pagina 47]
Sitten wy in treurig duyster / Nog behoudt dat eeuwig Ligt Al sijn glansch / end al sijn luyster / Weerdig al ons Loff en digt.Ga naar voetnoot24 25[regelnummer] Wis den Hemel is het all -Ga naar voetnoot25 Weerdig / en wy niet met al. Mag die maar in Glory blinckenGa naar voetnoot27 Doe Hy dan vry dat Hy doet / Of wy drijven / of wy sincken 30[regelnummer] Wat Hy doet is even goed. Wy sijn niet dan voor den Heer /Ga naar voetnoot31 En ons Heyl is in sijn Eer; En sijn eer in al sijn wercken: Als Hy ons dan sincken doet / 35[regelnummer] Kunnen wy sijn lof maar stercken; Wat Hy doet is even goed. Wijsheyd sonder eynd' of paalGa naar voetnoot37 Sijn sijn wegen altemaal: Sijn sy suerheyd / sijnse soetheyd / 40[regelnummer] Laat ons altijd swijgen stil / Want de wesentlijcke Goedheyd Maackt het goed met dat Sy 't wil. Quaad! segt somtijds ons gevoel / End' ons wijsheyd mist haar doel: 45[regelnummer] Maar soo wy de reden sagen Waarom dus den Hemel koos /Ga naar voetnoot46 Bleeck ons wijsheyd was te traag / en All'ons sinnen sinneloos.Ga naar voetnoot48
[pagina 48]
Vaack wy meenen 's Heren Eer 50[regelnummer] Was op and're wijs veel meer Dan op dese / te verbreyden: En wy feylen in den vond /Ga naar voetnoot52 Om dat anders als wy seyden In sijn Raad geschreven stond.Ga naar voetnoot54 55[regelnummer] Ondoorgrondelijcken Raad! Daar maar enckel wijsheyd staat. On-naspeurelijcke Vonden! On-berispelijck Besluyt! On-bereyckelijcke Gronden! 60[regelnummer] On-uyt-sprekelijck Beduyd!Ga naar voetnoot60 Raad, waar door den Hemel staat En der Aarden wigt / en maat Over-cundig uyt-gevondenGa naar voetnoot63 Over-constig is gestelt / 65[regelnummer] En verordent sijn de stonden / En de Sterren all' getelt. Raad, waar na den Hemel sweeft / En sig voegt wat is / of leeft: Die de raderen en sneckenGa naar voetnoot69 70[regelnummer] Van dit magtig uyr-werck drijft:Ga naar voetnoot70 En besorgt dat geen gebreck enGa naar voetnoot71 Sy / of yets te rugge blijft.
[pagina 49]
Raad, ons Min soo weerdig wis Als de Goedheyd selver is. 75[regelnummer] Wie soud' oyd om eygen voordeel Wenschen dat dien Keten brack? Of dat schatten in sijn oordeel Ligter dan sijn ongemack? Nutter ging dit gantsche Rond / 80[regelnummer] Dan een myt daar van / te grond.Ga naar voetnoot80 Daar (dunckt my) verliest sig alle Vryheyd / Vrienden / Rijckdom / staat; Laat het sincken / laat het valle' Als maar desen Raad bestaat. 85[regelnummer] Soet geselschap! buygt uw knien / Dat den Hemel 't ons doe sien / En ons wille doe verdrincken; Tot wy met verwondering In dien Ocean versincken /Ga naar voetnoot89 90[regelnummer] En vergeten alle ding. Op 't Fort Nieuw Rees 28. in wintermaand 1673.	voetnoot* Tijdens zijn gevangenschap als gijzelaar in 1673 (zie Inleiding) schreef Lodenstein vier liederen van vertroosting, gericht aan de Utrechtse kring van intieme vrienden die elkaar in hun samenkomsten plachten te stichten. Deze vier liederen werden door de dichter zelf in 1674 met een korte voorrede afzonderlijk uitgegeven onder de titel Meditatien over eenige van 's Heeren Gods Eygenschappen. Hert-Sterckte I en II hebben als uitgangspunt 1 Sam. 30: 6: ‘En David werd Zeer bange, want het volk sprak van hem te steenigen; want de zielen van het gansche volk waren verbitterd, een iegelijk over zijne zonen en over zijne dochteren; doch David sterkte zich in den Heere, zijnen God.’ voetnoot1 Soet: aangenaam. voetnoot10 sijn Met-gesel: Silas nl.; te Filippi in de gevangenis geworpen zijnde zongen zij Gode lofzangen (Hand. 16:25). voetnoot18 't Vreugde-tuyg: de harp, cf. Ps. 137: 2. voetnoot24 Loff en digt: lofdicht (hendiadys). voetnoot25 Wis: stellig. voetnoot27 Het adhortatieve maar is typerend voor piëtistisch idioom. Trimp, p. 145, geeft vele voorbeelden, zoals ‘Staat gy maar op en toont u sterck’, ‘Sluyt maar het oog eens voor dien straal’. Het WNT noemt dit gebruik niet. voetnoot31 niet: niets. voetnoot37 sonder ... paal: onbepaald. voetnoot46 dus: aldus. voetnoot48 sinnen: peinzen. voetnoot52 feylen: falen, schieten te kort. vond: vinding. voetnoot54 Raad: raadsbesluit, Gods eeuwige plan dat Hij met de mensen en de wereld voorheeft. voetnoot60 Beduyd: uitleg, betekenis. voetnoot63 Over-cunnig: overmachtig; het WNT XI, 1809 vermeldt alleen overkunnen = iemand de baas zijn. voetnoot69 snecken: veren. voetnoot70 uyr-werck: de kosmos wordt vaak met een ingewikkeld horologium vergeleken, cf. O. Benesch, The Art of the Renaissance in Northern Europe, Cambridge (Mass.) 1947, Chapter VIII; A.C. Crombie, Augustine to Gallileo II, Science in the later Middle Ages and early Modern Times, XIII-XVII centuries, London 1961, p. 76, 196. voetnoot71 besorgt: ervoor zorgt. voetnoot80 myt: spinachtig insect (als teken van uiterste nietigheid). voetnoot89 dien Ocean: metaforische aanduiding van Gods oneindigheid, evenals zee; talrijke voorbeelden bij mystieke en piëtistische schrijvers, cf. Langen, p. 341-342.

Vorige Volgende