Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
De geheimtalen (2002)

Informatie terzijde

Titelpagina van De geheimtalen
Afbeelding van De geheimtalenToon afbeelding van titelpagina van De geheimtalen

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (33.98 MB)

Scans (49.69 MB)

XML (4.38 MB)

tekstbestand






Editeur

Nicoline van der Sijs



Genre

sec - taalkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)
woordenboek / lexicon
taalkunde/sociolinguistiek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

De geheimtalen

(2002)–J.G.M. Moormann–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Bron 11. Lijst van mr. Vernée (1844) [C V]

De Geheimtalen i: hoofdstuk iv, c v.

 

Het artikel van mr. L.G. Vernée neem ik in zijn geheel op. De inleiding is belangrijk voor de toenmalige kennis van het Bargoens. Naar aanleiding van deze publicatie schreef S. Susan in hetzelfde tijdschrift no. 21, p. 322-323 een ‘Proeve van vergelijking tusschen het Bargoensch en het Patois-Hebreeuwsch’. Hierin staan geen nieuwe woorden (Geheimtalen i, l.c.).

 

Algemeene Konst- en Letterbode, voor het jaar 1844. no. 13. Deel i, p. 194-200. Haarlem.

 

Het Argot of de Fransche Dieventaal, voorkomende in de / Mystères de Paris, door Eugène Suë, / Overgebragt in het / Bargoens of de Hollandsche Dieventaal, door / Mr. L.G. Vernée, Advokaat en Regter Plaatsvervanger bij de Arrondissements- / Regtbank te Hoorn.

 

In het 1e Deel, blz. 3, de noot, der vertaling van het werk: Les Mystères de Paris, door Eugène Suë, onlangs bij den boekhandelaar H. Nijgh te Rotterdam uitgekomen, onder den titel van: De Verborgenheden van Parijs, treffen wij de volgende woorden aan:

‘Wij Hollanders kennen geen dieventaal: 't schijnt, dat de bevolking onzer gevangenissen en tuchthuizen niet zoo dichterlijk, zoo vol verbeeldingskracht is.’

[pagina 393]
[p. 393]

Deze woorden hebben ons verwonderd, daar wij weten, dat bijna alle volken eene dieventaal bezitten, en dat helaas! ook onze taal met eene dieventaal of Bargoens is begiftigd, welke ons gedeeltelijk is bekend.Ga naar eindnoot384 Wij hebben daarom getracht, het zoogenaamde Argot of de Fransche dieventaal, in de Mystères de Paris voorkomende, in het zoogenaamde Bargoens over te zetten, en zijn daarin gedeeltelijk geslaagd. Mogt het ons (p. 195) gelukken, ook de overige in het genoemde werk voorkomende uitdrukkingen der dieventaal, welke ons nog ontbreken, naderhand te leeren kennen, dan zullen wij dezelve ook door middel van dit blad mededeelen.

Wij hebben de in Hollandsche dieventaal overgebragte woorden of zinnen, uit de vierde uitgave der Mystères de Paris overgenomen, en geven, met aanduiding van deel en bladzijde, zoowel het Argot als Bargoensch, en de beteekenis op.

Deel I

Argot of Fransche dieventaal Beteekenis Bargoens, of Hollandsche dieventaal
Un tapis-franc.Ga naar eindnoot385 Un cabaret ou estaminet du plus bas étage. Een trom.
Un ogre. Un repris de justice.  
Une ogresse. Une femme de la même dégradation.  
Chourineur. Donneur de coups de couteau.  
Goualeuse. La chanteuse.  
L'eau d'aff. L'eau de vie. De jajim.
Si ta filoche est à jeun. Si ta bourse est vide. Indien in je bloedvin geen moos meer is.
Je te crève tes ardents avec mes fauchants. Je te crève tes yeux avec mes ciseaux. Ik neem je de jedemme uit.
Il va y avoir du raisiné par terre. Du sang répandu.  
Je suis un ferlampier, qui n'est pas frileux. Je suis un bandit qui n'est pas poltron. Ik ben een groote marwieger en daarenboven ook gognum.
Que je 't escarpe. Que je te tue. Dat ik je ter neder blikkere.
Sous le pendu glacé. Sou[s] le reverbère. Bij de neres.
Mon linge est lavé. Je m'avoue vaincu, j'en ai assez.  
Est ce que j'ai macaroné. Agi en traître. Heb ik als moser doorgeslagen.
Qui a de l'atout. Qui a du courage.  
Le meg des megs. Le dieu des dieux.  
Les sangliers. Les prêtres.  
Tu divides le jars. Tu paroles argot. Gij spreekt bargoens.
Grinche. Voleur. Marwieger.

[pagina 394]
[p. 394]

J'ai chouriné. Donner des coups de couteau à un homme. Ik heb een galf gebruikt.
Au pré. Aux galères. Kootme sjeffen.
Aux curieux. Aux juges.  
Je n'ai jamais grinchi. Je n'ai jamais volé. Ik heb nooit massematten gehandeld.
Pitancher. Boire. Caskene.
Refaire de sorgue. Souper. Haggelen.
La sorbonne. La tête. De ros.
Avec sa nouvelle largue. Avec sa nouvelle femme. Met zijne nieuwe kalle.
Un raille. Un mouchard.  
Que je vas manger mes pratiques sur l'orgue. Denoncer mes pratiques. Dat ik mijne plannen zou gaan sliegenen.
Escarpes. Assassins.  
J'aime mieux faire la tortue, et avoir des philosophes aux arpions que d'être sans eau d'aff dans l'avaloir et sans trèfoin dans ma chiffarde. J'aime mieux jeuner et avoir des favates aux pieds, que d'être sans eau de vie dans le gosier ou sans tabac dans ma pipe. Ik haggel liever niet en heb liever oude friddelings dan te zijn zonder spanger te kouweren, en zonder jajim.
Fagot affranchi. Forçat libéré. Hij heeft kootme gesjeft.
Mon singe. Mon bou[r]geois, mon maître.  
La plume de Beauce. La paille.  
Je l'escarperais. Je l'assassinerais. Ik zou hem om gaaijes maken.
Je la refroidis. Je la tue. Ik maak haar om gaaijes.
Monter en mylord. En cabriolet de place à quatre roues.  
C'est donc pour ça qu'il a une fièvre cérébrale. C'est donc pour ça qu'il est condamné à mort. Het is dus daarom, dat hij naar de klienje gaat.
Et qu'il sera fauché. Et qu'il sera exécuté.  
Sous les arpions. Sous les pieds. Onder de frederiks.
Bibarder. Vieillir.  
Dans le mannequin du trimballoir des refroidis. Dans le corbillard du cocher des morts.  
Il n'aboule pas. Il ne vient pas.  
Le zig. Le camarade. De gewerber.

[pagina 395]
[p. 395]

Ne l'ait pas escarpé à la capahut. Ne l'ait pas assassiné pour lui voler sa part du butin. Dat hij hem niet om gaaijes gemaakt heeft, om zijn gellep in de massemat te hebben.
Qui avons nourri le poupard. Qui avons preparé le vol. Wij, die hem hebben aangeslagen, om de massemat te handelen.
J'entaille. Je tue. Ik maak om gaaijes
On me met sur la planche au pain, et j'ai une fièvre cérébrale. On me met en jugement, et je suis condamné à mort. Men heeft mij een bonjer opgegooid, en ik ga naar de klienje.
J'ai été quinze ans au pré, au lieu d'être fauché. J'ai été quinze ans aux galères, au lieu d'avoir été exécuté. Ik heb hij sjoonen sjofele bajes gesjeft en ben niet naar de klienje gegaan.
Mon rat de prison. Mon avocat.  
A l'abbaye de L'échafaud. 't Schollem.
Mont-à regret.    
Charlot. Le bourreau.  
Fagot à perte de vue. Forçat à perpétuité. Hij is voor altijd kootme gesjeft.
Le boulanger qui met les âmes au four. Le diable.  
La carline. La mort.  
Le quart d'oeil. Le commissaire. De princery.
Fourline. Diminution de fourloureur, assassin.  
Des daims huppés. Des gens riches.  
L'autor. L'authorité. De balleboos.
Pastiquer la maetouze. Faire de la contrabande.  
Sinves. Des hommes simples. Eileya menschen.
Les messières. Les victimes.  
Ils sont enflaqués. Ils sont perdus.  
Un pont à faucher. Tendre un piège.  
J'ai le dessous des arpions doublé en cuir de brouette. J'ai le dessous des pieds doublé en bois.  
Battre l'antif. Espionner. Baldoveren.
Crible à la grive. Crie: prends garde. Roep: ik semey amge.
Ton surin. Ton stylet. Uw galf.

[pagina 396]
[p. 396]

Deel III

A la gernaffle. A la ferme.  
Trimballer une voite. Conduire une voiture.  
Riffaude ton gaye. Chauffe ton cheval.  
Sans mirettes. Sans yeu. Zonder aijenen.
Il défouraillera. Il courra. Hij zal schibus gaan.
Jusqu'à la traviole. Jusqu'à la traverse.  
Une médecine. Un conseil (Médecin), donneur de conseils.  
Prends de l'air en passant devant les sondeurs. Va vite en passant devant les commis de la barrière.  
La gosseline. La jeune fille. De lekijve.
Bien sorbonné. Bien raisonné.  
Tu es le roi des tétards. Le roi des hommes de tête.  
Son colas. Son cou.  
Et l'autre dans sa bavarde pour lui arquepincer le chiffon rouge. Et l'autre dans sa bouche pour lui prendre la langue.  
Quand nous l'avons fait flotter après lui avoir grinchi la négresse. Quand nous l'avons nagée après lui avoir enlevé une caisse entourée de toile cirée noire (ces sortes de paquets s'appellent en argot des négresse).  
Le béquillard. Le bourreau.  
Passé singe. Criminel habile.  
Il a buté. Il a tué. Hij heeft om gaaijes gemaakt.
Sinve. Un homme naif. Een gis mensch.
Que j'avais grinchi ton orient. Que j'avais volé ton or. Dat ik uw massomme massemat gehandeld had.
Baiser la camerade. Mourir.  
Au clou. En prison. Hij sjeft.
Ma manille. Anneau qui tient la chaine des forçats.  

Deel IV

Serré. Emprisonné. Hij is gesjeft.
Le loup. Le créancier.  

Deel VI

Viens pitancher l'eau Viens boire l'eau de vie, Nicolas,  

[pagina 397]
[p. 397]

d'aff, Nicolas la bibasse chauffe dans le point à mort... elle aboulera chez la Chouette, la mère Martial nous aidera à lui pesciller d'esbrouffe ses durailles d'orphelin, et après nous trimballerons le refroidi dans ton passelance. la vieille donne dans le piège à mort; elle viendra chez la Chouette, la mère Martial nous aidera à lui prendre de force ses pierreries, et après nous emporterons le cadavre dans ton bateau.  
Coupe sifflet. Mon couteau. Mijn nijft.
Du rouget. Du cuivre.  

Deel VIII

Manger sur nous. Nous dénoncer. Ons aan de princerij versliegenen.
Il avait coqué. Il avait dénoncé. Hij had gekotst.
Je ne vous ferai chanter. Forcer à donner de l'argent, en menacant de faire certaines révélations. Ik zal u sliegenen, indien ge mij geen massomme geeft.

Deel IX

La rousse. La police. De princery.
Du pante. De la victime.  
Je suis cheval de retour. Je suis repris de justice, arrêté de nouveau. Ik ben opnieuw geschut.
Un petit poupard. Vol préparé de longue main. De massemat is reeds sedert lang aangeslagen.

eindnoot384
Noot 259 in De Geheimtalen i vervalt, als niet ter zake dienend (J. Moormann).

eindnoot385
De getallen, die de p. aangeven van de vindplaats in Les Mystères de Paris, laat ik vervallen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken