Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Heimelijkheid der heimelijkheden (1917)

Informatie terzijde

Titelpagina van Heimelijkheid der heimelijkheden
Afbeelding van Heimelijkheid der heimelijkhedenToon afbeelding van titelpagina van Heimelijkheid der heimelijkheden

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.53 MB)

Scans (12.79 MB)

ebook (3.07 MB)

XML (0.75 MB)

tekstbestand






Editeur

A.A. Verdenius



Genre

poëzie
non-fictie

Subgenre

proefschrift
traktaat
non-fictie/politiek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Heimelijkheid der heimelijkheden

(1917)–Jacob van Maerlant–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

X.

 
Ga naar margenoot+Alexander, hoet di dies,Ga naar margenoot+
750[regelnummer]
Dat di gheen wijf make ries;
 
Set dine ziele niet in hare hant;
 
Ende, oft emmer es so bewant,
 
Dattu di boghen moets ten vrouwen,
 
Soec ene, die du moghes ghetrouwen;
755[regelnummer]
Want als ene vrouwe doet
 
Metti, dat hare dinket goed,
[pagina 141]
[p. 141]
 
So bestu dan al hare bevolen:Ga naar voetnoot757
 
Dijn lijf es hare, wat holpt verholen!
 
Wes van venine in groter hoede.
760[regelnummer]
Ga naar margenoot+Hout di an fisisiene vroede,aant.
 
Ende houtti niet an enen allene,
 
Want wers moghen int ghemeneGa naar voetnoot762Ga naar margenoot+
 
Vele enen here vergheven,
 
Dan een allene. Bestu bedreven
765[regelnummer]
Te nemene ene medicine,
 
Doese vor di comen ende vor die dine,
 
Ende bi ghemenen gansen rade
 
Nem medicine, eist vro, eist spade.
 
Ga naar margenoot+Alexander, ghedinket niet di,Ga naar voetnoot769Ga naar margenoot+
770[regelnummer]
Dat die coninghinne van Indi
 
Sende menich diere prosent,
 
Ende hoe soe di hevet ghesent
 
Met dien jouwelen ene scone joghet,
 
Daer du wel na bi waers onthoghet,Ga naar margenoot+
775[regelnummer]
Want soe was oit up ghehouden
 
Van kintschen daghen toter ouden
 
Met venine, tote up dien dach.
 
Neware dat ict an hare versach,Ga naar margenoot+
 
Du waers onteerd van dinen liveaant.
780[regelnummer]
In die begherte van den wive:
 
Dien soe ghenaecte, of dien so beet,
 
Hi staerf altehant ghereet.
[pagina 142]
[p. 142]
 
Ga naar margenoot+Mochtet enichsins ghescien,
 
Ic wilstu hads enen astronomien,aant.
785[regelnummer]
Entu niene daets, vro no spade,Ga naar voetnoot785
 
Het ne ware bi sinen rade;
 
Want God ne maecte noit dinc,Ga naar voetnoot787
 
Die hi met redenen niene bevinc;
 
Ende hier vant die wise PlatoenGa naar voetnoot789aant.
790[regelnummer]
In dinghen der naturen doen,
 
Entie naturen van den sterren.
 
Ne laet di niet also verwerren,
 
Dattu volghes den gonen naer,
 
Die segghen: ‘const van sterren es swaer,
795[regelnummer]
Ende diere ne can niemen ghenaken.’aant.
 
Sine weten wat si maken,
 
Want ghene dinc es hem te swaer,
 
Die van sinne es wijs ende claer.
 
Ander domme te sprekene plien:Ga naar margenoot+Ga naar voetnoot799-838
800[regelnummer]
‘God hevet vorseit ende vorsien
 
Van beghinne, hoet al sal comen,
 
Ende hier omme ne maghet niet vromen,
 
Al vorweet men die dinc al,
 
Hoe dat soe ghevallen sal,
805[regelnummer]
Want sijn vorsegghen moet vulcomen.
 
Wat mach dan const van sterren vromen?’
 
Hier up es dus die andwarde mijn:Ga naar margenoot+
 
Al eist dat somighe dinge sijn,Ga naar voetnoot808
 
Die emmer vort moeten ghescien,
810[regelnummer]
Ende dier men niet mach ontflien,
 
Eist dat ment te voren weet,Ga naar margenoot+aant.
 
Met minderre smerten ontfaet men tleed,
[pagina 143]
[p. 143]
 
Of wiseliker mach ment som vlien,aant.
 
Dan het niet ne ware vorsien,
815[regelnummer]
Ende doeter doch jeghen iet weren:
 
Dats erande scuwen sonder deren.aant.
 
Siet hier ene exemple te desen:
 
Ik weet, het sal staerc winter wesen;
 
Ic gadere berninghe ende hout,
820[regelnummer]
Ende make pelsen jeghen tcoud,
 
Ende spise mijn huus der jeghen:
 
So maghic lichte des winters pleghen,Ga naar voetnoot822
 
Want sin ende vorsienichedeaant.
 
Gaf God der menschelijchede,
825[regelnummer]
Dat hem elc der bi vorhoed
 
Jeghen dinc, die ghevallen moet,
 
Ende als men die plaghe vorweet,
 
So sal men bidden sere ende ghereet
 
Den uppersten Gode omoedelike,
830[regelnummer]
Dat hi hem dele ontfarmelikeaant.
 
Sine hantghewerke, ende dor sine ere
 
Die plaghe ten besten kere,
 
Want God ne sette in sijn ghewerkeaant.
 
Noit dinc so vaste no so staerke,Ga naar margenoot+
835[regelnummer]
Dat hi sire macht dede ghewelt,Ga naar margenoot+
 
Wildi, soene ghinc enen andren telt:
 
Men mach den uppersten, den hoghen,
 
Met beden ende met weldaden boghen.

margenoot+
Cap. 19, de custodia proprie persone a mulieribus.
margenoot+
H XX
[tekstkritische noot]757 C, H dan ontbr. - 758 C helpt - 760 C Houti an .... ruimte opengel .... ane vr.; H fisicine an vr. - 761 C di ontbr.; H hout di - 763 H begheven - 768 C, H n.m. vroe ende sp. - 769 C gedinckes; H ghedinkets - 770 C, H coninghe (coninghen) van endi - 771 C, H di senden - 772 C, H e.h. men; H heeft - 773 C, H mettien iuweelen; H scone ontbr.; iueght - 774 C d.d. naer; H welnaer; onthueght - 775 C so; oint; H si was oec opgeh. - 776 C, H totier - 777 H opten - 780 H begheerte; C, H dien - 781 C, H die hare ghenaecte o.d. so (si) b. - 782 C, H die
voetnoot757
... scias te esse (quasi) quoddam depositum commissum apud eam
margenoot+
Cap. 20, quod non sit confidendum uni medico.
voetnoot762
... quoniam unus medicus potens est ad nocendum: et de facile audet nefaspresumere: et scelus deducere ad effectum. si itaque fieri potest quod sint decem non sint pauciores
margenoot+
(C 92r.) b)
margenoot+
Cap. 21, de puella nutrita veneno.
voetnoot769
(vgl. ook blz. 23) O Alexander recole facta regine Indorum quando tibi mandavit causa amicitie multa enxenia et dona venusta inter que missa fuit illa venustissima puella que ab infantia nutrita fuit et imbuta veneno serpentum: ita quod sua natura versa erat in naturam serpentum. Et nisi illa hora sagaciter inspexissem in ipsam et arte magica iudicassem ita quod audacter horribiliter et incessanter et inverecunde suum figebat visum in facies hominum. perpendi siquidem quod interficeret homines solo morsu. quod experimento postea didicisti et probasti. et nisi hoc certissime ostendissem: mors tua fuisset in ardore coitus consequuta (voor andere lezingen vgl. Hertz., a.w.)
margenoot+
H XXI, C XXVII
margenoot+
(H 66v. b)
margenoot+
(L 195r. c)
[tekstkritische noot]783 H mocht die - 784 C, H ic wilde (woude) du; astromien - 785 C, H ende du en hads (daeds) vroe n. sp. - 786 C, H en - 787 C en - 788 C niet bevint; H niet en - 790 H sterren - 791 C natuere; H nature - 792 C ne laetti; H en l. - 794 H conste v. st. es waer - 795 C e. dier en c.; H e. diere c.; L gheraken; C, H ghenaken - 798 C, H reene i. pl v. wijs - 799 C andere; H andre - 801 C van ane ghinghe; H van ane beghinne - 802 C ne ontbr.; H en maegt - 803 C vorsiet - 804 H si - 806 C den; H conste; L wāt - 807 C, H dandworde - 808 C dinghen - 809 C, H voert - 810 C, H entie m.n. en mach - 811 C, H datmense - 812 C m. minder smerten ontfarmen tleet; H ontf. men leet
margenoot+
Cap. 22, quomodo rex se debet regere per astronomiam.
voetnoot785
zie het Latijn op blz. 9
voetnoot787
scias pro certo quod nihil facit deus vanum vel ociosum in naturis sed omnia facta sunt probabili de causa et certissima ratione (vgl. blz. 23 en 98)
voetnoot789
zie blz. 9 en 23
margenoot+
C XXVIII (C 92v. a)
voetnoot799-838
zie het Latijn op blz. 35
margenoot+
H XXII
voetnoot808
etsi quedam sunt necessario ventura: tamen si presciuntur: levius tolerantur prudentius declinantur. et sic quodammodo evitantur (816)
margenoot+
(H 67r. a)
[tekstkritische noot]813 H ende lichteliker; C ende messeliker - 814 C, H dan oft n. en - 815 C maectre; H maecter - 816 C, H dits eerande (eenrande) - 817 C een exempel; H Sieter hier een exempel ieghen - 818 C, H ic w. wel; C sterc; H groot w. pleghen - 819 C gadre - 820 C jeghen cout - 821 C daer - 822 C, H bet; C des winter - 824 C g.g. bidi der meinschelichede - 825 C, H daer bi verhoet - 826 C, H vor dinc - 827 C, H ende oec alse (als) m.d. pl. vorweet; L versteet - 827-828 staan in L in omgekeerde volgorde, met a en b voor den versregel - 829 C, H gode ontbr.; H oversten - 830 C oemoedelike; H ontfaermelike - 833 C, H en sette; sine - 834 C, H noint (noyt) so crancke d.n.s. st. - 835 H die siere m. - 836 C, H wildi (wilde hi) hine g.e. anderen t. - 837 H oversten - 838 C poghen - 839 C sake - 840 C, H vorsienechede; C wijs ontbr.; H vroet - 841 C, H ende verst. - 842 C, H hier i. pl. v. hierbi; H Dat
voetnoot822
et propter hoc veniente hyeme a frigore non leduntur
margenoot+
(C 92v. b)
margenoot+
(L 195v. a)

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken