Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Ideën III (1876)

Informatie terzijde

Titelpagina van Ideën III
Afbeelding van Ideën IIIToon afbeelding van titelpagina van Ideën III

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (1.97 MB)

ebook (3.34 MB)

XML (1.06 MB)

tekstbestand






Genre

proza

Subgenre

aforismen
verhalen


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Ideën III

(1876)– Multatuli–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

882.

En de stedeling?

Er bestaat zeker gezelschaps-spel waarin men twee willekeurig opgegeven of door het toeval aangewezen voorwerpen met elkander moet vergelyken. Wat is 't verschil, wat is de overeenkomst tusschen... den bewoner van 'n stad en den landman?

Indien 't lot me bedeelde met die opgave, zou ik in verzoeking komen me van de zaak aftemaken door de verklaring dat boer en stedeling elkander in alles gelyk zyn, en tegelyker-tyd in alles van elkander verschillen. Men behoeft slechts: ònze straat, ònze stand, ònze côterie, te vertalen in: myndorp, myn herberg, myn koeien, ònze klaas... en de overeenstemming breekt door 't verschil heen. Overal ontmoeten we 'tzelfde streven om doortegaan voor 't middelpunt van zeker geheeltje dat gewoonlyk, van hooger of zelfs van ieder ànder standpunt gezien, tot 'n nauwelyks waarneembare breuk in-eenkrimpt.

Daar we nu deze hebbelykheid zoowel aantreffen by hen die onderwys genoten, als by de anderen die daarvan ver-

[pagina 296]
[p. 296]

stoken bleven, zouden we byna tot de zonderlinge slotsom geraken dat het Onderwys niet baat.

Liever blyf ik by de verdrietige gissing dat ons onderwys niet deugt.

Ik had 'n byzondere reden waarom ik aan meer- en minonderwezenen beide, zekere bekrompenheid van gezichtskring ten-laste legde. Ik geloof namelyk hierdoor de wydloopige aantooning te kunnen sparen dat in steden en op 't land dezelfde gebreken in 't Mensch-zyn 'n hoofdrol spelen. Hebzucht, gierigheid, pralery, onmatigheid, zelfverheffing, verkwisting, luiheid, laster, slaverny onder zinnelykheid - wel te onderscheiden van de zinnelykheid zelf die ons wezen is - al deze afdwalingen bestaan in gelyke maat by den werkman, by den landbouwer, by den stedeling, by den geleerde... overal! In overeenstemming met m'n stelling dat al 't booze dom is, meende ik alles te mogen samenvatten in de beschuldiging van bekrompenheid, gebrek aan geestelyke ontwikkeling.

Indien ons onderwys iets beduidde, zou er 'n groot verschil moeten blyken tusschen hen die veel... heeten geleerd te hebben, en de anderen.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken