Madeleine

XXXII.

Een paar jaren zijn gauw verloopen. Madeleine was weder tehuis. Zij had op de kostschool wel is waar niet veel geleerdheid opgedaan, doch een zeker vernis van alwetendheid verkregen, dat haar in het oog van sommigen voor goed onderricht liet doorgaan en anderen, beter ingelichten, de schouders deed ophalen. Zij zelve verkeerde in den waan, dat zij als toonbeeld van goeden smaak, sierlijkheid, wellevendheid en kennis, boven hare omgeving verheven was en critiseerde de handelwijs harer ouders in alles: het huiswezen was te burgerlijk ingericht; papa rookte pijpen te zijnent, in plaats van sigaren; in de eetkamer lag eene mat in stede van een tapijt; de spiegels waren te klein; de lijsten te dof; en mama's kleederen niet naar de mode. - O, die kleederen, bijzonderlijk een zekere mantel, welke haar, om zijn tweejarenoude snede onverdraaglijk was, maakten het meisje ongelukkig. ‘Mama, om Godswil, doe hem niet aan,’ smeekte zij, als gold het eene zaak van

[p. 114]

belang, wanneer zij te zamen uit zouden gaan. ‘Mama, als 't u blieft, blijf toch niet in uw peignoir,’ wanneer hare vriendinnen komen moesten; want op de kostschool had zij kennis met Gentsche juffertjes aangeknoopt, welke, thans ook tehuis zijnde, somtijds te harent kwamen. Deze waren over het algemeen hooger in stand dan hare pleegouders, of leefden kwistiger dan Madeleine was vergund te doen. Lang had zij geplaagd, als zij ze uitnoodigen mocht om den namiddag door te brengen, zooals bij enkelen geschiedde, na ze op champagne te mogen onthalen; dit was haar hardnekkig geweigerd, en toen was zij onbeleefd tegen hare ouders en pruilde dagen achtereen. Voor het overige werden vele harer grillen ingewilligd: Suzanne, ouder geworden en steeds tamelijk afgetrokken geleefd hebbend, was overtuigd, dat Madeleine beter dan zij wist, wat in zake van kleederdracht goed of slecht stond, en gaf meestal glimlachend aan hare eischen toe. Met het huisraad was het anders gesteld: hieraan hield zij en zou het niet vernieuwen, verklaarde zij. Dit gaf aanleiding tot groote onaangenaamheden met de aangenomen dochter, welke niet ophield al de oude meubelen - deze vrienden en bekenden harer kindsheid - te beschimpen en te verachten bij elke gelegenheid, totdat haar pleegvader, dit ten laatste moede, haar eens in gramschap verboden had, er nog een woord van te reppen. Suzanne moest vaak met haar gaan wandelen,

[p. 115]

en bijzonder misnoegd was Madeleine, omdat hare ouders geen lid waren van Casino noch Dierentuin. Zij was verlekkerd op de wekelijksche concerten, welke in deze twee maatschappijen plaats hebben en waarheen hare vriendinnetjes gingen. Tevergeefs had zij haar vader gevleid, en op den ouden, haar bijgebleven schooierstoon gevraagd: ‘Toe, paatje, toe, paatjeke,’ hij wilde niet.

Suzanne bemerkte met misnoegen, dat haar dochtertje, dat zoo voornaam wilde zijn, zich op eene gansch niet voorname wijze, op straat, ter zijde in alle groote glasramen spiegelde, en haar wel eene aanmerking dorst maken, wanneer zij eene geringe bekende groette. ‘Mama, spreek toch geen vlaamsch, als de menschen het hooren,’ ging het, zoodra Suzanne zich van hare moedertaal bediende. Een pakje, hoe licht ook, dragen, hield Madeleine voor de grootste vernedering, en gebeurde het, dat hare moeder, ondanks haar beknibbelen, zelve eene kleinigheid in een papiertje gewikkeld naar huis bracht, dan werd Madeleine onverdraaglijk: ‘Maar, mama, ik ben beschaamd, haast u, dat wij binnen zijn; indien wij nu maar de Terdoncken of de Van Elderen niet ontmoeten!’

Wat Suzanne dacht, mocht zij niet uitspreken.

Erger nog was het gesteld, wanneer haar weg door een onaanzienlijk steegje leidde, waar vrouwen aan de deur zaten en kinderen speelden.

‘Foei,’ zei Madeleine, ‘aïe, hoe onaangenaam, kom

[p. 116]

mama, laat ons haasten, dat wij uit dat gepeupel geraken.’

‘Alle menschen zijn gelijk voor God, mijn kind,’ zei streng de moeder, ‘wij zijn zeer gelukkig, beter gehuisvest te wezen, er bestaat geene oorzaak, volstrekt geene,’ voegde zij er onhandig, in hare ontevredenheid bij, eene zinspeling makend, welke Madeleine niet verstond, en die hare pleegmoeder niet gewild had dat zij zou verstaan, ‘voor u minder dan voor iemand, om geringe lieden wegens hun stand te versmaden.’

Madeleine ging alstoen pruilend aan hare zijde, of haastig eenige stappen vooruit, en Suzanne liet hare verbeelding den vrijen loop: zij trad terug in het verledene, zij zag een ouden, onzindelijken man aan een sterfbed gezeten; zij zag eene kleine wieg en een arm kindeken er in; een plafond met lage balken; vuile, kleine vensters; eene donkere, treurige, door ziekte en nood verpeste kamer en een steile zoldertrap langs waar zij weder af moest... En in de werkelijkheid had zij Madeleine vóór zich, met hare trotsche houding, haar elastischen stap, hare schoone gestalte, hare sierlijke kleederen, en haar onvriendelijk gemoed.