Ideën III

740.

Doch anderen die niet zoo valsch-nederig hun geestelyke armoed erkennen, waarom dulden zy by-voortduring de beleediging van twyfel aan hun verstand, die hun dagelyks door schryvers wordt in 't aangezicht geworpen? Of is 't geen beleediging, iemand wartaal optedringen als gezonde redeneering? Is dit niet letterlyk wat men noemt: iemand

[p. 152]

voor gek houden?

Het is me steeds gelukt, elken toeleg van dezen aard, dien ik ontdekte, begrypelyk te maken aan de eerste de beste persoon van gewone ontwikkeling en kennis. Meestal, ja immer, ontmoette ik blyken van verwondering, dat men zoo'n eenvoudige opmerking niet had gemaakt zonder hulp. Hieraan dan ook is het toeteschryven dat nooit iemand lust of moed had party-te-trekken voor 'n schryver dien ik ‘uitkleedde.’ Niemand verdedigt de oprechtheid van zaalberg's moderne geloovery. Niemand vat den handschoen op, dien ik muurling, thorbecke, bosscha, van der palm toewierp. Daar 't bekend is hoe dikwyls zekere schryvers om 'n onderwerp verlegen zyn, zou 't vreemd schynen dat ze zulke gelegenheden om eens flink aan den weg te timmeren, verzuimden, als we niet wisten dat ze overtuigd zyn van de onhoudbaarheid der reputatiën die ik aanval. In deze overtuiging, niet in vrees voor m'n zoogenaamd talent of mooischryvery - 'n pretext slechts om den stryd te ontwyken - ligt de oorzaak van 't algemeene zwygen. ^{# #}

# Noot van 1875. M'n exekutie van den ‘prins der dichteren’ bilderdyk, heeft meer succes gehad. Ik meen echter, dat de meeste aanmerkingen die daarop gemaakt zyn, reeds vooruit wederlegd waren in de nummers 734, 735, 736, 737. Ook op blz. 204 volgg. van den Vn bundel (8⁰ uitg.) schynt men niet gelet te hebben. Dat de aanhangers van bilderdyk niet uitmunten in de kunst van lezen, ligt in den aard der zaak. Ware dit anders, dan zou de man nooit opgang gemaakt hebben, en m'n heele aanval had achterwege kunnen blyven. Om overigens de manier te doen in 't oog vallen, waarop die fabrikant van slechte verzen verdedigd wordt, verwys ik naar het daarover verhandelde op 't Antwerpsch Kongres van... Letterkunde! (VI, 8⁰ uitgaaf, blz. 390.)
Ook vernam ik onlangs dat ik ten-onrechte onzen verzenprins ‘bevit’ over z'n ‘echtkoetsen’ omdat deze meubels in... ik weet niet welke eeuw, heel comfortable waren ingericht voor slaap- en huwelyksgebruik, en dus aesthetice precies passen in 'n treurspel van vandaag. Hoe kon ik zoo onnoozel wezen, te meenen dat men in 1800 zooveel, de taal moest schryven van 1800... zooveel? Het aantal personen in ons gezegend Nederland, die meer verstand hebben dan ik, van styl, taal, poëzie en treurspelen, is schrikbarend groot. De voortbrengselen onzer letterkunde getuigen er van.

# Noot van 1876. Zie byv. de werken van van calcar, alberdingk thym, van vloten, de geus, enz. altegaâr veroordeelaars van m'n arme Vorstenschool. Er behoort waarlyk moed toe, vermetelheid byna, om by den stortvloed van meesterstukken waarmee die feniksen onze lettermarkt overstroomen, 'n pen op 't papier te zetten. Ik doe 't dan ook niet dan met eerbiedige huivering.