Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Het cort begryp der XII boecken Olympiados (1579)

Informatie terzijde

Titelpagina van Het cort begryp der XII boecken Olympiados
Afbeelding van Het cort begryp der XII boecken OlympiadosToon afbeelding van titelpagina van Het cort begryp der XII boecken Olympiados

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (4.68 MB)

ebook (7.92 MB)

XML (0.18 MB)

tekstbestand






Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Het cort begryp der XII boecken Olympiados

(1579)–Jan van der Noot–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende
[pagina 57]
[p. 57]


illustratie
Ecce pium morsu deglubere Pihochia Vatem
Mercuriús simul ERgasia hanc fugat almaque' Sponde
Nicitur, auxilio sed pia turba venit.
Cumque, hic Argyrea & Crysea alnia venit.


Olympiados D.I. vander Noot lib. VII.

[pagina 58]
[p. 58]
 
Die my veel' goedts, eere, en vreughden be-wesen,
 
Brengende my twee Nimphen med desen:
 
D'eene die hiet' Chrisea als de blonde,
 
Argirea was d'ander', wit ten gronde:
 
Med welken noch meer Nimphen tot my quamen
 
In eere en deughdt, vrolijck, vrij sonder schamen:
 
Die my med vreugdt aen-brachten wel veurspoedigh
 
Amalteums hoornen fris oueruloedigh.
 
Oock brachten my Bachums wijn de Siluanen
 
(Om mynen druc te dooden) daer ter banen.
 
Al-soo verblijdt deur d'aen-coemst' gants vol vreugden
 
Van Chrisea (die ick veur-maels in deughden
 
Kende eer ick quam in desen wegh ghepresen,
 
Die Theude my (in te gaen') had' ghewesen,
 
Soo heb ick heur seer vrindelijck ont-vanghen,
 
En sy my oock, eerlijck na myn verlanghen.
 
Voordts seyde ick heur, (als ick troost had' verworuen.)
 
Ick waer wel bat ouer veel tydts ghestoruen,
 
Princersse eerbaer (die al de wereldt eeren
 
Wildt, en begheerdt, om sijn vreugdt te vermeeren)
 
Dan sonder v onder des hemelsch ronde
 
Te leuen hier benaudt als d'onghesonde,
 
Want sonder v had' ick langh' moeten steruen.
 
Deur Ptochia die my socht' te verderuen.
 
Dies ick van v (vrouwe, seer wel bedacht,, noch)
 
By-standt begheer' (want seer groot is v macht,, toch)
 
Tot sulken eynd' dat ick tot allen steden
 
Be-haghen magh, med werken, en ghebeden,
 
Gode en der deughdt, naer sijn goedt wel behaghen,
 
Tredende voordts in sijn wet nacht' en daghen.
[pagina 59]
[p. 59]
 
Qui me faisoient honneur & grand plaisir
 
Faisant à moy deux Nymphettes venir:
 
Dont l'vne estoit Argirée appellée,
 
Et l'autre estoit Chrisea la dorée:
 
Desquelles fust encor suiui le pas
 
D'autres plusieurs menants ioie & soulas,
 
Qui m'apportoient en grande esiouissance,
 
En ma faueur des cornes d'abondance.
 
Et les Siluans m'apportoient vins aussi
 
Du bon Bacchus, pour tues mon souci.
 
Ainsi ioieux pour l'heureuse venue
 
De celle que i'auois iadis cogneue,
 
Dicte Chrisée, auant que fus entré
 
En ce chemin que Theude m'a monstré:
 
Ell' fut de moy benignement receue:
 
Et elle aussy humblement me salue.
 
Puis l'embrassant, ie luy chantois ces vers,
 
I'aimerois mieux estre mort à l'enuers
 
Dame d'honneur (que tout le monde adore,
 
Cerche & requiert, & qu'vn chascun honnore)
 
Que viure icy au monde longuement,
 
Sans ta faueur, & sans ta seur Argent:
 
Car ie fus mort sans toy puis ny à guere
 
Par Ptochia, qui me faisoit la guerre.
 
Pour ce ie quiers de toy Madame auoir
 
Aide & secours (car grand est ton pouuoir)
 
A celle fin que mieux en toute place
 
Puisse seruir (par la diuine grace)
 
A la Vertu. Et pour mieux m'adonner
 
A prier Dieu, & sa loy contempler.
[pagina 60]
[p. 60]
 
Schouwende al-om twist en strydt t'allen stonden,
 
Hoogmoedt, en pracht, ooyt schadelijck beuonden,
 
Alle wellust, en alle oneerlijck pleghen,
 
Alle ouerdaedt, en af-gunst' t'allen weghen:
 
Alle bedrogh en giericheydt verwaten.
 
Int cort' geseght, al wat quaedt is te laten
 
En leuen steedts in liefde en goeden vrede,
 
Seer soberlijck, en eerlijc t'aller stede,
 
Seer stightighlijc, en heylighlijck daer neuen,
 
In aller deugdt, en Godt den lof te gheuen,
 
Dwelc Ptochia al-tijdt suect te beletten,
 
Dies ick die wydt van my begeer' te setten:
 
Maer begeer' wel Chryseam te behouwen
 
Al-tijd' by my, om te leuen vol trouwen,
 
Soot is verhaeldt, waer op med goey maniren
 
Logistica al-dus sprack goedertiren.
 
Veur-waer seyd' sy, sijn reden' is warachtich,
 
Want soo daer gheeft Chrisea letsel crachtigh
 
Den boosen valsch om tot deughden te comen,
 
Soo is sy oock seer voordelijck den vromen
 
Om goedt te doen'. De vroomste oock die geraken
 
Aen heur' by-standt, die kunnen saen ghenaken,
 
Den vromen hoop, en leuen hier in eeren.
 
Dies niet te min en wilt v hert niet keeren
 
Te seer' tot heur, om heur dinaer te wesen:
 
‘Want menighen is heur volheydt na desen,
 
Gelijck een roer grof, swaer, plomp en gelompen,
 
Aen eenen boot geveugdt, cleyn en ver-crompen:
 
VVant t'roer dat schip wel eer doedt gaen ten gronde
 
Dan't het bestierd, oft vrydt als de ghesonde.’
[pagina 61]
[p. 61]
 
Et nuict & jour cheminer en icelle:
 
Fuiant tous maux, noise, debat, querelle,
 
Pompe & orgueil, & toute volupté,
 
Delice, exces, & toute lascheté,
 
Fuiant encore enuie & auarice:
 
A faire court, fuiant toute malice,
 
Viure à iamais en paix & en amour,
 
Tres-chastement, & sobrement tous-jour,
 
Paisiblement & sainctement encore,
 
Suiuant vertu, qui ame & cors decore:
 
A quoy tous-iours veut faire empeschement
 
Ptochie icy, que ne quier nullement:
 
Ains j'ayme bien tous-iours la compagnie
 
d'Aurate auoir, pour mener telle vie
 
Comme j'ay dict: A quoy tout à l'instant
 
Ma Logistique alloit ainsi parlant.
 
Pour dire vray, sa raison est tres bonne
 
Car tout ainsi que ceste Aurate donne
 
Empeschement à bien faire aux meschans,
 
Ainsi elle est aidante aux bien viuans
 
A faire bien: Et les bons qu'en sa grace
 
Sont paruenuz, obtiennent lieu & place
 
Entre les bons, & viuent en honneur.
 
Ce non-obstant pas ne metz trop ton coeur,
 
A la seruir en toute obeissance:
 
‘Car de ses dons la trop grande abondance
 
Est à plusieurs comme les gouuernaus
 
Des grands bateaux mises aux petis naus:
 
Ou aux botquins qu'en lieu de les conduire
 
Les vont plustost perdre, ou du tout destruire.’
[pagina 62]
[p. 62]
 
‘Maer die hem hier wel te vreden can stellen
 
Med cleyn en reyn, sal sonder hem te quellen
 
Gerustelijck, en gheluckigher leuen,
 
Dan die te ryck in hoog'heydt syn ver-heuen.
 
Want Ptochia en can soo niet beschaden
 
Den vromen man med rycdom on-verladen.
 
Maer sy ontsteldt, en queldt die menschen seer “laes,
 
Die gierighlijck te vreden nimmermeer” dwaes
 
En syn, med dat sy hebben, en ver-swijghen:
 
Maer onuersaedt al meer suken te cryghen.’
 
Te hebben v, oft om v aen te wenken
 
En wilde ick niet Chrisea doen, noch denken,
 
Daer ick myn Lief, oft Godt deur mocht mis-haghen,
 
Oft Thelesis die toch den last moet draghen.
 
Maer om med v my beter te behelpen,
 
Suldt-ghy med my om myn lyden te stelpen
 
Chrysea schoon woonen tot allen stonden,
 
En sal deur v geluckich syn beuonden:
 
Want ick sal vry v heer' en meester wesen,
 
En gheen-sins toch v slaue oft knecht mis-presen.
 
O vander Noot! dees' vor-ward' moet ick prysen,
 
En v begrijp moet ick ooc op-recht wysen,
 
Sprack toens tot my de goedighe Sophie,
 
Soo deden ooc d'ander Vroukens seer blye.
 
VVel-aen, comt toch med ons Chrysea reyne,
 
Na de vred'same en lifelijke pleyne,
 
Daer de droef-heydt noch d'af-gunst' niet en worghen,
 
Der liefden dal, vol vreughden sonder sorghen:
 
Comt, comt med ons Coninginne der vrouwen,
 
Dat wy dat veldt soo lustigh, gaen beschouwen.
[pagina 63]
[p. 63]
 
‘Que gouuerner: Mais qui son appetit
 
Peut contenter d'vn bon, just, & petit,
 
Viura content, & heureux en ce monde,
 
Plus que celuy qui en biens trop abonde:
 
Car Ptochia ne pourra nuire en rien
 
Au vertueux, or qu'il n'aye grand bien:
 
Mais elle mord, bourelle, & trop tourmente
 
Le desireux qui jamais se contente
 
De ce qu'il a, ains auaricieux
 
Est, pour auoir d'autres biens, conuoiteux.’
 
Soit en t'aiant. Chrisée ou pour t'acquerre,
 
Ie ne voudrois rien penser, dire, ou faire,
 
Ce dy je alors, dont ie d'eusse offenser
 
Mon Dieu, m'Amie, ou Telosis troubler:
 
Mais pour m'aider, & seruir à toute heure,
 
En mon besoing, feras tu ta demeure
 
Toy, & ta Seur, tousiour auecque moy
 
Et me ferez plus heureux qu'vn grand Roy:
 
Car ie ne suis, ny seray ton esclaue,
 
Ains ton Seigneur, libre, content, & braue.
 
Ha, vander Noot! ceste condition
 
Est bonne à foy, & ton intention
 
Nous louons fort, disoit Dame Sofie:
 
Aussi faisoit toute la compagnie.
 
Or ça venez, Chrisée, auecque nous:
 
Car nous allons au lieu paisible & doux,
 
Ou le soucy, ny l'enuie ne blesse,
 
Car c'est le lieu plain d'amour, & liesse:
 
Venez, venez, Roine de grand pouuoir
 
Auecque nous, allons ce beau lieu veoir.
[pagina 64]
[p. 64]
 
Alsoo, siet, sprack Sofrosine de schoone,
 
Om-helsende Chryseam claer ten toone:
 
Die my oock voordts vrindelijck quam feesteren
 
Med heur Suster, die niet en is t'onberen.
 
Soo deden oock d'ander Nimphen ghelijke,
 
Amalteums hoornen brenghende rijke.
 
Gaende aldus voordts, sprekende al-tijdt van deugden
 
Quamen wy saen aen de velden vol vreugden,
 
Die soo seer schoon, lustigh en eerlijc waren,
 
Dat geender-ley tonghen te recht' ver-claren
 
En mochten toch, die schoon-heydt die-men blyken
 
Sagh' ouer al in dees Godlijke ryken.
 
Worpende als nv, hier, en dan daer t'ghesighte
 
Ouer dit veldt te d'weersch, en dan te richte.
 
Soo sagh ick haest een gheseldt-schap vol vromen,
 
Ieughdich en schoon, en vrolijc na my comen,
 
Wt een gruen bosch van Cedren, en van Palmen
 
Van Mirtus cleyn, Leyloof, en schoon gruen Lauren.
 
Als ick nv voordts wat nader quam med staden,
 
Sagh' ick van wydt, de wyse, en wel beraden
 
Olimpia, mijn Nimphe, en schoon' Princersse,
 
Mijn ieugdt, mijn vreugdt, mijn Goddin' en Meestersse,
 
Die ick lief heb' meer dan mijn eyghen leuen,
 
Meer dan myn hert, oft ooghen daer beneuen.
 
Ick sagh by heur de schoone Idalienne,
 
De goedighé en sute Ciprienne
 
Venus, ghegord med Coeston goedertirigh,
 
En Cupido was oock by heur schoffirigh.
 
Minerua oock de ver-standighe wijse.
 
Iuno toe heerlijck', en staedts ghewijse.
[pagina 65]
[p. 65]
 
Ainsi disoit Sofrosine la belle,
 
En embrassant Chrisée à sa mamelle,
 
Qui quant & quant me venoit caresser,
 
Mignardement baiser & accoller,
 
Aussi faisoient sa Seur & ses Compaignes
 
Qui me venoient rencontrer es montaignes.
 
Ainsi ioieux deuisant, pas à pas,
 
I'entrames lors au champ plain de soulas,
 
Et si tres-beau, qu'homme ne scauroit dire
 
Ny langue aussy ne pourroit pas suffire
 
Pour racconter bien & succinctement
 
Tant de beautez qu'on y void clairement.
 
Iettant alors & ça & là ma yeüe
 
Par la largeur, & la longue estendue
 
De ce beau champ, treslarge & spatieux,
 
Ie vy de loing en ce lieu bien-heureux,
 
Venir vers moy vne belle assemblée,
 
Tres-reluisante en or fort ricamée,
 
Sortant d'vn bois de Cedres, & Dattiers,
 
De Mirthe aussi, d'Oliuiers, & Lauriers.
 
En approchant je vy de loing la Belle,
 
Qui mille fois m'a faict mourir pour elle:
 
Que i'ayme plus que mes yeux, ou mon coeur,
 
Ny que ma vie, en tout bien & honneur.
 
Pres d'elle estoient la belle Idalienne
 
Venus, i'entens la douce Ciprienne:
 
De son Coeston bien ceincte tout au tour:
 
Semblablement son puissant filz Amour:
 
Pallas aussi, la sage & tresprudente:
 
Iunon encor, la riche & opulente.
[pagina 66]
[p. 66]
 
Des houlijx Godt Hymen (dwelc my ver-heughden)
 
Was oock by heur: en Pean Godt der vreugden.
 
Ceres ghe-croondt med gerst', en coren aren,
 
Pomona noch, en Flora by heur waren.
 
En Bachus ooc, ieughdigh drager der lansen,
 
Die Anxt ver-drijfdt, en leyder is der dansen,
 
Mercurius listigh en wel ter spraken
 
Was ooc by heur, en voorderde myn saken.
 
De lichter claer Apollo Delien
 
Phoebus, ghenaemdt sonder-bardt, Phitien
 
Quam oock ver-seldt med de neghen Princerssen
 
Castalides Musen, myn goey Meesterssen:
 
De Carites waren oock by de schoone.
 
Pan quam vercnaept (hebbende op t'hooft syn croone)
 
Med Satiren, en boc-voetighe Panen,
 
Med Faunen ras, en hoorn'-draghers Siluanen.
 
En Pales quam med veel frissche Naiaden,
 
Veel Nimphen schoon', Hymniden, en Driaden,
 
Die heuren lust hebben tot allen tyden
 
Med heur in t'veldt, oft in d'bosch te ver-blijden.
 
Menigh half-Godt, Demon, en Heros mede
 
Regerende elck op syn stondt', en syn stede.
 
Menige eel Maegdt, genucht' hebbende in t'singen,
 
In boerde en spel, in dansen, en in springhen,
 
Siende veur my dees Goden en Goddinnen.
 
Achte ick my seer gheluc-saligh van binnen
 
Om dat-my was t'aen-schouwen toe ghelaten
 
T'godlijck gheslacht, wt ionsten t'mynder baten,
 
En oock te meer om dat ick sagh' myn schoone
 
Olympia, goedt, en frisch van per-soone.
[pagina 67]
[p. 67]
 
Hymen gentil qui as tant de soucy.
 
Du mariage & puis Pean aussy,
 
Flore, & encor Pomone la fuictiere
 
Ceres tant bien, la blonde & la bletiere,
 
Bacchus aussi, le grand Dieu porte-lance,
 
L'oste-soucy, l'oste-soing, mene-dance,
 
Mercure apres, le Dieu tres-eloquent
 
Tres-gracieux, tres-discret, tres-prudent:
 
Puis Apollon le grand Dieu Delien,
 
Le clair-voiant Phoebus, dict Pythien
 
Auec ses Soeurs, les neuf chastes Pucelles
 
Aux beaux yeux noirs, les Muses chastes, belles.
 
Les Charitez: & mesme le Dieu Pan
 
Accompaigné de maint gaillart Siluan,
 
De maint cornu & cheure-pied Satire,
 
Maint faune aussi, qui nous faisoient bien rire.
 
Mainte Naiade & Nymphe de bien loing,
 
Mainte Driade, qui auoient fort grand soing,
 
Des fleurs, des fruicts, des bois, & des fontaines,
 
Des antres cois, des riues, & des plaines,
 
Maint bon Daimon, Heros, & demy Dieu,
 
Qui sont regnants en diuers temps & lieu:
 
Mainte Pucelle, & gentille Maistresse,
 
Aimans plaisir, dances, ris, & liesse.
 
Voiant ces Dieux venir tout droict vers moy,
 
Ie m'estimois plus heureux que nul Roy
 
Veu qu'il m'estoit (par singuliere grace)
 
Permis de veoir deuant moy face à face
 
Les immortels. Et de veoir la beauté
 
d'Olimpia plaine de loyauté.
[pagina 68]
[p. 68]
 
Hemelsch in al, en vol godlijker leeren,
 
Med deugdt begaefdt van den Heere der Heeren:
 
Sy was ge-cleedt heerlijck, niet als de fire,
 
Maer eerbaerlijck na Brabantsche manire.
 
Een eerlijc cleedt wel ghenaeydt, en ghesneden,
 
Ver-cirende seer wel heur siuuer leden,
 
Want schoonder cleedt en werd' nergens ge-vonden
 
Dan-men ghebruyct in Brabant t'allen stonden.
 
Maer aen-ge-sien dat heur lichaem heur cleeren
 
Te bouen gaet, wil ick v daer af leeren.
 
Matelijck lanck syn (van Iuno) heur ermen,
 
Heur handen oock deur Mineruams ont-fermen
 
Langh' worpel, smal, en poeselachtich vet,, fyn,
 
Als Aurorams handen siuuer en net,, syn,
 
Celeste aussi, d'honneur & grace plaine,
 
Douée en tout de beauté souueraine.
 
Puis elle estoit vestue proprement
 
A la façon de Brabant, noblement,
 
Vn vestement tres-bon & honorable
 
Qui bien ornoit son beau cors venerable:
 
Car il n'y a habit plus triomphant
 
Que cil qui est vsité en Brabant.
 
Mais puis qu'on voit sa beauté corporelle
 
Passer l'habit, ie veux parler d'icelle:
 
Comme a Iunon longuets sont ses deux bras,
 
Bien mesurez, par vn juste compas.
 
Ses mains, ses doigts, (comme a Minerue encore)
 
Pareilles sont à celles de l'Aurore.


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken