Logo DBNL
Memoires 2001 (2023)

Memoires 2001

(2023)–Willem Oltmans–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

New York

28 april 2001

06:00 uur, New York, Hyatt Hotel

Heb van 22:00 tot 05:30 uur prima geslapen en ik zit weer vol energie.

De gigantische bloemenornamenten in de lobby zijn nu van papier.

11:10 uur

Ik kwam ambassadeur bij de vn Dirk-Jan van den Berg (in jeans en poloshirt) tegen, die tijdens mijn proces tegen de Staat secretaris-generaal van Buitenlandse Zaken was, en toen niet wilde dat ik een cent kreeg. Hij groette me en ik reageerde beleefd en gaf hem een hand, omdat ik dacht dat hij een zakenman was. ‘U herkent mij niet,’ opende hij. We praatten kort. Ik zei dat ik Van Aartsen wel bijzonder vond. We praatten over Den Hertog en diens aanpak van mij, en met name over zijn bewering dat ik in de vs in de gevangenis gezeten zou hebben. ‘Ja, hij was onze advocaat...’ met andere woorden: wat had hij anders kunnen zeggen. Ik zei dat de hele affaire wat mij betreft over en uit was.

17:00 uur

Ik ben om 13:00 uur naar de sauna gegaan - douche, sauna, sex, douche - en om 14:30 uur weer weg. Ik kwam er Alfredo tegen, een Mexicaan van 28. Hij is hier illegaal. Wilde haren, donkerbruine ogen, mager mooi lichaam en van jongs af aan wild van oudere mannen, en jongens wat is hij bezig geweest. Hij ging om 16:00 uur voetballen (hij had een voetbal bij zich). Zes maanden geleden wilde hij nog zelfmoord plegen, maar een Mexicaanse vriend belette dit. Hij neemt nu antidepressiva en het gaat goed. Hij stuurt (net als Gino) geld naar zijn moeder, De Verenigde Staten: 5% van de wereldbevolking, 50% van alle cocaïne op de wereld.

29 april 2001

06:15 uur

Ik nam een limousine-taxi (14 dollar) naar LaGuardia Airport,

waar ik in de boekwinkel nog een pareltje van Noam Chomsky vond.202

Vliegtuig naar Portland

Ik moest achterin zitten, voor de balans. Het tweemotorig propellorvliegtuigje lijkt wel uit de 17e eeuw; zelfs de bagage past niet. Ik ben sinds 08:30 uur onderweg naar Jonathan Raymond. Hoe zou het met hem zijn?

Ik vind dat Chomsky wel erg sterk op Timor hamert, maar zijn feiten kloppen wel. Ik begrijp wel dat hij Timor gebruikt om de dubbele standaard ten opzichte van Servië en Milošević te onderstrepen.

Een pagina over Megawati in The Economist zit vol fouten.203 Zo gaat het met alles.

15:50 uur, Vliegtuig naar Boston

Jonathan was te laat, maar hij zag er fantastisch uit. Inmiddels was de vrouw die onder hem woont zijn vriendin. Hij heeft een hond met een oog uit het asiel gehaald, een lief beest. De hond kauwde op Jonathans bril en daarom gaf Jono hem een paar klappen op zijn snoet (waar de hond niets van begreep). We zijn vanmiddag zijn bril laten maken. Jonathan en ik vinden elkaar altijd meteen terug en lachen veel. We gingen lunchen en ik heb een broek gekocht. Ik ben weer vergeten foto's te maken.

Boston, Holiday Inn, Blossom Street.

Ralphie Wachs (52) wachtte me bij de gate op en we omhelsden elkaar bij de begroeting. Hij was wijs en relaxed geworden. Hij vertelde me uitgebreid hoe zijn vader dr. Ernst Wachs bijna twee jaar geleden overleed en zijn foto's herinnerden me op verschillende manieren aan broer Hendrik. Ralphie zei toen ik vertelde dat Jonathan had gevraagd wie mijn Memoires zal lezen, dat het in de vs uiteindelijk altijd om geld gaat.

We gingen naar zijn woning. Het is een prachtig huis, maar niet mooi ingericht. Zoon Erik is naar school, en dochter Lisa gaat na Mexico naar San Diego. Ralph is een aardige jongen. Zijn moeder zou trots op hem zijn. Ik dacht constant aan zijn ouders. We aten bij een Chinees, en Ralph en zijn vrouw hebben me vroeg bij het Holiday Inn Hotel in de buurt van het vliegtuig afgezet.

30 april 2001

In Nederland vindt de oranjegekte weer plaats, dus ik ben op tijd ontsnapt.

Ik heb een brief voorbereid voor Jay W. Forrester, die nog steeds op Kings Lane lijkt te wonen.

De regering Bush II is nog erger dan verwacht. Het is niet goed wat er gebeurt. Ik begin ervan overtuigd te raken dat de Bush II regering een geplande, geweldloze coup van de cia was.

Vliegtuig naar San José International Airport

Eerste klas zitplaatsen in het vliegtuig hebben evenveel ruimte als de toeristenklasse vroeger hadden. Het is een schande. Het eten in het vliegtuig was verschrikkelijk. Ik at wat roerei, maar de rest liet ik liggen. Pannenkoeken et cetera, het was als afval voor de dieren.

Het boekje van Chomsky is een adembenemend verhaal, dat ik bijna uit heb. Mijn geest en vingers jeuken om verder te gaan, met mijn eigen ideeën en gedachten. Chomsky heeft gelijk. Ik realiseer me nu dat Timor en Kosovo te vergelijken zijn. Eigenlijk ga ik alleen naar de vs om me tegoed te doen aan andere denkers en invalshoeken. Zoals zo'n boek van Chomsky wat je in Nederland niet tegenkomt en de reünies met Jonathan en Ralphie, die zeer de moeite waard waren.

1 mei 2001

05:15 uur, Oak Motel, Palo Alto, Californië.

Bill Kellogg haalde me gisteren op met zijn station wagon uit 1967. Hij is 80, kleiner geworden en loopt minder stabiel en ook Marjorie was zwakker en kleiner. Ze hebben in hun huis aan de Melody Lane in Los Altos Hills nog steeds geen huishoudelijke hulp, maar alles ziet er picobello uit. Marjorie had een beroerte gehad en was een paar dagen aan een kant verlamd geweest. Maar ze is er aardig van hersteld. Een vrouw (Mary, 83) kwam even langs om te kijken hoe het was. Blijkbaar was Marjorie de avond ervoor naar een toneelstuk geweest, dus het is niet zo erg.

Marjorie had soep gemaakt en een stuk zalm voor me bereid, waarna ze op bed ging rusten. Na de lunch ging ik een wandeling maken waarbij ik verschrikkelijk verdwaalde en verbrandde door de zon. Een parkwachter belde de Kellogs waarna Marjorie me ophaalde met de Cadillac. Ik was echt ver afgedwaald.

Ik praatte met Bill op het terras tot Marjorie ook naar buiten kwam, waarop Bill de barbecue klaarmaakte om varkensvlees te grillen (waar ik helemaal niet van houd) voor het diner.

Maar toen kwamen we op Gerard Croiset (een kwakzalver volgens Bill) en George de Mohrenschildt (ook een kwakzalver) en natuurlijk Oswald die jfk in zijn eentje vermoordde. Hierover raakten we in zo'n discussie dat hij helemaal rood werd in zijn gezicht en een aantal keer wankelend de kamer uitliep. Bill gaf me twee artikelen uit The Skeptical Inquirer, een zogenaamd wetenschappelijk tijdschrift, waarin Croiset als fraudeur werd bestempeld door Piet Hein Hoebens, een journalist van De Telegraaf. Ik moet die artikelen lezen.204

Ik sprak over dokter Ralph Greenlee in Dallas.205 Een kwakzalver, of ik ook met andere dokters had gesproken? Ik zei dat we met Greenlee terug waren bij de discussie die we eerder hadden over de oorlogsheld senator Bob Kerrey, die in het nieuws was, maar waarbij de door hem begane wreedheden op burgers in Vietnam buiten schot moesten blijven. Één man had gepraat in deze affaire, maar stelt Bill, dat is nog geen bewijs voor massamoord. Ik stond ook alleen door publiekelijk te zeggen dat Luns loog. Het duurde lang om mijn gelijk daarin te bewijzen. Toen Bill me van het vliegveld kwam afhalen, vergeleek hij in de auto Dick Cheney met Hermann Göring, dus ik had het gevoel dat we op dezelfde lijn zaten. Niet dus.

Toen hij naar buiten liep, mompelde Marjorie: ‘You see what I have to put up with, I live with a patient.’ Net als Mimi Hofland blijft Marjorie geestelijke overeind, maar deze twee mensen zitten in een vreselijke verbintenis en ik ken ze al 40 jaar. Ik zei: ‘Marjorie, dat is de laatste keer dat ik hier geweest ben, want hier wordt niemand beter van.’ Ze begreep het.





Bill bracht me terug naar het motel en gaf me, heel aardig, een zelfgetekende plattegrond van Los Altos Hills. Toen we het huis verlieten zei hij tegen Marjorie: ‘Do I get a kiss?’ Mijn god.

Met een huis als een uitdragerswinkel, met Brünhilde,

de 70 jaar oude Mercedes convertible, de Cadillac stationwagen, plus een bmw die nooit gebruikt is: daar zitten ze dan met hun 80 jaar. En hoe gaat het met Marjorie? Ze zijn geliefde oude vrienden, maar ik ga nooit meer terug. Het enige stel waarmee ik ooit bevriend was in de vs, in ieder geval voor zo'n lange tijd. Mam had gelijk: je houdt niemand over. Ik koesterde de gedachte om eerder weg te gaan, maar misschien doe ik het niet. Ik ben nu hier dus laat ik er het beste van maken.

Aan de overkant van de straat van het motel zit een mooie tent, die de hele nacht open is, dus ik nam al vroeg koffie en een roerei.

08:40 uur

De taxichauffeur was 78 en zo mager als broer Hendrik. Het bleek een boze man. Hij verdient 50 dollar per dag terwijl hij zijn taxi huurt voor 550 dollar per maand, plus kosten voor brandstof. Hij werkte normaal vijf dagen per week, maar vanwege de huidige malaise zeven dagen. ‘Why sit home and rot away...’ Dat is de andere kant van Amerika.

De Bookstore in Stanford University

Ik kocht weer wat prachtige boeken, maar ik moest er nog veel meer laten liggen. Het denken op papier is eindeloos, het is een kunst om het absolute minimum te selecteren.

Domheid zie ik toch als een handicap. De stommiteit van anderen vloert me. Nu weer de vrouw bij de servicebalie van de boekwinkel, mijn god wat een wicht was dat. Ongelooflijk.

Ik zag een handvol sensationele jongens: een blonde, en een op een fiets.

Oak Motel, Palo Alto

Ik nam een taxi vanaf het Sheraton Hotel bij de universiteit naar de plek waar Bill en Marjorie me zouden oppikken voor het eten om 18:00 uur. Het was aangenaam, maar we deden allemaal ons best om niets controversieels te zeggen en dansten voorzichtig door drie uur samenzijn. Bill is van tijd tot tijd nog steeds erg grappig en ad rem. Hij is ongetwijfeld een aardige man, maar ik heb eigenlijk geen reden om hier ooit terug te komen. Ik zei dat ik vandaag vertrok, maar ik laat alles voor wat het is en vertrek morgen. Toen Bill en Marjorie wegreden zei ik tegen mezelf: het zijn lieve vrienden, maar het toneelstuk heeft lang genoeg geduurd. Marjorie streek over Bills hoofd en hij gedroeg zich als een heer. Hij was op korte laarsjes met bont en sjokte, liep een beetje krom.

Ik begon aan een brief naar Peter, maar over hem heb ik ook mijn twijfels. Peter had me gevraagd een brief te schrijven naar Caroline Delgado - de Delgado's zijn vaak in mijn gedachten - maar genoeg is genoeg. Ik weet dat Ellen Pasman bij haar had zitten stoken, zoals ze dat ook bij Erik Jurgens heeft gedaan, maar dat Caroline haar reisgeld terug wilde, was voor mij de druppel. Ik nam een slaappil, maar was automatisch weer wakker om 05:00 uur.

2 mei 2001

Ik lees nu de artikelen van Hoebens die Bill me gaf om te bewijzen dat Croiset een kwakzalver is. Dat is hoe het gaat. Croiset krijgt verwijten, maar hij is er niet meer om zichzelf te verdedigen.

Ik had de Kelloggs gezegd dat ik vandaag zou vertrekken en ik ben er zeker van dat Marjorie het motel belt om het te controleren, maar ik ben van gedachten veranderd. Ik ben veel liever alleen om te lezen. Ik nam al vroeg de bus richting Stanford University en liep langs de sportcomplexen naar het cafetaria. Het is alweer een geweldige dag: koel, een beetje wind, blauwe lucht en zon.

Ik belde Marjorie om 13:00 uur vanaf de universiteit en zoals verwacht had ze al gecontroleerd of ik vertrokken was. Ze komen vanavond langs. Ik zal mijn mond houden over de Croiset-artikelen die Bill me gaf. Ik herken studenten die ik hier eerder heb gezien. Ik vond weer enkele juweeltjes van artikelen in de tijdschriften in de bibliotheek van de universiteit.

Ik vergat mijn nieuwe witte hoed bij de fontein op het pleintje bij de Bookstore, maar toen ik drie kwartier later keek, lag hij er nog.

Het was een goddelijke dag. Ik ontdekte weer veel nieuwe boeken en heb nu weer drie of vier enveloppen vol om boeken naar het Singel te sturen. Ik liep terug naar het sportcomplex El Camino Park om er de bus te nemen naar mijn motel. Tientallen jongeren waren aan het sporten. Geen wonder dat Amerikanen zulke mooie lichamen hebben. Ik belde Bill Bast in het motel. Bill was grappig, als altijd.

22:00 uur, Oak Motel, Palo Alto

Nu weet ik het zeker, ik ga nooit meer naar de Kelloggs. We gingen naar een restaurant waar we enkele uren samen aan tafel zaten, maar opnieuw ruzie kregen. Bill vond dat ik de memoires van Handler aan de Academie moest doneren en mijn naam

moest verwijderen, want ik had het geld nu toch niet meer nodig. ‘Do you realize what copyright means? And what about the integrity of my work?’ Daarop wierp hij tegen dat hij me indertijd een lijst vragen had gegeven voor het interview met Edward Teller voor Grenzen aan de Groei, dat ik zonder hem niet eens had kunnen maken omdat Teller mij alleen te woord wilde staan als hij erbij zou zijn.206 Toen bemoeide Marjorie zich er ook mee, en zei dat zij het interview met Carl R. Rogers had geregeld en zo veel andere interviews en dat het netjes zou zijn geweest als ik hen daarvoor de credits had gegeven.207 Ik zei tegen Bill: ‘Did you find any of your questions in my Club of Rome books? Are you saying, you suggested people to interview and the questions?’

‘I have your letter thanking me for it,’ antwoordde hij. Ik stond perplex.

Ook kwamen we in discussie over mijn uitspraak dat de Amerikanen nooit een oorlog hebben meegemaakt, waarop hij begon over de Amerikaanse Burgeroorlog. ‘I am talking about bombing open cities, Bill, Warschau, Rotterdam.’ Maar daarop gaf hij terug dat Londen eerder gebombardeerd werd. Bill raakte weer opgewonden in het restaurant en riep luid, terwijl mensen aan andere tafels alles konden horen: ‘We went over to kill Germans!’ En dat roept dan de man die door Wilhelmina was onderscheiden met de Militaire Willems-Orde. Het heeft geen zin meer. Het is einde verhaal. Ik ben erg makkelijk geworden.

Marjorie had me eerder een pakketje gegeven met koffie en snacks voor op mijn motelkamer. Ik was stomverbaasd toen ze me bij het motel afzetten en Marjorie de koffie, die ze in het pakket had gestopt terugvroeg. Ik gaf haar ook de gedroogde abrikozen en een doos waarvan ik niet weet wat er in zat terug en zei in mezelf: barst. Ik gaf hen een laatste vriendelijke blik en dacht: al het beste voor jullie, maar ik hoef jullie nooit meer te zien. Als je verschillen van mening niet meer kunt bediscussiëren zonder over je toeren te raken, dan houdt het voor mij op.

De ober stonk overigens een uur in de wind. Je ziet hier allemaal Mexicanen, zoals er in Miami allemaal Cubanen zitten.

3 mei 2001

De shuttledienst naar het vliegveld laat weten dat ze me om 09:30 uur ophalen.

Vliegveld San José, in het vliegtuig naar Los Angeles

Boeken vinden is als cruisen,208 al gaat het hier vooral om innemen in plaats van eruit blazen.

Ik ben helemaal bruin door drie dagen zon.

Eindelijk, voor het eerst sinds de oprichting in 1947, zijn de Verenigde Staten niet verkozen om zitting te hebben in de Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties. Dit betekent dat in de geheime stemming ook enkele bevriende landen de vs hebben laten vallen voor deze commissie.209 De wereld heeft genoeg van de Amerikaanse arrogantie en pure waanzin. En als je dan de beelden ziet van president Bush die in het Witte Huis praat met de president van Macedonië Boris Trajkovski, terwijl Bush nauwelijks weet waar Macedonië ligt, wordt het gewoon lachwekkend.

Mel Brooks schreef in 1968 de film The Producers, waarin een mislukte theaterproducent door zijn accountant wordt geadviseerd een toneelstuk te produceren dat zeker een flop zal worden, om vervolgens met het geld van de investeerders ervandoor te gaan. Het theaterstuk Springtime for Hitler werd echter een groot succes. Nu is van deze film een musical gemaakt voor Broadway die al voor drie jaar uitverkocht is.210

4 mei 2001

Hollywood

Ik zit in de prachtige logeerkamer van Bill Bast en Paul Huson en realiseer me weer wat een sensationeel mooi huis dit is, met een inrichting die tot in de kleinste details klopt. Bill en Paul zijn niets veranderd sinds ik hier zes of zeven jaar geleden voor het laatst was. Net als voorheen vit Bill op Paul over kleine dingen.

Bill zei in de auto tegen me nadat ze me van het vliegveld ophaalden: ‘My heart goes out to Beatrix, when she realized you put her on your shit list.’

We gingen eten in een homorestaurant waar ik ze eindelijk kon trakteren.

Ik lees Bills manuscript voor een tweede boek over zijn tijd met James Dean, bijna vijftig jaar na zijn eerste boek uit 1956.211

5 mei 2001

Ik lees al vanaf 05:30 uur weer in het manuscript over Dean. Het is nogal een boek.

Als Bill en Paul wakker zijn, gaan ze naar beneden, zetten ontbijtgranen klaar, een glas pillen en sinaasappelsap en gaan dan eerst naar boven om zich klaar te maken, om daarna pas te eten.

Om 07:30 uur klinkt een stem door de intercom dat de veiligheidssloten er afgaan.

‘The porno queen is shocked,’ zei Bill tegen Paul, na mijn reactie gehoord te hebben over wat ik las over de sexuele relatie tussen Bill en James Dean. Ik had de eerste vier hoofdstukken van zijn manuscript over Dean gelezen, waarvan het meeste toch gebaseerd is op het eerste boek, maar nu zijn de gebeurtenissen in perspectief geplaatst. Ik hoop (en denk) dat het allemaal waar is. Ik herken veel uit mijn eigen leven in de ruzies die Bill beschrijft tussen hem en Jimmy en ook het in elkaars armen in slaap vallen. Al heb ik van het laatste veel uit mijn Memoires gehouden om geen onrust te veroorzaken in de omgeving van Loet en Erik, zoals familie, hun vrouwen, die moeite zouden kunnen hebben met seksuele contacten tussen mannen. Bill schrijft het wel op, 50 jaar later, omdat het tegenwoordig meer geaccepteerd is.

Peter moet mijn brief gekregen hebben waarin ik zei dat ik de opname van het antwoordapparaat had bewaard waarop hij zei dat hij met Ellen Pasman zou praten over wat een verschrikkelijke persoon ik was. Hij stuurde namelijk net een fax, ook gericht aan Bill en Paul, die eigenlijk gewoon treurig is. Als Peter zich ontwikkelt tot zo'n soort persoon, wil ik hem niet meer als vriend, zelfs niet na 35 jaar.212 Ik wist trouwens niet dat hij een boek aan het schrijven is waarin hij mij een hofnar noemt. Ik herken Peter niet in deze fax, misschien is hij weer aan de drank. Het is te laat om me daar nog druk over te gaan maken. We waren wezen winkelen en ik had een prachtig leren jack gevonden, en - belangrijker - het boek van Newberg, Why God won't go away, waarover ik in Newsweek een interessant stuk had gelezen.213 Het was allemaal erg aangenaam en tijdens de thee vertelde ik over de toestand met Rashid die me met een pistool had bedreigd. Een half uur later kwam Peters fax aan waarin hij ook verwees naar het voorval met Rashid. Hoe werkt dat toch, dat ik dat verhaal aan Bill en Paul vertel, zonder

ook maar te kunnen vermoeden dat een half uur later Peter daar een fax over zou sturen. Ik ben nog steeds in de war van die fax.

6 mei 2001

Op 16 mei vindt de executie plaats van Timothy McVeigh, de 33-jarige man die in 1995 de bomaanslag pleegde op het Alfred P. Murrah Federal building in Oklahoma City, waarbij 186 doden vielen. McVeigh heeft Gore Vidal uitgenodigd om daarvan getuige te zijn. McVeigh schreef hem in 1998 over een artikel over de Bill of Rights dat Vidal had geschreven voor Vanity Fair. Sindsdien zijn de twee ‘bevriend’ geraakt. Vidal keurt de bomaanslag niet goed, maar zegt dat hij en McVeigh wel een aantal visies delen over de erosie van de grondrechten en de gewapende inval door de fbi in Waco in 1993, waarbij 80 mensen omkwamen. ‘This guy's got a case,’ zegt Vidal. ‘You don't send the fbi in to kill women and children. The boy has a sense of justice.’214

‘Hoe heeft McVeigh kunnen denken dat het zijn taak was om wraak te nemen op Waco,’ zei Bill.

De relatie tussen India en de Verenigde Staten is aan het veranderen. India, lange tijd de leider van de Niet-Gebonden Landen met stevige kritiek op het buitenlandbeleid van de vs, liet zich nu zelfs positief uit over Amerika's plannen voor een raketschild.215 India's minister van Buitenlandse Zaken Jaswant Singh werd door Bush in het Witte Huis uitgenodigd, ‘and not just for pleasantries’ en Bush' veiligheidsadviseur Condoleezza Rice meldde aan Singh dat de vice-minister van Buitenlandse Zaken Richard Armitage binnenkort naar Delhi zal afreizen om ‘friends and allies’ bij te praten. Rice realiseert zich natuurlijk wat het gevaar is van een bondgenootschap tussen Rusland, China en India.

Paul kwam me te hulp toen Bill (een emotionele Yankee) mij er tijdens de lunch van beschuldigde pro-Saddam en pro-bin Laden te zijn. Hij zei dat hij had gelezen hoeveel communistische bazen door de Chinezen beschoten waren. Ja, en Saddam heeft de helft van zijn generaals doodgeschoten, maar je weet nu toch wel hoe desinformatie werkt, wierp ik hem tegen. Het liep uit de hand toen Bill zei: ‘I never thought I live the day you defend the terrorists’ en meer van dat soort shit. Ik noemde de vs de nummer 1 terroristenstaat in de wereld, maar dat is zelfs voor Bill Basts geest niet te begrijpen. Maar goed, ik vertrek morgen.

Paul sputterde even tegen (stond aan mijn kant) en verliet toen de tafel. Dat is het enige wat hij kan. Toen Pauls auto vanmorgen bij de supermarkt kapotging, en we moesten wachten, raakten we in gesprek over Peter en Edwin, en wist Bill precies te vertellen wat ik fout doe bij hen, alsof hij er iets van afweet. Ik belde eind van de middag Barbara Applegate om een afspraak te maken, maar ze had een ongeluk gehad en had een verwonding aan haar oog. ‘Ik ben de dood nabij,’ zei ze. ‘Jij wordt 102,’ grapte ik. Maar de kwetsuur was vrij ernstig, want ze wordt waarschijnlijk blind aan dat oog. Ik zei wel meteen naar New York te zullen gaan in plaats van haar op te zoeken, maar daar wilde ze niets van weten. Ik zal haar later nog bellen of langsgaan erin zit. Het is droevig nieuws.

Bill had een briefje geschreven om zich te verontschuldigen, wat me verraste.

23:00 uur

We aten met Mark, een Engelsman en voormalig producer en Suzy, een Amerikaans-Joodse schrijfster van wie een boek ook in Nederland is verschenen. Bill zei dat ze zelfhulptroep schrijft, maar wel miljoenen boeken heeft verkocht in 23 landen. Alles ging goed tot een discussie over democratie toen ik mijn mening uiteenzette. Paul begon over Churchill, die had gezegd dat democratie zeker niet ideaal is, maar dat het 't minst slechte is wat we kunnen hebben. ‘Ja,’ zei ik, ‘maar dat was een halve eeuw geleden en de realiteit van 2001 ziet er heel anders uit.’ Hij herhaalde dat de mening van Churchill niet ideaal is, maar dat het alles is wat we hebben. ‘Ja,’ zei ik, ‘de Grieken waren ook voor democratie.’ Toen explodeerde Paul en verweet me dat ik het hele weekend aan het woord was geweest en altijd denk dat ik gelijk heb. Hij heeft sindsdien niet meer tegen me gepraat. Niet in de auto naar huis, noch toen we gingen slapen.

Suzy zei dat ze naar Cuba was geweest in 1976, en dat ze Castro wel mocht. Ik was voorzichtig niets verkeerds te zeggen en hield me op de vlakte. Toen ze zei dat de wereld eigenlijk vernietigd moest worden, zei ik dat ze toch twee kinderen had, waarop ze zei: ‘Yes, well...’ Uiteindelijk zal de wereld toch een keer vergaan, zei ze, dus waarom zou ik een dagboek bijhouden? Stille hoop dat het niet gaat gebeuren? Ik vond het maar een vreemde reactie.

Ik probeer nu morgenavond te vertrekken en sla Washington dan maar over, want ik wil Barbara niet zien als ze zo gehavend is en pijn heeft. Misschien ben ik wel te laat gekomen.

7 mei 2001

Bill zei dat ik Paul had beledigd voor het oog van zijn geliefde vrienden, en dat hij Paul nog nooit zo boos had gezien. Hij adviseerde niet te scherp te zijn en beter op tijd te zeggen: oké, maar ik ben het er niet mee eens. Ik zei dat hij gelijk had, en dat heeft hij vast tegen Paul gezegd, want die kwam me even later omhelzen.

Verder was het een ontspannen dagje, waarop ik niet veel buiten ben geweest omdat de zon te warm was, meer dan 32° C. Ik las zestig pagina's in Newberg. Zijn boek is sensationeel en natuurlijk alleen in Amerika te krijgen. Het is bovendien perfect materiaal voor het boekje dat ik voor Spectrum schrijf: Wat ik denk.

Richard (arts, 57) kwam langs voor het diner en had zinnige dingen te zeggen. We hebben absoluut heerlijk gegeten, met wijn. Ik heb zelfs nog piano gespeeld. Richard zei dat ik makkelijk 90 kan worden zoals ik nu leef. Het feit dat ik actief blijf heeft er veel mee te maken. Het was niet nodig om rode wijn te drinken, omdat het voor niemand werkt zoals gezegd wordt dat het doet.

Bill Bast zei trouwens dat hij nooit geïnteresseerd is geweest in Jan Cremer, omdat hij in hem een zwendelaar herkende. Hij dacht dat er een film gemaakt zou kunnen worden over mijn rol in de jfk-affaire, en vertelde aan tafel wat ik had gedaan. Daar klopte bitter weinig van, de grote lijnen klopten een beetje, maar ik zei er niets van.

Ik was verrast dat zelfs Richard een mening had over Peter - net als Bill en Paul.

Bill bracht me later op de avond naar het vliegveld. Ik vlieg laat op de avond naar New York en ga dan zondagnacht terug naar Amsterdam. Ik vind het een prima oplossing zo. Het heeft geen zin om nu naar Barbara te gaan, of misschien vlieg ik zaterdag nog even naar Washington dc om haar te zien. Ik heb een voorgevoel dat ik het moet doen.

23:00 uur, Los Angeles International Airport, wachtend op American Airlines vlucht 30 naar New York

Als alles volgens schema verloopt, kom ik om 07:45 uur op jfk aan, waar ik dan gelijk in een taxi spring.

8 mei 2001

06:00 uur, aan boord van AA30

Het is de verjaardag van Charles en Inez Röell - en Barbara Applegate. Vandaag wordt ze aan haar oog geopereerd.

Tom Cruise heeft in een rechtszaak 100 miljoen dollar geëist van een pornoster, Chad Slater, die tegen het Franse tijdschrift Actustar gezegd zou hebben dat hij een homoseksuele relatie heeft gehad met Tom Cruise.216 Cruise' vrouw, de actrice Nicole Kidman, zou dat ontdekt hebben, wat de aanleiding zou zijn geweest voor de echtscheidingsprocedure waarin het stel verwikkeld is. Slater ontkent ooit in Frankrijk geweest te zijn of met iemand van het tijdschrift gesproken te hebben. Ik ben er zeker van dat Cruise in de basis gay is.

14:00 uur, New York

Het is prachtig weer.

Ik kocht twee sigarettendoosjes - met eendjes en lieveheersbeestjes - voor Peter en Edwins 25-jarig jubileum. Ik laat ze graveren. Ik kocht ook Bostonian loafers voor in Djakarta en heb een berg boeken per luchtpost naar het kantoor van Anna Sprenger verstuurd.

Ik denk natuurlijk de hele dag na over nieuwe hoofdstukken voor Wat ik denk. Ik kan niet wachten om ze te schrijven.

Ik faxte een brief naar Peter, misschien een beetje koel, maar na dat meesterwerk in Hollywood is dat hoe ik me voelde.

16:15 uur

Fidel Castro is in Iran. Waar zijn de dagen gebleven dat Sukarno, Chou en Lai (China), Jawaharlal Nehru (India), Gamal Abdel Nasser (Egypte) en al die andere in de Beweging van Niet-Gebonden Landen één lijn trokken? En wat is er eigenlijk met Norodom Sihanouk gebeurd?

Misschien moet ik Peter morgen een warmere fax sturen. ‘Straf’ (aan hem) is niet mijn stijl.

Het is tussen 32°C en 37°C in Los Angeles. Ik ben net op tijd vertrokken.

9 mei 2001

Ik heb eindelijk weer eens lang geslapen, van 23:00 uur tot 07:00 uur.

Om de zoveel tijd komt er weer een bericht dat homoseksualiteit genezen kan worden. Nu zegt ene dr. Robert Spitzer op de jaarlijkse bijeenkomst van de American Psychiatric Association dat ‘highly motivated’ homoseksuelen hetero kunnen worden. Hij baseert zich op telefoongesprekken van drie kwartier met 143 mannen en 57 vrouwen. Waardeloos dus. Op de-

zelfde bijeenkomst laat een ander onderzoek zien dat van 202 homoseksuelen die een therapie hebben gevolgd om hetero te worden, dit bij 178 niet gelukt is en slechts bij 6 een ‘heterosexual shift’ heeft plaatsgevonden.217

Ze breken nu definitief een aantal van de kleine huizen met drie verdiepingen en gezellige kleine restaurants op Second Avenue af. Volgens mij woonde Garrett daar ook ergens. Ik ging met die jongen naar boven, maar vond het niks met hem en vertrok snel weer, terwijl Richard nog een tijdje met hem gerommeld heeft.

New York is allemaal theater. Hoogbejaarden in rolstoelen worden door zwarte hulpjes voortgeduwd. Ik zag een zwarte jongen die tevergeefs in zijn zakken zocht naar een kwartje om te bellen. Ik gaf hem een kwartje, maar toen hij me zag roken vroeg hij meteen ook om een sigaret. ‘No,’ zei ik, ‘a quarter is enough for the day.’ Dit land wordt totaal geregeerd door de dollar, de barometer voor alles, in plaats van eerlijkheid, integriteit en moraal.

De sauna vanmiddag was een feest. Op een bepaald moment stonden er drie heren met mijn pik te spelen - allemaal grijs, dik en oud - om te kijken of hij hard was, en hoe hard. Ik werd twee keer uitgenodigd in een kamer, een keer om geneukt te worden, de andere keer om te neuken, maar daar begin ik dus niet aan. Er was een beauty wiens aandacht ik trok - ongeveer 28 jaar, Italiaans, zwart haar (krulletjes), zongebruinde huid, prachtig gezicht, behaard lichaam. Hij vroeg me om mee te komen, maar hij wilde neuken. Dus al zo'n tien dagen geen seks.

21:30 uur, hotelkamer

Geraldo Rivera zit er nog steeds bovenop.218 Hij deed nu een programma over de Amerikaanse ‘gerechtigheid’ bij doodstrafzaken, waarbij marteling bijna systematisch wordt toegepast om ‘bekentenissen’ los te krijgen. In sommige zaken zorgt dna-bewijs dat ter dood veroordeelden soms alsnog vrijgesproken worden. In een geval had iemand al twaalf jaar in de dodencel gezeten. Stel je voor, twaalf jaar dodencel, en ik voelde me acht jaar op de Westerkade al gevangen zitten.

Ik denk veel aan Peter, ondanks zijn verschrikkelijke fax naar Hollywood. Als Peter verandert door whisky, of Edwin, of wat dan ook, moet ik me daaraan aanpassen.

10 mei 2001

Ik weet niet waarom, maar ik twijfel of Indonesië veilig is om naartoe te gaan nu Alatas er geen minister meer is.

Ik kocht drie keurige broeken voor het geval ik naar Djakarta ga en liet een bericht achter voor Karina in haar appartement. Morgen is Bertie jarig, maar ik vind het lastig hem op te zoeken.

New York is een rattennest in verval, al is het een paradijs voor hen die niet verder kijken dan hun neus lang is. Alles hier gaat om geld.

Als ik Chomsky's Rogue States lees, wat ik in de boekwinkel op Stanford University had gekocht, irriteer ik me mateloos dat niemand op die manier (die zo waar is) denkt of weet.219

Ik heb zoveel bagage nu, want vandaag weer boeken gekocht, twee paar schoenen en meer, dat ik heb besloten morgen nog vier enveloppen met boeken naar Amsterdam te sturen.

Er is een nieuw medicijn tegen kanker goedgekeurd. Het kwam te laat voor Theo maar misschien nog op tijd voor Jonathan.

Als ik naar Djakarta ga, moet ik zeker veel leesmateriaal meenemen.

11 mei 2001

Dit is geen land van schapen, maar van totale boeven. Hun manier van denken is totaal achterhaald. Als de rijke ouder die zijn kind zakgeld ontzegt omdat het zich misdragen heeft.

De advocaten van McVeigh blijken duizenden documenten niet te hebben gekregen. Daarmee is dat hele proces een grap geworden. Waco, beweerde Gore Vidal, was de reden voor Oklahoma City. Een direct antwoord op de moord op vrouwen en kinderen door de overheid. Bill Bast schrok ervan toen Vidal zei ‘een vriend’ van McVeigh te zijn en hem zelfs noemde in zijn nieuwste boek. Vidal had het psychiatrische rapport van McVeigh gelezen waarin stond dat hij in goede geestelijke gezondheid verkeerde.

In Zimbabwe worden steeds meer blanke boeren en andere ondernemers van huis en haard verjaagd door gewelddadige militante zwarten. De blanke minderheid bezit meer dan de helft van de ondernemingen en landbouwbedrijven in Zimbabwe.220 Is wat zich daar nu afspeelt de voorbode van waar Zuid-Afrika ook op afstevent? Waarschijnlijk niet zolang Man-

dela of Buthelezi het voor het zeggen hebben, maar wat gebeurt er als de oude garde weg is?

Het was een totaal zorgeloze, prachtige dag. Ik heb niemand gebeld, want ik wilde genieten van de zorgeloze vrijheid die ik me nu kan veroorloven. De mede-homo's cirkelen om mijn lul in de sauna en doen me denken aan aapjes in de dierentuin: eindelijk in staat om de hoofdprijs aan te raken. Sommigen vragen of ze mijn pik mogen kussen.

Ik ben in een gammele metro (zoals het eigenlijk altijd was) onderweg naar The Village. Morgen gaat het misschien regenen, na vijftien dagen blauwe lucht.

Greenwich Village

De Bookshop is voorgoed verloren. Er hangen nu bordjes dat er maar een persoon per cabine is toegestaan. Dan kunnen ze net zo goed sluiten. Maar waarom zijn die regels veranderd?

Het was hot en crazy, smerig en goedkoop in The Village. De gekte loopt helemaal uit de hand, zelfs vergeleken met de Warmoesstraat of Saint Germain-des-Prés.

12 mei 2001

Bertie werd gisteren 70 jaar. Na lang twijfelen nam ik vanmorgen toch een taxi en trof hem in orde aan, met zijn nieuwste poes, Jules. Zijn andere kat is gestorven. Hoeveel dieren heeft hij gehad? Hij maakte een dvd met een make-up cursus en heeft vandaag twee bruiloften. Hij hinkt voort, maar maakt het verder goed. Ik keek intens naar hem en dacht aan de 51 jaar dat ik hem nu ken. Ik vroeg hem wie zijn vrienden waren en of daar nog mensen van vroeger bij waren. Geen enkele.

Ik liep van Bertie naar Bergdorf-Goodman op 5th Avenue, waar ik twee verdiepingen afstruinde, maar niets zag wat ik leuk vond. Daarna bij Brooks Brothers op 6th Avenue vond ik twee prachtige jasjes (net geen 500 dollar) in de aanbieding. Die had ik hard nodig.

Ik at rond half vier in een restaurantje, vlak bij Mora Henskens' appartement, kip met cashewnoten. Ik denk terug aan de tijd toen ik me er zo vreselijk voor gek heb gezet vanwege mijn obsessie voor Ed.221

Alfredo was niet in de sauna. De lui die daar komen zijn nog steeds uitzinnig van mijn lul. Ik kreeg veel aanbiedingen, maar trok me alleen af in de stoomkamer waarbij ik eerst dacht aan Loet, maar eindigde met Gino.

Het aantal idioten aan de telefoon op straat, dikwijls schreeuwend, zonder met iemand rekening te houden, blijft toenemen.

De kassière in de drogisterij zat te telefoneren terwijl haar klanten stonden te wachten. Niemand zei er iets van. Toen ik dat wel deed (ze kennen dat niet) waren ze hevig verontwaardigd. In een andere winkel liet een Chinees meisje aan de kassier kleurenfoto's zien van haar vriendje (een blanke schoonheid). Toen ik zei: ‘Shall we move on’ - ik stond te wachten - opnieuw hevige verontwaardiging. Dit mag dan ‘mijn’ land zijn, maar het loopt totaal uit de hand, je ziet het in het verkeer en overal.

Yale viert zijn 300-jarige bestaan. Bush sr. zei bij de Yale Alumni Convocation met Paul Kennedy, dat Gorbatsjov vorige week in Texas bij de Bushes lyrisch was over Poetin (wat vader Bush verbaasde) en de vs wilde overtuigen Poetin serieus te nemen. Wat een klootzak. Bush jr. haalt het in zijn hoofd te zeggen: ‘You have to treat other countries, great or small, with respect.’ Nou, dat hebben ze laten zien met Granada, Panama en al die andere landen. Iemand vraagt Bush sr. of het waar is dat hij wist dat de Russen erg zwak waren, omdat ‘we niet extreem veel meer hebben uitgegeven aan defensie dan de Sovjets, wetende dat ze toch geen partij zouden zijn voor de vs’. ‘Nee’, zegt Bush sr. en praat meteen door over Irak.

Richard Levin, voorzitter van Yale (77 jaar, iets ouder dan ik) stelt een domme vraag en een student vraagt wat Bush sr. heeft geleerd van het sporten op Yale. Niemand die hem vraagt naar zijn rol bij de verkiezing van zijn zoon, over de monkey business van Carlyle in het Nabije Oosten (tenzij dat gebeurde voordat ik de televisie aanzette).

Papa George weer in beeld: ‘It all boils down to the family, two sons in public service.’ en meer van dat soort gebazel. Van Aartsen zou zeggen: Zie je wel, dat het een keurige mijnheer is?

Op de vraag waarom hij Bagdad niet innam en Saddam vermoordde, geeft hij als verklaring dat Colin Powell, Dick Cheney en Brent Scowcroft de Oval Office inkwamen met de woorden mission completed. Daarop stopte hij de oorlog, want als enige grootmacht moet je niet te arrogant zijn. Als je naar zo'n man luistert, moet je je constant afvragen wat hij nu werkelijk zegt.

13 mei 2001

Ik sliep goed tot 07:30 uur en heb twee keer zoveel energie.

Het miezerde gisteravond, maar nu is het zonnig en koud. Ik draag mijn leren jack en kocht een mooie redelijk dure rolkoffer, voor de langere reizen. Ik heb ingepakt en zal blij zijn als ik straks weer thuis ben. Ik ben gisteren mijn blauwe krantenschaartje verloren.

Rogue States van Chomsky maakt me constant woedend.

Ik moet voor mijn nieuwe boek eerst nog eens lezen wat ik allemaal al heb en daarna kan ik verder gaan met schrijven, in eerste opzet. Daarna, als ik terug ben uit New Dehli en Djakarta, zal ik weer serieus aan de gang gaan.

Om half twaalf checkte ik uit en ging naar The Village. Het weer is opnieuw geweldig. Mijn handen doen een beetje pijn - geen chocola of zoetigheid meer. Ik zal een CarmelLimo bestellen om naar Newark Airport te gaan.

Ik ben met de bus onderweg naar Riviera Café terwijl ik Chomsky lees. Oost-Timor een land? Onzin volgens Chomsky. Het zou toch een drama zijn geweest wanneer ik vanmiddag niets beters had geweten, dan naar de sauna te gaan (om ze er met mijn lul te laten friemelen). Ik ga lezen en genieten van de zon.

Om twaalf uur kwam ik aan op het terras van Riviera, en at er een steak. Eigenlijk is dit de heerlijkste dag: winderig, blauwe lucht, zonnig en niet te warm. Twee oudere nichten lunchen aan de tafel hiernaast en hebben elkaar niets te zeggen.

Bij Barnes & Noble in The Village verkopen ze geen Freud, Jung en dergelijke meer. Bill Bast vond deze psychoanalysten toch maar idioten, en dat vinden er dus meer. Chomsky's Rogue States was er uitverkocht.

20:30 uur, Newark Liberty International Airport

Ik werd bij het inchecken onmiddellijk verwelkomd door twee koppels en een oude man in een rolstoel. Ik was op vakantie geweest. Wat een zegen om zestien dagen in anonimiteit te kunnen leven. En hoe zeer kijk ik ernaar uit om mijn huis binnen te lopen.

CarmelLimo kwam niet om 19:00 uur op de afgesproken locatie, dus nam ik een Indiase Sikh-chauffeur - eentje waarmee je een goed gesprek kon voeren. Mensen zijn hier echt soms net aapjes, zoals de zwarte vrouw die het haar van een klein meisje deed dat op haar schoot lag in de metro. Het wemelt op het vliegveld weer van de volgevreten nouveau riche belanda's, de ergste die er zijn.

Chomsky schrijft net zo gehaast als ik, en in zijn boeken herhaalt hij zichzelf (te) dikwijls (als ik).

22:15, Singapore Airlines

Twee jonge knullen, een best aantrekkelijk, herkenden me (nerveus). Ik stapte vlak voor hen het vliegtuig in en toen ik de trap opliep naar het bovendek, lieten ze merken dat jammer te vinden. Ik zei tegen de leuke: ‘Je vriend mag boven zitten, dan kom ik bij jou.’ Natuurlijk wachtte ik geen reactie af en ging direct naar mijn eigen stoel.


Vorige Volgende

Over het gehele werk

datums


Over dit hoofdstuk/artikel

landen


datums