Memoires 2001

[p. 267]

New York

27 september 2001

Ik schreef in een fax aan Peter hoe het me opvalt dat Amerikanen tegen elkaar niet durven zeggen wat ze echt denken, zelfs Hashram en Francis niet. De aanslagen op het World Trade Center en het Pentagon zouden een wake up call kunnen zijn, maar het tegendeel gebeurt. Het idee Amerika über alles wordt alleen maar versterkt, door de beelden van de vliegtuigen die steeds maar weer herhaald worden en door het leeghoofdige gelul van Bush, Blair, Kok en al die anderen. Eerlijk gezegd vrees ik dat de intelligentie van Osama Bin Laden ver uitstijgt boven die van zijn vijanden. In Amerikaanse films wordt altijd benadrukt dat iemand onschuldig is tot het tegendeel bewezen is, nou, daar is nu niets van te merken.

Op Central Station zag ik een billboard met foto's van mensen die vermist worden. Enkele van hen waren echt prachtige jongens.

De woede over 9-11 zie je in alles terug. Straten waarin politiebureaus of brandweerkazernes zijn, zijn vaak volledig afgesloten door een zee van bloemen, omdat honderden agenten en brandweerlieden zijn omgekomen.

Er heerst een totale nationalistische gekte. De razzia's gaan door, dagelijks worden mensen opgepakt, nu weer iemand die giftige stoffen vervoerde zonder de juiste vergunningen.

Het geschreeuw op de gangen in de ymca is echt vreselijk.

Ik heb vannacht met het raam open geslapen en nu heb ik twee muggenbulten, waarvan een op mijn kaak. Het vervelende is dat ze behoorlijk opgezwollen zijn.

In de sauna was een latino die me meenam naar zijn kamer en op een manier zoog (ik kwam niet klaar, wat ik niet wil tot ik Schlatmann heb gesproken) die absoluut uniek was. Hij dankte me overvloedig. Er waren meer reflectantjes, maar na die jongen ging ik weg.

Ik kreeg het idee dat ik Peter, tegen de tijd dat mijn einde nadert, hopelijk als ik stokoud ben, mijn laatste interview geef als een terugblik op mijn leven. Dat kan hij dan in een boek publiceren, ik denk aan: A farewell to arms. Ik heb hem het idee

[p. 268]

gefaxt en meteen ook gevraagd of hij mijn Memoires wil afmaken als mij dat onverhoopt zelf niet lukt.

Jan van Herp had me geantwoord. De organisatie wil niet dat ik tijdens de manifestatie op de Dam een toespraak houd. Ze zijn bang dat ‘mogelijk een anti-Amerikaanse stemming zou kunnen ontstaan’. Er zijn ook geen mogelijkheden om mijn brochure tijdens de manifestatie te verkopen, maar Jan gaat wel een soort persbericht verspreiden dat het boekje er is.

Ik ben een zalfje gaan halen voor de twee beten op mijn hand en op mijn wang. Maar ik ga morgenvroeg eerst naar de dokter.

Een moefti in Pakistan zegt op televisie: ‘We feel that the us is the greatest terrorist in the world.’

28 september 2001

Ik sliep tot 08:30 uur, maar ben nu klaarwakker. Ik ben eruit gegaan om koffie te halen en te lezen.

Ik kreeg om 03:34 uur een fax van Peter, en dan is de tekst altijd vijandig en agressief. Waarom slaapt hij niet om 01:00 uur?

God mag weten wat voor beten het zijn maar de zalf heeft het er niet beter op gemaakt. Nu bloedt mijn hand. Misschien gaat het vanzelf weg als ik niets doe. Mijn wang is nog dikker geworden.

Ik ben eerst een eerstehulppost in het ziekenhuis binnengelopen om naar de twee bulten te laten kijken. Twee dokters hebben het bekeken en concludeerden dat de beten zijn gaan ontsteken. Zeven dagen antibiotica moet het verhelpen. Ze hadden mijn naam nog in de computer staan van twintig jaar geleden, met woonadres Amerbos.

Alle boeken over Bin Laden zijn uitverkocht, zonde. Ik had ze veel eerder moeten kopen.

De Amerikaanse ambassadeur in Tokio zegt: ‘There is no room for terrorism in our world,’ en meer van die onzin. Maar de fucking basterds vertegenwoordigen zelf de ergste soort van internationaal terrorisme ooit: terrorisme dat gedekt wordt door nucleaire kracht. Het is verbazingwekkend al die biddende Japanners, vanwege de massamoord in het World Trade Center. Blijkbaar hebben ze geen geheugen.

Niels Hoope van Verso zei dat mijn brochure niet voor hen geschikt is. Dan kan ik eigenlijk net zo goed morgen weer vertrekken, of gewoon genieten van New York. Nou ja, de brochure persoonlijk afgeven bij de uitgever in het New York van dit moment was een gok, en het werkte dus niet.

[p. 269]

Ik deed een fantastische vondst: een boek over Franklin Delano Roosevelt en het begin van de Tweede Wereldoorlog.³⁷⁰

Bush praat - met de koning van Jordanië aan zijn zijde - over het gevangennemen van Bin Laden, ‘They heard what I said.’ De man is door het dolle heen. De hele wereld is in gevaar met deze idioot.

De razzia's van de vs en het Verenigd Koninkrijk gaan door, nu is er weer een Algerijnse Brit opgepakt die een pilotenopleiding volgde.

Amerikaanse en Britse commando's hebben acties uitgevoerd op Afghaans grondgebied. De schurk Kissinger zegt op tv dat hij verwacht dat de steden niet verdedigd zullen worden door de Taliban.

Bin Laden zei dat de islam het niet toestaat om onschuldige mensen te vermoorden, zelfs niet in een oorlog. Wat als Bin Laden er toch niet achter zit, maar (zoals ik vanaf het begin al zei) de vs zelf?

370 From Munich to Pearl Harbor: Roosevelt's America and the Origins of the Second World War, Ivan R. Dee Publishers, Chicago, 2001.

29 september 2001

Schreef ik gisteren nog aan Peter dat ik de Amerikanen stiller geworden vond door de aanslagen, vanochtend moest ik hem bekennen dat ik me vergist had. Gisteren zaten de kroegen weer vol met lachende en drinkende leeghoofden, die daar hun zojuist verkregen salaris weer uitgaven. Alles leek weer volkomen normaal. Tijdens mijn wandeling stopte ik bij de muren van een ziekenhuis, die volhingen met foto's van vermisten. Het waren er honderden. Maar wat te denken van Bagdad, Belgrado, Hanoi, Hài Phòng en de miljoenen in Cambodja, Laos, Indonesië, Chili, Congo en al die andere landen?

Hofland had een uitstekend artikel geschreven over de volstrekt idiote gedachte van een ‘oorlog tegen terrorisme’ zoals die nu wordt voorgespiegeld. Hofland voorziet dat overheden die zich aansluiten bij deze ‘oorlog’ zich zullen gaan bedienen van methoden die ze juist niet vinden passen bij de democratie die ze er mee willen beschermen. Hoofd van de terrorisme bestrijding op het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken Paul Bremer III voorziet dat deze oorlog wel tien jaar kan duren en zich behalve Afghanistan ook in bijvoorbeeld Iran, Irak of Jemen kan gaan afspelen. Hofland haalt Robert Kaplan aan, die stelt dat onze opvatting van democratie zal veranderen en dat we (Kaplan doelt op de Amerikanen maar wij dan dus ook) steeds vaker lichte dictaturen en hybridische regimes zul-

[p. 270]

len tolereren als ze aan onze kant staan in de strijd tegen het terrorisme. ‘Dat is niet amoreel of cynisch, want op den duur is de wereld beter af als het Amerikaanse volk zich veilig voelt’, aldus Kaplan. Hofland constateert dat opvattingen als die van Bremer en Kaplan bijval krijgen en vraagt zich af of daarmee niet regimes gesteund gaan worden die zich later alsnog als vijand zullen laten zien. Hofland beargumenteert dat een oorlog tegen het terrorisme zoals die nu wordt voorgespiegeld potentieel een wereldwijde oorlog is en dat voor een kans op succes een grote coalitie nodig is die een gemeenschappelijk belang deelt. Hofland voorziet dat de economisch zelfstandige Westerse mens van voor de aanslagen, nu terecht dreigt te komen in een maatschappij die geleid wordt door ‘leiders die een oorlogspolitiek voeren’. Het grootste risico acht hij dat de regering Bush ‘ - never mind the collateral damage - te vroeg, te hard op de verkeerde plaats slaat. Dan spat de coalitie uit elkaar nog voor ze goed en wel in werking is getreden. Het allerslechtste dat men zich kan voorstellen is dan een gemondialiseerde intifadah’.³⁷¹ Ik had eigenlijk geen zin het artikel te lezen, maar hoe kan je het beoordelen als je het niet leest? Nu hoop ik eerlijk gezegd dat Hoflands artikel en mijn brochure ooit naast elkaar geanalyseerd worden. Misschien wint Hofland, maar dat is prima. Ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is.

De latino was weer in de sauna. Ik ging niet in de stoomkamer en nam alleen gedeeltelijk een douche (edele delen). De vrouwelijke dokter waarschuwde me gisteren in mijn conditie niet in openbare gelegenheden te douchen vanwege open wonden en gevaarlijke ziektekiemen. Toch werd het een wilde boel met de latino en werd ik doorgespoeld. Hij wilde mijn sperma zien, maar ik vertelde hem over de operatie en dat mijn zaad sindsdien inwendig werd verwerkt.

Toen ik eten kocht bij een kauwgom kauwende Chinese of Koreaanse vrouw, zei ze me dat ik $6,59 moest betalen. Ik legde $6,58 op de toonbank (ik had maar acht cent), zei dat ik morgen die extra cent zou betalen en liep weg. Ze schreeuwde me na om die ene cent. Toen gooide ik er een nickle bij. Het is een kleinigheidje, maar dat is Amerika, of in ieder geval hoe het hier gaat.

Godzijdank, de eerste anti-oorlogsdemonstratie is langs het Witte Huis gegaan. Er wordt geen woord meer gesproken over bewijs dat het Bin Laden is geweest. Mensen hebben geen hersenen.

371 NRC Handelsblad, 22 september 2001; zie bijlage 46.

[p. 271]

Ik heb een prima tas gekocht om de boeken die ik heb gekocht in mee naar huis te nemen.

Ik bezocht vanavond drie uur lang Hashram en Francis. Het was aangenaam. Francis werkt nu op de financiële afdeling van de vn onder een baas uit Groot-Brittannië. Ze werkt al dertig jaar voor de vn en heeft daar veel gezien. Ze walgt nog steeds van het weerzinwekkende en leugenachtige gedrag van de vs ten opzichte van de vn. Ze had tal van voorbeelden over omkoping door de vs om steun van andere landen te krijgen in de Veiligheidsraad. Het ging lang over het kopen van stemmen, om landen zover te krijgen dat ze de vs steunen. Altijd beloven ze hun financiele verplichtingen jegens de vn na te komen, maar ze betalen nooit. Ze praatte over het dubbelhartige gedrag van vele andere landen, zoals Egypte, en op kantoor zeiden ze daarom vaak: ‘We wished the days of the Cold War were back.’ De Russen maakten veel kabaal, maar volgden uiteindelijk vaak wel de lijn van vs. Ze zei: ‘Het enige land dat principes en karakter toonde, was Cuba. Zij redeneren: als we dan toch gepakt gaan worden door de vs, dan zullen we schreeuwen tot het bittere einde.’ Ze zei dat de Cubaanse diplomaten hun werk erg serieus nemen en dat zij de enigen zijn die weten waar ze het over hebben. Toen ik Francis vroeg of Kofi Annan in de zakken van Washington zit, antwoordde ze onmiddellijk en op besliste toon: ‘Ja.’ Ze was het met me eens dat het een hopeloze situatie is.

De eerste cartoon over het wtc is al gemaakt: de twee torens zijn herbouwd, allebei met een enorm gat om de vliegtuigen van Bin Laden door te laten.

30 september 2001

Ik ging naar St. Joseph's Church in The Village, en brandde er twee kaarsjes. Een voor Peter. Ik kon het niet laten.

Ik ben in New York (maar ook in Djakarta) het grootste deel van de tijd het liefst alleen (behalve als ik met Peter reis), maar natuurlijk voel ik me nooit echt alleen door de verbinding met een vol en rijk verleden.

Peter faxte en drukte me op het hart yoghurt te eten vanwege de antibioticakuur en schreef paranoia te worden van de gedachte om in deze tijd in een vliegtuig te stappen.³⁷² Zijn fax lag bij de receptie toen ik terugkwam van de ‘Finse ambassade’, waar ik weer een enorme cock suck kreeg van een jongen in zijn twintiger jaren, die zongebruind was en wist wat hij

372 Fax d.d. 30 september 2001.

[p. 272]

deed. Hij had een pet op die in de weg zat bij het zuigen. Hij nam hem af en zette hem resoluut op mijn hoofd.

De vrije markt: ik wilde in The Village twee stickers kopen met de tekst United we stand. Die dingen waren hoogstens twee dollar waard, maar de winkelier vroeg er acht en ging na protest van mij omlaag naar zes. Ik gaf het op en liep weg.

Mijn brochure valt te rauw op ieders dak, zo vlak na 9-11. De vs blijven een uniek land, dat de wereld zo veel te bieden heeft. Maar de ellende die de machthebbers overal aanrichten, deze pure misdaden, zijn het wat dit land te schande maakt.

1 oktober 2001

Blair liegt dat hij bewijs heeft gezien dat Bin Laden achter de aanslagen zat. Die schurk is zo wanhopig dat hij nu gaat liegen, zoals opperrechter van het Hooggerechtshof Earl Warren deed over Lee Harvey Oswald, toen Warren als voorzitter van de Warren-Commissie de moord op president Kennedy onderzocht.

Ik schreef Peter hoe waardevol mijn jarenlange contacten met uiteenlopende personen zijn geweest voor mijn journalistieke werk en mijn analyse van gebeurtenissen overal ter wereld. Via deze contacten beschikte ik over achtergrondinformatie waardoor mijn beoordelingen over gebeurtenissen vaak juist bleken. Via Bill Bast kreeg ik mee wat er in Hollywood speelde, De vrouw van Hashram hield me op de hoogte vanuit de wandelgangen van de Verenigde Naties, en via Aurelio Peccei bleef ik op de hoogte van de ontwikkelingen rond de Club van Rome.

Nu ik nog een brochure in het Engels wil schrijven, is het fijn als Edwin die weer wil nakijken. Ik vind het prettiger dat iemand dit doet die mij kent en weet wat ik wil zeggen. Ik stelde Edwin voor om bij een vertaalbureau in Nederland te informeren wat dat kost, en dat bedrag dan in Nederlandse guldens ook aan hem te betalen, zodat hij alvast wat geld te besteden heeft als hij in Amsterdam is.

De vs gedragen zich als de nazi's na de oorlog: Wir haben es nicht gewusst. Alle presidenten van de vs sinds Franklin Delano Roosevelt hebben zich als criminelen gedragen en zijn terroristen bij uitstek geweest. En wie zaait zal oogsten, dat is wat er gebeurt: Che, Bin Laden, Castro et cetera. Nu ze een keer zijn geslagen, gedragen ze zich hysterisch. Het wtc is het Amerikaanse Dresden. Er zijn inmiddels al 500 personen gearresteerd bij razzia's.

[p. 273]

19:30 uur, Newark Airport

Een Poolse jongen - blond, blauwe ogen, gitaar en ongewassen - reed mee in de taxi naar het vliegveld. Ik sprak met hem over de theorie dat de Amerikanen in staat zijn die vliegtuigen er zelf in gevlogen te hebben; de Poolse jongen antwoordde dat dit ook in zijn gedachten voorbij was gekomen, en de chauffeur (die zei dat hij Joods was, alsof we er wat om gaven) lachte veelbetekenend en noemde me daarna professor.

22:15 uur, New York - Amsterdam

Wat een fantastische trip, met de gedachte dat dit nu gewoon allemaal mogelijk is. Het lijkt de gewoonste zaak van de wereld, maar ik genoot van iedere minuut, verzamelde materiaal en heb ontzettend veel gelezen en geleerd. En ik ben er zeer dankbaar voor.