Memoires 2001

[p. 43]

Amsterdam

28 januari 2001

10:45 uur - landing

Bij het lezen van Reed en Cummings is me wel duidelijk geworden waarom er zo'n oproer is rond Ashcroft. Waar we naar kijken in deze zaak heeft weinig te maken met wat er achter de schermen gebeurt.

13:50 uur, Singel 111

Ellen heeft me een idioot hoge rekening voor het laatste kwartaal gestuurd. Ze heeft het daar ook over werkzaamheden in de zaak Eigen Haard/Nuijens.⁶⁵ Ik heb haar geschreven dat ik de rekening zal betalen, maar dat ze nu vooral ‘geschuifel’ in rekening brengt omdat die zaak nog niet is opgelost. Ik liet haar weten dat ik wil dat die zaak voor 28 februari afgerond is.

Piet Hagen drukt shitstuk nummer zoveel over mij af in De Journalist.⁶⁶ Ik wil niet langer lid zijn van deze organisatie, wanneer het vakorgaan keer op keer doorgaat met mij belachelijk te maken, schreef ik Hans Verploeg.

Ik ben bijna vier uur bezig geweest met het beantwoorden van de ingesproken berichten op het antwoordapparaat. Ook belde ik Peter Nicolaï omdat hij had ingesproken. Hij denkt dat Ellen geen boek kan schrijven en dat het er nooit komt.

Ik heb een briefje geschreven naar de weduwe van Robin Adèr, mijn jaargenoot op Nijenrode, die afgelopen zaterdag is begraven. Ik schreef ook Weng de Beaufort dat ik helemaal uit de aandelenshit ben gestapt.

Brent Sadler van cnn maakte een reportage over Irak, je kon op je vingers natellen wat zijn bedoeling daarmee was. Zijn verhaal was ongelooflijk eenzijdig. Boosaardige krachten hebben Washington overgenomen. De film maakte me zo droevig en boos, want de sancties tegen Irak zijn een vorm van genocide. Het zal nog wel twintig jaar duren voordat Harper's met een verhaal komt dat laat zien dat Bush sr. niet minder dan een oorlogsmisdadiger is. En dan komen schurken als Ashcroft en consorten ons verlichten met ‘de waarheid’.

65 Brief d.d. 15 januari 2001.

66 De Journalist, 26 januari 2001, zie bijlage 5.

[p. 44]

Op cnn zijn Amerikanen in tranen om tien doden in een vliegtuig in Oklahoma. In dezelfde uitzending: 10.000 doden door een aardbeving in India. Het item over Oklahoma - wereldwijd uitgezonden - is twee keer zo lang als dat over India. Ik ben nog steeds op. Het is 00:30 uur. Eindelijk heb ik al mijn kleren geordend en twee grote zakken kleren gaan morgen aan de straat.

29 januari 2001

De ambiance van dit huis is goddelijk. Ik werd wakker om 08:45 uur. Het dak wordt vandaag eindelijk gelegd. Ik nam een lange douche en voel me weer helemaal schoon en fris. Ik speel de nieuwe cd van Tosca, wat het leven bijna perfect maakt. En... zonneschijn in de vroege morgen, voor zolang het duurt. Ik ben vol energie en heb al gestudeerd aan de vleugel.

Ik heb de secretaresse van Van Aartsen gesproken, over wanneer ik mijn boek aan hem mag overhandigen. Ik heb Paul de Ridder gevraagd een drukproef naar zijn huis te sturen.

Eduard kwam langs, maar ik ben bijna alle emoties uit het verleden kwijt.

Trees had me een briefje gestuurd met een bloem op de voorkant, die ze denk ik zelf tekende. Mijn briefje over Peter bracht haar in een depressie nadat ze eerst al haar zwager dood had aangetroffen terwijl haar zus in het ziekenhuis lag. Ze drong erop aan de zaak even te laten rusten en dacht dat Peter wel weer wat van zich zou laten horen. Ik heb snel een antwoord op papier gezet, maar dat heb ik overhaast gedaan. Ik moet een nieuw antwoord schrijven op de computer.

30 januari 2001

Ik heb eerst een uur uitgetrokken om Trees een behoorlijke brief te schrijven, in plaats van de twee snelle kaartjes van gisteren.⁶⁷

De meubels voor het appartement onder mij zijn bezorgd.

Ik werk aan het artikel voor Jakarta Post, maar de computer loopt vast dus ik heb Ricardo gebeld.

Ellen belde, nadat ze mijn brief had ontvangen, dat het een vergissing was dat haar declaratie was verstuurd. Ik was stomverbaasd en zei: ‘Het is betaald, maar flik het me niet nog eens.’ Ik vertelde haar ook dat ik me heb teruggetrokken uit de nvj.

Het is 23:15 uur. Eindelijk is het artikel voor de Jakarta Post

67 Zie bijlage 6.

[p. 45]

weg met een brief en de omslag van Harper's.⁶⁸ Heb er de hele dag aan gewerkt. In het begeleidend briefje aan Thayeb Sabil en Hari Baskara heb ik ze gevraagd het me deze keer wel te melden als ze het niet publiceren. Misschien kan ik het dan nog ergens anders kwijt.

Max Westerman nam contact op, en hetzelfde deed Otto Dabroek, die 40 jaar was getrouwd. Zijn vrouw is kortgeleden overleden. Ik herinner me hem in uniform met zijn baret, zéér aantrekkelijk (geen homo).

68 Brief is gedateerd 31 januari 2001, artikel zie bijlage 7.

31 januari 2001

Oud-minister van Buitenlandse Zaken van Amerika Warren Christopher heeft zijn memoires geschreven.⁶⁹ Daarin heeft hij onthuld dat Beatrix zich tijdens een staatsbezoek aan de vs persoonlijk beklaagd had bij Clinton dat Lubbers gepasseerd was voor de post van secretaris-generaal van de navo.⁷⁰ Ze begrijpt dus niet hoe het zit.

Paul zei dat de nummerinformatiedienst het telefoonnummer van Papieren Tijger uit het bestand heeft gehaald. Een voormalig diplomaat, die in de buurt van Breda woont, een zekere Van Eys, was bij de uitgeverij langs geweest om mijn boeken te kopen, nadat hij geen telefoonnummer had gekregen. Hun adres had hij van een boekhandelaar gekregen.

Elsevier wijdde drie regels aan mijn Memoires.⁷¹

Hans Verploeg zei: ‘Wat doe je me nu weer aan?’ In hetzelfde nummer had hij juist een positief stukje geschreven,⁷² met een foto van Wim Klinkenberg. Otto Dabroek was vanmiddag op bezoek. Hij was een zwarte baret, Huzaren uit Amersfoort. Hij is 69 en zag er prima uit.

69 Warren Christopher, Chances of a Lifetime: A Memoir, Scribner Book Company, New York, 2001.

70 De Volkskrant, 31 januari 2001.

71 Elsevier, 6 januari 2001.

72 De Journalist, 26 januari 2001.

[p. 46]

De berichtgeving over Lockerbie is voor mij vooral zo schokkend, omdat niemand in de pers wijst op het verkeersvliegtuig van Iran dat door een Amerikaans oorlogsschip uit de lucht werd geschoten op 3 juli 1988, vier maanden ervoor.

Lex Runderkamp heeft een primeur in Vrij Nederland dat een imam in Utrecht voor de Lybische inlichtingendienst werkte. En dat lanceren ze dan uitgerekend vandaag.

Lybië zou de families moeten betalen, maar hoe zit het met de families van de slachtoffers van het Iraanse vliegtuig?

Arme Ria Kuyken is overleden, ze was pas 66. In 1985 kwam ze met Xaviera Hollander bij mij op bezoek. Ik herinner me haar als een aardige vrouw.

Dirk Vlasblom komt met een stuk over twee getuigenissen van oud-bevelhebber van de Indonesische luchtmacht Omar Dhani en oud-minister van Buitenlandse Zaken Subandrio.⁷³ Beiden kwamen in 1995 vrij na 29 jaar gevangenschap. Zij hielden hun mond zolang Suharto aan het roer stond, maar nu hebben zij hun verhaal dus op papier gezet. Subandrio schreef Mijn getuigenis over de 30-Septemberbeweging maar zijn uitgever heeft de hele oplage vernietigd, want: ‘ik ben verantwoordelijk voor duizenden werknemers’.

Máxima was vanavond officieel bij een ontvangst in het Stedelijk Museum voor de verjaardag van Beatrix. Dat huwelijk lijkt dus door te gaan. Slechte zaak.

73 NRC Handelsblad, 31 januari 2001.

1 februari 2001

Moszkowicz heeft in De Telegraaf gezegd mij te willen oproepen als getuige in het proces tegen Bouterse.⁷⁴ Hij had Barend & Van Dorp (hij zei ‘die twee gekken’) gezien, Bouterse geïnformeerd en hij was een en al oor geweest. ‘Die ton kan misschien ook geregeld worden’, doelend op het geld wat ik sinds 1988 van Bouterse tegoed had vanwege voorschotten en mijn bemiddeling om Dirk Keijer en Theo Cranendonck met hem in contact te brengen. Maar die ton hoef ik niet, niet nu.

Theo van Gogh en Gijs van de Westelaken komen woensdag 7 februari lunchen. Ik had Theo geschreven of hij niet plaats heeft voor een groot interview met mij op televisie, omdat ik nog nergens echt mijn verhaal heb kunnen doen.⁷⁵

De heer Majoor, die mijn administratie gaat verzorgen, kwam de spullen voor de boekhouding halen. Hij nam alle shit mee, inclusief vijftig ongeopende bankenveloppen.

74 De Telegraaf, 1 februari 2001.

75 Brief d.d. 28 januari 2001.

[p. 47]

De avond met Hans Geerlofs en Max Westerman was een redelijk succes. Twan Huys belde tijdens het diner vanuit Washington (Max gebaarde niet aan te geven dat hij hier was) en wilde over Suriname spreken. Hij zei dat later het meisje waarmee hij in Hilversum samenwerkt langs zou komen. Max zei dat Frits Wester mijn vier pagina's over Suriname alleen maar aan de hoofdredactie had gegeven. Waardeloos dus. Trouwens, Oscar Garschagen heeft ook nooit meer iets van zich laten horen.

Hans bracht een foto van Richard mee. ‘Het laat eigenlijk zijn andere (droevige) gezicht zien,’ zei hij.

Maar nu weer even rust.

2 februari 2001

Twan Huys had me de passsage over Lubbers uit het boek van Christopher gefaxt. Wat Christopher schrijft over de afwijzing van Lubbers is erger dan ik had verwacht, want Lubbers lijkt het aan zichzelf te danken te hebben. Toch denk ik dat er meer bij kwam kijken.⁷⁶

Terwijl ik piano zat te spelen, ging de telefoon, die weer direct werd opgehangen toen ik hem opnam. Zoiets maakt me dan weer nerveus. Ook na het idiote briefje tussen mijn post.

Theo, de tegelzetter, kwam om dingen te maken, zoals het bureautje in de flat hieronder. Wil was ook hier. Ze doet alles met zoveel zorg.

nrc Handelsblad noemt me weer een publicist in verband met de uitzending met Pim Fortuyn in Het zwarte schaap.

Onverwachts belde Bertie. ‘Heb je al een cheque gestuurd?’ was het eerste wat hij zei. Zijn hondje was tussen de deur gekomen en had daarbij zijn pootjes gebroken. De operatie kostte duizend dollar. Hij zei dat Chris (zijn zus) geprobeerd had me te bellen en gaf haar nummer. Ik belde haar terug en zij legde het verhaal verder uit. Misschien ben ik te harteloos en ontrouw, maar ik heb geen zin om naar de bank te gaan en Bertie geld te sturen.

Ik heb ook Mimi Hofland even gesproken. Hoe zij, in haar situatie, zo opgewekt blijft, mag Joost weten.

De medewerkster van Twan Huys belde, ze komt donderdag langs.

Haakmat belde dat Herrenberg onverwacht in Nederland is. Ik zei hem om Herrenberg mee te brengen naar mij.

Ik heb Albert van Speakers Academy in Rotterdam een intro-

76 Zie bijlage 8.

[p. 48]

ductietekstje over mezelf gezonden, waarmee ze mij als spreker kunnen aanbieden.

De afspraak met Van Aartsen is gemaakt: 21 februari om 15:00 uur. Prima.

Vanavond was de uitzending van Het zwarte schaap met Pim Fortuyn.⁷⁷ Ik vond het best aardig, maar ik nam de discussie met Fortuyn te scherp, namelijk dat hij had gewild dat Lubbers militair had ingegrepen in Suriname. Ik noemde dat fascisme. Hij zei dat George Shultz Lubbers in die kwestie aangemoedigd had. ‘Ja, maar dat is dan ook een lekkere kliek, Shultz, Bush enzo, die hebben ook militair ingegrepen om Pinochet en Suharto te installeren.’

77 Het zwarte schaap, VARA, 2 februari 2001, 21:08 uur, Nederland 3; https://youtu.be/S7k5ejJKNx0

3 februari 2001

Aart zei vanmorgen dat de stilte die volgde op de uitspraken die ik deed bij Barend & Van Dorp inzake Suriname, aantoonde dat ze weten dat ik gelijk heb. Aart zei ook - en dat moet ik nooit vergeten - ‘we [redactie: de arbitragecommissie] hebben je je leven terug willen geven’. Ik zei hem via Meijer twee cadeaus voor zijn dochter te geven en herhaalde hoe ik van dit huis geniet. ‘We hebben je je leven terug willen geven.’ Ik zal het nooit vergeten. Toen ik zei dat ik wilde dat Vinken het wist, antwoordde hij: ‘Ik weet niet of hij zoveel gevoel heeft.’

Johan Struwe: ‘Wat zat je te slijmen met Fortuyn.’ Ik had namelijk gezegd dat de columnisten meestal niet weten waar ze het over hebben, en ik noemde Hofland, Heldring ‘behalve hij doet dat dus niet,’ wijzend op Fortuyn. Ik schrok er zelf van, want ik dacht: wie dat niet snapt ziet het als slijmen, terwijl ik hem nog een trapje nagaf. Toen Fortuyn het had over het leed van de bevolking in Suriname zei ik: ‘Je weet niet waar je over spreekt.’

Willem van de bloemenstand op de markt wordt 90. Op die manier zou ik het ook niet erg vinden om 90 te worden.

4 februari 2001

Om 05:00 uur ging de telefoon. Het was Santo vanuit uit Bandung. Ik heb hem vanmorgen teruggebeld. Hij had Omar Dhani gesproken en ook Pak Alatas en Joesoef Isak ontmoet. Hij ging nu toch weer achter de publicatie van mijn boek aan. Desnoods wil ik toch ook nog wel iets bijdragen. Ik ga vandaag iedereen brieven schrijven. Santo vroeg me: ‘Are you rich?’ maar ik weet niet of hij hintte op de kosten van het telefoon-

[p. 49]

gesprek of op het financieren van de uitgave van mijn boek in Indonesië.

Vanwege de natte moesson die vandaag over de stad trok, heb ik zonder onderbreken gewerkt aan de Memoires. Ik bereikte 29 juli 1991.

Ik las Ellens pleitnota voor de zitting van 9 februari in de zaak tegen Eigen Haard.⁷⁸ Het is oké, maar ik heb haar een briefje geschreven met een paar opmerkingen.⁷⁹ Ik wil er niet meer per telefoon over spreken, want dan wind ik me op voor niets. Als alles doorgaat, ga ik eind april naar Los Angeles en eind mei naar Djakarta.

Ik ga vroeg slapen. Ik schreef Omar Dhani en drong erop aan dat hij en Alatas zelf financiers moeten vinden voor publicatie van een Indonesische vertaling van mijn boek over Sukarno. Ik benadrukte dat ik mijn auteursrechten had overgedragen dus dat alle opbrengsten naar de financiers gaan. Ik stuurde een kopie naar Santo, Kadarisman en Alatas.

Santo besloot het gesprek vanochtend met het verzoek Margaret geen boze brieven meer te schrijven. Maar wat moet ik dan doen? Ik reageerde alleen op een van haar belachelijke brieven waarin ze schreef dat ze mijn boek niet zou willen uitgeven omdat ze het niet eens is met mijn opvattingen over Sukarno. Het is mijn ooggetuigenverslag dat telt, niet mijn mening.

78 Zie bijlage 9.

79 Zie bijlage 10.

5 februari 2001

Vannacht belde een vreemde stotteraar die wat insprak op mijn antwoordapparaat. Het bandje heb ik vanochtend naar Theo Vaal op politiebureau Raampoort gebracht, maar ik was dus om 04:00 uur klaarwakker en kon niet meer slapen.

Ik schreef een klacht tegen Heldring aan de Orde van Advocaten. Ik heb nog eens precies uiteengezet wat er aan de Westerkade gebeurde met Riechelman en hoe goed al die jaren daarvoor de verhouding tussen mij en Eigen Haard was. Dat het me 9.200 gulden aan advocaten gekost heeft om Eigen Haard zover te krijgen iets tegen Riechelman te ondernemen en dat ik over vergoeding van die kosten met Eigen Haard rond de tafel wilde. Lammers van Eigen Haard zei in december hiertoe bereid te zijn, maar in januari liet de advocaat Heldring namens Eigen Haard weten dat daar geen sprake van kon zijn. Pasman en ik hebben herhaaldelijk op een gesprek aangedrongen, en het lijkt er dus op dat Heldring voor Eigen Haard op een procedure heeft aangestuurd. Ik heb bij de Orde de vraag wegge-

[p. 50]

legd of Heldring niet buiten zijn boekje is gegaan om een oplossing buiten de rechtbank tegen te houden. Ik heb Lammers meteen op de hoogte gesteld dat er een klacht tegen zijn advocaat de deur uit is.

Ook zond ik Ellen een fax over haar nota. Ik wil voortaan alles per fax met haar doen.

Er is weer een nieuwe lekkage dus ik faxte Anna Sprenger dat ik een oplossing wil, maar ik was er eigenlijk woedend over. Er ging ook een fax naar Ron Willemse van abn amro of de automatische betalingen aan administratiekantoor Groen waren stopgezet, wat ik eerder aan Van der Helm gevraagd had te doen.

Om 10:30 uur was ik al doodmoe, nam koffie en ging wat slapen.

Het Hooggerechtshof in Indonesië heeft het beroep van de aanklagers om Suharto te berechten ondanks zijn ziekte afgewezen.⁸⁰ Suharto kan alleen terechtstaan als hij hersteld is. Ook is het verbod voor Suharto om Djakarta te verlaten opgeheven. De Suharto-affaire is een grote grap, die het fundamentele karakter van de Indonesiërs laat zien, die hun tijd verspillen met deze zaken.

Ik heb tot 21:30 uur gewerkt en ben tot 5 augustus 1991 gekomen.

Ik ga de riem, die George de Mohrenschildt als therapie in de psychiatrische kliniek vervaardigde, aan Wouter Kok geven, uit waardering voor zijn steun in de acht donkere jaren. Ik hoop maar dat hij dit unieke cadeau begrijpt.

80 NRC Handelsblad, 5 februari 2001.

6 februari 2001

Ik ben eerst bij Overbeke geweest om naar het plekje op mijn rug te laten kijken.

Er kwam een fax van Joesoef Isak. Hij vroeg me een stuk te schrijven voor een boek over Bung Karno, ter ere van diens honderdste verjaardag. Verschillende mensen zijn gevraagd, waaronder Bob Hering. Ook vroeg hij om een financiele bijdrage om mijn boek uitgegeven te krijgen. Een artikel over Sukarno zal ik schrijven, maar niet voor dat boek! En ik zal hem 1.500 gulden sturen, geen cent meer, want Santo is er ook nog. Het gebeurt allemaal weer op het laatste nippertje. Ik heb hem mijn toezegging meteen gefaxt.⁸¹

Ik heb Trees gebeld dat ik erover dacht om Peter uit te nodigen om mee te gaan naar Djakarta in juni, voor de Bung Kar-

81 Zie bijlage 11.

[p. 51]

no-viering. Ze leek het er mee eens te zijn. Ze zei dat ze Edwin op de man af had gevraagd of ze zouden komen. Die had gezegd van wel, maar ze konden nog niet weg.

Arendo zat om 20:50 uur nog op kantoor. Hij vond 10.000 gulden voor de Willem Oltmans-prijs genoeg.

7 februari 2001

Ik heb Kok en Van Aartsen geschreven om hen te feliciteren met een gediplomeerd oorlogsmisdadiger als premier van Israël en hen gevraagd of Carla Del Ponte nu naar Tel Aviv gaat om hem naar Den Haag te halen. Sharon heeft niet zelf duizenden Palestijnen de dood ingejaagd, maar dat deed Milošević ook niet.

Paul de Ridder heeft aangegeven dat 10.000 gulden subsidie per deel niet genoeg is om de Memoires uit te geven. Ik antwoordde: ‘Ik kan ze ook in eigen beheer uitgeven.’ Ik hou niet van gemarchandeer.

Om 12:30 uur kwam Gijs van de Westelaken, een half uur later Theo van Gogh. Ik had zalm bereid voor de lunch. Vrijwel meteen zei Theo dat hij twee miljoen zoekt voor een nieuwe versie van zijn film 06. Ik wilde het daar nu niet over hebben dus ik begon over een interview nu. Theo antwoordde dat hij een film van 1,5 uur met mij wilde maken, dus eigenlijk verdergaan met het project waar we eerder aan begonnen waren. In plaats daarvan stelde ik voor om een memo op te stellen met enkele punten voor een programma van een half uur wat op korte termijn uitgezonden kan worden. Tegen het einde van het gesprek leunde Theo achterover en zat letterlijk enige tijd uit zijn neus te eten en stak zijn vinger in zijn mond. Ik wist niet wat ik zag. Theo en Gijs vertrokken om 14:30 uur. Vlak daarna belde hp/De Tijd met het voorstel vrijdag een rondetafelgesprek bij mij thuis te organiseren over Máxima, met Jan Marijnissen, professor Hans Vogel en nog iemand.

8 februari 2001

Ik werd om 03:30 uur wakker en kon niet meer slapen. Ik heb twee hele pagina's geschreven, wat fijn was, want ik kwam gisteren niet aan mijn Memoires toe.

Vandaag was het een vreemde dag. Van 10:30 uur tot 12:45 uur was Marij Janssens hier, medewerkster van Twan Huys. Twan had de tekst van admiraal Stansfield Turner al gefaxt, waarin stond dat de vs overwogen hebben met een geheime operatie de regering van Suriname omver te werpen. Het staat er dus echt. Ik heb haar veel verteld en de kopie van het Chris-

[p. 52]

topher-stuk gegeven. Wat me opviel was het optimisme dat ze iets zullen vinden om te bewijzen dat Bouterse schuldig is. Ik ga ervan uit dat hij onschuldig is. Marij, en misschien ook Twan, is eropuit om hem te pakken. Ze verbergen die intentie, maar Marij lukt dat slecht. Alle vragen wezen in die richting. Van hoe inlichtingendiensten opereren begrijpen zij niets. Deze jongedame heeft er in ieder geval in de verste verte geen benul van. Marij bleef maar denken dat Bouterse op de hoogte geweest moet zijn van de plannen van de vs. In een poging haar duidelijk te maken hoe dat werkt met inlichtingendiensten, gaf ik haar het voorbeeld van Sukarno, die sinds 1927 politiek actief was, vijf aanslagen en een reeks coups had meegemaakt en toch nog verrast werd op 1 oktober 1965 toen Suharto een staatsgreep pleegde.

Ik bekritiseerde haar en Twans gedachte dat ze er ooit achter zouden komen hoe het precies zat tussen Bouterse en de vs. Dat ze naar Stansfield Turner willen gaan is prima, maar zonde van de tijd. Aan de andere kant, zelf ben ik er ook jarenlang mee bezig geweest.

Christiaan bracht drie tafeltjes en twee lampen ter waarde van 1.600 gulden voor de nieuwe flat.

Aart van der Want kwam onverwacht. Hij dacht dat de uitgeversbijeenkomst vandaag was. We aten samen en hadden de kans om te praten - wat prettig was. Maar nu is de dag weggewaaid. Toen ik tegen Aart zei steeds weer twijfels over Ellen en Maarten Meijer te hebben, zei hij dat ik te scherpe maatstaven had en niemand meer zou overhouden op deze manier.

Morgen vindt hier de ronde tafel van hp/De Tijd plaats. Alsof ze het zouden verdienen, zoals ze me vijf jaar hebben behandeld. Maar Bert Vuijsje is er weg, dat scheelt.

9 februari 2001

Ik was vroeg op vandaag, want Wil kwam om schoon te maken. Ik had twaalf broodjes gekocht die Wil heeft bereid voor mijn gasten.

Jean-Pierre Geelen en Stan de Jong kwamen voor het interview, en daarna Maarten Burggraaf, voorzitter van de jovd en als laatste Jan Marijnissen van de sp. Jan had vorig jaar Arbatov in Moskou ontmoet. Hij vroeg of hij in mijn boekenkast mocht kijken en zei dat er op het einde van mijn zaak nog interessante dingen waren gebeurd, die hij nog wel eens zou vertellen. Jan zei dat hij een inzinking had. Hij zag in als kleine partij eigenlijk machteloos te zijn, ongeacht hoe zinnig de standpunten ook zijn. Zou Kok zich niet als Marijnissen moe-

[p. 53]

ten voelen in Europees verband, om over wereldverband niet te spreken?

Vanmiddag was ik in Adonis en viel na een cock suck op de kruk in de donkere kamer in slaap, tot een man me aanraakte. Ik schrok me kapot en zei letterlijk: ‘Hoe ben je binnen gekomen?’ denkende dat ik op het Singel in bed lag.

10 februari 2001

Voordat ik vanmorgen naar de markt ging, had ik al weer een pagina geschreven voor mijn Memoires.

Het is onmogelijk om te leven zonder de afstandsbediening in je woonkamer, om alle lawaai en onzin op televisie af te zetten! Ik zag net weer een reportage over hoe Israël midden in de nacht huizen van Palestijnen platgooit, en ze een minuut geeft om weg te komen - fucking criminals.

Ik heb de finale van de Davis Cup gekeken, Nederland-Spanje. Langzaam maar zeker is tennis afgezakt tot het niveau van voetbal. Net als bij voetbal steken de idioten zich tegenwoordig - hele tribunes - vol in het oranje, tot en met oranje pruiken toe. Het is gewoon angstaanjagend die kuddementaliteit. Robert van de Roer komt met een groot interview met Peter van Walsum, die sinds 1 januari met pensioen is. Van Walsum was voor Nederland permanent vertegenwoordiger bij de Verenigde Naties en zat vanuit die functie in 1999 namens Nederland in de Veiligheidsraad. Kok is vast niet blij met de uitlatingen van Van Walsum, want die maakt eventjes duidelijk dat de mislukte benoeming van Pronk als Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen geen diplomatiek falen was, maar dat dit volledig aan Den Haag zelf te wijten was.⁸²

Op weg naar Adonis zag ik een opstootjes tussen zwarten. De politie kwam, één was een lekkere kerel op een motorfiets. Ik bood aan om te getuigen en liep naar het politiebureau, maar kreeg spijt.

Verder was het een ontspannen avond. Ik leef als een god in Frankrijk, maar ik werk ook, en veel.

82 NRC Handelsblad, 10 februari 2001.

11 februari 2001

Ik was om 07:00 uur even wakker (had tv gekeken tot 01:30 uur) en nu droomde ik (na 07:00 uur) dat ik in een penthouse in Rome woonde. Toen ik opstond was mijn appartement vol obers, vreten en drank voor een feestje - hoe waren ze binnengekomen? Later bleek dat ze op de verkeerde verdieping had-

[p. 54]

den ingebroken. Ik stapte in een lift om terug naar boven te gaan, maar dat ding werd gekatapulteerd naar een wolkenkrabber aan de overkant van de straat. Ik kon daar niet naar beneden omdat er tussen 13:00 uur en 16:00 uur geen liften werkten. Ertussendoor was ik nog bij tandarts Vermeulen voor de implantaten. Dus alweer, hoe werkt de geest tijdens de slaap? Nachtelijke dromen onthoud ik niet, dromen na 07:00 uur lijk ik me wel te herinneren. Later - als het allemaal ontdekt zal zijn - lachen ze om ons Papoea's, die met Spoetniks de ruimte ingingen, maar niets van ons brein afwisten.

Ik kreeg op de fax het artikel naar aanleiding van het gesprek met Marijnissen en Burggraaf binnen. Het is prima. Ik faxte terug dat ze er geen letter aan moeten veranderen.

De Surinaamse fietskoerier kwam langs, of ik een geschilderd raam wilde bestellen. Niet dus.

Harde Noten, het programma van de avro waar ik met Roberta Alexander in zat, was wel aardig.⁸³

83 Harde noten, AVRO, 11 februari 2001, 16:29 uur, Nederland 1.

12 februari 2001

Vanmorgen kwam Philip Brouwer van Nieuwsblad van het Noorden me interviewen. Hij zal me het artikel voor publicatie faxen ter controle. Hij deed me aan Werner Verrips denken, alsof hij geen journalist was, zoals Verrips geen professor was. Toen kwam Serge van Duijnhoven. Ik vind hem een lieve jongen, maar ook een artistieke kletskous. Weer een ‘blinde’ jongen. Trouwens, Brouwer was ook hopeloos.

Daarna heeft Theo (de tegelzetter) nieuw vilt op de tafel van Jan Frederik Oltmans gemaakt.

De Jonge Democraten hebben me gevraagd te komen spreken op hun congres in Maastricht op 28 april.

13 februari 2001

Vanmorgen kwamen er twee snuiters (Roger Slangen en Hans Nusselder) van een computerblaadje uit Haarlem.⁸⁴ Een van hen kende Ronald Frisart. Anderhalf uur geklets. Verbazingwekkend hoe sommige geesten disfunctioneren.

Intussen was het schilderen in het appartement beneden begonnen. Toen ik na het gesprek naar abn amro ging om 2.000 gulden te halen voor de schilders, kreeg ik het geld niet mee, want er stond onvoldoende saldo op mijn rekening. Ik was ra-

84 Redactie: Nusselder was directeur van het Haarlems Uitgeef Bedrijf (HUB), de toen grootste uitgever van IT-tijdschriften in Nederland en Belgïe. Slangen was hoofdredacteur van deze bladen. Het artikel kwam in PCplus magazine.

[p. 55]

zend en stuurde een fax naar Mark Krijnen dat er altijd minimaal 10.000 gulden op mijn lopende rekening moest staan.

Ik was in het BovenIJ ziekenhuis waar ze foto's hebben genomen van mijn longen. Ik wil zeker zijn dat daar niets mis mee is.

De heer Floris Bannier van de Orde van Advocaten heeft mijn klacht ontvangen en noemt de manier van handelen ‘weinig fraai’ als mijn voorstelling van zaken klopt. Maar voor hij een oordeel zal geven, wil hij eerst Heldring met mijn klacht confronteren en dat doet hij alleen als ik binnen twee weken bevestig dat ik dat wil.⁸⁵ Ik heb hem direct geantwoord dat mijn klacht dodelijke ernst is.⁸⁶

Ik lees een schokkend artikel in The New York Times over hoe zestienjarige homo's via de computer alle info krijgen die ze willen en nodig hebben, en discussiëren over hun problemen en behoeftes met ‘internet-lovers’. Het is waanzin, maar straks is het gewoon. Computers zijn revolutionair voor de levens van opgroeiende homoseksuele tieners.

85 Brief d.d. 12 februari 2001.

86 Zie bijlage 12.

14 februari 2001

Gisterenavond kreeg ik nog een fax van Kemal Rijken van de Jonge Democraten. Hij heeft blijkbaar niet goed geluisterd, want hij dacht dat ik 5.000 gulden wilde hebben voor mijn praatje aldaar. Ik had tegen hem gezegd dat ik via Speakers Academy voor 5.000 gulden te boeken ben, maar dat organisaties als die van hem niet via dat bureau hoeven gaan. Hij kon me maximaal 250 gulden plus reiskosten bieden.⁸⁷ Ik heb hem een briefje gestuurd dat ik ervan afzie. Ik heb geen zin meer om voor 250 gulden helemaal heen en terug naar Maastricht te gaan. Ik zou het leuk vinden een praatje te houden voor zijn club, dus ik heb gezegd dat hij me maar weer moest vragen als hij in de buurt van Amsterdam wat organiseert.

Er is een rel gaande over Johan Friso. Hij heeft via de rvd laten weten niet homoseksueel te zijn. Een cameraploeg van rtl4 was al hier om mijn commentaar, - met een totaal onbenullige juffrouw die aaneensluitend onzin kletste. Het ging dus slecht. Nu is een ploeg van nova onderweg naar hier. Het is eigenlijk van den zotte. Ik probeer rustig door te werken, maar wil naar Thermos.

De nova-crew was iets beter. Zelfs Privé belde om commentaar. Ze zijn gek.

87 Brief d.d. 13 februari 2001.

[p. 56]

Hans Verploeg belde of ik niet senior-lid wilde blijven voor 250 gulden per jaar. Hij wist niet van het gesprek met Marijnissen en Burggraaf voor hp/De Tijd. Over Hagen zei hij: ‘Die is nu eenmaal zo en ik wil niet ingrijpen.’

Die interviewster van rtl4 heeft de opname bijna perfect gemonteerd, en het is om 18:00 uur prominent in de nieuwsuitzending gebracht. Viel me mee van deze dame.

De uitzending van nova was prima. Eduard belde dat hij het had gezien. Bij rtl4 hadden ze niets meer bij het nieuws van 19:30 uur, wat ik 's avonds bij de herhaling gezien heb.

15 februari 2001

Theo van Gogh doet het dus toch, zondagmiddag zit ik bij hem in zijn programma.

Harisanto stuurde een fax dat hij een uitgever had gevonden voor Mijn vriend Sukarno en het lijkt erop dat hij ook Chaos in Indonesië in vertaling wil uitgeven. Hij wilde een bevestiging van mij en de uitgeverijen dat er toestemming was de boeken in vertaling uit te geven. Ik belde Joost Bloemsma, die me de bijlage van ons contract faxte dat vertaling en publicatie in Behasa Indonesia vrij van rechten is. Joost vertelde me trouwens dat hij zijn uitgeverij heeft verkocht aan Ewoud van Arkel.

Harisanto vroeg me ook wie ik wilde uitnodigen voor de boekpresentatie en deed suggesties voor locaties en een panel over Sukarno. Het contract van Bloemsma stuurde ik door naar Santo met een briefje erachteraan dat ik het nog wat te vroeg vind over boekpresentaties en panels te spreken.

Ik zit aan de computer, op de achtergrond Liszt met tonen die alléén iemand kan maken die diep gevoeld heeft en begrijpt hoe treurig het theater van het mensenleven eigenlijk is.

Het is al veel langer licht.

Florrie belde. Ik heb haar meteen verteld wat in hp/De Tijd stond, over dat ik na de oorlog niet thuis hoefde te komen met een meisje Rost van Tonningen - ze moest lachen.⁸⁸ Ze had het nog niet gezien, maar je kunt er donder op zeggen dat ze al is opgebeld.

Het is nu 22:15 uur. Er was een pittige reportage over de verloving van Beatrix en Claus.⁸⁹ Ze wilde minister-president Cals niet zeggen wie Claus was, tot de verloving rond was.

88 HP/De Tijd, 16 februari 2001, zie bijlage 13.

89 Andere tijden, NPS, 15 februari 2001, 20:45 uur, Nederland 3.

16 februari 2001

De dag was verpest. Santo belde al om 06:00 uur. Dan ben ik

[p. 57]

nog moe dus ik nam de telefoon niet op, maar ik was wel wakker en kon niet meer slapen. Ik begon de dag geïrriteerd en van slag.

Wil kwam schoonmaken en ik probeerde me niet te druk te maken toen ze het gasfornuis stuk maakte, twee knoppen eraf. Ik bleef kalm, maar was zéér geïrriteerd.

Intussen kwam Tom niet opdagen (die eigenlijk om 10:00 uur zou komen) en de man die met het dak bezig was, maakte mijn irritatie compleet. Ik zocht naar een reden om de deur uit te gaan, want van werken zou niks komen vandaag.

Ellen heeft het geld van de laatste rekening teruggestort, want die had niet verstuurd mogen worden.⁹⁰ Leuk, maar het is te laat. Ze vroeg me ook hoe het stond met de klacht tegen Heldring, dus ik heb haar de gegevens van Heldring gestuurd met de mededeling dat hij haar nog wel zou bellen. Vanmiddag kwam er een fax van haar terug of zij Bannier zelf niet al zou bellen of hij al met Heldring gesproken heeft. Daar was ik al bang voor dus ik heb haar direct geantwoord dat vooral niet te doen. Rustig wachten tot Bannier bij haar uitkomt.

In het land der blinden... kwam aan. Terwijl ik er doorheen bladerde, vroeg ik me af waarom ik het had gemaakt, wat een geouwehoer. Ik twijfelde om het nog eens te lezen, maar het ziet er oké uit.

Een Surinamer in een coffeeshop zag me langs wandelen en haastte zich naar buiten om mij de hand te schudden. ‘Ik weet, u hebt gewonnen...’. Hij had zo'n lekkere hand, ik had meteen gekund.

Intussen hebben de jongens uit Joegoslavië het appartement beneden afgemaakt. Ik betaalde Paul (de baas) 1.500 gulden.

Precies zoals ik heb voorspeld zijn Amerikanen en Britten aan het bombarderen in Irak. ‘Uit zelfverdediging’ zijn ze tweeëneenhalf uur lang luchtafweerinstallaties bij Bagdad aan het platgooien. Dus we zijn terug bij het einde van Desert Storm. Bush, de gek, praat precies als zijn vader, en daarom zit hij daar dan ook. Onbegrijpelijk dat Twan Huys klakkeloos overneemt dat Amerika uit zelfverdediging is opgetreden tegen Irak. Hij presenteert de leugen van Bush en Cheney, als is het de waarheid.⁹¹

En in Kosovo was er een bloedige aanslag op een bus met Serviërs. De rode knop in D.C. is back in full swing in Washington. Het is allemaal zéér zorgelijk. Het uçk lijkt weer de vrije hand gekregen te hebben.

90 Brief d.d. 15 februari 2001.

91 NOVA, NPS, 16 februari 2001, 22:28 uur, Nederland 3.

[p. 58]

17 februari 2001

Ik ben de dag begonnen met een zo duidelijk mogelijke fax naar Santo. Ik ben in 1994, 1995 en 1999 in Indonesië geweest om mijn bijdrage te leveren aan de geschiedschrijving van Bung Karno. Ik hoef geen verkoopopbrengsten of beloning voor mijn werk, maar ik verwacht wel dat het daadwerkelijk uitgeven van het boek door Indonesiërs betaald wordt. Laat maar eens zien dat ze echt zoveel geven om Bung Karno dat het hen waard is daar wat geld aan uit te geven. Tot slot heb ik er Santo op gewezen mij niet meer te bellen voor 14:00 uur Bandung-tijd omdat ik anders nog lig te slapen en dit mijn dag verpest.

Ik heb in bed bedacht hoe ik het straks ga aanpakken bij Theo van Gogh, voor de opname van Gogh's zondag.

13:18 uur

Het is een veel te emotionele affaire geworden en veel te kort om de reeks onderwerpen te beschrijven. Ze vonden het allemaal ‘erg leuk’, behalve ik, want ik hou van een serieus gesprek waar tijd voor moet worden genomen. Maar het is me in ieder geval gelukt het gesodemieter met Eigen Haard aan bod te krijgen.

Ik kwam Willebrord Nieuwenhuis tegen. Hij zag er verschrikkelijk verlopen, dik en idioot uit. Voor zeker de vijfde keer schreef hij mijn telefoonnummer op.

Theo van Gogh wilde niet dat ik over De Wijkerslooth begon en praatte steeds door me heen. Dat Kissinger een oorlogsmisdadiger was, had The New York Times al geschreven volgens hem. Ik vroeg me af waarom Gijs van de Westelaken er niet bij was? Ze hebben Theo alléén maar wijsgemaakt dat The New York Times dit al heeft geschreven. Alsof Harper's het zo prominent en gedocumenteerd zou brengen als het oude koek was.

Aart van der Want reageerde op een van mijn uitspraken die ik bij Van Gogh had gedaan en hem vertelde met: ‘Dat is te logisch, dat begrijpen ze niet.’

18 februari 2001

Sinds Santo mij drie dagen geleden om 06:00 uur belde, word ik steeds om die tijd wakker en kan ik niet meer slapen.

Den Haag gaf een verklaring uit dat ze achter de bombardementen op Irak stonden. Alleen sp en GroenLinks protesteerden. Zover is het nu in dit land gekomen. Ze zijn alle schaamte voorbij. Tony Benn zei gisteravond op de bbc dat de no-fly-

[p. 59]

zones nooit door de vn waren bekrachtigd en het dus een Brits-Amerikaanse oorlogsmisdaad was jegens Irak.

Op cnn een Poolse violist (90) die zegt dat hij zich prima voelt. Hij speelt in ieder geval prima.. Wie weet haal ik de negentig op een redelijke manier - net als Willem, de bloemenman op de markt.

Ik schreef Kok en Van Aartsen hoe Nederland in hemelsnaam kan instemmen met het bombarderen van Irak op basis van de krankzinnige drogredenering dat het Amerikaanse ‘zelfverdediging’ zou zijn.⁹²

Volgens de idioten in Hilversum speelt Saddam handig in op ‘anti-Israël gevoelens in het Nabije Oosten’ - alsof het allemaal door Saddam komt. Robin Cook zegt: ‘We kunnen niet riskeren dat Saddam onze piloten neerhaalt.’ Maar die piloten horen daar niet te zijn, net zo min als ze boven Rusland of China getolereerd zouden worden.

Op televisie val ik in Verklärte Nacht van Arnold Schönberg.⁹³ Het is Matinee waar nu een Russische (blonde) jongen aan het tweede pianoconcert van Saint-Saëns begint. Wat een traktatie! (En ik werk door aan mijn computer). Het presto is te gejaagd, ‘jeugdige overmoed’. En ja hoor, nu Leonid Kuzmin. Prachtig. Met Edo de Waart. Grijs nu, en bejaard.

Sinds ik de zaak tegen de Staat heb gewonnen, krijg ik regelmatig pakken papier van mensen die ook in conflict zijn met de Staat of menen dat zij door de Staat kapot gemaakt worden. Zij hopen dan dat ik hen wel even de goede kant op stuur, maar daar heb ik geen zin in. Zojuist kwam een fax van drie pagina's met problemen van een meneer Hoogeveen uit Putten, die ik direct geantwoord heb dat het direct de prullenmand ingaat. Twee grote enveloppen van Kuperus uit Sneek gaan retour, met dezelfde waarschuwing, hoewel ik Klaas de Vries wel over deze affaire geschreven heb.⁹⁴

Wat zou Peter genieten in de zon als hij nu hier zou zijn in plaats van in Johannesburg.

Netwerk had de Britse Labour-parlementariër Tony Benn, die Bush en Blair van internationaal terrorisme beschuldigde, en Said K. Aburish, voormalig adviseur van Saddam, die waarschuwde dat Irak een chemische oorlogsvoering kon ontketenen. Dan is de ramp niet te overzien.

De regering van George Bush jr. is een overduidelijk rode knop-experiment van de cia - met minister van Buitenlandse

92 Brief d.d. 19 februari 2001.

93 Matinee, 18 februari 2001, 13:02 uur, Nederland 3.

94 Brief 12 februari 2001.

[p. 60]

Zaken Colin Powell als dekmantel. The black witch, nationaal veiligheidsadviseur Condoleezza Rice is ook een frisse aanvulling. En ze hebben het allemaal voor elkaar gekregen door de verkiezingen in Florida te stelen.

19 februari 2001

Ik was al vroeg bij Atal om bloed te laten prikken, maar ik had nuchter moeten komen. Ik ben dus onverrichterzake weer naar huis gegaan.

Serge van Duijnhoven belde vorige week dat hij de telefoonnummers van Roland Lumumba (de zoon van de vermoorde Patrice Lumumba) in Congo had. Hij zou ze per brief sturen, maar ik heb nog niets gezien, dus ik heb hem een briefje geschreven ter herinnering. Ik had hem gezegd dat ik Roland Lumumba naar Singel 111 wilde uitnodigen. Lumumba wil nog deze maand naar Brussel komen om een klacht in te dienen tegen de Belgische overheid vanwege de moord op zijn vader.⁹⁵ Voormalig ambassadeur voor de vs bij de vn Richard Holbrooke zegt op cnn dat Milošević en Saddam Hoessein de twee gevaarlijkste leiders zijn: ‘One down, one to go.’ De totale stilte over zo'n opmerking en ook over de bombardementen (behalve de Palestijnen) van de Arabieren laat zien wat een tuig Arabieren echt zijn. Hetzelfde geldt trouwens voor Castro en die vent in Venezuela, heel Latijns-Amerika laat dezelfde shit zien. Er zijn ook geen wartawans meer à la Lippmann, Wicker, Reston, Lewis (nog even) en ik (ook nog even) die hun bek open (kunnen) doen.

Herman van Gelderen heeft het voor elkaar. kro's Ontbijt tv gaat me woensdag filmen en gaat mee naar Van Aartsen. Ik zond Pieter Broertjes een fax om een fotograaf te sturen, maar hij antwoordde niet.

De schaapherder en Het slot Loevestein in 1570 die Nellie uit Zuid-Afrika opstuurde arriveerden.

Zaterdag kwam er nog een briefje van Bannier dat hij mijn klacht aan Heldring had doorgestuurd met het verzoek aan Heldring en mij om onze correspondentie met Bannier ook aan elkaar te sturen. Geen woord over Ellen.⁹⁶ Ik heb hem een briefje geschreven dat ik mijn klacht zelf op papier had gezet omdat Pasman niet aanwezig was, maar dat ik de klacht door haar graag nog juridisch laat doorlichten en dat zij verder namens mij optreedt in deze zaak. Daarna heb ik alle correspondentie met Bannier bij Ellen afgegeven.

95 De Morgen, 8 februari 2001.

96 Brief d.d. 16 februari 2001.

[p. 61]

Mimi belde vanuit de Bijenkorf, dat ze bij me langs wilde komen. We dronken koffie bij mij thuis. Ik verbaas me er altijd weer over hoe opgewekt ze is gebleven onder de terreur van Henk Hofland. Zij begrijpt evenmin als ik, hoe hij zo heeft kunnen veranderen. En zoals ook zij steeds herhaalt, waarom hij om letterlijk alles altijd liegt. Mimi vertelde dat in de jaren vijftig een Sovjetdiplomaat bij hen op de woonboot kwam eten, op de hoek Da Costakade-Kinkerstraat. Ik stelde me meteen voor dat ik bij dat bezoek met leugens een geheime fotograaf binnen zou brengen. Maar goed, door die actie in de jaren 70 heeft Henk zijn salaris als hoofdredacteur voor de rest van zijn leven verspeeld.

nrc Handelsblad komt met een overzicht van hoofdredactionele commentaren uit enkele buitenlandse kranten op de Amerikaanse luchtaanvallen in Irak.⁹⁷ Ik ben helemaal gechoqueerd door de nietszeggende of zelfs goedkeurende geluiden daarin, zelfs in Le Monde en Frankfurter Allgemeine. En in The New York Times en The Washington Post is het nog erger, die schrijven gewoon onzin. Hoe is het mogelijk dat dit kan gebeuren. En dan komt nrc Handelsblad zelf met twee onbenullige commentaren: ‘Rookgedrag’, en ‘Het Sneeker Virus'’, die laatste gaat over de twintigjarige Nederlandse student die een computervirus maakte en verspreidde via een bestand met de naam AnnaKournikova. Maar nrc Handelsblad heeft geen mening over Bagdad. Ik wilde hoofdredacteur Folkert Jensma een fax gaan sturen, maar wat haalt het uit?

Volgens de Italiaanse krant La Repubblica zouden de vs de Italianen onder druk hebben gezet om hun steun te krijgen voor militair ingrijpen in Kosovo.⁹⁸ De Amerikanen zouden op de hoogte zijn van onregelmatigheden bij een deal tussen Telecom Italia en een Servische telefoonmaatschappij en dreigden deze informatie openbaar te maken. Chantage dus van Madeleine Albright om ook de Italianen tegen Kosovo te krijgen.

97 NRC Handelsblad, 19 februari 2001.

98 Idem.

20 februari 2001

Gisteren een aanvaring gehad met Paul over de verzending van boeken naar mijn adres. Ik had gefaxt hoe ik het wilde, maar het werd toch anders gedaan. Ik was woest op hem. Maar nu schrijft Lidewij hoe het zit en dat zelfs één boek niet door de brievenbus kan. Ik wilde Paul bellen, maar na de shit van gisteren kwam hij niet aan de telefoon. Sanitaire stop, zei Lidewij. Mensen. Ze zijn allemaal hetzelfde.

[p. 62]

J.L. Heldring liet zijn gedachten gaan over de vraag of de vader van Máxima Zorreguieta nu wel of niet aanwezig moet zijn bij het huwelijk.⁹⁹ Van der Klaauw noemde Jorge Zorreguieta een collaborateur en Heldring gaat hierop verder. Hij noemt H.M. Hirschfeld, die tijdens de Duitse bezetting belast was met het bestuur van de economische sector, Louwes die in die tijd directeur-generaal van de voedselvoorziening was en C. Staf president-directeur van de Nederlandse Heidemaatschappij die vanaf 1943 gemachtigde was voor de oogst en ook betrokken was bij de uitzending van agrarische bedrijfsleiders naar het door de Duitsers bezette Oekraïne. Alle drie hebben in die tijd ook het belang van de Nederlandse bevolking zo gediend. Na de oorlog werden zij niet zwaar gestraft. Louwes bleef directeur-generaal van de voedselvoorziening, Hirschfeld werd de machtigste ambtenaar ooit en Staf werd minister van Oorlog. Heldring schrijft dat wij nu wel kunnen vinden dat dit soort collaborateurs te mild behandeld is geweest, maar het gaat erom ‘dat de Nederlandse collectiviteit die de bezetting had meegemaakt, er kennelijk anders over dacht. Moeten wij dan een geval als van Zorreguieta nu strenger beoordelen dan de Nederlandse gemeenschap vlak na de oorlog deed ten aanzien van soortgelijke gevallen in eigen land?’ Heldring wijst er ook nog even op dat Juliana in 1937 trouwde met iemand die lid van de sa was geweest, en dat onze parlementariërs Rosenmöller en Marijnissen ‘aanhangers van massamoordenaar Mao waren in de jaren dat Zorreguieta Videla diende’. Heldring heeft zeker een punt, maar dat neemt niet weg dat het hier nu gaat om de toekomstige koning en koningin van Nederland.

Gayle Feldman schrijft over zijn ervaringen in het verpleeghuis waar zijn vader het laatste jaar van zijn leven doorbracht.¹⁰⁰ Hij schrijft hoe (zeker in de weekenden) er zo weinig personeel is dat iemand soms uren moet wachten voor iemand komt om morfine te verstrekken of komt verschonen na een ongelukje bij een incontinent persoon. Ik word helemaal akelig als ik zo'n artikel lees.

99 NRC Handelsblad, 15 februari 2001.

100 The New York Times, 9 januari 2001.

11:00 uur, BovenIJ ziekenhuis

Ik vind het heerlijk de vogels weer te horen kwinkeleren. Ik bruis van de energie.

Ik kreeg vandaag Esquire binnen met het interview door Arno Beuken. Het is goed gelukt.¹⁰¹

101 Esquire, maart 2001. Zie bijlage 14.

[p. 63]

Singel

De blaaspartij voor mijn longen, 45 minuten, duurde lang en was vervelend. Een rusteloze dag.

Waar blijft het vuurwerk?
PIM FORTUYN, WILLEM OLTMANS (l.), WILLEM VAN KOOTEN, je mag ze of je mag ze niet; ze zijn in ieder geval op tv altijd spraakmakend. Grijze muizen zien we genoeg in Den Haag Vandaag en allerlei talkshows, maar deze heren leveren met hun mening altijd stof tot gesprek en zorgen voor een spanning die zeldzaam is geworden bij alle van te voren bedachte vraag- en antwoordspelletjes. Zelfs de interviews met WIM KOK (r.) kan men beter ‘Bij Kok op schoot’ noemen. WAAR BLIJFT HET VUURWERK?

Tot mijn stomme verbazing had de pagina van Henk van der Meijden dit stukje vanmorgen.¹⁰² Wat bezielt ze?

Om 17:00 uur belde Stieven Ramdharie - schaamteloos - en na een half uur zei ik dat hij beter naar mij toe kon komen. Uiteindelijk heeft hij tot 20:00 uur bij mij aan de keukentafel notities zitten maken. Ik vond het maar een zielige vertoning - en dan dat afschuwelijke slappe handje. Ik heb mijn best gedaan (zoals altijd), maar hij begreep ongeveer de helft. Hij vroeg ook naar het inlichtingverslag over het bezoek van Horb aan Chin A Sen waar ik het bij Barend & Van Dorp over heb gehad.¹⁰³ Maar de recente fax naar Broertjes had gewerkt! Gita belde of Wouter mee mocht naar Van Aartsen. Beetje gek om dat te vragen.

102 De Telegraaf, 20 februari 2001.

103 Zie ook Memoires 2000-B.

21 februari 2001

Privé is verschenen. Ik heb het artikel naar Nellie in Kaapstad gestuurd. Het ziet er inderdaad goed uit. Ik heb het gevoel dat ik de goede naam van mijn familie in een goed licht terugzet, zoals mijn ouders van ons verwachtten.

De Telegraaf mist dus het vuurwerk. Ik heb Ewoud van Arkel, die Het Spectrum heeft overgenomen, een fax gestuurd dat ik wel een idee heb voor een boek van 150 pagina's en of hij interesse heeft dat te publiceren medio mei.

In januari heb ik een klacht ingediend bij de Nationale Ombudsman dat de officier van justitie nog steeds geen duidelijkheid geeft of Riechelman nu wel of niet vervolgd gaat worden. De klacht werd doorgestuurd naar de hoofdofficier van Justitie en ik moest er zelf maar op terugkomen bij de Nationale Ombudsman als er niets mee gebeurde.¹⁰⁴ Ik heb er substituut-ombudsman mevrouw Horstink-von Meyenfeldt dus maar even aan herinnerd dat de hoofdofficier van justitie ook nog niets gedaan heeft in de zaak Riechelman.

Roger Slangen stuurde me zijn artikeltje voor PC plus Magazine ter inzage. Het stukje is min of meer oké.

104 Brief d.d. 25 januari 2001.

[p. 64]

15.00 uur, Buitenlandse Zaken, Den Haag

De juffrouw van Voorlichting bij Buitenlandse Zaken deed idioot. We mochten alleen zonder geluid naar binnen. Gelukkig liet de televisieploeg het geluid gewoon aanstaan. Ik bedankte Van Aartsen direct dat hij de moed had gehad mij recht te doen. Hij zei daarop iets tegen Marcel van de cameraploeg en de juffrouw van Voorlichting trok aan de jas van de cameraman, terwijl hij aan het opnemen was. Daarop ging iedereen weg en ik beklaagde me over het gedrag van de juffrouw. Zijn verklaring was dat Voorlichting het idioot vond dat het gesprek plaatsvond. Van Aartsen was net zo aardig als indertijd in Promenade. Pieter Broertjes had hem verweten dat hij van die ontmoeting niets afwist.

Van Aartsen zei: ‘Ten aanzien van Irak ben ik een hardliner. Wat Saddam doet tegen de Koerden en Sjiieten, dat kan niet.’ Hij had het artikel van ambassadeur Van Dam uit 1991 ontvangen. ‘U bent aan het opruimen?,’ vroeg hij me.

‘Nee, ik kwam het tegen omdat ik mijn Memoires schrijf.’ Ik ging verder: ‘Maar Thatcher zag Saddam als een bondgenoot. Het Westen gaf hem chemische wapens.’ Dat ontkende hij niet, maar gaf toe dat dat een fout was geweest. Toen ik Ariel Sharon een oorlogsmisdadiger noemde en vroeg waarom Milošević wel werd aangepakt en Sharon niet, kwam hij niet verder dan ‘ja, ja’.

Van Aartsen zei ter harte te hebben genomen om aantekeningen te maken, met het oog op een boek. Dat is in ieder geval positief.

Hij verheugde zich op de ontmoeting met Colin Powell. ‘Bush is een keurige mijnheer,’ zei hij letterlijk. Ik zei: ‘Verre van dat: hij is een schurk, ze hebben de verkiezingen gejat,’ en ik dacht: waar te beginnen? Kissinger werd destijds ook als gentleman gezien. Van Aartsen kijkt weer niet echt, hij neemt aan. Ik zei dat Bush sr. erop uit was geweest zijn zoon in het Witte Huis te krijgen en dat de stemmenjatterij in Florida een ciaoperatie was geweest. ‘Dat denk ik niet,’ antwoordde hij. Ik zei ook dat Cheney een oorlogshitser was en dat ik zondag bij Van Gogh ga pleiten voor new thinking - niet alleen in Moskou, maar ook hier, we moeten los van Amerika, en moeten in Europa onze blik meer op het Oosten richten. Hij zat in verwondering te luisteren.

Hij had zeer gelachen over wat ik in nova over Johan Friso had gezegd (ik was vergeten waar het was). hp/De Tijd met Marijnissen en Burggraaf had hij niet gelezen. Van Aartsen dronk thee, ik een paar slokken koffie. Hij zei het erg leuk te

[p. 65]

vinden bij mij te komen dineren als Alatas hier zou zijn. Na afloop van het gesprek stond buiten de hele bende, nu ook met Ramdharie die bleef schrijven en imbeciele vragen bleef stellen. Het verbaast me dat Van Aartsen Bush ziet als een ‘nette mijnheer’. Alleen al wat in Florida gebeurde met Katherine Harris, die de hertellingen liet stoppen omdat de wetten daar onduidelijk over zouden zijn en de oorspronkelijke uitslag (met Bush als winnaar) als geldig verklaarde, zijn maffiatrucs.

‘De hoofdredactie vond het niet zwaar genoeg, dus 't komt in Dag in Dag Uit,’ aldus Ramdharie, die te laat was en naar de vijfde verdieping, in plaats van de vierde was gestuurd. Ik gaf hem een boek en het inlichtingendienststuk over Suriname, maar het was natuurlijk tijdverspilling.

16:00 uur, trein Den Haag-Amsterdam

Ik reis eerste klas voor deze keer.

21:00 uur, Singel 111

Ik kreeg een fax van Jan Mets. Verpakt in dubbele woorden komt het erop neer dat hij de Memoires niet wil uitgeven.¹⁰⁵ Dus ik zal hem vaarwel faxen. De berekening van het Bernhard Fonds is er ook nog altijd. Ik heb Aart er al over gebeld.

105 Fax d.d. 21 februari 2001. Zie bijlage 15.

22 februari 2001

Ramdharie schreef een misselijk stukje.¹⁰⁶ Ik zocht het meteen op beneden in de gang toen ik de krant daar ging pakken. Einde de Volkskrant, het is nu echt voorbij. Maar Marcel Decraene had een uitstekende montage gemaakt voor Ontbijt tv.

Heb gisterenavond na thuiskomst nog een briefje aan Van Aartsen geschreven om hem duidelijk te maken dat ik probeer Saddam, Sharon, Milošević en al die anderen op hun daden te vergelijken. En als je bij de ene bommen gaat gooien, moet je dat bij de andere ook doen. Ik heb hem duidelijk gemaakt dat ik het een gevaarlijke ontwikkeling vind dat de vs en bondgenoten dit allemaal buiten het Handvest van de Verenigde Naties om doen.¹⁰⁷

Toen Paul de Ridder naar aanleiding van de televisieaandacht over het bezoek aan Van Aartsen zei: ‘Wat had je voor hoedje op?’, dacht ik: daar spreek ik nooit meer tegen. Maar het regende gisteren en mijn haar is te lang, dus ik moest iets doen. Ik heb Jan Mets geantwoord dat zijn briefje wel iets anders ver-

106 De Volkskrant, 22 februari 2001. Zie bijlage 16.

107 Brief d.d. 21 februari 2001.

[p. 66]

telde dan wat hij een half jaar geleden tegen Paul en mij zei op de Uitmarkt, en dat hij dan verder ook niet bij de besprekingen hoeft te zijn en dus zondag niet hoeft te komen.

23 februari 2001

Santo is met Sri Muljono Herlambang,¹⁰⁸ overeengekomen dat ze Mijn vriend Sukarno en Chaos in Indonesië in Indonesische vertaling gaan uitgeven. Stella Warouw gaat het uitgeven en ze maken een strak tijdschema opdat het in mei klaar is.¹⁰⁹ Ik heb Santo geantwoord blij te zijn dat de boeken er gaan komen, maar niet te geloven dat dit in mei al gaat lukken. Hij wil ook graag dat ik in juni naar Indonesië kom om deel te nemen aan discussies ter gelegenheid van de honderdste verjaardag van Sukarno. Ik heb hem eerlijk geschreven dat ik me regelmatig afvraag of de Indonesiërs het wel verdienen, laat staan de zogenaamde vrienden en familie van Sukarno, die ook zo vaak iets anders zeggen dan ze doen.

Ik heb ook het artikel voor Nieuwe Revu over mijn bezoek aan Van Aartsen afgemaakt en een kopie aan Paul de Ridder gestuurd.¹¹⁰

De medewerkster van Twan Huys belde op. Twan was op vakantie. Ze had niets met het inlichtingenrapport over Suriname gedaan: hoe kwam ik eraan? Er stond zelfs geen stempel op... Ik dacht: fuck you

Ik ga nu de hort op. Wil is hier om de boel op orde te brengen en wat betreft werk is mijn ochtend dan eigenlijk naar de knoppen.

De column van Marcel van Dam is eigenlijk in de roos. Hij haalt het militaire optreden buiten de vn om van de vs en Groot-Brittannië aan en constateert dat men dat eigenlijk maar normaal is gaan vinden. In ieder geval komt er vanuit de Nederlandse politiek nauwelijks verweer tegen. Van Dam concludeert dat het excuus waarmee de navo de bemoeienis in Kosovo rechtvaardigde, achteraf niet te onderbouwen bleek. Maar er is wel duidelijk geworden dat het uçk Joegoslavische militaire operaties heeft uitgelokt, om navo-ingrijpen dichterbij te brengen. Van Dam besluit het treurig te vinden dat ‘zelfs de PvdA en GroenLinks het niet op kunnen brengen achteraf nog eens een debat aan te gaan over de vraag of de Kosovo-oorlog wel gerechtvaardigd was.’¹¹¹

108 Zie ook Memoires 1999-A.

109 Brief d.d. 22 februari 2001.

110 Zie bijlage 17.

111 De Volkskrant, 22 februari 2001.

[p. 67]

De Nieuwe Revu zweeg. Paul de Ridder vroeg daarstraks waarom ik het niet bij De Groene Amsterdammer had geprobeerd. Het zijn allemaal klootzakken.

16:30 uur

Nieuwe Revu reageerde verder niet dus ik heb Truusje van Tol bij hp/De Tijd gebeld. ‘Zo ken ik je weer,’ zei ze en ze zou het stuk aan Jean-Pierre Geelen geven. Wat nu?

Idioot Bush gaf een persconferentie. De sancties tegen Irak herinneren hem aan Zwitserse kaas. Dat stond in zijn notities, maar hij wist kennelijk niet waarom het er stond. De schrijver van de speech bedoelde dat er gaten in de sancties zaten, als in Zwitserse kaas, maar dat begreep Bush jr. niet. ‘They don't work,’ zei hij op een vraag over de gaten in de kaas.

24 februari 2001

Ik kon niet slapen vannacht. Eerst werd er twee keer aangebeld, daarna belde om 02:15 uur Peter. Ik nam natuurlijk niet op, maar hoorde wat hij insprak op het antwoordapparaat. Vanmorgen heb ik het opnieuw afgeluisterd. Het gaat hem goed en er is een bruine enveloppe naar me onderweg, waarvan de inhoud me in tranen zal brengen, al weet Peter niet of dat op de beste of de slechtste manier zal zijn. Als zijn enveloppe komt, open ik hem niet. Net zoals ik Theo's laatste brieven niet geopend heb.

Ik had vanmiddag de vis laten liggen bij de groenteboer, haalde die weer op en verloor een handschoen. Ik ben duidelijk van slag door een nacht slecht slapen. Ik stuurde Peter een regel - ‘bedankt voor je telefoontje’ - en sloot de Privé-reportage en twee foto's van zijn naamplaatje op 111-113 bij, dat ik had laten maken.

José uit Costa Rica probeerde vanavond in ieder geval 4 keer mijn penis in zijn achterste te krijgen, maar daar begin ik niet aan.

Ik kwam tot niets vandaag. Peter zat in mijn hoofd, moet ik niet coulanter zijn? Ik ga vroeg slapen en neem een slaappil.

25 februari 2001

Bush sr., Thatcher, Major, Schwarzkopf en noem ze maar op, zijn allemaal naar Koeweit afgereisd om de ‘bevrijding’ van Irak tien jaar geleden te vieren. Het is allemaal zo duidelijk waar ze op doelen: Saddam Hoessein moet neergehaald worden.

Milošević wordt bijna gearresteerd, zegt cnn. Diens hoofd van de geheime politie wordt al vastgehouden. De cia adviseert de

[p. 68]

nieuwe machthebbers hoe met de situatie om te gaan. Het hele nieuwsbulletin had door de cia geschreven kunnen zijn. Powell zegt dat Saddam binnen drie jaar atoomwapens kan hebben.

Het is zo duidelijk waar ernaar toegewerkt wordt. Vischjager belde of ik stappen tegen Buitenlandse Zaken ga nemen. Ik vroeg hem waarom ik dat zou moeten doen. Voor wat er bij Van Aartsen gebeurde. ‘BuZa vertelt trouwens een heel ander verhaal,’ zei hij. Het oude liedje. Ik breek ergens door en er wordt gauw een relletje veroorzaakt en de volgende keer denkt kro Ontbijt tv wel twee keer na voor ze weer met mij in zee gaan. Op zo'n moment denk ik weer dat ik het beste kan verdwijnen uit Nederland om nooit meer terug te komen.

Daan Everts (hoofd Organisatie Veiligheid en Samenwerking in Europa, aangaande Kososvo) neemt het in Buitenhof op voor de Albanezen: ‘Ik neem het op voor de underdog,’ doelend op de Albanezen.¹¹² Maar waar zijn trouw echt ligt komt er niet uit. Peter van Ingen interviewde slechter dan ooit. Het gesprek met Nanda van der Zee was een ramp. Hij sprak onder andere met haar over de kritiek die ze kreeg op haar boek Om erger te voorkomen uit 1997, waarin zij een kritische houding aannam tegenover koningin Wilhelmina in de Tweede Wereldoorlog. Die dame heeft waarschijnlijk gelijk, maar is helaas ook duidelijk een psychisch geval.

De uitzending van Theo van Gogh was prima.¹¹³

Een druiloor van hp/De Tijd belde op. Ze wilden in interviewvorm wel wat informatie overnemen uit het stuk wat ik ze had gestuurd. Ik sprak als brugman, maar dacht eigenlijk: fuck you. En Broertjes mocht er natuurlijk niet in.

Ik belde vervolgens Jildou van der Bijl bij Nieuwe Revu. Zij wilde een interview laten maken door Robert Vuijsje, de zoon van Bert Vuijsje, van de afgetreden hoofdredacteur van hp/De Tijd. Zo werkt dit in Madurodam.

Ellen Pasman was de enige die me belde na Gogh's Zondag. In ieder geval is Eigen Haard prima op haar nummer gezet en ook heb ik Riechelman genoemd.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer gaat naar Washington en de Duitse inlichtingendienst weet te melden dat Saddam binnen drie jaar de meest afschuwelijke wapens zal hebben. Wie is de grootste misdadiger? Bush of Saddam? Die vraag wordt bij de massale propaganda niet meer gesteld.

112 Buitenhof, NPO/VPRO, Nederland 3, 12:08 uur.

113 Gogh's zondag, Veronica, 14:40 uur. De uitzending is terug te zien op YouTube: https://youtu.be/Uu0i3sdflLE

[p. 69]

Joa Calkoen komt op 16 maart eten. Of hij dinsdag nog iets tegen Kok moest zeggen. ‘Nee, want ik heb vanmiddag op televisie net lacherig over hem gedaan.’

De idioten zouden eerder komen, zodat we konden bijpraten. Ik ben in een behoorlijk vijandige stemming. Als dat maar goed afloopt. Het is al 18:45 uur.

Paul de Ridder, die hier met Jan was voor de uitgeversbijeenkomst met Aart, had Van Gogh gezien en hij begreep tenminste mijn inzicht bij Theo van Gogh over nieuw denken. Hij vond mijn betoog over nieuw denken goed, weg met de vs, ‘het was allemaal zo logisch wat je zei’. Niet alleen in Moskou na 75 jaar cpsu, maar nu hier ook, na 150 jaar Westminster-model. En de hele zaak moet naar het Oosten, niet Amerika. Daar, in Rusland, moeten we investeren. Het gesprek met Aart, Paul en Jan verliep goed.

26 februari 2001

Om ongeveer 01:30 uur belde Riechelman, die nu de hijger uithangt (hij staat op de band). Niet lang erna ging de telefoon opnieuw. Ik legde de hoorn ernaast en nam een slaappil. De man heeft de uitzending van Van Gogh dus gezien. Ik ben naar politiebureau Nieuwezijdse Voorburgwal gegaan om aangifte te doen.

Gisteren kreeg ik mijn stukje, omgebouwd naar een interview, over de fax maar er ging iets mis met het papier waardoor ik uiteindelijk niets had. Ik stuurde Truusje van Tol bij hp/De Tijd een berichtje of ze het opnieuw konden faxen. Even later belde Truusje dat het stukje nergens te vinden was. Ik bleek zelf abuis. Toen herinnerde ik me dat een redacteur belde dat hij mijn stuk als interview ging omschrijven. Dat was dus Robert Vuijsje van Nieuwe Revu. hp/De Tijd heeft niets met mijn artikel gedaan.

Ik kan het massaal vernietigen van dieren wat ze op tv laten zien niet aanzien. In Engeland werden duizenden beesten verbrand vanwege mond-en-klauwzeer. Hele brandstapels werden opgebouwd.

Ik heb Jean Jacques Yoka Mampunga gesproken. Hij is de advocaat van Roland Lumumba en zou me over dertig minuten terugbellen. Hoorde niets. Geen probleem, het zal werken. Ik ga Roland Lumumba naar Nederland uitnodigen om In het land der blinden te presenteren in Nieuwspoort.

27 februari 2001,

Ik werd wakker om 03:15 uur van geluiden die ik niet goed

[p. 70]

thuis kon brengen. Ik was even bang dat Riechelman weer achter me aanzat. Ik viel weer in slaap en sliep tot 07:15 uur.

Ik heb Joa voorgesteld om 17 maart samen te dineren want dan kan Casper van den Wall Bake er ook bij zijn. Ik kijk al lang uit naar een gelegenheid die twee elkaar te laten ontmoeten.

De gek belde vanmiddag weer. Ik ging Theo Vaal weer informeren, en hij begon weer dat het niet te bewijzen viel, dus ik antwoordde: ‘Jullie wachtten vorig jaar ook tot hij met een boor bij mijn deur stond.’ Dat was waar. Ze waren ermee bezig. Hij zal met een agent naar Singel 111 komen, maar niemand doet meer wat hij zegt.

Arendo belde of ik een artikel van 1.500 woorden wilde schrijven, voor 2.500 gulden.

Twan Huys belde vanuit Washington. Hij gaat naar Los Angeles om de acteurs uit Thirteen Days te filmen, maar hij had het boek niet gelezen. Hij gaat Schlesinger filmen en zal ook McNamara filmen.

Gisteravond zei Yoka Mampunga dat hij zou terugbellen. Niets. En nu zijn alle nummers onbereikbaar.

28 februari 2001

Maar vandaag belde Yoka Mampunga over contact met Roland Lumumba. Ik heb meteen een fax gestuurd, maar geen van de faxnummers die hij me gaf, klopte. Afrika. Ik belde Yoka terug en nu zou hij me andere faxnummers doorgeven. Er volgde een onrustige dag.

Ik belde met reisbureau Globe voor tickets om Lumumba hierheen te laten vliegen. Ik heb een vlucht op vier maart via Nairobi geboekt.

Ik sprak Roland Lumumba aan de telefoon, en informeerde daarna Arendo.

De hele dag kon mijn faxmachine alleen berichten versturen, maar niets ontvangen.

Ik kreeg Nieuwe Revu binnen met het zogenaamde interview met mij.¹¹⁴

Er klopte niets van en dat heb ik Jildou ook meteen geschreven. Het was niet Bart Jochems die aan de arm van de cameraman trok, maar een dienstdoende voorlichtster. Jochems was op een begrafenis. Dus belde hij een dag later naar de kro om zich over ons te beklagen. Hij hoopte het beeld te bevestigen dat als je met Oltmans iets doet, er gedonder van komt en daar droeg deze onnauwkeurigheid ook weer toe bij. Ik heb Jildou

114 Nieuwe Revu, 28 februari 2001.

[p. 71]

ook geschreven dat ik de columns wel wil gaan schrijven, als ze dat nog steeds wil.

VRAAG & ANTWOORD
Afgelopen week presenteerde Willem Oltmans zijn nieuwe boek In het Land der Blinden aan minister Van Aartsen.
Zulks geschiedde in het hol van de leeuw, op het ministerie van Buitenlandse Zaken. We beilen de schrijver.
En, was het gezellig? ‘We werden schandálig ontvangen. Ik had een cameraploeg van Ontbijttelevisie bij me en Bart Jochems, een voorlichter van BZ, begon woedend aan de arm van de cameraman te trekken. Het was allemaal héél vijandig.’ Wat vond Van Aartsen daarvan? ‘Hij zei letterlijk tegen me: “Men vond het hier idioot dat ik u zou ontvangen.” Hij ontving mij met respect; dat zal de grijze muizen van het ministerie wel hebben geërgerd.’ Hoe is uw warme contact met de minister ontstaan? ‘Op 18 december 2000 heb ik in Den Haad met hem geluncht. Toen vroeg ik hoe hij de sprong had gemaakt van 1,1 miljoen gulden, wat hij in 1999 nog te veel vond, naar de 15 miljoen bruto die in 2000 betaald werd voor de manier waarop ik 46 jaar ben gedwarsboomd. Hij vertelde dat hij mijn dossier boven had later komen en daarop concludeerde dat hij niet anders kon doen dat met de arbitrage instemmen. Hij gaf geen naderre uitleg, maar ik begreep dat hij zich een hoedje was geschrokken. Sindsdien is hij mijn held.’
Van Aartsen lijkt u wel wat andere te behandelen dan zijn voorgangers hebben gedaan. Hoe komt dat nou? ‘Zijn voorganders wisten het ook allemaal, maar die hebben er niets aan gedaan. Ze hebben gewoon meineed gepleegd in de rechtszaal. Alleen Hans van Mierlo zag het onrecht wel een beetje, maar hij is een slappe dweil. (RV)
Nieuwe Revu 10/10

Een medewerker van Ewoud van Arkel heeft Paul de Ridder gebeld of ik wist dat ik bij Spectum een nieuw boek had aangeboden. Hij zei hem off the record dat het hof (het zal de rvd zijn geweest) Spectrum indertijd afraadde het Sukarno-boek uit te geven, evenals het Beatrix-boek. Waarom dit achterbaks gekloot achter mijn rug om?

Vanavond heb ik een radio-interview voor Veronica, voor uitzending morgenochtend. Panorama komt dinsdag voor een verhaal van zes pagina's.

Philip Brouwer van Nieuwsblad van het Noorden stuurde me zijn tekst ter inzage. Het komt dit weekend in de krant.

[p. 72]

1 maart 2001

Ik belde Hannah de Zantis. Ze heeft problemen met haar dochters. Haar tuinman (veel jonger dan ik) was een half jaar geleden erg ziek geworden en nu is hij al begraven. Ik krijg rillingen als ik eraan denk. Je weet gelukkig nooit wat er gaat gebeuren of boven je hoofd hangt.

Ellen stuurde me een brief van advocaat Heldring door waarin hij stelt dat ik nog kosten verschuldigd ben voor het ontruimen van de Westerkade en dat ik huur moet betalen tot en met half februari. Eigen Haard kon de woning pas op 15 januari ontruimen, plus een maand opzegtermijn is dan 15 februari.¹¹⁵ Ik heb Eigen Haard meteen een briefje gestuurd dat ik niet kón ontruimen omdat zij Riechelman vanaf 1 december weer hadden toegelaten op de Westerkade.¹¹⁶

Roland van de Meerakker (hij wordt volgende maand 30) kwam vanavond.¹¹⁷ Hij is er een van een tweeling, zijn zus is diëtiste. Roland onderwijst kinderen en leeft alleen. Hij heeft een vriendin en houdt een dagboek bij sinds hij tien was. Verbazingwekkend hoeveel we op elkaar lijken. We gingen op de Warmoesstraat eten.

115 Brief d.d. 27 februari 2001.

116 Zie bijlage 18.

117 Zie ook Memoires 1992-B, 1993-A, 1994-A, 1995-A, 1999-A.

2 maart 2001

Arendo, die gisteren nog zei dat Rik Kuethe uit Madrid zou overvliegen voor een interview met Roland Lumumba, zei nu dat Het Parool twee pagina's aan hem had gewijd, dus waren ze eigenlijk niet meer geïnteresseerd. Ik stuurde Arendo de fax van Yoka Mampunga,¹¹⁸ en schreef er een briefje bij dat alleen hij en Paul de Ridder van de komst van Lumumba wisten en dat ik dat graag zo wilde houden. Waarom ben ik nu bang dat hij er misbruik van zal maken?

Spectrum belde dat ze het boek, dat ik van plan ben te schrijven, toch wel wilden uitgeven. Mijn vriendin Beatrix durfden ze indertijd niet aan.

Ik faxte Yoka Mampunga het programma. Op de eerste dag om 16:00 uur een interview met Elsevier en daarna een diner. De tweede dag in de ochtend bijvoorbeeld een rondvaart door Amsterdam, daarna lunch en dan door naar Den Haag voor een persconferentie in Nieuwspoort.

Paniek. Rashid wachtte op me om 19:00 uur.¹¹⁹ Ik aarzelde,

118 Zie bijlage 19.

119 Zie ook Memoires 2000-B.

[p. 73]

maar sprak toch met hem af dat hij om 21:00 uur terug zou komen, maar niet om te slapen. Toen hij binnen was, nam hij een biertje en was allerliefst. Opeens, toen ik zei dat ik wilde gaan slapen, sprong hij op en trok een zilverkleurig pistool, richtte het op me en zei dat ik moest gaan liggen. Hij gilde hysterisch en zei: ‘Waarom heb je dan aan mijn gat gezeten en aan mijn lul? Ik kan door jou niet meer slapen!’ Hij wilde dat ik de politie belde, maar ik dacht: eruit! Hij zei dat het pistool niet geladen was. Ik liep recht op hem af, kreeg hem de deur uit en deed die dicht. Hij zou naar de politie gaan om aangifte tegen me te doen en riep dat hij getuigen had. Van mij mag hij. Het is pure chantage, een variant op Riechelman. Hij droeg een nieuw horloge en mooi nieuw jack. Hij werkte in de catering bij Martinair. Ik heb steeds gedacht dat het geen val was en dus veilig zou zijn. Maar zijn gezicht is toch misleidend. Ien Struwe had gelijk toen ze zei dat als een jongen foto's wilde maken, ik hem niet naar dit huis moest brengen. Die jongen stond vanavond met voorbedachte rade op me te wachten. Toen ik hem om 19:00 uur op straat zag, zei ik: ‘Je vroeg om geld, 1.500 gulden voor je moeder, en toen wilde ik je liever niet meer zien.’

Het is duidelijk een poging tot chantage. Heeft hij dit zelf bedacht of zit er iemand achter? Zou dit toch een opzetje zijn van de inlichtingendiensten om een seksschandaal te creëren? Alleen god weet het. Ik ben blij dat het gebeurd is, want nu laat ik er geen hond meer in, nooit. Ik had de jongen in geen maanden meer gezien, ik was zelfs zijn naam vergeten. Hij riep ook nog dat hij bewijzen had, maar dat is onzin. Maar het pistool dat hij bij zich had, leek wel echt. Niet te geloven.

Rashid zat eerst te praten over Saddam en politiek, hij was een en al vriendelijkheid. Behalve Peter hebben alleen Gino en hij hier ooit geslapen. Hij had het over Scud-raketten op Israël, de charme zelf, en opeens sprong hij op en begon hysterisch te gillen en richtte een pistool op me. Dus hij had gewacht om zijn route uit te stippelen om hier binnen te komen en, daar ben ik zeker van, hij beval me te gaan liggen, denkende dat ik bang zou zijn en hem al het geld te geven dat ik in huis had. Ik ben benieuwd of hij nog naar het politiebureau is gegaan. Dat merk ik dan wel. Fuck the guy - ik liep recht op de loop af, kreeg hem de lift in en de deur uit.

Ik zit hier wel hoog en droog. Wat ik echt ongelooflijk vond was zijn verhaal dat ik met een vinger in zijn reet en aan zijn lul had gezeten, twee gebieden die ik al sinds ik me kan herinneren als een plaag vermijd.

[p. 74]

Ik probeerde Theo Vaal te bellen, maar ik kreeg Kuiper. Hij zou maandag tegen Vaal zeggen dat ik gebeld heb.

3 maart 2001

Ondanks de toestand van gisteravond heb ik vrij goed geslapen. Dus hij was het, die vorige week donderdag een paar maal belde in de avond. Maar ik deed dus niet open, want ik dacht dat het de Surinamer was die laatst opeens kwam vragen of ik een geschilderd raam wilde bestellen.

Ik zat die jongen nog te vertellen dat ik uit respect van hem was afgebleven en dat ik op de werkkamer slaap als Peter hier is. Hij hoorde alles rustig aan. Het was een belachelijke overval.

Ik heb Caroline Knulst geschreven dat als ze niets beters over mij hebben te melden dan over mijn seksualiteit, ik hierbij mijn lidmaatschap van wotw opzeg.¹²⁰

Die enge jongen gisteren zei ook nog dat hij bewijs had en ik denk dat hij de onderbroek bedoelde die hij leende maar niet teruggaf. Zijn slip heb ik weggegooid. Het is natuurlijk geen bewijs. Arendo belde. Ik vertelde hem wat er gebeurd was en hij was gechoqueerd over het pistool.

Sjan Poslavsky, Yonda en echtgenoot Peter Maas arriveerden tegen 17:00 uur en gingen rond 21:30 uur weer naar huis. Het was best gezellig, maar ik ben blij dat ik weer alleen ben.

120 Redactie: Blad voor Nijenrodianen Waar Ook Ter Wereld.

4 maart 2001

Paul Witteman sprak in Buitenhof met hoogleraar staatsrecht Twan Tak over de rol van het parlement inzake Jorge Zorreguieta en het voorgenomen huwelijk tussen Máxima en Willem-Alexander. Paul Witteman versprak zich toen hij zei: ‘Namens mijnheer Kok vraag ik u...’.¹²¹

Ik heb de hele dag aan twee pagina's voor Elsevier gewerkt, maar ik heb ze af en doorgefaxt.

Ik moet steeds weer denken aan Rashid. Dit soort jongens - intelligent, goede smaak - komt in een wereld terecht waar het wensenpatroon ver ligt boven wat haalbaar is. Vervolgens gaan

121 Buitenhof, NPS/VARA/VPRO, 4 maart 2001, 12:07 uur, Nederland 3.

[p. 75]

ze crimineel gedrag vertonen, zoals hij hier heeft laten zien, zelfs met een pistool. Hoe dan ook, ik ben vrij grondig gebarricadeerd al sluit de voordeur beneden momenteel niet altijd. Deze zou automatisch dicht moeten gaan. Ik zal Dick Smit bellen om dit op te lossen.

5 maart 2001

Ik heb Anna Sprenger een briefje gefaxt over de voordeur die niet goed sluit en gevraagd dit vandaag nog te laten herstellen omdat ik nog steeds bedreigd wordt door Riechelman. Om het haar makkelijk te maken heb ik haar het telefoonnummer van Dick Smit gegeven.

Philip Brouwer stuurde mij twee exemplaren van Nieuwsblad van het Noorden met zijn interview met mij erin.¹²² Hij schrijft dat hij het stuk ook heeft doorgestuurd aan de gpd, dus wie weet wordt het nog in een andere krant afgedrukt.¹²³

Arendo blijft gesloten over Roland Lumumba, maar zei wel dat hij in bed In het land der blinden heeft gelezen, met daarin het Lumumba-verhaal, en dat hij van de hoofdstukken over Peter zeer onder de indruk was.

122 Nieuwsblad van het Noorden, 3 maart 2001, zie bijlage 20.

123 Brief d.d. 3 maart 2001.

6 maart 2001

Ik vroeg aan Anna Sprenger of zij een andere notaris voor me wist. Ze raadde aan terug naar Maarten Meijer te gaan. Niet weer. Tegen mijn uitdrukkelijke wens in had hij Peter informatie gestuurd over de stichting en ook van de laatste opzet van mijn testament klopte niets. Ik heb Meijer dat ook geschreven en duidelijk gemaakt dat ik bij hem wegga.

Gerard Trentelman van Panorama was hier voor een interview. In feite was hij een linkmiegel, dus ik ben benieuwd wat hij ervan zal maken.

7 maart 2001

Willem-Alexander heeft in New York met de pers gesproken. Hij is arrogant en dom en de eerste glimp van een Beatrixstreek begint door de breken. Hij gebruikt een verkeerde toon, heeft een verkeerde basis van denken. Willem-Alexander verwijst naar een brief van Videla in een Argentijnse krant. Er is natuurlijk helemaal geen vrije pers. Dat zie je maar weer na de blunders van Willem-Alexander. Wie verwijst er nu naar een brief van Videla?

Michel Brandjes was hier om de vleugel te stemmen en Theo

[p. 76]

zette de bordjes met afbeeldingen van De Horst vast. Mevrouw Gödecke kwam met een stapel post, waaronder een brief van deurwaarder Teders namens Eigen Haard, gedateerd op 1 december 2000. Ik heb direct een briefje aan Ellen gestuurd over dit exploot en benadrukt dit niet te vergeten, want het toont aan dat ze bij Eigen Haard echt niet goed bij hun hoofd zijn.

Paul de Ridder had het artikel in Het Parool achterhaald waardoor Arendo ineens geen interesse meer had in een interview met Roland Lumumba. Maar dat artikel gaat helemaal over het boek De moord op Lumumba van Ludo de Witte.¹²⁴ Mijn irritatie over zijn oneerlijke argument liet ik duidelijk merken in mijn fax aan Arendo en ik benadrukte dat geen enkel medium tot nu toe Roland had, en hij dus nog steeds als primeur op te voeren is.

Verder heb ik het lidmaatschap van de alumnivereniging van Nyenrode opgezegd na het misselijke stukje in de wtow. Nu de nvj nog. Heerlijk gevoel zo'n grote schoonmaak om van de klootzakken af te komen.

Rutger Hauer zat bij Barend & Van Dorp. Ik dacht; hij lijkt wel een wijf met dat idiote kapsel. Hij was erg anti-Bush en zou op Clinton hebben gestemd als hij dat zou mogen.

Gino belde - zijn foto kwam een paar dagen geleden aan - en vroeg om 350 dollar om terug te kunnen komen naar Nederland. Ik zei botweg nee. Ik heb er genoeg van.

Arendo belde meteen met excuses, want het was een misverstand. Ik weet precies wat het was. Jammer dat hij dat dan niet zegt. Hij had toch gezegd dat Rik Kuethe die het interview zal doen op tijd terug zou zijn uit Madrid. Dat kan waar zijn, maar twee kolommen is dan nog niks. Nee, Arendo was niet in orde. Punt.

Ik heb van Leo van der Kant nog niet één lezing gehad sinds ik met hem een overeenkomst sloot. Ik heb hem geschreven ‘wanneer je denkt dat je mij op je lijstje kan zetten en dan in lucht opgaan, moet je een ander zoeken’. Tot 1 januari 2002 kom ik voor hem opdraven als hij wat heeft en daarna zoekt hij het maar uit.

Ik kreeg een uitnodiging voor het afscheid op 23 maart van Hans Heg als muziekcriticus van de Volkskrant. Ik heb hem geschreven niets meer met zijn krant - of Pieter Broertjes - te maken te willen hebben en er dus niet bij zal zijn.

Paul de Ridder was zeer verbaasd over het verhaal van Rashid. Hij en Jan belden over het bijdrukken van de eerste vijf delen.

124 Het Parool, 31 januari 2001.

[p. 77]

Ik voelde me er wanhopig over, want mijn prioriteit ligt bij het drukken van de nieuwe delen. I don't give a fuck (or a penny) voor herdrukken. Maar het zou goedkoop kunnen met behulp van het scannen van deze vijf delen en ze hadden het over iets nieuws: printing on demand, waar ik niks van begreep.

Vanmorgen had ik Mampunga gefaxt dat Elsevier niet wilde meebetalen aan een tweede eersteklas ticket omdat Lumumba voor hen te laat komt. Ze hebben de primeur niet meer vinden ze vanwege het artikel in Het Parool.

Toen Anne Knulst, die op bezoek was vanwege mijn boosheid omtrent wotw, aan het diner zat, kreeg ik een fax uit Congo dat Lumumba mijn inspanningen om hem naar Nederland te halen waardeert. Ik zal zelf voor twee tickets zorgen: een eersteklas voor Lumumba, en economy voor zijn advocaat. Ik heb Arendo direct gebeld en een boodschap op zijn telefoon achtergelaten en hem de fax van Mampunga doorgestuurd. Vervolgens heb ik Mampunga bevestigd dat ik de tickets voor hen ga regelen en nog wat data en tijden voorgezet.

De rel over Willem-Alexander gaat verder. Het is ook zo stom wat die jongen gedaan heeft. Ik heb altijd geroepen dat hij is gezakt voor het koningschap en hij levert weer meer bewijs voor mijn gelijk. Willem-Alexander herinnerde aan Friso en de rel over diens vermeende homoseksualiteit, en dreigde ermee dat er een moment kon komen dat hij er genoeg van zou kunnen krijgen en zou opstappen. Beter nu dan later.

8 maart 2001

Ik ben flink bezig geweest. Eerst ben ik naar Globe geweest om de vliegtickets voor Lumumba en Mampunga te reserveren. Ik heb twee kamers gereserveerd in Hotel Estheréa, en een afspraak gemaakt bij Nieuwspoort voor dinsdag 14:30 uur. Het zal me misschien in totaal vijftien- of zeventienduizend gulden kosten, maar het is het waard - historisch gezien.

Ik heb Paul de Ridder op de hoogte gebracht, en heb reserveringsnummers en gegevens over het hotel en de taxi aan Mampunga gestuurd. Belde Henk van Gelder of hij geïnteresseerd was. Ook informeerde ik Arendo, en nodigde hem uit om maandagavond te komen eten.

Ik moest inderdaad ruim 15.000 gulden betalen voor de tickets. Veel geld, maar het moet gebeuren. Ik betaalde telefonisch en informeerde daarna Roland Lumumba. Ik heb Arendo een briefje gefaxt met de agenda en dat ik Lumumba ook wel wil interviewen voor Elsevier zonder daarvoor geld te verwachten. Paul de Ridder heeft een persbericht uitgezonden voor de pre-

[p. 78]

sentatie van In het land der blinden... in aanwezigheid van Roland Lumumba.

Yoka Mampunga belde eind van de middag. Hij had de ticketinformatie ontvangen, maar hij heet voluit Jean Jacques Yoka Mampunga en op in de papieren stond Y. Mampunga. Hij was bang dat hij daardoor de tickets niet zou krijgen bij Sabena. Ik heb meteen Globe gealarmeerd om het in orde te maken.

Serge belde ook, en zei dat In het land der blinden... prima las. Hij vond het heel scherp, ook het stuk over Boudewijn. Wat ik over hem schreef, moet ik ook op de persconferentie zeggen.

Bij Barend en Witteman zaten Kees Lunshof, Maartje van Weegen, Margriet Brandsma en Ton Elias over de gevolgen van de uitspraken van Willem-Alexander in New York.¹²⁵ Ik verbaasde me over de mate van opwinding van de aanwezigen over zo'n non-subject.

Ik werd in januari door Asjha van den Akker van TéVé Holland uitgenodigd voor het programma Schrijvers Only dat 18 maart wordt opgenomen.¹²⁶ Nu stuurt ze een briefje dat haar eindredacteur bang is dat het publiek me niet als schrijver ziet, maar als journalist. Ik mag dus niet komen. Asjha had er een enorme bos bloemen bijgedaan, wat ik aardig vond. Ik heb haar het persbericht gestuurd met de boodschap: ‘Zeg maar aan je eindredacteur, dat ik 55 boeken heb geschreven: de 55ste wordt dinsdag gepresenteerd. Je eindredacteur is dus een idioot!’

125 Barend en Witteman, VARA, 8 maart 2001, 19:31 uur, Nederland 3.

126 Brief 5 januari 2001.

9 maart 2001

ncrv wilde me voor tien minuten in de radiostudio in Hilversum hebben, maar dat zag ik niet zitten. Nu moet ik zaterdag naar het Amstel Hotel.

Ik heb Jildou gevraagd zondag te komen dineren met Lumumba, eigenlijk om een reactie uit te lokken.¹²⁷ Die weet zich vast geen raad. Ik heb Diederik van Hoogstraten ook gevraagd.

Ronald Gase zegt dat Ben Koster In het land der blinden... in het Noordhollands Dagblad de grond in kletst. Dat het tijd werd eens over iets anders te schrijven...

Van Aartsen was bij Colin Powell, kwam naar buiten en zei dat de band tussen Nederland en de Verenigde Staten nog nooit zo hecht is geweest, en dat de Nederlandse oppositie tegen de Amerikaanse plannen voor het raketschild ook in Den Haag

127 Brief d.d. 8 maart 2001.

[p. 79]

gestopt is. Het is niet te geloven. Kan er ook verder niets aan doen. De man is gek, maar goed, hij is ook maar een boodschappenjongen.

President Kim Dae Jung van Zuid-Korea was ook tegen het raketschild, zelfs in een gezamenlijke verklaring met Poetin. Maar Kim zou een week later bij Bush op bezoek gaan dus hij werd direct door de Amerikanen om uitleg gevraagd. Prompt is hij net als Van Aartsen voor het schild.¹²⁸

128 International Herald Tribune, 2 maart 2001.

10 maart 2001

Ik ben voor 07:00 uur begonnen met schrijven, en zit nu om half tien, voor het radioprogramma Cappuccino in de studio bij 't Amstel Hotel.¹²⁹ De presentator van Cappuccino kwam op het laatst toch nog met de vraag: ‘U bent toch ook van de herenliefde?’ Ik heb hem flink van katoen gegeven. Toen ik vervolgens zei dat het gesprek afgelopen was, reageerde hij met: ‘Maar het is toch leuk?’ Ze denken altijd alleen maar aan zichzelf, maar hoe zit het met hen die de waanzin moeten opvoeren.

Weer thuis belde ik met Vischjager die zei dat er niets op het bord in Nieuwspoort stond. ‘Je moest eens weten hoe erover je wordt gesproken. Het is nog veel erger dan vroeger. Ze zijn nu ook nog jaloers,’ zei hij. Gekken en dwazen... maar het is waarschijnlijk waar. Hij wist niets van Lumumba, dus ik hou me maar even stil en kijk eerst wat Nieuwspoort echt heeft gedaan.

Eduard belde dat Hans Lonis bij hem op bezoek was geweest, en gezegd had dat Peter in april naar Nederland komt.

Henk de Mari belt over ‘het prachtige verhaal’ in het Haarlems Dagblad. Het verhaal van Philip Brouwer is dus verder gekomen dan allen Nieuwsblad van het Noorden. Het was hem uit het hart gegrepen, met name over Dimitrov en Willem-Alexander die met de dochter van een nsb-er thuiskomt. Ik ben na het telefoontje van Henk de Mari naar Haarlem gegaan om vijftien exemplaren van Haarlems Dagblad te kopen, voor onder andere Nellie, Omar Dhani, Trees en Alatas. Op de terugweg ging ik even op het perron zitten en op een bank naast me zat Erwin Aschmoneit. Ik vertelde dat ik gisteren met Iris Lulofs had gesproken en hij ook ter sprake was gekomen. Hij sprak niet, maar schreeuwde waar ik wat van zei. ‘Jij hoeft je mond maar open te doen...,’ riep hij. Ik ben weggelopen en in de trein gestapt.

129 Cappuccino, NCRV, 10 maart 2001, 09:05 uur, Radio 2.

[p. 80]

Aart (terug uit Egypte) zei dat Vischjager wel eens gelijk kon hebben. ‘Je werd betaald en ze verwachtten dat je zou ophoepelen en niemand meer van je zou horen.’ Hij had In het land der blinden gelezen en vond het een ‘aardig boek’. Hij zei dat er een week geleden in Cicero, de Volkskrant, vijf regels over stonden die nergens op sloegen.

Voor het eerst kijk ik televisie via mijn schotelantenne. Er blijkt zelfs een zender voor klassieke muziek te zijn. Na Ein Heldenleben kwam een pianist die ik niet goed vond.

11 maart 2001

Ik was om 07:00 uur aan het werk en ik ben al een uur verloren met het beantwoorden van de shit van Lakeman. Afgelopen 7 maart had Lakeman een Conclusie van Repliek van acht pagina's ingediend bij de rechtbank. Het ding staat vol met onzin en halve waarheden waarmee hij probeert de rechter te overtuigen dat ik hem moet betalen.¹³⁰ Verhagen stuurde me het pak op om door te lezen om een Conclusie van Dupliek voor te bereiden.¹³¹ Ik heb voor Verhagen punt voor punt op papier gezet wat er niet klopt en ik hoop maar dat hij daarmee vooruit kan.¹³² Ik wil niet meer tijd en geld uittrekken voor deze zaak dan strikt noodzakelijk is.

Moet even stoppen. Op televisie is een pianoconcert van Mozart. De pianist stelt zich erg aan, een verleiding die Russische musici zich niet permitteren. Een Mozartconcert is gemaakt voor een minimaal vervuilde geest.

Youp van 't Hek roept de Oranjes in een meesterlijk stukje op om ermee op te houden.¹³³ ‘We hebben jullie zo langzamerhand helemaal gehad, en volgens mij zijn jullie ons gezeur ook al een tijdje spuugzat.’ Van 't Hek trekt hier dezelfde conclusie als ik in 1979 al in Nieuwe Revu heb getrokken.

Ik zie uit naar de komst van Lumumba. Serge van Duijnhoven faxte me nog of er nog een stoel vrij was voor hem bij het diner morgen.¹³⁴ Ik heb maar zes stoelen en die zijn al bezet, maar ik kan Serge niet passeren, tenslotte heeft hij me gewezen op het stuk over Roland Lumumba in De Morgen. Ik heb hem geantwoord dat ik hem morgen om 19:30 uur verwacht.

Sensationeel ballet van Stravinsky door twintig jongens, op het muziekkanaal. Echt prachtig. Gisteravond, zag ik een tienjarig

130 Zie bijlage 21.

131 Brief d.d. 9 maart 2001.

132 Zie bijlage 22.

133 NRC Handelsblad, 10 maart 2001.

134 Brief d.d. 11 maart 2001.

[p. 81]

Zwitsers-Chinees jongetje piano spelen in Lausanne, ongelooflijk.

Morgen om 20:30 uur zal hier een interessante avond plaatsvinden, hopelijk.

22:00 uur

Er werd beneden mij gebeld. Het licht in de gang ging aan, maar ik kreeg hartkloppingen toen ik door het kijkgaatje keek. Er gebeurde niets (tot nu toe). Zou die vlerk het ooit nog durven hier aan te bellen? Het hele toneelstuk was vooropgezet.

12 maart 2001

Heb het Time-artikel opgedoken, waarin ik ervan werd beschuldigd pro-Sukarno en pro-Lumumba te zijn en zal dat morgen in Nieuwspoort deponeren.

Straks geef ik beide Congolese heren In het land der blinden.

13:10 uur

Ze zijn gearriveerd en ik was op tijd om voor de taxi te betalen. Roland Lumumba heeft in geen enkel opzicht de vurige ogen van zijn vader, wat dat betreft is het een herhaling van de Sukarno-familie. In ieder geval zijn ze er, en heb ik ze correct behandeld - de zoon in het bijzonder.

Diederik van Hoogstraten komt ook dineren, het wordt een tafel van zes.

Henk de Mari zou Thomas Lepeltak bellen. Emile Bode had hem geantwoord op zijn vraag of er belangstelling voor Roland Lumumba was: ‘Sinds geschiedenis is afgeschaft in dit land, zouden we eerst moeten uitleggen wie Lumumba is.’

Van Nieuwspoort kreeg ik te horen dat de aankondiging voor morgen er vrijdag al hing. Ze noemden Vischjager ‘verward’. Ik kom verder tot niets vandaag.

's Avonds kwamen Rik Kuethe en Diederik van Hoogstraten als eerste, met als cadeautje de Almanak die Petra ter Doest me ook al eens had gegeven. Serge van Duijnhoven bracht een fles mee, Lumumba en Mampunga niets, maar het was allemaal zeer aangenaam, behalve voor Rik Kuethe. Eens his masters voice, voor altijd his masters voice.¹³⁵

Hij had Roland al gesproken, maar zei dat die zeer zachtjes sprak en dat er weinig of niets was uitgekomen. Ik trachtte wat leven in de brouwerij te brengen en vroeg Lumumba waarom hij niet probeerde een revolutie te beginnen. Kuethe viel me

135 Redactie: Voordat Rik Kuethe in augustus 1985 als journalist bij Elsevier in dienst trad, werkte hij vanaf 1970 als diplomaat bij het ministerie van Buitenlandse Zaken.

[p. 82]

daar terstond op aan, maar ik verdedigde meteen: ‘Don't think vulgar. I don't mean go and shoot in the streets.’

Roland werd geleidelijk aan spraakzamer. Hij legde uit dat drie legers Congo aanvallen en drie andere legers Congo verdedigen. De regering heeft nog niet over de helft van het land controle, iets waar hij als parlementariër geen grip op heeft, daarom zoekt hij eerst gerechtigheid voor zijn vaders dood. ‘Als je op straat een hond doodschiet, word je gearresteerd en gestraft,’ zei Roland. ‘Waarom werd er nooit iemand opgepakt voor de moord op mijn vader, die een gekozen premier was van een partij met een meerderheid in het parlement?’

Serge zei dat het bespreken van de kwestie Lumumba in België nog steeds een groot taboe was.

Roland zei dat hij wel degelijk een revolutie wilde ontketenen, maar dat hij voorzichtig te werk moest gaan. Hij is lid van het parlement en wil voorkomen dat hij op de zwarte lijst komt te staan voor het verkrijgen van een visum voor de Schengenlanden, want dan kan hij helemaal niets meer doen.

Tijdens het diner zei Kuethe dat mijn boek verschrikkelijk anti-Amerikaans was. Ik zei dat ik 35 jaar in de vs geleefd heb en echt wel weet waar ik het over heb. ‘Waarom ben je daar dan zo lang gebleven,’ vroeg Kuethe. Daarop ontstond een woordenwisseling waarin Diederik tussenbeide kwam. Ik zei dat hij zijn mond moest houden.

Maar aan het einde van de avond, toen Keuthe naar huis ging, omhelsden we elkaar ten afscheid. Hij was duidelijk aangeschoten na een glas droge sherry.

13 maart 2001

Ik heb eerst Paul de Ridder een fax gestuurd dat zestig boeken genoeg zouden moeten zijn. Ik schreef blij te zijn als er vanmiddag twintig man zullen zijn.

De aandelenbeurs van Helsinki is met 51% gedaald, Djakarta met 41% sinds januari. Er is paniek op alle beurzen, maar ik heb rust in mijn hoofd doordat ik een volkomen wijs beleid volg, door in het geheel geen aandelen te hebben.

16:30 uur, trein Den Haag-Amsterdam

Ik kan er met mijn verstand niet bij. Bij de persconferentie waren Serge, Wouter Kok met Gita, Jan Jacob Dólleman, Max de Bok, een mevrouw van Nieuwspoort, Paul de Ridder, Julius Vischjager - en dat was het.

Het was zeer beschamend. Hoe heeft het kunnen gebeuren? Er was zelfs een anp-bericht uitgegaan. Er was niemand die ik niet

[p. 83]

van tevoren had gebeld - op Max de Bok¹³⁶ na. Ongelooflijk. Ik vond het erg zielig voor Paul, die zoveel moeite heeft gedaan. Hij zei dat de Haagsche Courant ook het Brouwer-artikel had geplaatst, en Ellen had doorgegeven dat het ook in het Leidsch Dagblad had gestaan.

Het moet afgesproken werk geweest zijn dat alleen Max de Bok er was en ik dus voor niets schalen met bitterballen liet aanrukken - ze moeten zich kapot gelachen hebben. Ik raakte met De Bok in ‘gesprek’ toen hij maar bleef herhalen waarom Roland niet naar de Belgische premier of minister van Buitenlandse Zaken ging.

‘Die biedt dan bitterballen aan en is blij als hij weer ophoepelt,’ zei ik, ‘en er gebeurt niets.’ Vischjager vroeg waarom Roland in Den Haag was gekomen om vijf journalisten (die er niet waren) toe te spreken. Roland, die niet wist dat hij een verstrooide geest tegenover zich had, vroeg tweemaal om de vraag te herhalen.

136 Voorzitter van Internationaal Perscentrum Nieuwspoort.

14 maart 2008

Ik zou Milošević graag interviewen, die nu in dezelfde positie als Bouterse is. Iedere week wordt aangekondigd dat ze hem gaan arresteren.

Het Boekenbal - met een multicultureel thema - wordt alléén door (300) echte schrijvers bijgewoond. Ik ben nooit uitgenodigd (als gevolg van de Haagse sabotage). Dat is waarom het televisieprogramma Schrijvers Only onlangs voor mij niet doorging - ik ben immers geen schrijver...

Ik ben het voor een keer met het redactioneel commentaar nrc Handelsblad eens.¹³⁷ Het had scherper gekund, maar dit is zo ver als ze durfden te gaan. Het gaat over het raketschild van de Amerikanen en hoe de Europese landen eerst tegen waren, maar na een informele maar duidelijke opmerking van Donald Rumsfeld dat het raketschild er gaat komen, moeiteloos hun standpunt veranderen en ‘gehoorzaam’ de partner aan de overzijde van de oceaan volgen.

Harry Mens zei een half uur naast Clinton te hebben gezeten,¹³⁸ die over Poetin had gesproken en had gezegd dat Europa en Rusland zo snel mogelijk zouden moeten integreren. Dat gaat in de richting van mijn verhaal bij Theo van Gogh.

137 NRC Handelsblad, 13 maart 2001.

138 Redactie: Bill Clinton was op 12 maart eregast op een Haags zakencongres in het Promenade Hotel, waar men op een lunch aan twaalf tafels kon aanschuiven voor 25.000 gulden per zitplek, en waar de ex-president van de VS dan even kwam aanzitten. Clinton kreeg voor zijn bezoekje 250.000 gulden.

[p. 84]

Hans en Carla van de kopieerwinkel hadden Theo van Gogh gekeken en vertelden dat hun hond Luna mijn stem op televisie herkende en reageerde.

Van Koninklijke Huize belde om medewerking, ook belde er iemand of ik in de show van Gordon wilde komen, en een leuke griet, met haar man, kwam heel serieus foto's maken. Dat kostte me een uur. Edwin Reinerie van sQueeze stuurde een fax of ik voor hen een terugkerende column wil gaan schrijven. Ik heb hem geantwoord dat ik dat graag wil doen, maar wel moet weten hoeveel woorden het moet zijn en wanneer ik het dan moet inleveren.

De ene dag alleen maar ellende, de volgende zit alles mee. Daar moet Paul nog aan wennen.

Ik zit te fantaseren over een wereldreis, maar zie haken en ogen. Bovendien zonder Peter zou ik zoiets toch niet willen, of zou ik hem uitnodigen?

Zaterdag komen Casper van den Wall Bake en Joachim Calkoen bij me op bezoek. Ik heb Arendo een briefje geschreven dat hij ook welkom is en dat het vast een andere avond wordt dan met Lumumba.

Gert van Leemendonk van De Morgen belde uit Brussel en zei dat een commissie in Brussel wel degelijk bezig was met de Lumumba-affaire.

De foto's met Roland Lumumba zijn redelijk. Hij gaf me gisteren een handgeweven kleed van de Kasai (geloof ik) plus twee armbanden, die ik nooit kan dragen. Maar ik kuste ze toen hij ze gaf, omdat het zijn vaders geest was die me door zijn zoon bedankte.

In het nos Journaal wordt gesproken over de vestiging van een internationaal strafhof in Den Haag en Van Aartsen is hoopvol dat Amerika mee zal doen. Begrijpt hij dan niet, dat dit niet kan?

Joost Zwagerman belde af, ik had hem ook op het avondje met Joa, Casper en misschien Arendo uitgenodigd. Hij mocht van Broertjes een kritische column over Michaël Zeeman (literair medewerker van de Volkskrant) niet publiceren, dat deden ze niet bij die krant. Hij zette zijn vete met Zeeman toen maar voort in Algemeen Dagblad.

Jildou zei dat Robert Vuijsje had toegegeven dat in het concept dat ik gezien had niet had gestaan dat Jochems aan mijn mouw had getrokken. Waarom reageert hij zelf niet op mijn brief?

15 maart 2001

Bob Kroon is gekozen tot president van de United Nations

[p. 85]

Correspondents Association. Hij kreeg een persoonlijke felicitatiebrief van Kofi Annan las ik in de wachtkamer van het ziekenhuis.¹³⁹ Ze zijn allemaal ingepakt.

Ik heb me door laten lichten en het gaat redelijk goed met me. Ik krijg wel wat om de longfunctie te verbeteren en de dokter wil mijn hoge bloeddruk nader onderzoeken.

Ik heb thuisgekomen Lepeltak van de Telegraaf een briefje geschreven over de absurditeit van het jubelstukje over Robert Kroon op zijn pagina. Kroon is een smeerlap die de inlichtingendiensten in de kaart speelt.¹⁴⁰

De wijkagenten Theo Vaal en Peter van Vliet kwamen koffie drinken. Ze inspecteerden heel het huis en vonden het heel veilig. Theo raadde aan nooit de deur open te doen voor onbekenden. Hij adviseerde me een camera in de gang te hangen. Ik vertelde over het voorval met Rashid, maar liet wel wat dingen weg (zoals dat hij hier geslapen had) omdat ze toch nooit zouden geloven dat ik hem niet aangeraakt had, zoals Rashid beweerde dat ik had gedaan, net zomin als iemand gelooft dat ik sinds 1967 geen seks meer met Peter heb gehad. Theo Vaal had Theo van Gogh gezien en vond het een prima uitzending. Leo van der Kant van sprekersbureau Assemblee heeft een advocaat op me afgestuurd. Ik zou me ‘eenzijdig’ aan de overeenkomst willen onttrekken omdat ik aanbiedingen die ik rechtstreeks kreeg niet naar Van der Kant heb doorverwezen.¹⁴¹ Ik heb hem meteen geantwoord waarom hij van mij actie verwacht, terwijl ik een week heb moeten wachten voor Van der Kant zelf via zijn advocaat reageerde op mijn brief van 7 maart. Ze vielen ook over mijn contacten met het sprekersbureau in Rotterdam. Altijd weer onvoorzien werk aan de winkel.

Keuthe heeft anderhalve pagina over Lumumba, maar ik zie zo snel niets over mij of mijn boek.¹⁴²

Tot mijn grote verbazing kwam er een brief van de Sociale Verzekeringsbank over een nabetaling van mijn pensioen.¹⁴³ Blijkbaar had ik daar al eerder een brief over ontvangen, maar daar heb ik niet op gereageerd.¹⁴⁴ Ik heb nu meteen gebeld en het blijkt dat ik nog 38.000 gulden uitgekeerd krijg op mijn rekening. Zoveel voorspoed is een teken. Nu ga ik Peter naar zijn plannen vragen, misschien wil hij in ieder geval mee naar

139 De Telegraaf, 15 maart 2001.

140 Zie bijlage 23.

141 Brief d.d. 14 maart 2001.

142 Elsevier, 17 maart 2001; zie bijlage 24.

143 Brief d.d. 14 maart 2001.

144 Brief d.d. 5 februari 2001.

[p. 86]

Indonesië. Ik heb hem vervolgens per fax gevraagd wat zijn plannen zijn, en of Eduard in april nog iets van thee of koffie voor hem mee moet brengen als hij naar Zuid-Afrika gaat. Ik schreef hem over de uitnodiging om in Djakarta een aantal lezingen te geven ter ere van de honderdste geboortedag van Bung Karno en of hij tijd en zin had om mee te gaan.

Michiel Bendien belde. Hij had brieven gevonden van mijn vader en dacht dat ik interesse had. Ik heb daar zeker belangstelling voor en nodigde hem uit voor zaterdag. Maar hij wilde dan een Duitse jongen meebrengen, en daar had ik dus geen zin. Zaterdag gaat niet door.

16 maart 2001

Diederik van Hoogstraten en Rik Kuethe hadden een testje gemaakt of de vader van Máxima wel op de bruiloft mocht komen als hij Ariel Sharon, Henry Kissinger, Fidel Castro, Jean-Marie Le Pen, Desi Bouterse, Boris Jeltsin, Suharto, Kim Jong-Il of Pik Botha was.¹⁴⁵ Het was een leuk idee, maar jaartallen en andere details kloppen niet. Ik heb Diederik geschreven dat zij hun geschiedenis niet kennen en daarmee bijdragen aan de toenemende chaos.

Jeroen Brouwers heeft plagiaat gepleegd met zijn eerste roman Joris Ockeloen en het wachten.¹⁴⁶ Hij heeft zijn boek gebaseerd op het manuscript van de Vlaamse schrijver Dirk de Witte. De Witte had zijn manuscript aan uitgeverij Manteau gestuurd, maar het werd hem teruggestuurd ter verbetering. Brouwers werkte destijds als redacteur bij die uitgeverij. Toen De Witte zijn herziene versie weer inleverde bij Manteau, werd het opnieuw geweigerd omdat het teveel leek op de roman van Brouwers, die intussen was verschenen. Dit is duidelijk geworden uit de privécollectie van Angèle Manteau.¹⁴⁷ Ik heb nooit begrepen hoe mensen ertoe komen plagiaat te plegen.

Niemand - echt niemand - lijkt zich te realiseren dat de slachting van de uçk in Macedonië zijn oorsprong in Washington zelf heeft. Het hoofdredactioneel in de Volkskrant van vandaag komt zelfs niet op de gedachte dat het weleens totaal anders in elkaar zit en dat de uçk (via omwegen) een uitvinding van de vs is. Het is een verbetering van de Varkensbaai-strategie. Het

145 Elsevier, 17 maart 2001.

146 Jeroen Brouwers, Joris Ockeloen en het wachten: Een lotgeval. Manteau, Brussel, 1967.

147 NRC Handelsblad, 15 maart 2001. Redactie: In 1977 uitte Julien Weverbergh, toenmalig directeur van Manteau, deze beschuldiging. Brouwers werd toen echter vrijgesproken. In 2001 rakelde De Standaard deze roddel weer op, maar was al snel gedwongen dit terug te nemen.

[p. 87]

is beangstigend om te bedenken dat men blind is voor wat er werkelijk gaande is.

Peter Edel belde. Paul had hem een kopie van het artikel over Shamir gegeven. Ik was woedend. Ik stuur spullen voor zijn archief, niet om aan anderen te geven. Ik stuur Paul niets meer. Joost Zwagerman had zaterdag afgezegd omdat zijn beste vriend jarig was, maar hij zou nog bellen want een ingesproken afzegging was zo onpersoonlijk. Ik heb niets meer van hem gehoord.

Ik heb substituut-ombudsman mevrouw Horstink geschreven dat ze mijn klacht over het gebrek aan actie bij het Openbaar Ministerie maar als gesloten moet beschouwen. Ik heb haar duidelijk gemaakt dat ik van de politie heb begrepen dat ik niet teveel van het Openbaar Ministerie hoef te verwachten in de zaak Riechelman, dus ik kan mijn tijd beter aan andere zaken besteden.

Edwin Reinerie van sQueeze en zijn vriendje Jaap aten hier en bleven tot middernacht.

17 maart 2001

Pas vanmorgen begreep ik van Aart dat ik toch in Elsevier stond, ook al was het fout. Volgens Kuethe schreef ik in mijn boek ‘grote sympathie voor Patrice Lumumba’ te hebben, maar het was oog hebben voor hoe smerig hij werd behandeld. Ik ontving een brief van twee pagina's van officier van justitie Odink, die veel woorden nodig heeft om te vertellen dat Riechelman niet vervolgd gaat worden, mits hij twee jaar lang zich netjes gedraagt en zich op tijd meldt bij de reclassering.¹⁴⁸ Ik heb geantwoord dat ik inmiddels zelf ook had besloten, mede op advies van de agenten van Raampoort, de zaak maar te laten rusten en dit ook al aan de Ombudsman had geschreven.

Het werd een zeer geslaagde avond. Casper bracht een prachtige witte azalea mee, een plant waar ik weg van ben, Arendo champagne en Joa een fles rode wijn. Joa sprak veel, gedetailleerd en was totaal overtuigd van zijn opinies. Hij bracht een videoband mee van zijn zoontje Laurens (12) in zijn raceauto, maar mijn videospeler is nog niet aangesloten. We zaten lang aan tafel, en Joa, Casper en Arendo konden het goed met elkaar vinden. Geklets over mond- en klauwzeer, of hiv in Zuid-Afrika tot ik zei: ‘Allemaal geklets. Wat belangrijk is op dit moment is wat er op de Balkan gebeurt.’ Arendo begrijpt en ziet dit niet. Het eeuwige ‘maar’, maar waar het echt om

148 Brief d.d. 16 maart 2001.

[p. 88]

gaat, en vooral wat er in het geheim bekokstooft wordt, ziet ook Arendo niet.

Arendo bleef tot middernacht nadat de anderen al vertrokken waren. Hij vindt mijn werkkamer een ‘jongenskamer’ - hoe komt hij er in godsnaam bij.

18 maart 2001

Een half uur geleden werd er kort op de bel gedrukt. Ik begon meteen te trillen uit angst dat het Rashid zou kunnen zijn. Maar misschien is Gino terug, en is hij het wel.

Max van der Stoel wordt er in Netwerk weer eens bijgehaald over de kwestie Macedonië.¹⁴⁹

Rik Felderhof is bij Bob Smalhout (zijn vrouw speelt cello) en bij de illustratrice van kinderboeken Albertine Deletaille (98) in Frankrijk. Zij rijdt al tachtig jaar auto zonder dat ze een rijbewijs heeft en rijdt nu nog als een scheermes, ongelofelijk.¹⁵⁰ Ik ga Rik er een briefje over schrijven.

Robert McNamara besloot een documentaire over Vietnam met de woorden: ‘We did what we did, and we were wrong.’¹⁵¹ En hoe zit het met de 56.000 Amerikanen en miljoenen Aziaten die stierven en zijn ontworteld, et cetera? Ze begonnen de oorlog vanwege het domino-effect: als Saigon verloren ging, was Zuidoost-Azië verloren.

149 Netwerk, KRO, 20:17 uur, Nederland 1.

150 Felderhof ontmoet, NCRV, 20:57 uur, Nederland 1.

151 The Vietnam War: Descent into Hell, VPRO, Nederland 3, 21:40 uur.

19 maart 2001

Ik ben terug van tandarts Vermeulen en ben twee tanden lichter.

Vanmorgen belde Pak Hanafi die vroeg wat hij kon doen voor Indonesië? Misschien ga ik erheen, om de oude man en vriend van Bung Karno te eren.

Ik wilde Nellie bellen, maar blijkbaar is haar nummer veranderd nu ze verhuisd is. Ik heb haar nu maar geschreven.

Het lezingenbureau in Rotterdam heeft twee lezingen voor me.

De Compaq deed weer verward nadat ik vergeten was papier in de printer te doen. Maar ik kreeg het voor elkaar om het op te lossen, zonder werk te verliezen.

Ellen Pasman stort vierduizend van de vijfduizend gulden terug.¹⁵² Ik heb er maar niets van gezegd, want het is toch te laat. Arendo zei dat Broertjes me ging bellen om toch naar het feest-

152 Brief d.d. 16 maart 2001.

[p. 89]

je voor Hans Heg te komen. ‘Broertjes ligt eruit,’ zei ik. Ik hoorde verder ook niets.

Peter Edel schreef. Hij had een vreemd gevoel overgehouden aan ons laatste telefoongesprek.¹⁵³ Hij voelde dus goed aan dat ik me afwendde. Ik heb de brief verder niet gelezen. Ik wil niet dat Paul de Ridder krantenknipsels die ik hem stuur deelt, met niemand. Dat had ik nooit verwacht.

Peter van der Vorst en Umberto Russel kwamen met crew voor een gesprekje voor Van koninklijke huize komende zondag. Ik kwam niet goed in de stemming en ergerde me aan alles. Umberto heeft een zoontje en was dik geworden, maar het ging goed met hem.

Aart van der Want vertelde dat notaris Meijer hem had gezegd met mij besproken te hebben dat Peter beter een samenlevingscontract met mij kan sluiten. Misschien is dat zo, maar nu weet ik het zelf niet meer.

Toen ik tegen Arendo zei dat de twee pagina's tekst van Kuethe en Van Hoogstraten wemelde van historische fouten zei hij: ‘Je hebt gelijk.’ Einde verhaal. Joa en Casper belden om me te bedanken voor het diner. Arendo niet.

153 Brief d.d. 18 maart 2001.

20 maart 2001

Ik kreeg net toch een kaartje van Arendo om te bedanken. Hij ondertekende met ‘kus’, niet embrace (wat hij meestal doet), niet meer en niet minder.¹⁵⁴

Felix Kalkman (fotograaf) kwam twee foto's halen voor het artikel in Elsevier - en stond erop mij te fotograferen. Ik wilde alleen foto's terwijl ik achter mijn bureau zat.

Ik heb Peter van der Vorst geschreven dat ik toch duizend gulden wil hebben voor mijn bijdrage aan zijn programma, als ze het gaan gebruiken. Ik weet dat ik eerst zei dat ik niets wilde hebben, maar Elsevier geeft me 2.500 gulden voor een artikel over gezondheid. Bovendien ben ik met Peter voor andere programma's al eens 1.500 gulden overeengekomen.

Woensdag een nummer, zondag een nummer en vandaag weer een nummer, nu met een lekkere Indo. Drie nummers in een week, het moet lente zijn. Eigenlijk is het teveel. De jongen vroeg om mijn adres, maar daar begin ik niet meer aan. Dat heet, de goeden moeten onder de kwaden lijden.

154 Kaart d.d. 19 maart 2001.

21 maart 2001

Ik voel me gezegend om aan het werk te kunnen gaan.

[p. 90]

Bas Heijne had een stukje geschreven over het Boekenbal, ‘iedereen was er, las ik in de krantenverslagen’.¹⁵⁵ Ik heb hem een briefje geschreven dat mijn eerste boek verscheen in 1967 en onlangs mijn 55ste boek is verschenen, maar dat ik niet aanwezig was, dankzij de rode kaart van Luns, die dus ook bij de organisatie van het Boekenbal nog volop geldt.¹⁵⁶ Ondanks dat geloof ik nog net zo sterk in mijn dagboek als ik deed in mijn zaak tegen de Staat.

Ik heb voor Peter van Riel, voor Archipel, het Sukarno-artikel herschreven.

Vanmorgen werd me door een krantenjongen (Trouw) een gratis krant aangeboden en hij vroeg zich af of ik geen lijfwacht nodig had. Kon mijn oren niet geloven. Hij adviseerde 's avonds niet op straat te gaan.

Ter Broekhorst kwam om de problemen met de luchtbevochtiger voor de Steinway te verhelpen. Het ding bleek totaal vastgekoekt te zitten door kalk uit kraanwater. Afschuwelijk.

Er ligt een dik pak sneeuw dus ik blijf maar binnen.

Ik heb vanavond urenlang gezocht naar de brief van Verploeg naar het American Hotel van 17 12 1991, dat ik de nvj niet mocht noemen op de persconferentie op 18 12 1991.

155 NRC Handelsblad, 17 maart 2001.

156 Brief d.d. 19 maart 2001.

22 maart 2001

Drie weken geleden kreeg ik een onleesbare brief van een man uit Assen.¹⁵⁷ Ik schreef hem terug dat zijn brief onleesbaar was. Hij vroeg me daarop zijn brief terug te sturen, dan zou hij hem overtypen.¹⁵⁸ Hij had hetzelfde meegemaakt als ik met Riechelman alleen was hij er wel ingetrapt en is nu opgenomen in een Forensisch Psychiatrische Kliniek in Drente. Ik had hem al geantwoord dat ik hem zou komen opzoeken, maar Paul de Ridder waarschuwde me dat niet te doen. Zelf had hij zo eens per ongeluk een gevaarlijke, ontsnapte tbs-er bij hem thuis laten overnachten.¹⁵⁹ Ik denk dat Paul gelijk heeft dus ik ga toch niet.

De deuren zitten in de kledingkast, eindelijk. Deze dag kan ik als verloren beschouwen, maar de klus is geklaard.

Bertine Krol van de Wereldomroep kwam een interviewtje over Máxima maken.

De timmerlieden zijn goed bezig. Theo, de jongen die hier werkt, doet uitstekend werk.

157 Brief d.d. 2 maart 2001.

158 Brief d.d. 13 maart 2001.

159 Brief d.d. 22 maart 2001.

[p. 91]

Ellen vroeg wat ze moest schrijven aan de deken, na de idiote brief van Heldring. Ik overtuigde haar ervan om absoluut niets te doen, ervan uitgaande dat Bannier mans genoeg was om te zien wie hier de idioot was.

Petra ter Doest van Elsevier stuurde me mijn stuk over gezondheid.¹⁶⁰ Het is uitstekend.

Vanavond heb ik eindelijk weer eens met Peter gesproken. Ik belde hem (na vier maanden) op en hij zei: ‘Ik praat iedere dag tegen je.’ Hij moet aan een liesbreuk en aan zijn tandvlees geopereerd worden, dus hij had nog geen plannen. Ik zal Eduard vijfduizend gulden geven, om mee te nemen voor zijn operatie. Peter leek opgelucht dat ik Maarten Meijer laat vallen. Hij zei wel dat hij de knipsels mistte. Ik heb meteen het artikel van Petra ter Doest naar Peter gestuurd.

160 Elsevier thema Gezond, 14 april 2001, zie bijlage 25.

23 maart 2001

Twee nachten geleden zag ik plotseling bij het zappen Serge van Duijnhoven op de Duitse televisie. En Remco Campert trouwde driemaal - denkende nà een huwelijk van de dames te kunnen gaan houden. Hij heeft nog steeds vier schrijfmachines (net zoals ik had).

In de tompoezenwinkel vertelde de bakker in de nacht mijn stem via ncrv te hebben gehoord.¹⁶¹

Vanmiddag heb ik warempel weer een nummer gemaakt, vier in tien dagen! Nu is het voorlopig afgelopen.

Vischjager had me vanmorgen op de radio over Roland Lumumba gehoord.

Daarna arriveerden Henk ter Borg en assistent van Spectrum. Ze willen een boekje.

161 Nachtlicht, NCRV, 18 maart 2001, 01:02 uur, radio 1.

24 maart 2001

Ik heb vandaag aan het boekje voor Spectrum gewerkt.

Ik heb de heer Bannier nog maar eens een briefje gestuurd dat ik Ellen heb gezegd hem niets te antwoorden na de idiote brief van Heldring, en hem andermaal benadrukt dat ik nog steeds op zoek ben naar een behoorlijk en kalm overleg.

Ellen Thomassen - net als Eduard ooit een beetje door mij bemind - kwam eten. Haar vader is 91 en zit sinds een jaar in een verzorgingstehuis. Hij kan nu zonder hulp drinken, maar moet verder met alles geholpen worden. Hij is ook een beetje dement. Haar moeder, 88, woont nog in hun huis, maar kan bijna niet meer zien. Ze zijn allebei gevallen met de fiets en

[p. 92]

toen begon de ellende. Het doet me de schrik om het hart slaan.

Alexander Sillem en zijn vrouw, mijn nichtje, Astrid Klink komen op 5 april eten. Astrid belde, maar ze had teveel gedronken. Astrid, die violiste is, stond erop dat ik weer cello ga spelen. Alexander had de alt-viool weer opgepakt. Een zoon is drugsverslaafd, de ander violist.

Ik lag vrij lang wakker, geplaagd door allerlei geluiden en gedachtenspinsels. Soms dacht ik dat de ‘lieve’ Rashid weer op oorlogspad was.

25 maart 2001

Vanmiddag was de levensgrote bink in een leren jack en met een heerlijk lijf er weer. Hij wil steeds geslagen worden en trekt zichzelf dan af. Ik vind hem een hele lekkere kerel, maar is het veilig om hem hier uit te nodigen?

Heb prima doorgewerkt, twee pagina's zijn klaar.

Lepeltak reageerde op mijn briefje over zijn heil-Kroon artikeltje in De Telegraaf dat ik niet goed had opgelet. Hij was in Hongkong zijn verjaardag aan het vieren met zijn vrouw dus het stukje was niet van hem.¹⁶² Eigenlijk is dat maar een schijnheilig antwoord, want als hij er wel zelf was geweest, was het heil-Kroon stukje net zo goed verschenen.

Rusland zit gevangen tussen verleden en toekomst. Een reportage op de bbc stelt dat Poetin gevangen zit in de nostalgie van de ussr. De crisis rond de ramp met de onderzeeër Kursk toonde Poetin als een ‘naakte koning’. De kritiek op Poetin zou vernietigender zijn dan op Jeltsin het geval geweest zou zijn. Jammer, want hij heeft misschien een kans gemist. Ik heb hem nooit echt vertrouwd, en altijd een afwachtende houding aangenomen tegenover hem.

Ik zag bij het zappen een stukje van Van koninklijke huize, waarin ik dus Willem-Alexander een rund noemde.¹⁶³ Ik moest erom lachen. Ik heb Peter van der Vorst een briefje gestuurd dat ik het een goede montage vond en of hij me een video van de uitzending kan sturen.

162 Brief d.d. 19 maart 2001.

163 Van koninklijke huize, 25 maart 2001, 21:55 uur, RTL4.

26 maart 2001

Ik belde Voetelink om voor Ellen Pasman een ontmoeting met hem te regelen. Hij zei dat hij me op televisie had horen zeggen dat Willem-Alexander een rund is.

Willy Klinkenberg (hij lijkt erg op zijn vader) kwam langs. Hij

[p. 93]

schrijft al tien jaar aan een boek. Hij heeft als jongetje cello gespeeld. Hij vindt het heel erg stil rond zijn vader. Er is geld nodig voor het archief van zijn vader. Willy's zus Teuntje lijkt ziek te zijn (kanker). Willy was lang gebrouilleerd met Wim tot hij ziek werd. Kanker kreeg Wim er in zes maanden onder.

Ien Struwe kwam later langs met een vriendin.

Vandaag maar 1¾ pagina geschreven, maar het begint ergens op te lijken.

Eduard zei dat Peter hem had gebeld. Waarom?

27 maart 2001

Ik zat om 05:30 uur al achter de computer met een hele scheut inspiratie. Hoofdstuk ii is af. Ik loop over van vertellust. Ik faxte Paul dat Willy Klinkenberg langs is geweest.

10:30 uur, Onze Lieve Vrouwe Gasthuis

Cardioloog Slagboom zit bij de Lions Club in Bussum, met Aart van de Want. Tot zover zijn alle testen geheel normaal, nu nog een echo.

Slagboom zegt dat alles perfect is. ‘U hebt een beetje lekkende hartkleppen, maar half Nederland loopt daarmee. U kunt er nog honderd mee worden.’ Meer dan wonderlijk om voor het eerst het hart te zien dat al sinds 1925 dienstdoet. De bloedstromen werden in rood en blauw aangegeven.

Vermeer kwam om 13.00 uur lunchen. ‘U hebt een beschermengel,’ zei hij. Zijn vader is 89 en is op zijn 88ste gestopt als advocaat. Vermeers zoon is 22. Hij zei dat onze regering door en door verrot was. ‘Ik denk dat democratische regeringen van tijd tot tijd een revolutie nodig hebben om het rotte te verwijderen.’ En: ‘Er is een schaduwregering, maar er zit geen systeem in. Overal zitten kleine godjes met netwerken, die de eigenlijke macht vormen.’

Ook vond hij mijn zaak uniek: ‘U hebt een kaarsrechte lijn gevolgd en was sterk genoeg die vol te houden. Ze hoopten dat u doodging. Ik wist precies wat ik aan u had.’ Vermeer zei dat zijn landrover verkocht was. Als mijn geld voor zijn diensten eerder was gekomen, zou hij een nieuwe landrover gekocht hebben. Wat kon ik zeggen?

Ab Mennega vertelde aan de telefoon dat hij Rashid hier ontmoet had, en dat hij hem in ieder geval kan identificeren, mocht dat nodig zijn. Dat was ik al lang vergeten. Ik ga dit aan Theo Vaal melden.

Ab zei ook - hij had mijn beleggingsportefeuille gezien - dat

[p. 94]

ik ¾ miljoen verloren zou hebben, als ik niet op 12 januari op deposito's was overgegaan. Zou het waar zijn?

28 maart 2001

Ik probeerde Peter een fax te sturen, maar er kwam geen verbinding. Ik belde hem later en vond dat hij goed klonk. Later faxte ik hem dat ik een trip rond de wereld wil maken met hem. Gisteren had Roland Lumumba vanuit Parijs nog een bericht achtergelaten op het antwoordapparaat.

Het regent onbedaarlijk.

Ik was even bij tandarts Vermeulen voor wat aanpassingen aan mijn gebit. Hij begon over Persona non grata. Hij is ervan overtuigd dat er een rode knop is. Ik was verbaasd. Shala (zijn Surinaamse assistente) had Mijn vriendin Beatrix gelezen en stelde veel vragen.

29 maart 2001

Ik faxte Peter de berekening van Singapore Airlines toe voor de wereldreis, en liet een boodschap voor hem achter. Ik zal hem vanavond bellen. Als Peter niet meegaat, ga ik 6 juni toch naar Djakarta. Of zal ik dan thuis blijven? Ik weet het echt niet. De verloving van Willem-Alexander, midden in de mond- en klauwzeer crisis. Wat een gigantische blunder. Ze zijn hartstikke gek om dit door te drijven. Beatrix lijkt er even hard aan te trekken. Dat ze dat nu doen is tragisch.

Ik heb de hele dag gewerkt. Wil was hier, en Theo voor klusjes. Peter belde tegen 20:45 uur en ik belde meteen terug. Hij was erg verrast en wilde natuurlijk mee. Maar hij stelde voor om de tien weken in twee te delen. Hij heeft gelijk. De dag nadat Eduard komt, wordt zijn mond gedaan. Ik zal 2.000 gulden aan Eduard meegeven.

De moeder van Aart had gezegd dat ik Willem-Alexander geen rund had mogen noemen. Theo de tegelzetter zei juist het tegenovergestelde. Vanavond is er sprake van een verloving, en het Spaanse koningshuis ging bemiddelen rond pa Zorreguita. Idioot. Wie heeft in godsnaam verzonnen om dit nu te doen op een moment dat zeer veel boerengezinnen suïcide nabij zijn. Tienduizenden dieren worden afgemaakt - en voilà, de Oranjes denken alleen aan zichzelf. Walgelijk. De Oranjevereniging van Leiden steekt morgen de vlag uit. Mies Bouhuys citeert Hofland, die schreef over een ‘nationale massage’ om Máxima erdoor te jassen.¹⁶⁴

164 NOVA, NPS, 29 maart 2001, 22:28 uur, Nederland 3.

[p. 95]

30 maart 2001

Vandaag kwam eerst at5 om mijn reactie op de verloving op te nemen, daarna sbs6. Ik werd ook gevraagd om vanavond aan te schuiven bij Nieuws aan tafel van Rick Nieman, maar daarvoor werd ik zojuist weer afgebeld.

Ik ging naar Adonis waar ik een nummer maakte met een aantrekkelijke Indische jongen. Hij heet Kevin en heeft een vriendje, maar ze gaan allebei vreemd.

In een rechtstreekse televisieuitzending gaat het nu over de verloving van Willem-Alexander.¹⁶⁵ Erik Jurgens zegt dat Kok wel afstand moet laten nemen van het regime van Videla. Max van der Stoel heeft namens de regering gesprekken gevoerd met de vader van Máxima. Michiel Baud heeft voor Kok onderzoek gedaan naar Argentinië onder Videla en de rol van Jorge Zorreguieta daarin. Claus was wel grappig.

Michiel Baud is onherkenbaar, ziet er oud uit. Hij is nu hoogleraar. Michiel lijkt op de vader van zijn moeder, Margot van Suchtelen van de Haare. Baud schreef een rapport uit archieven en kranten bij elkaar, want het was te geheim voor echt onderzoek. En Max van der Stoel, dan weet je het al.

Kok gaf eigenlijk een sublieme persconferentie. Daarna heeft Máxima in een persconferentie in een klap alle shit van tafel geveegd. Dit is inderdaad een Nederlandse Diana.

Ik wilde Kok een briefje sturen met alleen het woord ‘gefeliciteerd’, maar ik doe het toch niet want het wordt vast verkeerd geïnterpreteerd. Hij heeft goed werk verricht - dat vader Zorreguieta heeft toegezegd niet bij het huwelijk aanwezig te zullen zijn, krijgt alle aandacht. Het is een afleidingsmanoeuvre, want Zorreguieta kan nu naar Nederland komen wanneer hij maar zin heeft. Het gedonder lijkt voorbij. Maar is het dat ook?

Claus zei zich als pater familias soms af te vragen of de pater familias nog een functie is die in de wereld betekenis heeft. Daar was het weer, oppositie van Beatrix. Ze gedraagt zich als pater familias in zijn huis.

In Nieuws aan tafel zat Tromp, die over zichzelf sprak als ‘ons journalistieke ratjes’.¹⁶⁶ Verder Piet Doedens, oninteressant, en een zwarte vrouw, nog oninteressanter. Tromp benadrukte plichtmatig dat Kok het had gefikst, zoals Den Uyl Lockheed, maar wat heeft hij gefikst? Tromp dacht dat de Volkskrant zou koppen: Kok smoort alle kritiek.

165 Aankondiging verloving prins Willem-Alexander, NOS, Nederland 2, 17:00 uur.

166 Nieuws aan tafel, 21:30 uur. RTL5.

[p. 96]

31 maart 2001

Ik was in het West-Indisch Huis voor de opname van Netwerk waar ik met Erica Terpstra (vvd), Peter Rehwinkel (PvdA), Harry van Bommel (sp), Mies Bouhuys en nog een stel het prinselijk paar toespraken. Erica was eerst, daarna kwam ik. Ik zei het paar zeer te feliciteren en Máxima hartelijk te verwelkomen, maar te betwijfelen of de problemen nu waren opgelost. Erica probeerde me te overtuigen wat een vreselijk goede jongen Willem-Alexander is. Zij gaf haar sjaal van de Olympische Spelen aan Máxima. Ze zei dat Van Aartsen ook de Dalai Lama tegen ieders advies had ontvangen. Peter Rehwinkel was de glibberige kletser die hij altijd al was. Hij woont met zijn vriend (sinds vijf jaar) op de Raamgracht. Van Bommel zei me dat hij met zijn vriendin op de motor door de Verenigde Staten had gereisd.

Verraders - in de zak van de vs - zijn om 02:40 uur bij Milošević thuis binnengevallen om hem te arresteren. Het Amerikaanse Congres gaf een ultimatum tot 00.00 uur vannacht, anders krijgt Belgrado geen miljoenen. De maffiamethodes van de vs worden door niemand bestreden. Ze gebruikten gemaskerde politiemannen, maar sommige soldaten beschermden Milošević. En mevrouw Amanpour goot haar propaganda via cnn van daaruit de wereld in.

1 april 2001

Bush wil dat Milošević voor oorlogsmisdaden berecht moet worden voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. cnn brengt Albright voor de camera - zij is ook zo blij! En wat gaan we dan doen met die overvloed aan oorlogsmisdaden door de vs? Ik walg zo van de leugens, verdraaide waarheden en propaganda die steeds over ons wordt uitgestort. Ik voel me ook zo machteloos, want ik kan niets doen om het recht te zetten.

Ik vind het absoluut niet in orde dat Milošević is opgesloten. De Serviërs zijn verraders geworden in ruil voor dollars, zoals alle anderen. Van Aartsen zei: ‘Een eerste stap in de goede richting.’ rtl4 laat alleen mensen aan het woord die blij zijn dat hij is opgepakt.

Ik had Marjorie Kellogg een exemplaar gestuurd van het tijdschrift Carp waar ik in december instond, met veel foto's erin van mijn appartement.¹⁶⁷ Nu stuurde zij me een briefje dat ik moest oppassen zoveel te laten zien aan de buitenwereld, want

167 Carp, 19 december 2000.

[p. 97]

daar zouden ook wel eens verkeerde mensen op af kunnen komen.¹⁶⁸ Dat zei Adèle Luns laatst ook.

Sjan Poslavsky had de uitzending van Netwerk gezien, maar had mijn opmerking over de uitspraak van Claus die zich afvroeg of het begrip pater familias nog wel betekenis had, gemist, en Ien Struwe belde op en zei dat ze het vooral niet begreep.¹⁶⁹ Aart vond dat Kok het knap had gedaan. Mijn reactie was eerst hetzelfde, maar het zal nog moeten blijken of Kok het zo slim heeft gedaan. Oud-premier De Jong vond het prachtig wat Kok deed. Ik heb mijn twijfels. Mijn eerste reactie was ook enthousiast, maar nu ik er wat meer over nagedacht heb, heb ik toch mijn twijfels.

168 Brief d.d. maart 2001.

169 Netwerk, KRO, Nederland 1, 20:15 uur

2 april 2001

Natuurlijk zijn de vs blij dat Milošević is opgepakt, maar ik zie hem nog niet voor een tribunaal in Den Haag komen. Of het verraad is totaal, dat is ook best mogelijk.

Advocaat Tuinstra van Leo van der Kant heeft me een briefje gestuurd dat de overeenkomst met sprekersbrureau Assemblee voor twee jaar is afgesloten en dat Leo van plan is mij daaraan te houden. Hij had ook naar Speakers Academy geschreven dat ik met Assemblee een overeenkomst van exclusiviteit heb en dat hij verwacht dat zij zich nergens tussen wringen.¹⁷⁰ Ik heb hem geantwoord dat de overeenkomst voor een jaar zou zijn en dat ik bereid ben tot 1 januari 2002 voor elke lezing anders dan via Assemblee 1.750 gulden aan hen over te maken en een boete van 10.000 gulden wil betalen voor iedere keer dat ik daar niet aan voldoe.

Een non uit Tilburg belde of ik Trees alsjeblieft niet meer wilde schrijven of bellen. Dan niet, zo simpel is dat. Ik heb sinds Kaapstad mijn twijfels over de hele geschiedenis met Peter van de Wouw, en die zijn nog niet weg ondanks dat we weer bellen en schrijven. Trees is depressief en neemt veel medicijnen. Wie weet Peter ook wel.

Ik zat om 17.00 uur bij rtl Live met Edwin Smulders, Peter van der Vorst, Johan Vlemmix, die gek van de Oranje Club, om commentaar te geven op de verloving van Willem en Máxima.¹⁷¹ Ik was nog niet thuis of Sjan Poslavsky belde: ‘Ik weet niet of je wel helemaal eerlijk bent geweest... en dat zeiken...’. Ik had in het programma gezegd dat ik niet in Amsterdam ben

170 Brief d.d. 30 maart 2001.

171 RTL Live, RTL4, 17:04 uur.

[p. 98]

op 30 april, omdat dan iedereen ter ere van Beatrix op straat staat te zeiken. Of ik op televisie wilde verschijnen voor ‘de eer’, vroeg ze ook nog. Met Sjan maar weer even een pas op de plaats maken.

Heldring voert Máxima op als reddende engel van de monarchie.¹⁷² Hij benadrukt de hypocrisie rond het wel of niet aanwezig zijn van Jorge Zorreguieta op het huwelijk van zijn dochter vanwege zijn ‘foute’ verleden, maar besluit fijntjes met de constatering dat Máxima met haar optreden afgelopen vrijdag een reusachtige populariteit heeft verworven. ‘Zij steekt daarmee andere leden van de koninklijke familie naar de kroon. Er is wel eens getwijfeld aan het voortbestaan van de monarchie, wanneer, voor het eerst sinds 1890, een man de troon zou bestijgen. De twijfelaars hebben er geen rekening mee gehouden dat zijn vrouw wel eens de reddende engel zou kunnen zijn.’

172 NRC Handelsblad, 2 april 2001.

3 april 2001

Vannacht ben ik me kapot geschrokken, ik trilde ervan. De deuren in mijn werkkamer naar het atrium maakten door de wind verdachte geluiden. Ze waaren niet goed afgesloten.

Bij de croissantwinkel zeiden ze dat ik op televisie bij rtl Live tegenover Minoesch precies zo was als in hun winkel.

Santo zwijgt nog steeds. Natuurlijk wil niemand geld besteden aan Bapak. Ik schreef Sukma me te storen aan de desinteresse waarmee ik behandeld word door al die mensen die Bung Karno zogenaamd een warm hart toedragen. Ik heb nog niets gehoord over een definitieve uitnodiging om naar Indonesië te komen dus ik heb laten weten dat ik tot 15 mei naar Californië ben. Waarom zou ik ooit nog naar Indonesië gaan?

Verhagen had me in concept een reactie gestuurd op de conclusie van repliek van Lakeman. Het was op zichzelf goed, maar ik heb nog wel wat kanttekeningen gemaakt. Ik heb hem ook geadviseerd eens met Vermeer te gaan praten, die indertijd via Lakeman bij mijn zaak betrokken werd.

Een kerel, Joop van Wijk, kwam met een Australisch meisje anderhalf uur om te praten over 1 oktober 1965. Allemaal geklets en van geen enkele waarde. Zij wil een film maken.¹⁷³

173 Redactie: De Nederlander Joop van Wijk is producent en regiseur van documentaires. Het Australische meisje was Karin Steiniger, regisseur van de documentaire Shadow Play voor Hilton Cordell Productions. Joop van Wijk was voor deze prijswinnende film uitvoerend producent met zijn bedrijf Molenwiek. Zie ook: https://www.idfa.nl/ en/film/516a18bd-65d7-4fd9-bd5e-751c340729a1/shadow-play-indonesias-years-of-living-dangerously.

[p. 99]

Ik belde Bill Bast en sprak met hem af dat ik op 4 mei bij hen op bezoek kom. Daarna belde ik Barbara Applegate. Haar stem klonk zeer zwak, maar ik ga wel.

4 april 2001

Ik moest vandaag nog een keer naar tandarts Vermeulen.

Nu wil Gordon me in zijn show - wat is er aan de hand? En vandaag belde de vpro weer dat ze me op televisie bij een Oranjequiz willen op 30 april.

Ik ontving vandaag ineens een kort briefje van Santo.¹⁷⁴ Hij kijkt ernaar uit mij en Peter weer te zien in Indonesië. Ik heb hem geantwoord het nog steeds een schandaal te vinden dat ik zelf het geld moet ophoesten voor een Indonesische uitgave van mijn boek over Sukarno, maar heb hem toegezegd 3.000 dollar over te maken naar zijn rekening.

Aart van der Want en Paul de Ridder en Jan van Herp van Papieren Tijger kwamen hier eten. Het lijkt erop dat er twee delen zullen verschijnen in 2001.

174 Brief d.d. 29 maart 2001.

5 april 2001

Een Amerikaanse vrouw uit Atlanta kwam naar de flat beneden kijken, maar ik heb haar liever niet.

Ene Tom Küsters, een kunstenaar uit Groesbeek, had me een briefje gestuurd. Hij had In het land der blinden... gelezen en vond het ‘indrukwekkend, helder en haarscherp’. Hij had zelf een kunstwerk gemaakt bestaande uit 120 portretten van mensen betrokken bij onafhankelijkheid van Congo, de moord op Lumumba, en de afscheiding van Katanga.¹⁷⁵ Ludo de Witte had hem geholpen de mensen op te sporen. Tom wil me een portret aanbieden.¹⁷⁶ Hij belde en wil een afspraak maken om te komen eten, samen met Ludo de Witte. Ik heb Arendo een briefje gestuurd dat ik hem er dan bij wil hebben.

Agnes Kant van de sp stelde vragen aan Kok over Zorreguieta. Toen hij Kant vervelend vond, begon hij een zin met ‘Mevrouw de voorzitter’, en deed hij een beroep op de vrouw in de stoel - die prompt ingreep om Kok van Kant te verlossen. Zelden heb ik een zo misselijker show van Kok gezien als vandaag, alle pertinente toezeggingen en vragen ontwijkend.

Ik heb nog niets gehoord van advocaat Tuinstra over mijn voorstel van 2 april, dus ik heb hem een briefje gestuurd dat ik dat bij deze intrek. Bovendien wil ik inzicht hebben in wat As-

175 Redactie: Het kunstwerk Congo Fantomen.

176 Brief d.d. 26 maart 2001.

[p. 100]

semblee in rekening heeft gebracht voor de lezingen in Maastricht en Vught.

Alexander Sillem en Astrid Klink kwamen op bezoek. Conclusie: het verkeerde gezelschap. Ze dronken bijna drie flessen witte wijn.

6 april 2001

Ik kan maar niet over gisteravond uit. Ik vond het drinken niet leuk, vooral niet van Astrid, evenmin vond ik de idiote ideeën van Alexander leuk.

Ben gevraagd voor nps-televisie dat een uitzending van Andere Tijden wil maken over de affaire van de Chinese lassers uit 1966 - ze vonden een filmpje waarin ik in mijn auto arriveerde bij de Chinese Vertegenwoordiging in Den Haag.¹⁷⁷ Verder rtl weer - of ik erbij wilde zijn in de laatste uitzending van Minoesch bij rtl Live op 26 april. Het blijft maar doorgaan. En morgen komt Gordon eerst hier langs om me op te halen voor Gordon's Lifestyle in Amstelveen.¹⁷⁸

Ik heb een heel lekker ventje in mijn vingers gehad en kreeg een gigantische cock suck van een Indische jongen - maar geen ejaculatie. Ik sta nog even op rantsoen.

177 Zie: Memoires 1966-1967.

178 Brief d.d. 30 maart 2001.

7 april 2001

Ik hoorde nog niets van Eduard, die nu toch wel terug uit Zuid-Afrika moet zijn. Ik denk, het klinkt in zekere zin absurd, dat Peter een streep onder onze relatie heeft gezet. Maar hij was de eerste die na de confrontatie in Kaapstad weer belde, dus afwachten maar. Het is verschrikkelijk, maar bijna niets kan me nog echt wat schelen. Mijn dagboeken zijn het enige wat nog iedere prioriteit heeft. Eduard denkt misschien dat ik het een ramp zal vinden als Peter hier nooit meer terugkomt. Niets verbaast me nog over mensen, niets meer.

Michiel Baud ziet zich nu als bekende Nederlander. Hij zat heel relaxed bij Barend & Van Dorp, en deed het perfect. Zijn constatering beviel me: ‘Wij zouden de heer Zorreguieta in het Nederlandse schema fout noemen.’¹⁷⁹ Dat is dus wat ik een maand geleden in hp/De Tijd en bij Van Gogh zei: ‘Het is een nsb-er.’

Verder niets gedaan. Eduard dook 's middags op. Hij was net terug uit Johannesburg. Hij had een geweldige tijd met Peter en Edwin gehad en ‘ze zagen er erg goed uit’. Eind van de

179 Barend & Van Dorp, RTL4, 6 april 2001, 22:45 uur.

[p. 101]

middag belde ik zeven keer met Peter. Alles lijkt oké, maar er is nog nergens over besloten.

Ricardo kwam ook langs. Hij vertelde dat Gino voor vier maanden naar Barcelona was geweest. Ricardo had met Peter over een nieuwe laptop gesproken. Ik zal er een voor hem kopen.

De crew van Gordon arriveerde om 20:00 uur om me op te halen voor Amstelveen, maar we vertrokken pas om 22:00 uur. Ik dacht: hoe kom ik hier door? Gordon is een aardige jongen, maar het niveau is laag (en zeer gehaaid). Hij haat Theo van Gogh, die aan zijn deur kwam om geld te vragen voor kinderen in Afrika. Gordon dreigde hem van het erf te slaan. Hij heeft een villa in Blaricum en een super bmw en zegt tegen zichzelf dat hij alles te danken heeft aan zijn talent. In realiteit volgt hij de verschrikkelijke platvloersheid van mensen, een niveau dat hij verder aanmoedigt met zijn shows. Het feest was verschrikkelijk: veel lawaai en in het geheel geen aantrekkelijke mensen om te zien - laat staan de bekende Nederlanders waarmee geadverteerd werd.

Ik kwam thuis om 00:30 uur. Daar lag er een lange bedelbrief van mijn Surinaamse rode baret Alex.¹⁸⁰

Dit is de oase - dit huis - en ik moet wanhopig proberen het meeste buiten te houden.

180 Brief d.d. 4 april 2001.

8 april 2001

Ik wilde 's middags wat slapen, maar Eduard kwam met een brief van Peter. Ik las de brief kalm en goed toen ik weer alleen was. Voor Peter wil nadenken over een wereldreis met mij, wil hij eerst zijn tanden en liesbreuk verholpen hebben. Hij is bezig brieven terug te lezen die ik hem de afgelopen decennia gestuurd heb. Hij heeft er meer dan 2.000 in een doos bewaard. Hij had er een aantal meegestuurd die ik (ongelezen) in mijn dagboek stop. Peter en Edwin vieren hun vijfentwintigjarig ‘huwelijk’ in augustus in Tilburg. Eduard heeft een vriendin bij de klm die vier maanden geleden hoorde dat ze een tumor had en nu al stervensbegeleiding heeft. Ik moet er niet aan denken.

Ik had seks in Adonis met een jongen die een kleine rode zaklamp bij mijn pik hield. Zeer vreemd.

Bill Bast stuurde een fax wanneer ik nu precies wilde komen. Hij waarschuwde me dat het op 1 mei, Memorial Day, vaak moeilijk is om een vliegticket te boeken vanwege de drukte.¹⁸¹

181 Brief d.d. 7 april 2001.

[p. 102]

Ik twijfel nog steeds - ook na de dwang om toch 3.000 dollars te moeten betalen - of ik naar Indonesië zal gaan. Voel er niets meer voor. De idioten daar verdienen het niet.

Christo Landman had me een briefje gestuurd en beklaagde zich dat ik hem de rug toegekeerd zou hebben. Ik zou hem niet meer nodig hebben nu ik mijn miljoenen binnen heb. Shabalala zit blijkbaar ook nog steeds te wachten op een vergoeding van mij die hem beloofd is.¹⁸² Ik heb hem geantwoord dat hij Pasman, Nicolaï en mij had voorgehouden bij Shabalala bewijzen boven tafel te krijgen, maar meer dan de brief met vervalste handtekening is er niet gekomen. Die brief was waardeloos voor de rechtszaak en er is dus niet geleverd wat ons was beloofd. En wat betreft de rug toekeren, ik heb hun beide reizen naar Nederland betaald en toen ik laatst zelf in Zuid-Afrika was, heb ik geprobeerd bij de hem op bezoek te gaan, maar toen liet hij zelf niets meer van zich horen.¹⁸³ Ik heb Ellen Pasman en Peter Nicolaï een kopie van de brief van Landman gestuurd.

182 Brief d.d. 5 april 2001.

183 Brief d.d. 9 april 2001.

9 april 2001

Ik zond Peter een fax dat ik bereid ben om de tickets naar Nederland voor hem en Edwin voor de zilveren ‘bruiloft’ te betalen.

De trip naar Amerika is rond en betaald. Ik heb Bill Bast gefaxt dat ik van 3 tot 7 mei bij hen wil doorbrengen en ook de Kellogs zijn op de hoogte van mijn plannen.

Ik heb Alex geantwoord dat ik geen interesse meer in hem heb. Nicolaï reageert op de brief van Landman en zegt dat als Shabalala zijn toezegging was nagekomen, de reizen van Christo naar Nederland onnodig waren geweest.

Ik was weer bij de tandarts en heb verdomme een kaakontsteking, waar hij me meteen aan hielp. Een flinterdun botje zat bij de kaak, maar het was een veel uitgebreidere operatie dan het trekken van de twee tanden. Vervelend, pijnlijk en veel jeuk. Vreselijk grappige fax van Bill Bast kwam binnen. Hij had net mijn artikel over mijn overwinning en de foto's van het appartement ontvangen: ‘What lavish living for a former Socialist!’ Een varkensboer zit bij Barend & Van Dorp en vertelt hoe piepjonge biggen moesten worden afgemaakt met naalden voor zeugen met super dikke vetlagen. De boer wilde niet dat er zo met zijn vee werd omgegaan en hij ging eerst andere naalden bij de veearts halen. Daarna moesten ook zijn schapen worden

[p. 103]

afgemaakt en opnieuw moest de boer naar de veearts, want aderen van schapen liggen, net als bij mensen, aan de oppervlakte.¹⁸⁴

184 Barend & Van Dorp, RTL4, 22:45 uur.

10 april 2001

Aart belde en ik informeerde hem dat ik langzamerhand doodziek begin te worden van alle na-claims-zever. Ik lichte hem gedetailleerd in over Lakeman, Landman, Eigen Haard, Bart Nuijens, de Sociale Dienst, die een claim leggen, et cetera. Het ergerlijke is dat het me weer uitput. Er schijnt nooit echt rust in de tent te kunnen komen.

11 april 2001

Ik werd om 04:00 uur wakker en dacht na over een column voor Squeeze. Ik stond om 05:00 uur op en nu is de column geschreven en kan ze weg naar Edwin Reinerie.

11 April 2001,

Dear Edwin,
Was onze afspraak totaal vergeten, tot ik gisteren je brief tegen kwam.
Hier dus een column. Weet niet of dit is wat jullie in gedachten hadden. Anders heb je wel een prullemand.
Greetings voor jullie beiden,
Willem
Willem Oltmans

Santo stuurde vanmorgen twee faxen over de contacten die hij probeert te leggen voor de boekpresentatie,¹⁸⁵ maar ik schreef hem terug dat zoals het er nu uitziet ik voorlopig niet naar Indonesië kom.

Noch Edwin (ik had hem eerst aan de lijn), noch Peter repte met een woord over de aangeboden tickets. Peter klonk opgewekt. De humor en sarcasme in mijn Squeeze-artikel bevielen hem: ‘Written by a cunt,’ zei hij.

Over de laptop zei Peter: ‘Groeit het geld je op de rug?’ Nou, dan wacht ik er nog maar mee.

Nu ik niet meer naar Thermos ga en mezelf steeds vaker gewoon thuis douche, is het gedonder met mijn teennagels eindelijk aan het verdwijnen.

Ricardo heeft 491 pagina's op mijn computer gewist.¹⁸⁶ Nog vijftig moeten er de prullenbak in, en dan internetten.

De show met Prem Radhakishun werd vanavond op at5 uitgezonden. Ruud de Wild was gespreksleider (waar halen ze zo'n ordinaire jongen vandaan?). De zus van Bart de Graaf was

185 Brieven 11 april 2001.

186 Redactie: Oltmans gebruikte de computer als een typemachine. Hij typte elke pagina in een apart bestand en drukte die dan af. Zag hij een ernstige fout, dan tikte hij de pagina opnieuw. De pagina's die geprint waren, konden vervolgens gewist worden.

[p. 104]

er met een halve Malthezer. Prem zei dat hij me een keer bekritiseerd had omdat ik Bung Karno en Bouterse met elkaar vergeleken had. De Wild begreep niet dat ik Story en Privé verdedigde. Tot op zekere hoogte, ja.

12 april 2001

Heb er nog eens over nagedacht, maar aangezien noch Peter noch Edwin iets zei over mijn aanbod van twee tickets, heb ik Peter geschreven dat de tickets niet doorgaan. En de computer die ik al voor hem besteld had, heb ik ook afgezegd. Ik wil niet meer over geld praten. Genoeg is genoeg. We maken allemaal onze keuzes.¹⁸⁷

Frits van Eeden was hier bijna anderhalf uur. We aten een broodje. Hij was de eerste gast die op de vloer voor de roze bank zat. Hij vond de flat beneden eerst mooier dan deze, maar later veranderde hij van gedachten. Eerlijk gezegd deed hij me even een beetje denken aan Erwin Aschmoneit. Hij spreekt nu erg goed over zijn moeder en dat is wel eens anders geweest. Hij heeft nu een atelier in Giethoorn en gebruikt het kerkje in Onna om te wonen. Hij had twee windhondjes in de auto, die van zijn lover, Ab, zijn geweest (die overleden is). Ik wandelde mee naar de auto, maar omhelsde hem niet ten afscheid. Ik voelde het niet meer. Voor het eerst in 40 jaar! Er zijn veel meer ‘eerste keren’ tegenwoordig. Ik heb het met Eduard al heel lang, maar die zie ik vaker. Peter lijkt de volgende te zijn. Loet ligt er al jaren uit.

Toen ik thuiskwam stond Peter op het antwoordapparaat. Toch handhaaf ik mijn besluit, en de brief, die weg is.

Er zijn veel Yanks in de stad, dus bij Adonis had ik weer een paar sensationele cock sucks.

Wouter en Gita kwamen eten, maar ik was er niet zo blij mee. Zij kan echt niet, ze is te ordinair. Ik heb de riem van George de Mohrenschildt - die hij in de kliniek had gemaakt - aan Wouter gegeven. Hij heeft me meer dan wie ook geholpen toen het water me aan de lippen stond.

187 Zie bijlage 26.

14 april 2001

Peter is constant in mijn gedachten. We maken allemaal onze keuzes en hij mag de zijne maken, maar ik blijf me niet naar hem schikken, er zijn grenzen.

Peter belde om middernacht, hij zei ongerust te zijn. Ik zei hem dat alles goed ging, maar het gaat niet goed. Ik ben ten

[p. 105]

einde raad. Hij zit tussen twee vuren en kan niet besluiten. Maar ik heb besloten. Ik kan niet voor eeuwig wachten.

René Zwaap haalde me met Gijs (en vriendin van de vpro) af voor de opname van de Grote Koninginnen Kwis. We kwamen veel te vroeg en troffen een ramp aan. Onze gastheer was ene Rob Muntz, die in de problemen was geraakt over een Hitlerimitatie.¹⁸⁸ Ik herinner me de details niet. Er was een soort decortje met drie stoelen. Het was allemaal te zot voor woorden. René had vragen opgesteld, die prima waren. De quizmensen waren gekleed als lakei en best aardig, maar Rob Muntz was een gek en zijn waanzin werd steeds erger. Toen hij de Queen Mother Elisabeth (101) ‘een oud wijffie’ noemde, zei ik dat je zo niet over een grootmoeder sprak. Een dame vond het dermate erg worden dat ze kwaad wegliep, en uiteindelijk vond iedereen de opname desastreus. Toen Muntz aan het einde vroeg of ik Dutroux wel eens had ontmoet omdat ik van kleine jongetjes hield, besloot ik beslist op te treden en zei: ‘Je weet niets van me af.’ Uiteindelijk stuurden ze ons naar huis per trein, of probeerden dat. Ik werd woedend en uiteindelijk werden we thuisgebracht.

188 Redactie: Het programma werd uiteindelijk niet door de VPRO uitgezonden, maar door MokumTV. Zie verder: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rob_Muntz.

15 april 2001

Ik heb sinds 07:30 uur aan de computer gezeten. Dat zijn vijf uren, dus nu is het tijd voor een dutje.

Aart belde of ik kwam kwartetten. Hij wilde me komen halen en brengen. Lief bedoeld, maar ik wil alleen zijn.

Elsbeth Etty viel in Buitenhof historicus Chris van der Heyden aan, die uiteindelijk (een beetje onder de gordel) zei: ‘Ach, u was bij de cpn, en ook nog omdat u op een communist verliefd was.’¹⁸⁹ Nogal slecht.

189 Buitenhof, NPS/VARA/VPRO, 15 april 2001, 12:07 uur, Nederland 3.

16 april 2001

Ik was om 05:00 uur op en ben sindsdien aan het werk. Ik ben letterlijk in tranen, als ik teruglees over de trip met mam in mei 1967 naar Luxemburg.

17 april 2001

Om 17:00 uur stond Eduard voor de deur. We gingen naar het Indonesische restaurant in de Warmoesstraat.

Mijn trip naar Azië is geregeld.

[p. 106]

18 april 2001

Ik heb Pieter Broertjes het Elsevier-artikel gestuurd. Met de opmerking: Kijk zo behandelt Elsevier mij! Ik wil niets meer met Pieter en zijn rottroep te maken hebben. Hetzelfde geldt voor de nvj & co.

Ik had Maarten Meijer geschreven dat ik niet tevreden was over zijn behandeling van mijn testament, de manier waarop hij daarbij met Peter omgaat en de nota's die hij me heeft gestuurd.¹⁹⁰ Vandaag belde hij me en toen ik me liet ontvallen eigenlijk bij een nichtennotaris te willen zitten, zei hij: ‘Jos Hamans.’ Ik ga dus weg bij Meijer en heb Hamans al gebeld, morgen om 12:00 uur spreek ik met hem. Meijer wilde me eigenlijk nog spreken vanmiddag om 16:00 uur, maar ik heb hem gefaxt dat ik het niet trek en dat ik nog wel bel voor een nieuwe afspraak.

Ik heb Aart op de hoogte gebracht van mijn besluit en mijn contact met Hamans.

Ik heb eind van de dag Hamans nog gefaxt dat ik het morgen niet ga redden. Er komen heel de dag al mensen bij me langs en 27 april vetrek ik naar de vs, dus ik heb voorgesteld dat ik 17 mei bij hem langs kom.¹⁹¹

190 Brief d.d. 16 april 2001.

191 Fax d.d. 19 april 2001.

19 april 2001

Het is 11:00 uur en ik heb al een televisieploeg van de vpro achter de kiezen over de affaire met de Chinese lassers. De geluidsman was gisteravond door zijn vrouw het huis uitgegooid. Om 13:30 uur kwamen Willy Klinkenberg en Paul de Ridder voor de lunch.

Ik heb Maarten Meijer nog een bevestiging gestuurd dat ik bij hem vertrek en gevraagd of hij nu toch eens dat overzicht wil sturen van wat hij mij in rekening heeft gebracht en wat daarvan nog open staat.

Ik ben naar Dick Smit gegaan om 3.700 gulden te betalen voor verbeteringen aan de deuren en beveiliging, maar verloor mijn sleutels. Anna Sprenger hielp me door een kerel te regelen die een slot uit mijn slaapkamerdeur wipte, waardoor ik bij mijn reservesleutels kon.

20 april 2001

De studenten uit Eindhoven belden weer of ik een praatje wilde houden. Ik heb uiteindelijk ja gezegd. Wie ben ik om nee te zeggen? Ik kan veel lezen in de trein.

[p. 107]

Wil zei dat Gordon op televisie al reclame met mij erin voor zijn programma liet zien.

Toen ik de Kerkstraat inliep, stond Jan Cremer voor mijn neus op het trottoir. We konden elkaar niet missen, maar hij keek opzichtig de andere kant op toen hij me zag.

21 april 2001

Vandaag is het 35 jaar geleden dat mijn vader overleed, wat mam verwoestte. Toch raar dat hij eerder overleed dan haar oude moeder. Net als oom Gerrit uit Wassenaar, en mevrouw Van Dijk.

Vanmorgen vroeg liep Willebrord Nieuwenhuis op straat, dik en verlopen. Nu groet hij niet meer als hij me ziet komen.

Ik zat met Bernard Hammelburg in een radioprogramma.¹⁹² Hij zei me dat we elkaar 30 jaar geleden bij Van Meerendonk in Washington hadden ontmoet. Dat moet dan in 1972 geweest zijn toen ik nog met de Kennedy-affaire bezig was. Fred van der Spek zat ook in het programma. Maar het werd een niemendalletje vanwege zeer bange interviewers, alles werd meteen afgekapt. Michiel Bicker Caarten liet zich niet zien, Dig Istha was er ook en heeft nu in een pr-bureau met Charles Huijskens.

Toen ik naar Adonis ging om 14:00 uur, kwam ik Willebrord Nieuwenhuis opnieuw tegen. We deden alsof we elkaar niet hadden gezien vanmorgen, dus ik nam hem mee om mijn huis te laten zien. Hij zei: ‘Het is je zeer gegund’. Daar geloofde ik niets van.

192 Tros Nieuwsshow, Radio 1, 08.33-11.00 uur.

22 april 2001

De ‘toppers’ in dit land vallen op de een of andere manier altijd in de handen van een veilige interviewer, in dit geval gaat Paul Witteman Joan de Wijkerslooth interviewen, die informatie over de crimineel Mink Kok heeft doorgespeeld aan de bvd.

Ik schreef Paul Witteman dat ik wel eens op hem foeter, maar dat hij De Wijkerslooth goed interviewde (voor zijn doen dan).

Het Chinese leger vraagt om meer budget om het materieel en de organisatie te moderniseren, want het loopt erg achter op het Amerikaanse leger.¹⁹³ Gaat de regering van Bush jr. dezelfde stunt uithalen met China als destijds met de ussr, het communisme neerhalen door China tot enorme militaire uitgaven te dwingen?

193 International Herald Tribune, 18 april 2001.

[p. 108]

Ben vanavond naar Adonis gegaan waar ik José weer zag. Hij was weer wild ,maar wilde geneukt worden en daar begin ik niet aan. Een mooie zwarte kerel bleef me maar zuigen.

Ik schrijf er nooit over maar nog dagelijks roepen mensen mij na als miljonair, moordgozer of wat dan ook. Ik vind het enerzijds wel leuk, maar anderzijds heeft het zelden betekenis.

23 april 2001

Ik weet niet hoe we erop kwamen, maar Ien Struwe refereerde weer aan het horloge dat ik haar geschonken had als een kat in de zak, en zei letterlijk dat ze eigenlijk een duurder horloge had willen hebben. Erg triest.

Meijer had me een overzicht gestuurd van zijn rekeningen, waarvan er nog een onbetaald was.¹⁹⁴

Toen ik Ellen vertelde Meijer te laten vallen voor Jos Hamans, liet ze duidelijk merken dat niet zo'n goed idee te vinden, want daar schijnt een paar jaar geleden een enorme affaire mee te zijn geweest. Ik vroeg haar voor een diner met Adèle Luns en Hans van den Bergh.

Ik hink een beetje op twee gedachten over mijn komende trip naar de vs. Ik blijf liever thuis om te werken, maar de gedachte dat ik zo'n reis misschien nooit meer zal maken, doet me er ook wel weer naar verlangen. Ging Peter maar mee naar Indonesië.

Een reportage op vrt gisteravond over de Belgische adel toonde een familie Limburg Stirum, met zeven kinderen. Een kleine jongen had al een flink grote bek. De oudste zoon van zestien was best aantrekkelijk. Hij wilde de familietraditie behouden, de hele familie bij de paus en trouw aan het koningshuis en huwen binnen de adelstand. Enerzijds begrijpelijk, maar wat een misleide geesten.

Ik heb Van Aartsen een briefje gestuurd dat de gemeente Amsterdam wil dat ik mijn eerder ontvangen bijstandsuitkering terugbetaal, terwijl ik toch duidelijk als voorwaarde bij de arbitrage had gesteld geen verrassingen achteraf te willen.¹⁹⁵

194 Brief d.d. 20 april 2001.

195 Zie bijlage 27.

Trein naar Eindhoven

Het is idioot, maar ik maak wat jonge mensen gelukkig.

Er loopt nergens vee buiten: eng. Ben geschokt van de lege weiden.

Wat bouwen ze in Houten een afschuwelijke krotten. Kan je nagaan welk een overlast je daar van elkaar hebt.

[p. 109]

Ik ben oordoppen vergeten - de andere passagiers zitten druk te telefoneren, zonder zich ook maar iets aan te trekken van anderen in de coupé.

23:00 uur, trein naar Amsterdam.

Christus, twee jongens in jacquet met rok kwamen me ophalen van het station. De zaal zat hartstikke vol. Niemand wist wie ik was, althans, dat werd gezegd. Ik was in de plaats van Ronald Giphart, die had laten afzeggen via de secretaresse van zijn uitgever. De jongen van de universiteitskrant opende met de vraag: ‘Bent u net zo slecht voorbereid op uw Diesrede, als wat uw kleding betreft?’

‘Daar geef ik geen antwoord op,’ zei ik hem en later vertelde ik wat hij flikte aan de hele groep.

Ook het Eindhovens Dagblad was er. De hemel mag weten wat ze schrijven. Maar ik denk dat het goed was.

Paul had voor 600 gulden aan boeken verkocht, wat hij nog niet eerder had meegemaakt bij een lezing van mij. Het was gewoon een soort hype zo vlak na de lezing, maar de tegenreacties zullen wel komen als ik weg ben. Ik heb in tientallen boeken een handtekening moeten zetten.

Verder heb ik op het randje geblazen, ook over de Koninklijke familie. Er waren discussies over tradities en het portret van Beatrix en Claus ging mee naar beneden naar de zaal. Ik vroeg of ze gek waren geworden.

Een jongen vroeg na afloop: ‘U hebt nu over iedereen wat gezegd, hoe zou u uzelf omschrijven?’ Ik antwoordde dat hij mijn dagboeken maar moest lezen, maar hij wilde mijn antwoord in één zin. Het is dezelfde gedachtenonzin die Pieter Broertjes (‘Je doet nu hetzelfde als wat ze decennia met jou hebben gedaan: de boodschapper vermoorden’) en Sonja Barend (‘dat je je na 15 jaar nog steeds opwindt over een programma’) me gisteren schreven.¹⁹⁶ Van die beperkte manier van denken komt de shit in de wereld. Iemand in de zaal noemde de bvd ‘klompengestapo’ - dat moet ik onthouden.

196 Briefkaarten d.d. 22 03 2001.

24 april 2001

Iemand uit Zoetermeer belt me. Hij zegt dat hij me eens op straat heeft ontmoet en is op zoek naar een sterke geest om met hem mee te denken. Ik heb geen tijd, misschien morgen, maar ik moet nog steeds leren om economischer met mijn tijd om te gaan.

[p. 110]

Heb nu ook de knoop doorgehakt wat betreft de nvj. Ik heb Verploeg een brief geschreven dat ik de nvj niets meer ga betalen en als dat betekent dat ik dan geen lid meer ben, dat is dan maar zo. Wie volgt? Grote schoonmaak op mijn 75ste.

Ik heb van Tuinstra een fax ontvangen dat Assemblee me tot 1 mei 2002 aan de exclusiviteit van lezingen wil houden, met een boete van 10.000 gulden voor iedere overtreding.¹⁹⁷ Ik heb direct een kopie aan Albert de Booij van Speaker's Academy gestuurd met de opmerking dat hij me best lezingen mag aanbieden, maar de vergoeding pas moet regelen na 1 mei 2002. Ik heb ook direct een antwoord gestuurd naar Tuinstra, want hij heeft me niet de inzage gegeven in de vergoedingen voor de twee lezingen in Maastricht en Vught, waar ik om gevraagd had.

Tijdens het diner met Hans van den Bergh en Adèle Luns - die meteen lid werd van het Republikeins Genootschap - hebben we veel gelachen. Ze doet nog steeds erg raar, maar heeft haar boek nu afgeschreven, wat ze zelf uit wil geven onder de titel Familie-ziek.

Een student uit Eindhoven belde. De krant schreef dat ik over obers op het station had gesproken - maar het artikel was aardig.

Peter belde, het gaat goed. Het zal me benieuwen wanneer hij komt.

197 Brief d.d. 24 april 2001.

25 april 2001

Verploeg belde vanmorgen en begon over de familie van Klinkenberg en de prijs voor Wim Klinkenberg. Hij wil zich ermee bemoeien. Ik zei Verploeg dat ik weg was bij de nvj. Hij deed alsof hij het erg vond, maar morgen zal hij mijn brief ontvangen.

Mijn sleutels doken op bij Dick Smit, dus ik ben weer gerustgesteld.

Ik heb Broertjes geantwoord op zijn kaartje wat een onzin hij schrijft over de boodschapper vermoorden. Hij heeft me gewoon besodemieterd met Tromp en dat weet hij.¹⁹⁸

Bush heeft gezegd dat hij Taiwan desnoods met geweld zal verdedigen. Levensgevaarlijk geklets. Hij werd aan de tand gevoeld in het Witte Huis-interview. Hij draaide er nu meteen met veel geklets omheen. En de handel met China was belangrijk, want vrije handel zou mensen vrijer maken en dat was in de vs van nationaal belang.

198 Zie bijlage 28.

[p. 111]

26 april 2001

Gisterenavond laat had ik nog een telefoongesprek met Peter. Ik moest er vanochtend nog aan denken en heb hem een lange brief geschreven over vriendschap en hoe ik teleurgesteld ben in hem en andere ‘vrienden’.¹⁹⁹

Wil heeft het huis weer prima aan kant en kwam me nog een zoen geven ter afscheid voor mijn reis naar de vs. Ik word zo opgehaald voor rtl Live en daarna moet ik door naar een lezing.

De uitzending van rtl Live televisie met Minoesch en Sylvana Simons was dankzij Harm Edens een ramp.²⁰⁰ rtl Live was vervelend omdat die Harm steeds de leukste wilde zijn. Maar ik heb hem op zijn plaats gezet, ook toen hij me voor de tweede keer uitmaakte voor bejaarde. Ik heb me trouwens fel uitgesproken tegen homohuwelijken en gayparades op de grachten, als onvolwassen en onnodig, er zijn ook geen heteroparades en ik ben ertegen. Verbazing alom. Evert Santegoeds vond het allemaal zo leuk dat hij zelfs een bericht op het antwoordapparaat achterliet. Daarna haastte ik me naar huis, trok mijn smoking aan en stopte een stropdas in mijn zak. Ik besloot bij de Bijenkorf te proberen of iemand die das voor me kon knopen, maar de dames stuurden me door naar de herenafdeling. Ook daar kon niemand een das knopen tot er een Indische jongen verscheen die wist hoe het moest.

De lezing in het Grand Hotel was tijdens een diner, en werd ook een ramp. Een Brit aan tafel 1 hield eerst een toespraak waar iedereen doorheen zat te kletsen dus ik vreesde het ergste. Ik kreeg twintig minuten voor mijn praatje en vijf minuten voor het beantwoorden van vragen. Dat is dus onmogelijk.

Er werd voortdurend gepraat en ik heb er wat van gezegd. Het was zelfs zo erg dat ik zei me niet te kunnen concentreren als men zo onhoffelijk en ongemanierd was. Hierdoor werd het dus helemaal niets. Na afloop zei ik tegen Marcel Meijs dat ik het lezingenbureau zou schrijven mij nooit meer een lezing tijdens een diner te geven. Marcel smeekte me het niet te doen, maar mijn besluit staat vast. Het onzinnige geklets vooraf vond ik ook vreselijk. Een lezing tijdens een diner is absurd.

Zowel bij de lezing in Eindhoven als gisteren werd me gevraagd of ik de strijd tegen de Staat opnieuw zou aangaan als ik alles over kon doen. Absoluut.

Ik was thuis om 23:00 uur. Peter belde nog rond middernacht.

199 Zie bijlage 29.

200 RTL Live, 26 april 2001, 17:05 uur, RTL4.

[p. 112]

27 april 2001

08:10 uur, Schiphol

Ik heb maar half geslapen, maar nu ben ik toch op het vliegveld, alsof ik 56 ben.

We zijn met vertraging vertrokken, want we moesten wachten op een inkomend vliegtuig dat vertraagd was. Maar ik ben weer in de zevende hemel, al heb ik het huis met enige weemoed achter me gelaten. Je kunt nu eenmaal niet op twee plaatsen tegelijk zijn.

Beatrix zou razend zijn dat Kok deed of Max van der Stoel de vader van Máxima omlulde, terwijl het Willem-Alexander zelf was die ervoor zorgde dat Jorge Zorreguieta toezegde niet aanwezig te zullen zijn bij het huwelijk van zijn dochter.²⁰¹

201 Privé, BEATRIX VALT WIM KOK AAN, 26 april 2001.

17:30 uur, New York

Het is stralend zonnig weer, eindelijk blauwe lucht.