Rhetorica, dye edele const van welsegghene

¶ Van die Ignorantie.

HEt mach ooc ghebueren dat den verweerder het fayt niet verloochene en can, maer wil hem excuseren, alleenlijc bi ignorantien oft onwetenheit Exempel. Het es bi Priuilegie vercreghen ende gepubliceert in een stadt, so wie binnen der seluer stadt naer der sonnen onderganc eenighen oploop van huysstorm doen soude, hy sal zijn lijf verbueren. Het es gheschiedt dat een ruyter vanden lande waert, een fray hertekin met oneerlijcke liefde bemindt heeft, maer twerdt hem ontschaect van eenen anderen vrijer, ende in dese voornoemde stadt ghebrocht. Dit vernemende die Ruyter, hi es in dye stadt hem lieden naer gheuolcht. Drinckende een goet hooft, hy es gegaen inden donckeren nacht voor een poorters huys grooten oploop, storm, ende beroerte makende. Hi es gheapprehendeert, ter vierschare ghebrocht wesende, hy werdt ghecalengiert van fayt capitael, by crachte van dye Pri-

[fol. 39r]

uilegie. Hi excuseert hem bi ignorantie, segghende dat hi van dye Priuilegie nyet gheweten en heeft. Men sal ten eersten considereren of hi die Priuilegie heeft moghen weten oft nyet, daer naer oft hi zijn deuoir ghedaen heeft om te weten. Voort oft hi dat bi gheualle niet gheweten heeft, oft bi zijn eygen schult. Want die hem soude willen excuseren bi dronckenschap, ofte onbehoorlike liefde, oft wt gramschap eenich quaet ghedaen te hebbene, die en mach hem by ignorantie niet excuseren, maer soude hem dobbel beschuldighen. Voort salmen ghebruycken die maniere coniecturael, als voren, om te wetene of hi het priuilegie gheweten heeft oft nyet. Bouen dien salmen ooc considereren al waert sake dat hi die priuilegie niet gheweten en hadde, oft hi daeromme ghenoech gheexcuseert wordt ouerghemerct dattet fayt openbaer blijckelijck es.