|
| |
| |
| |
Bijlage V
| |
| |
Woordenlijst
| adhipatti |
titel voor een regent |
| allang-allang |
rietgras (Imperata) |
| aloen-aloen |
voorplein; plein voor regentswoning |
| amokh |
blinde woede; razernij |
| ankloeng |
muziekinstrument van bamboe |
| annak maas |
(slaven)kind, dat door een meester is aangenomen |
| a.s. (anak soendal) |
hoerejong |
| atap |
dak; dakbedekking (van palmbladeren) |
| baadjoe |
jas(je); kledingstuk voor het bovenlijf |
| baboe |
vrouwelijke bediende; kindermeid; baboe |
| badjing |
eekhoorn; klapperrat (Sciurus notatus Bodd.) |
| baleh-baleh |
rustbank |
| banjir |
overstroming |
| barissan |
geregelde troepen (Madoerees of Javaans) onder eigen bevel |
| batik |
methode om patronen in stoffen te verven, waarbij het gedeelte dat niet gekleurd moet worden met was wordt bedekt |
| belanda |
Nederland(s); Europees |
| bendie |
tweewielig rijtuigje |
| biengoeng |
verbijsterd; in de war |
| boaja |
krokodil |
| datoe (Min.) |
hoofd van een verwantengroep; inlands hoofd |
| dessah |
dorp; dorpsgemeente |
| dhemang |
districtshoofd |
| djaksa |
publieke aanklager; officier van justitie |
| djati |
teak (Tectona grandis) |
| djerook |
citrusvruchten: citroen, sinaasappel enz. |
| djimat |
amulet; talisman; (tover)formulier |
| djoeli |
draagstoel |
| gagah |
onbevloeid rijstveld |
| |
| |
| galangan |
sawahdijkje |
| gambier |
plant (Uncaria gambir); bladeren en takken worden gebruikt bij de toebereiding van de sirihpruim |
| gamlang, gamelan |
Javaans orkest |
| garem glap |
clandestien gewonnen en verhandeld zout, n.l. buiten het staatsmonopolie om |
| gong |
hangend metalen bekken, waartegen met een klepel wordt geslagen; gong |
| ikat |
riem; ceintuur; gordel |
| ikat pendieng |
gordel met sierplaat |
| jang di pertoean |
titel voor een vorst of een sultan |
| jolch |
draagkoets |
| kabaai |
lang jak, met lange mouwen, voor vrouwen |
| kahin, kain |
(gebatikte) doek, om onderlijf en benen geslagen, voor mannen en vrouwen |
| kain kapala |
hoofddoek |
| kapala |
hoofd; hier: bovenkant |
| kajoe-djati |
teakhout (Tectona grandis) |
| kakatoea |
kaketoe; papegaai |
| kamoening |
boom (Murraya exotica of Murraya paniculata), met hard, geel hout |
| kampong |
dorp; stadswijk |
| kandjiel |
dwerghert (Tragulus javanicus) |
| kelappa, klappa, klapper |
kokosnoot; kokospalm (Cocos nucifera) |
| kemit |
verplichte nachtwacht t.b.v. aanzienlijken |
| kenari |
boom (Canarium commune) |
| kendang |
stal of kraal met een omheining van ruw paalwerk |
| kerbo |
buffel; karbouw |
| ketapan |
grote boom (Terminalia catappa) |
| ketimon |
komkommer |
| ketjoe |
rover; roversbende |
| kidang |
hert; ree |
| klamboe |
muskietennet; bedgordijn |
| klewang |
kort, krom zwaard |
| |
| |
| kliwon |
ambtenaar van vrij hoge rang; onder-regent; dorpshoofd |
| koelie |
arbeider (op dagloon); sjouwer; koelie |
| kondeh |
haarwrong |
| koppi dahoen |
drank, bereid van bladeren en takjes van de koffieboom, die met water gekookt worden |
| kotta |
stad; vesting |
| kotta radja |
vorstelijke verblijfplaats |
| krambièh (vermoedelijk: krambit) |
kleine sikkel, kleine dolk |
| krandjang |
grote mand |
| kratoon, kraton, kratoen, keratoean |
vorstelijk paleis; kraton |
| kris |
dolk; kris |
| lalayang (eigenlijk: lajang-lajang of lajangan) |
vlieger |
| liplap |
(spotnaam voor) Indo-Europeaan |
| lombok |
spaanse peper (Capsicum annuum) |
| lombong |
rijstschuur |
| mandoor |
opzichter |
| mandi |
een bad nemen |
| maniessan |
allerlei zoetigheid; confituren |
| mantrie |
Javaans ambtenaar van lagere rang; opzichter |
| mata-api |
vuuroog |
| mata-glap |
razend; in razernij |
| medjiet, medsjit (eigenlijk: mesdjid) |
moskee |
| melatti |
jasmijn (Jasminum sambac) |
| mintah ampong |
ik vraag verschoning |
| negrie |
dorp; stadswijk |
| nonni |
klein (Indo-)Europees meisje |
| oedjong |
uiteinde; punt; kaap |
| oeser-oeseran |
(dubbele) haarkruin |
| ontong |
voordeel; geluk |
| orang, aoerang |
mens |
| |
| |
| orang goenoeng, orang goenong |
bergbewoner |
| orang hollanda, orang wolanda, orang belanda |
Nederlander; Europeaan |
| orang ingris |
Engelsman |
| orang prantjies |
Fransman |
| padie |
rijst te velde of in de aren |
| pagger, pagar |
heg |
| pajong |
parasol (ook gebruikt als waardigheidsteken) |
| pangerang |
titel voor een man van hoogste adel |
| pantjen |
dienstman; aangewezene voor verplichte dienst |
| pantoen |
vierregelig gedicht |
| parang |
hakmes |
| pasebah |
een ten dele open gebouw, voor verschillende doeleinden gebruikt, zoals het houden van ontvangsten of het afdoen van dienstzaken |
| patjol |
houweelachtige spade |
| patteh |
hoge bestuursambtenaar onder regent |
| pedatti |
kar; wagen |
| pelitah |
olielampje |
| pendoppo |
open (voor)hal |
| penghoeloe |
hoogste moskeebeambte |
| pengikatan |
binding; band |
| pikol |
vracht; gewichtsmaat |
| pinang |
palmsoort (Areca catechu), waarvan de noot wordt gebruikt bij de toebereiding van de sirihpruim |
| pisang |
banaan |
| poendoetan |
heffing van mindere; bepaalde vorm van herendienst |
| poesaka |
(vereerd) erfstuk |
| poessing |
duizelig; radeloos |
| pontianak |
vrouwelijk spook, vooral door kraamvrouwen gevreesd |
| prahoe, prauw |
vaartuig; schip; prauw |
| pukul ampat |
letterlijk: op slag van vier; bloem, die zich in de middag opent en zich 's ochtends weer sluit (Mirabilis jalapa) |
| radhen |
adellijke titel, voor vrouwen en mannen, vaak in combinatie met een andere kwalificatie |
| |
| |
| radhen maas |
titel voor (jonge) man van stand |
| radjah |
vorst; koning |
| rampeh (eigenlijk: boenga rampeh) |
mengsel van bloemen en bladeren |
| rappat |
raad; in sommige streken: rechtbank |
| riemboe |
oerwoud; wildernis |
| ringgit |
muntstuk in algemene zin, gebruikt voor verschillende valuta's |
| rotan |
spaans riet; rotan (Calamus rotan) |
| saguweer |
palmwijn |
| sambal-sambal |
scherp gekruide toespijzen bij rijst |
| sarong |
kledingstuk, bestaande uit een van de heupen afhangende, dichtgenaaide doek, zowel door mannen als vrouwen gedragen |
| sawah |
bevloeid rijstveld |
| sebah |
op een bepaalde plaats en tijd verschijnen bij een hooggeplaatst persoon; vergadering van hooggeplaatste personen |
| serawah |
wijde broek, door mannen en vrouwen gedragen |
| sewah |
korte, kromme dolk |
| sienjo, njo |
aanspreekvorm voor een (Indo-)Europese jongen |
| si oepi (Min.) |
meisje (zo genoemd als men haar niet bij name kan of mag aanduiden) |
| sirie |
sirihplant (Chavica betle), waarvan de bladeren gebruikt worden bij de toebereiding van de sirihpruim |
| slamat, selamat |
groet; (geluk)wens |
| slendang |
lange, smalle doek, schuin over de borst en soms over het hoofd gedragen; dient als sieraad en ook als draagdoek |
| soesoehoenan |
titel van de vorst van Soerakarta |
| soessah |
moeite; last; zorg; verdriet |
| tandoe |
draagstoel |
| tikar |
(slaap)mat |
| tipar |
niet bevloeid rijstveld |
| tjabeh |
spaanse peper (Piper retrofactum, Capsicum annuum of Capsicum frutescens) |
| tjempaka |
boom met geurige, gele bloemen (Michelia alba of Michelia champaca) |
| toeankoe (Min.) |
titel van geestelijk leider Islam |
| toedoeng |
wat voor bedekking gebruikt wordt; (hoofd)deksel |
| toekan makan koetoe |
letterlijk: vlooieneter |
| |
| |
| toembokh |
stampen |
| toewan |
heer; meester |
| toko |
(Chinese) winkel |
| tommongong |
(regents)titel |
| tontong, tamtam, tomtom |
uitgehold houten blok, waarop men de uren aangeeft en alarm slaat |
| wajang |
poppenspel |
| wang sirih |
fooi |
| waringi (eigenlijk: waringin) |
boom, vaak als heilig vereerd (Ficus benjamina of Ficus kurzii king) |
| wedhono |
districtshoofd |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd