Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Suyp-stad of Dronckaarts leven (1978)

Informatie terzijde

Titelpagina van Suyp-stad of Dronckaarts leven
Afbeelding van Suyp-stad of Dronckaarts levenToon afbeelding van titelpagina van Suyp-stad of Dronckaarts leven

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (3.33 MB)

XML (0.44 MB)

tekstbestand






Editeurs

E.K. Grootes

J.E. Verlaan



Genre

poëzie

Subgenre

gedichten / dichtbundel
lofdicht(en)
satire


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Suyp-stad of Dronckaarts leven

(1978)–Dirck Pietersz. Pers–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
Regelnummers proza verbergen
[pagina 84]
[p. 84]

Woordcommentaar op de titelpaginaGa naar voetnoot*

boertscher wyse: op schertsende wijze

opmerckinghe: overweging, beschouwing

[pagina 85]
[p. 85]

Suyp-stad,

SUYP-STAD, of Dronckaerts Leven: Waer in Haere Stad/ ghebouwen/ aert/ heerschappye/ wetten en gelegenheyd/ boertscher wyse/ word af-gebeeld/ en tot yeders opmerckinghe in Dicht vertoont.



illustratie

Horatius:

Et prodesse volunt & delectare Poëtae.

Poëten leeren nut en deughd,

En boerten door een soete vreugd.

[pagina 87]
[p. 87]

Op de Svyp-stad,
Aen den Leser.aant.



illustratie

1ICk sie alreede den Neus-wijsgrennicken, en by hem selven lacchen, om dat 2 hy soo onverwachten maniere van schryven siet voor den dagh komen, ende 3 een Stad af-geschildert, die hy nergens ter werreld sal weten te vinden, en 4 wiens verhael hem so vreemd voor-komt, dat hy alles voor sotternyen en beu-Ga naar voetnoot4-55selingen sal achten: Even-wel om dese waen-wyse te bejegenen, sal hy weten, dat sulxGa naar voetnoot5 6 niet nieuw, en nu eerst is op-gekomen, maer al voor vele eeuwen geschied, en altijd is 7 in 't gebruyck gebleven. Getuyghnissen van bewijs te versoecken, is de Sonne een fac-Ga naar voetnoot7-88kel op te steken, en in de werreld doof en blind te leven. Nochtans om dieselve eenigh-9sins wat te voldoen, en niet sonder bewijs van der hand te stooten, so heeft Homerus vanGa naar voetnoot9 10 der Vorsschen en Muysen-krijgh bedecktelijck gespeelt, Apuleius en Lucianus hebbenGa naar voetnoot10Ga naar voetnoot10-13 11 den gulden Ezel, Virgilius de Muggen, andere de Kaelheyd, de Luysen, de Sotheyd, 12 de Katte, de blaeuwe Scheen, het Danssen, het Testament van 't Swijn Grunnius, Grobia-13nus, Bacchus, Utopia of Nergens-land, Mundus alter & idem, en wat van diergelijcke slagh 14 meer is, niet min geleerdelijck als geneughlijck beschreven. Ick dan hebbe nu ten deeleGa naar voetnoot14-15 15 versiert en ontleent (want het is licht eens anders spoor te volgen) 't gene van den Dron-Ga naar voetnoot1516kerts gedaen of bedreven wort. en hebbe daer mede gespeelt, sulx ick uyt het gemeeneGa naar voetnoot16-17 17 geruchte van haer hebbe verstaen. Hier over sal immers geen reden zijn, onse vindingheGa naar voetnoot17 18 te berispen, te meer, wy niemand in 't besonder raken, noch met eenige bytige maniere 19 en beschryven, maer alleene de on-aerdigheden en grillen die ontrent den Dronck ge-Ga naar voetnoot1920beuren, door eene boertige berispinge af-malen. Of wy wel somtijds voor-nemen desenGa naar voetnoot20 21 yver te verlaten, dewyle wy door vele verhinderingben worden belet, en ter syden afge-22trocken, soo port ons even-wel, wy weten niet wat lust, om altemets teghen onsen sin, deGa naar voetnoot22 23 penne by der hand te nemen, en het beeld dat in onse herssenen mochte gebaert zijn, te 24 ontwerpen, maer wy vinden dickwils onse Musa vervloghen, en de sinnen stribligh, dieGa naar voetnoot24 25 ons weygeren eenigen sang ten gevalle te singen: so dat ons mede gebeurt 't gene Iuve-Ga naar voetnoot2526nalis seght,Ga naar voetnoot26

Si Natura negat, facit indignatio versum.
Wanneer Natura swicht, De bolworm maeckt een Dicht.Ga naar voetnoot27

28Dewijl het dickwijls met lust en sonder lust daer uyt-geparst wort. Wil dan yemant onseGa naar voetnoot28 29 lust beschuldighen, die mach dencken, dat wy den Moriaen gewasschen, of op't schaeck-Ga naar voetnoot29Ga naar voetnoot29-3030bert gespeelt, en veel vergeefsche moeyte gedaen hebben: want waerom salmen in eeni-31ge prysen, die haer lust en tijd door-brengen met jagen, timmeren, musiceren, tick-tac-Ga naar voetnoot31-3232ken, visschen, &c. en in andere de eerlijcke oeffeningen, die tot lust en niemants hinderGa naar voetnoot32 33 geschieden, verachten. Van den verstandighen verwachten wy beleeftheyd, Maer vanGa naar voetnoot33 34 den bytenden verachters en heeft oock Iupiter niet konnen ongelastert blyven. Houd ons 35 onse Boertigheden, die nochtans al na de deughd gestiert zijn, ten goede, besiet met be-Ga naar voetnoot3536sadighde ooghen onse feylen, ten eynde andere moghen op-geweckt werden, de konsten 37 en eerlijcke wetenschappen met meerder luyster te verçieren.

voetnoot*
Voor zijn medewerking bij het voltooien van het woordcommentaar danken we Ko Haak, kandidaat-assistent historische letterkunde aan het Instituut voor Neerlandistiek te Amsterdam.

voetnoot4-5
beuselingen: kletspraatjes
voetnoot5
sal: (noodzakelijkerwijs) zal, moet
bejegenen: antwoorden, van repliek dienen
voetnoot7-8
Getuyghenissen van bewijs te versoecken, is de Sonne een fackel op te steken: vragen om bewijzen, is (vragen om) iets overbodigs
voetnoot9
van der hand te stooten: af te schepen
voetnoot10
bedecktelijck: niet openlijk; hier: (a) anoniem of (b) op de wijze van een allegorie (?)
gespeelt: geschreven (zie ook: hfdst. 8, p. 63)
voetnoot10-13
Vgl. voor de werken waarop Pers zinspeelt: hfdst. 8, p. 62-63.
voetnoot14-15
ten deele versiert en ontleent: ten dele zelf verzonnen, ten dele ontleend
voetnoot15
van: door
voetnoot16-17
het gemeene geruchte van haer: wat gewoonlijk over hen wordt gezegd
voetnoot17
vindinghe: aanpak van de stof (in de leer der retorica ‘inventio’ genaamd)
voetnoot19
on-aerdigheden: onaangenaamheden
grillen: dwaasheden
voetnoot20
af-malen: afbeelden, schilderen
Of: ofschoon
voetnoot22
port: spoort aan
altemets: somtijds
voetnoot24
ontwerpen: schetsen, op het papier zetten
de sinnen stribligh: de geest onwillig, weerbarstig
voetnoot25
ten gevalle: tot genoegen
voetnoot26
Si Natura negat (...): Juvenalis 1, 79
voetnoot27
Natura: de natuurlijke aanleg
swicht: terugwijkt, het laat afweten
voetnoot28
bolworm: hier: boosheid, verontwaardiging. ‘De bolworm (eig. een larve die de hersenen van schapen aantast) in het hoofd’ komt vaker voor als zegswijze waarmee iemand krankzinnigheid of een slecht humeur wordt verweten, vgl. Bacchus wonder-wercken, p. 65, 77.
met lust en sonder lust: of we er nu zin in hebben of niet
voetnoot29
lust: vermaak
beschuldighen: negatief beoordelen
voetnoot29-30
den Moriaen gewasschen (...) hebben: iets overbodigs, resp. iets onnuttigs gedaan hebben
voetnoot31-32
tick-tacken: op het tiktak- ofwel triktrakbord spelen
voetnoot32
eerlijcke: eerbare, fatsoenlijke
voetnoot33
beleeftheyd: welwillendheid
voetnoot35
na de deughd gestiert: op de deugd gericht

Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken

Over dit hoofdstuk/artikel

titels

  • Bacchus wonder-wercken, waarbij gevoegd is Suyp-stad, of Dronckaerts leven