De spreeckonst

XXII. Hooftstuc,
Vande Vierdubbelde Letteren.

Derdendeelse Vierdubbelde Letteren zijn, die de heele stof connen weezen van vierletterige Derdendeelen der woordleeden.

Deeze connen ooc onderscheiden worden 1 In haer zelven aengemerct, 2 Als stof vande Derdendeelen der woordleeden.

Het eerste gaen wy voor by.

Het tweede geschiet aldus: Datse zijn 1 Grondletteren, 2 Cleefletteren.

De Vierdubbelde Grondletteren zijn, die Stof zijn van de Vierletterige Gronden der Woordleeden.

Als j^coww/ weij/ weew/ jaaa/ jooo/ weee/ &c. Men mach yder van deeze in't byzonder noemen, 1 met haer eige Geluit, 2 met naemen die gemengt zijn uit de Naemen haerder Enkelde Letteren: Als de weew noemende 1 wéew/ 2 uw-ee-ee-uw.

De Vierdubbelde Cleefletteren zijn, die de Stof zijn van de Vierletterige Cleefsels der Woordleeden.

Zijn 1 Voorletteren, 2 Naeletteren.

De Vierdubbelde Voorletteren zijn, die stof zijn vande vierletterige Voorcleefsels der Woordleeden.

Van deeze en vind icker geen andere in't gebruic, dan die door menging zulx zijn: Als 's schr/ 's str/ 's spr/ 's spl in 's schrifts/ 's strijts/ 's spriets: 'k schr/ 'k str/ 'k spr/ 'k spl in 'k schrijf/ 'k strij/ 'k spreec: 'tschr/ 'tstr/ 'tspr/ 'tspl/ in 'tschrapsel/ 't strijt/ 't spreect: zijnde gemengt uit des/ ic/ het.

Men mach elc, gelijc de Tweedubbelde en Driedubbelde Voorletteren, op twee wijzen noemen: Als de 'tstr/ 1 't stree/ 2 Tee-es-tee-er.

Eigensch. 1 Deeze zijn geen van alle daelende.

2 Zy connen door omkeering Naeletteren worden.

Als de 't spr/ omgekeert zijnde, is rpst: dewelke een Naeletter is, gelijc men verneemen can in scherpst. Doch zulke omgekeerde en zijn niet alle in't gebruic.

Vierdubbelde Naeletteren zijn, die de heele stof zijn vande Vierletterige Naecleefsels der Woordleeden.

[p. 109]

Die van deeze by ons gebruikelijc zijn, eindigen altemael oorspronkelijc in st: uitgenoomen twee, die in ts eindigen, naemelijc de rlts gehoort in werlts/ en de lfts in des Elfts/ helfts. Maer door verandering eindigenze in zulke zwaere: als rfst oorspronkelijc in herfst/ wort door verandering rvzd in hervzd-draen.

Zulke connen van al de tweedubbelde Naeletteren gemaect worden, met achter by dezelve de st te voegen: als van rp can gemaect worden rpst/ van lpst/¹⁾ &c. gelijc men can hooren in deeze woorden scherp/ scherpst/ wulp/ wulpst/ ic help/ duu helpst. Zijn derhalven zeer eeveveel in't getal, als de twee dubbelde Naeletteren.

Op gelijke twee wijzen als de andere Naeletteren canmen yder van deeze in't byzonder noemen: als de lpst/ 1 Elpst/ 2 El-pee-es-tee.

Eigensch. 1 Geen van deeze zijn rijzende.

2 Als deeze omgekeert zijn, connenze Voorletteren weezen.

1) 1. van lp lpst/