Olijfbergh ofte poëma van den laetsten dagh
(1609)–Karel van Mander–
Auteursrechtvrij
[pagina 82]
| |
Het derthiende GhesanghVervat Titus ghenadige aenbiedinghe, oock den grooten hongher, hoe een moeder haer eyghen soon att. Voorts van het innemen der stadt ende het ghetal der verslaghenen soo door hongher, sweert ende pest: met de ghevanghenen Ioden, ende uytroedinge der stadt. Int leste waerschout voor verleyden, verhalende komste ende verlossinghe der gheloovige.
Ga naar margenoot+TItus den soon Vespasiani goet,
Die hun den vreed' al dickwils bieden doet,
Ga naar margenoot+Hielt hart beleydt de stadt aen alle zijden:
Van t'Ioodtsche volc d'uytvalling' al de strijden
Behendicheyt aenslaghen listen cloeck,
De stormen al der Roomsch' hier eenen hoeck
Der stadt so daer den eersten tweeden derden
Muers nemingh' in t'verhael te lanck sou werden,
Byzonder oock geheel des stadts verdriet:
Maer onder al can ick verswijghen niet
Ga naar margenoot+Dat Maria Eleasari dochter
Ierusalem bewoond' oock en gherochter
Met ander in als vluchtich voor den crijgh:
En dat ick van vuylicheyt verswijgh,
Wat als beraest van hongher menschen aten,
Dit grousaem stuck sal ick genoech zijn laten.
Dees vrou was rijck en edel van gheslacht,
Wt Bethechor een stedeken, en bracht
Veel goets in t'stadt van over de Ioradane.
Maer hier beleyt de Roovers alsoodane
Daer goeders meest benomen, in dat huys,
En daeghlijcx noch quam t'crijghsvolck met ghedruys,
En droeghen wech al t'ghene sy tot spijse
Noch over hadd' op heymelijcker wijse:
Seer hardt versprack sy oock de roovers, om
Dat sy van hun ghebracht mocht worden om:
Maer niemant haer na wenschen dit en verghde.
| |
[pagina 83]
| |
Als hongers noot op't uyterst' haer nu terghde,
In groot ondult hebbend' een kint het welck
Sy voedde noch met moederlijcke melck,
Weemoedich nam sy't jonstich in haer armen,
Sprac manlijc dus uyt een mistroost ontfarmen,
Rampsalich kint, rampsaligher ghewis,
Nochtans niet als u eyghen moeder is:
In dus veel noots van crijgh en hongers lijden,Ga naar margenoot+
Soud' ick oock dy wel eenichsins bevrijden
Van soo veel roof en moort och laey maer
Of hier schoon hoop het lijf t'ontdragen waer,
So moet ons doch t'verdrietichst noch van allen,
T'Romeyner Iock int lest te deele vallen,
Lijdt liever soon dat ghy als nu ter tijt
Dijns Moeders spijs' en s'Roovers grouwel zijt,
En namaels t'volc meucht dienen tot vertellingh.
Dus door bedwangh van shongers sware quellingh,
Dees moeder so sy moeder heeten mach,
Haer wreede hant aen t'kindt sy met dootslach
Gheschonden heeft, en att een deel ghebraden,Ga naar margenoot+
Verborch een deel om namaels haer versaden:
De Roovers dan aldaer int gaen voorby
Van desen reuck te gast ghenoodicht zy,
In comend' haer te dooden dreygend' warenGa naar margenoot+
Of s'en soud' hun haer koocksel openbaren:
De vrou toond' hun t'verblijf van t'doode kint,
Maer sy verschrikt en waren niet ghesint
So onghewoon een grousaem spijse t'eten:
T'gerucht dat vloogh licht henen en liet weten
Haest over al dees onmenschlijcke daet,
In al de stadt en wasser hoeck noch straet
Daer niet en liep dees mare fel en druchich,
Dies menich doot hem wenscht' en acht oock g'luckichGa naar margenoot+
Al die voor dit groot jammer waren doot.
| |
[pagina 84]
| |
Dees maer' al voort in't Roomsche leger bloot
D'een was daer door op t'Ioodtsch gheslachte nijdich,
Met hun ellent een ander medelijdich,
Ga naar margenoot+Den Keyser self ontschuldichd' hem voor Godt
Van deser daet, om t'vredich aenghebodt,
En t'voorgewent quijtschelt van tegensporen:
Maer hadden crijgh en hongher self vercoren,
Ghesteken noch daer toe met eyghen handt
(Van hem verschoont) den tempel ooc in brant,
En waren dies wel sulck een spijs ooc weerdich:
Daerom te recht stont sijn opset volheerdich,
Om dees misdaet oock met muerstucken van
Hun vaderlant te decken toe, dat dan
Gheen sulck een stadt meer Sonn' en soud' beschijnen,
Op desen sin sprack Titus met den sijnen.
Ga naar margenoot+De Ioden dan hartneckich tot den endt,
Tempel stadt oock te gronde wert geschendt,
Ia gants vernielt. In dit belegh omquamen
T'getal van elfmael hondert duysent tsamen,
Dit waren doch uytlandtsche Ioden meest,
Ghecomen op aldaer ter Paesschen feest,
En met den crijgh daer haestich overvallen:
T'gevangen volck bin desen crijgh met allen
Tot tneghentich en seven duysent loopt.
Dus wert dees stadtt so plat en onghehoopt,
Dat wie daer quam en hielt niet voor waerachtich
Dat eenich volck daer was geweest woonachtich:
En altijts druypt t'verwoesten noch op haer.
Den Heer heeft oock verlost seer wonderbaer
Alsoot wel schijnt Iosephus Ioodschen schrijver,
Die al int langh verhaelt met grooten yver
Den ondergangh van dese stadt seer milt:
Ick meen dat God, door hem dus heeft gewilt
| |
[pagina 85]
| |
T'nacomich volck tot voorbeeldt openbaren
Hoe door ong'loof hartneckich is ghevaren
Dit volck en stadt, daer Christus van gheseyt
Had als sy stont noch schoon in heerlijckheyt,
Dat steen op steen niet soude zijn ghelaten
Maer al gheslecht, en leerd' intijts d'insaten
Voor sulck belegh daer wijcken uyt, oock dat
Niemant van t'landt en vlode tot der stadt:
Maer t'volc verstoct in sonden blint en doovich,
De Heer so langh is hun t'verstant beroovich
Tot dat verwoest is stadt en lant beroert,
D'inwoonders oock gevangen en wech gevoert,
So gingt hier toe na t'Prophetisch vermonden:
Tot dertich toe (na Egesipp' oorconden)Ga naar margenoot+
Men Ioden oock om eenen penninck cocht.
Och wel te recht de Heer oock segghen mocht,
Weent over u en over uwe kinders,
Na dat dees stadt ghenaeckte so veel hinders.
Maer God altijt met jonstigh' ooghen siet
De weynigh vroom', en om hun dickwils niet
Wil over t'lant t'verdiende quaet al storten:
Maer deed' hy niet om hunnen wil vercorten
Der plagen tijt, so mocht tsmenschen geslacht
Met rechter straf, al zijn te niet ghebracht.
Nu Christi woort gesproken tot den ChristenGa naar margenoot+
In sijn ghemeynt' begrepen, (voor de listen
Der slangen noch waerschouwigh) luydt aldus,
So yemant dan tot u seght siet Christus
Is hier of daer, en g'looft niet sulck vermeten,
Want beyde valsch so Christen als Propheten
Op sullen staen, en soo verheven coen,
Oock teeckens groot en wonder dinghen doen,
Ia soo veel dat daer door oock d'uytvercoren
Wel souden gaen in dwalingh en verloren
Soot mooghlijc waer: maer rechte Christen ghy
Siet ick hebt u voorseyt: daerom als sy
| |
[pagina 86]
| |
V segghen siet hy is in der woestijnen,
En gaet niet uyt, maer blijft altijts in mijnen
Geboden padt, en wijckt noch hier noch daer,
En gaet niet uyt mijn ordeningen claer,
En gaet niet uyt t'vreeds Euangelijs schoenen,
Of uyt dat woort dat predict t'recht versoenen
Wt d'eenicheyt des geests en wijckt niet slap,
Summa oock uyt de waerheyt gheenen stap,
Blijft in dat u van my is onderwesen,
My vindt ghy niet daer buyten int woest wesen
Noch in Godsdienst verschillich met mijn woort:
En g'loofts' oock niet als ghyse segghen hoort
Dat Christus in de Camer zy ghevonden,
In dertelheyt, in brassery of sonden,
Ga naar margenoot+Daer ghy bespeurt soo vryheyt onbevreest,
En g'looft niet daer te wesen mijnen gheest.
Den Vader goet, mensch-liefdich wel gewone,
Die schonck den Mensch sijn lief en eenich Sone
Elck wie hem g'looft tot eeuwich' salicheyt,
Des Menschen Soon is hy dan recht gheseyt,
Maer hy quam eerst langsamich en ootmoedich
Van weynich volcx bekent: maer onverhoedich
In heerlijckheyt voor alle mensch kenbaer,
In wolcken als den blixem helder claer
Ga naar margenoot+Die Oost opstaet en glinstert tot den Westen,
So sal hy hym verschijnen nu ten lesten.
V comst O Heer der vromer troostingh soet,
T'levendich broot zijt ghy der heyl'gen goet,
Geestelijck aes, gheestvyerich hun ghemoeden
(Den Aernen g'lijck in snelheyt) tot u spoeden,
Door hongher na gherechticheyt twelck ghy
O Heere zijt, sy hoofden al aen dy,
En waer t'hooft is daer sullen oock de leden
Vergadert zijn, dats na met u in vreden
In s'Vaders Rijck verlost van allen strijt.
|
|