Den Lusthof der gheestelicke oeffeninghen

[p. 383]

Het derde
van noode tot de meditatie.
Oeffeninghe des wils.

HEt ghene dat gheseydt is, sal ons dienen, als voor eenen openen wech; om te komen tot het besonderste, dat wy in de meditatie moeten soecken, ende in het welck de eyghen vrucht van de meditatie ghelegen is, te weten, om ons herte te verwecken, ende te ontsteken met eenighe goede bewegelickheden, die ons dienen om ons leuen te beteren, ende Gode meer te behaghen.

Maniere om eenighe goede vermaninghe in te drucken.

Als wy door het onder-soecken van eenighe materie, sommighe goede leeringhen, vermaninghen, berispinghen, oft verweckinghen sullen ghevonden hebben: wy en sullen dan onse meditatie noch niet eynden; maer voordt arbeyden om de selue beter te verstaen, ende vaster te drucken in ons herte, tot dat wy ons vinden, in de begheerte van die, gheheel ontsteken. Hier toe sullen ons vier dinghen helpen.

[p. 384]

Ten eersten, Soecken eenige exempelen, uyt het leuen Christi, ende der Heyligen: item gelijckenissen, ende parabelen: ende die tot onsen ghebruycke voeghen.

Ten tvveeden, Wy sullen ons verghelijcken met de persoonen, vande welcke wy mediteren: bemerckende, dat wy van de selue stoffe ghemaeckt zijn, als zy: hoe dat de gracie Godts ons niet meer en ghebreeckt dan hen: hoe dat wy moghelick meer reden ende oorsake tot der deughdt hebben dan sy. Wy sullen oock ghebruycken eenighe tegenschickinghe; op dese maniere; Sy hebben hen verstoruen, ende wy soecken alle ghemackelickheydt: sy hebben bemint de ghehoorsaemheydt, ende wy soecken alle vrijheydt: door sulcke middelen zijn sy ghekomen tot het rijcke Godts, maer waer sullen wy ten eynde belenden, die niet sulcks en doen?

Ten derden, Wy sullen, om ons noch meer te verwecken, verscheyden t'samen-spraken ghebruycken, als met onse siele, die berispende, straffende, moet gheuende, vertroostende. Spreken ooc met de persoonen die in de meditatie komen, 't zy dat sy goedt oft quaedt zijn. Ja oock met de onredelicke creaturen, de selue nu prijsende, nu berispende, nu ons ouer hen verwonderende. Item met de Heylighe dinghen, die in den gheest omhelsende ende kussende; ende de quade dinghen, met voeten tredende ende bespouwende.

Ten vierden, Wy sullen onsen wille voordt stueren, met dusdanighe suchtinghen ende wenschinghen:

[p. 385]

1. O schoone ende weerdighe deught, o boose ende afgrijselicke sonde! 2. Als ick bemercke de redenen, waerom dat dese deught soo salich is; och hoe noodelick is't, dat ick mijn beste doe, om die te verkrijgen 3. Maer wanneer sal ick soo gheluckich zijn? 4. Hoe verre ben ick noch van die volmaecktheydt! 5. Wie sal my helpen om daer toe te gheraken? 6. O Heere, helpt my door uwe gracie, sonder de welcke, ick ganschelick niet en vermach. 7. Op uwe hulpe steunende, o mijnen Godt, sal ick daer toe gaen arbeyden.

Bemerckt hier, Dat wy, in dit vervolghen, niet en moeten soo ghedurich zijn, dat wy ons hooft oft ghesontheydt krencken: maer sullen te vreden wesen, met te doen tot Godts eere, dat wy sonder grooten arbeydt konnen; ende Godt van alles dancken, 't zy dat wy goeden voordtganck hebben, oft niet: denckende dat wy als noch niet beters en verdienen, maer verduldichlick dat moeten verwachten. Ende door-gaens ons sal ghenoech wesen, dat wy soetelick beweeght worden, ende in die verweckinghe, eenich goedt op-set maken, van eenighe deughdt te oeffenen, oft eenighe gebreckelickheydt te laten.

[p. 386]

Van de verscheydenheydt der goeder beroerten.

ALle de beweghelickheden, die wy uyt de meditatie konnen trecken, zijn besloten, onder de begheerte van Christelicke volmaecktheydt.

De welcke voordts gedeylt wordt in twee bewegelickheden, te weten: in het haten van de sonden, ende in het beminnen der deuchden.

Ende hoe wel dat dese wederom soo veelderhande zijn, alsser deuchden ende sonden zijn soo is't nochtans dat seuen van die verre zijn de principaelste, ende moeten in alle meditatien ons altijdt voor ooghen zijn, om nae gheleghentheydt die in ons te verwecken.

Seuen besondere affectien, die een ieghelick in't mediteren moet soecken.

DE 1. is, medelijden met de passie ons Heeren, oft sijnder Heylighen, oft oock met de sondighe ende catijuighe menschen ende sielen die verloren gaen. 2. Leetwesen ende roumoedicheydt ouer onse kranckheydt, quade passien, onghestoruentheydt, ende onvolmaecktheydt. 3. Begeerte om eenighe deucht te verkrijghen, oft eenighe sonde te verfoeyen. 4. Betrouwen op de goedtheyt Godts. 5. Lief-

[p. 387]

de tot Godt ende onsen naesten. 6. Danckbaerheydt voor de weldaden Godts, ende der Heylighen. 7. Stomme verwonderinghe van Godts goedtheydt, moghentheydt, rechtveerdicheydt, weerdicheydt, wijsheydt, maiesteyt, &c. Item oock van de blindtheydt, versteentheydt, ende boosheyt der menschen, ende ouer de menichfuldicheydt der sonden.