Bloemlezing uit de bundel Uyt-spanningen

(1971)–Jodocus van Lodenstein– rechtenstatus


Genoegen in het cleyneGa naar voetnoot* On-nosel diertje! sprack u taal /Ga naar voetnoot1 U liefelijcke stemme-straal / Uw wijse treckjes altemaal: Wat wijsheyd soud gy ons / 5[regelnummer] Wat wijsheyd soud gy ons al leeren? Wat wijsheyd leert gy ons dog niet? Nu 't Godlijck Woord-boeck van u lied Ons waarlijck wijs-maackt; en 't bediedGa naar voetnoot8 Leert van uw lieflijck quinckeleren.
[pagina 65]
10[regelnummer] Cleyn segt gy (Menschjes) ben ick: cleyn Mijn nootdruft is / en nesje reyn / En koos daar voor geen Conings pleyn /Ga naar voetnoot12 Want groter can ick niet Want groter can ick niet besitten. 15[regelnummer] Mijn vol genoegen / mijn genugt Heb ick als d'ongebonde vlugt Mag kiesen d'eyndelose lugt / En 't sonne-ligt my schenckt sijn' hitten. Laat d'Oyevaar / de grote Swaan 20[regelnummer] Veel rijsen slepen af end' aan /Ga naar voetnoot20 Ick sal een vrolijck liedje slaan Mijn Schepper onder diesGa naar voetnoot22 Mijn Schepper onder dies ter eeren: Wat ben ick veler sorgen vry! 25[regelnummer] Wat singt en springt mijn hertje bly! Ick werd benijd nog ick beny / En niemant steurt mijn quinckeleren. De sotticheden van uw breyn De soeticheden van het Cleyn 30[regelnummer] Verwarelosen; om een pleynGa naar voetnoot30 Veel groter dan gy cunt Veel groter dan gy cunt besitten: Daar uw genoegen uw genugt Vind ruymer ligt / en ruymer lugt / 35[regelnummer] Daar 't hert om 't eyndelose sugt / En branden can in Hemelsch' hitte.
[pagina 66]
Siet (Mensch) met goeden oogen aanGa naar voetnoot37 Dat sotten grote gangen gaan /Ga naar voetnoot38 Maar leert met my een liedtje slaan 40[regelnummer] Ons Schepper / dien gy kent / Ons Schepper / dien gy kent / ter eeren: Wat waart gy veler sorgen vry? Wat song en sprong uw herte bly? Doet dog soo / of com (cont gy) my 45[regelnummer] (Ick sal het doen) uw lof-sang leeren. Dat soete beckje / 't pluym-gediert / Dat wuff van tackje op tackje swiert /Ga naar voetnoot47 Spelt vast mijn vonnis; dog bestiertGa naar voetnoot48 Mijn gangen oock / en ick 50[regelnummer] Mijn gangen oock / en ick wil 't volgen. Weg! ydel eer / ondraaglijck pack! Gemack vol lastig ongemack! Weg! wigtig Goud! ick kies den tackGa naar voetnoot53 Van 't heyl dat my heeft opgeswolgen.Ga naar voetnoot54 11. Wintermaant 1659.Ga naar voetnoot55	voetnoot* Thematische verwantschap met Vondel's Wiltzangk (WB, IX, p. 279) nodigt uit tot een vergelijking. In beide gedichten bezingt het vrolijk vogeltje zijn onbezorgd geluk dat zo schril afsteekt tegen het hebzuchtig gezwoeg van de mens. Hoewel ook Vondel een verbinding legt tussen het Beatus ille-motief van Horatius en de evangelische bezitloosheid van Mattheus 6: 26, culmineert bij hem de geluksstaat van de vogel toch in een eeuwige bruiloft hier op aarde. (cf. W.J.M.A. Asselbergs Staatzucht en bruiloft, in Nijmeegse colleges, Zwolle 1967, p. 198). Het vogeltje van Lodenstein wijst nadrukkelijker naar het hemels heil. De luchtige liedvorm met zijn drievoudige rijmen, zijn verkleinwoorden en retarderende effecten evenaart overigens Vondel's Wiltzangk. voetnoot1 On-nosel: onschuldig. voetnoot8 bedied: betekenis. voetnoot12 Conings pleyn: koninklijk paleis. voetnoot20 rijsen: takjes. voetnoot22 onder dies: ondertussen. voetnoot30 pleyn: ruimte, plaats. voetnoot37 met goeden oogen: zonder afgunst (niet in WNT); cf. het omgekeerde: iets of iemand met schele ogen aanzien. voetnoot38 groote gangen gaan: ‘de grote mijnheer uithangen’; cf. WNT IV, p. 219-220: gangen gaan = zich gedragen. voetnoot47 wuff: snel, beweeglijk. voetnoot48 Spelt: voorspelt. vast: diverse mogelijkheden: 1) vast en zeker; 2) onophoudelijk; 3) reeds; cf. Weijnen, paragraaf 110. voetnoot53 wigtig: hier met dubbele betekenis van ‘gewichtig’ en ‘zwaar’. voetnoot54 opgeswolgen: cf. voor wat hierboven, p. 64, over Lodensteyn's intellectieve beeldspraak is opgemerkt. voetnoot55 Wintermaant: december.

Vorige Volgende

Genoegen in het cleyneGa naar voetnoot*