De bevrijders

Hoofdstuk XXXVI

BIJ DE HOEVE VAN MONT S. JEAN WACHTTE Floris van Wijck met de Hollanders, Engelsen en Hannoveranen den aanval der Fransen die van het brandende kasteel en over den groten weg naderden. Achter het graan aan den rand der hoogte lagen de karabiniers verscholen; tussen de bloejende doornhagen loerde het geschut. Het ratelend geweervuur was in de verte gestild; alleen, van de kam der heuvelen, gonsde de donder der kanonnen als de bronzen galm van ontzaglijke klokken over de lage vlakte. De granaten en kogels vielen al dichter in den binnenhof der oude hoeve, machteloos tegen het zware metselwerk, maar beangstigend de wachtende soldaten. De jonge rekruten, de geestdriftige vrijwilligers verdwenen nu-en-dan achter den lagen tuinmuur, tussen de bessenstruiken, en menigeen, getroffen door een granaatscherf, viel daar neer met een fellen vloek of een smekenden angstkreet.

Floris, de oren verdoofd van den zwaren dreun der schoten, walgend van den stank in zijn nabijheid, nam een slokje brandewijn uit zijn veldfles telkens als hij weer een man zag vallen met verwrongen gelaat, en hij dacht aan de koele vredige berceaux van Wijckervelt, aan het rustige zaaltje van Doctrina. O dwaze opwinding van een ogenblik! Zo had hij de werkelijkheid van den oorlog op zijn tocht van garde d'honneur niet gezien. Hij wist niet hoe schrikkelijk de kanonschoten rolden, hoe afschuwelijk een in bloed wentelend mens was ...

[p. 142]

Maar de vrijheidskrijg had zo licht als een spel geschenen aan de vrienden in Holland. Telden zij hun levens zo gering?

In het gras van het boomgaardje lagen de lijken achterover; door de twijgen floten de kogels en het lover stoof ritselend neer op de rode uniformen.

Het was dwaasheid hier te blijven. Ook zijn lichaam zou straks, als de Franse kurassiers tegen den heuvel oprenden, onder deze boompjes liggen te zieltogen ... En hij verlangde naar jonge vrouwen, naar een zacht bed, naar een geurig avondmaal. Hij was te jong, te veelbelovend om te sterven...

Alsof hij opnieuw zich slechts even verwijderen moest ging hij, zijn geweer sleurend over den grond, door het tuinpoortje aan den kant van het dorp, maar verdween niet in het bessenbosje. Moeizaam strompelend, den gewonde spelend, richtte hij zich noordwaarts, waar hij den groenen wand van het Soniënbos zag; hij vermeed echter het dorp en den molen en hield de smalle veldpaden. Tevreden bemerkte hij dat hij niet de enige was die den strijd verliet. Achter struikgewas, tussen de hoge rogge van enkele ongedeerde akkers scholen angstige gestalten. Doch hij sloop voort, soms haastig als hij zich ongezien dacht, dan weer, bij de ontmoeting van een voorpost of een proviand-brigade, traag zich slepend als een invalide. Aan den rand van het woud gekomen hoorde hij op de hoogvlakte de salvo's knetteren, de batterijen ontbranden; en nog eenmaal omziende ontwaarde hij rondom de hoeve een warreling van glinsterende kurassen en helmen; de Franse ruiterij had den heuvel bestormd, ... hij had zich juist bijtijds verwijderd!

Vlugger nu liep hij voort onder het geboomte; de dag ging ten einde, en eer de duisternis geheel viel wilde hij uit het bos zijn, waar de paden drassig waren en vaak voerden dwars door gevaarlijke moerassen. In de verte hoorde hij geratel van karren op den steenweg; en toen hij dien bij den zoom van het woud bereikte zag hij dat wagens vol gewonden reden in de richting van Brussel en overal langs den weg troepen vluchtelingen met verschrikte gebaren zich voorthaastten.

Hij wierp geweer en patroontas in een greppel. En een behaaglijk gevoel van nog te leven doorstreelde hem; hij glimlachte om de anderen die in de dwaze verblinding welke zij dapperheid noemden zich daarginds lieten neersabelen door

[p. 143]

de kurassiers en vertrappen onder de hoeven der zware rossen. Hij had zijn plicht gedaan jegens het vaderland: hij was mede opgetrokken tegen den tyran; doch Napoleon, de onweerstaanbare, overwon opnieuw en versloeg de drie verbondenen. Het was raadzaam ook Brussel te verlaten voor de vervolging naar het noorden begon...

Terwijl de schemering zonk losten de grijze wolken zich op in een klare avondlucht. Boven de donkere vlakten in het oosten rees de grote ronde maan.

Floris voelde geen vermoeidheid; aan een hoeve kocht hij een grauw brood en stilde, al voortlopend, zijn honger. Voor zich en achter zich hoorde hij het gerucht der karren op de hobbelige keien van den weg en de gonzing der vluchtende zwermen.

En hij verbaasde zich zeer, toen hij een karos met twe paarden, door een ouden man en een brabantsen boer bestuurd, uit de poort der hoofdstad zag rijden en, den stroom der vluchtelingen vermijdend, een zijweg door de velden inslaan, in zuidelijke richting.