Elbrich

[p. 96]

XVI

In deimannich letter liet Anna wat fan har hearre.

Op 'e neidei fan 'e santjinde jannewaris kaam de faam Aalke te uzes mei boadskip oan my.

Fol ferwachting gyng ik nei har ta. De guodlike Aalke. Fredeboade, tocht ik, fan Anna, myn leafste.

Mar Aalke seach ferlegen en besocht har effenste gesicht te setten. Groetenis fan juffer Anna en hja fersocht my,

Jonker Alef, dit fan har weromnimme te wollen. En Aalke helle foar 't ljocht de gouden portegloëzer, de trije gouden dûbele reälen, de gouden angelot en de trije daalders.

Ik seach Aalke oan, it moast efkes op my ynarbeidzje. Myn hân, dy't ik, sûnder derby te tinken, al útstutsen hie, loek ik werom:

‘Sis mar tsjin de juffer, dat ik har troupenjen (ik drukte op trou) net oannimme kin en mei. En wat hja mear mei my te bepraten hat, ik wol leafst, dat wy dat persoanlik ôfhannelje. Hja kin my sprekke, wannear't hja wol.’

Aalke harke der neat net nij by op, like my ta. As hie se dit wol ferwachte. Sa rekke se wer fuort mei har effen gesicht en mei de penjen.

Dyselde deis jitte liet Douwe Roorda my troch in doarwarder oansizze, dat er fan doel wie om de oare moarns as fad fan Anna Dekema akte oantekenje te litten en yn hannen fan it stedsgerjocht te jaan oangeande de penjen dy't Anna fan my krige hie en de penjen sels soene ek by it gerjocht yn bewaar jûn wurde.

[p. 97]

Dit wie in hanneling mei rjochtsgefolgen, safolle wist ik noch wol fan juristerij. Ik naam fuort de oare deis kennis fan 'e akte, dêr't yn stie, dat dit deponearjen en oantekenjen barde om rjochtsfoarderingen fan myn kant, dy't ûntstean koene út Anna har hawwen fan 'e penjen, tefoaren te kommen. Jawol! Hja koene der wol mear ynsette. Sa maklik wiene se noch net fan my ôf! Ik lei mei Bolema oer en wy wiene gau út 'e rie. Ik gyng de oare moarns daalk wer nei it stedsgerjocht en liet ek in akte opmeitsje, dêr't yn neamd waard, hoe't ik wegere hie om de penjen werom te nimmen. Wat ik ek net dwaan meien hie, om't it stridich wie mei de beloften en de tastimming, dy't Anna en ik inoar ûnthjitten en jûn hiene oan-geande it sakramint fan 'e hillige houlikssteat. Ik ferklearre, dat de troupenjen yn myn ôfwêzen, bûten myn wille en meistimming yn rjochtshannen jûn wiene en dat ik soks perfoarst net ta te litten tochte en dêrom protestearre, dat it my no en yn takommende tiden net ta skea ferstrekke soe.

Ik tekene en frege mr. Lieuwe Piters, de siktaris fan 'e stêd Snits, om syn hân der ek ûnder te setten. Doe waard it stik by Douwe Roorda syn akte foege, om my te tsjinjen, bywannear't ik myn rjochten jilde litte woe.

Wat soe ik no dwaan? Ik hie my myn rjochten net ûntkomme litten, mar wat binne rjochten earmoedige dingen as it om leafde giet. Ik koe der net ta komme om wat te ûndernimmen. Ja, ik hie langst nei Anna. Ik koe net leauwe, dat Aalke troch har stjoerd wie om de penjen werom te bringen of it moast wêze dat hja troch har sibben derta prest wie. Koe ik mar mei har prate, mar it slagge my net ienris, har in briefke takomme te litten.

Wat soe ik no dwaan? Wist ik mar, dat it mei har wille wie, as ik har in proses oandie en it neikommen fan 'e troubelofte easke. Mar dat ik net wiste, wat ik oan Anna hie, dat makke my sa machteleas.

Dêr kaam noch by, dat ik net wist, wat Douwe Roorda dwaan soe. No't hy de penjen by it gerjocht yn bewaar jûn hie en ik fan myn kant soarge hie, dat dat gjin rjochtsgefolgen foar my hie, wie

[p. 98]

it syn bar no net wer om my te sitearjen, dat ik se weromnimme moast? Hy hie de earste stap dien, soe er no de twadde ek net dwaan? Mar der gyng wol in fjirtjin dagen foarby, dat ik neat fan him hearde. Ta dieden kaam iksels likemin. Al te folle joech ik my oer oan prakkesaasjes. No ris wie it doffe fersleinens, dan wer belibbe ik jitris alles yn folle skerpte wat der tusken Anna en my foarfallen wie. Soms ek dreamde ik my de takomst sa roazich as in idele hope jin dy mar foarspegelje kin.

Ik swurf troch de stêd as in jongfeintsje dat foar de earste kear fereale is en derop rint om har te moetsjen dêr't er syn sinnen op set hat. Mar it wie om 'e nocht; ik hie it gelok net mei of Anna fertoande har net.

Wat ik wol die, of leaver wat Bolema wol mei my die, dat wie ús kânsen nei te gean, foar it gefal dat it ris ta in proseduere komme mocht. It soe in riskant proses wurde, dat wie Bolema syn betinken al. Dit wie oars krekt in saak foar him. It begrutte him om my, mar oars! De hannen jûken him om dit oan te gean. Alle romanisten en kanonisten dy't har ljocht hjiroer skine litten hiene, waarden bestudearre. Ik stie wol yn myn rjocht, wie syn beslút, mar it soe net tafalle om te bewizen, dat Anna gjin berie frege hie! ‘It tawurd haw ik hân!’ lei ik yn. 'As it dêroan leit... Ik ha doe de freeds tsjin Anna sein, dat se my it jild daalk weromjaan moast as se der net mei tefreden wie. En neitiid ha wy ek alles bepraat en it wie har goed; en de moandeis wer, doe't wy tegearre wiene.

‘Doe't jim tegearre wiene. Hoe wolst dat bewize? Wa binne dan dyn tsjûgen?’

‘As Anna it no tajout, is it dan net foldwaande?’

‘Bist der sa wis fan, dat Anna it tajaan sil?’

Wat soe ik dêrfan sizze? Wie al dizze ellinde dêr net út fuort-kommen, dat hja net foar har wurden stie?

Mar doe't Eedwyr en de amme derby wiene en letter de beide oare susters noch, doe hie ik sein, dat ik Anna boaske hie en dat hie hja doe meistimd!

Goed. Mar soe ik dy as tsjûgen brûke kinne?

[p. 99]

It seach der net bêst út.

Lykwols, in deimannich letter hearde Bolema wat, dat joech ús wer nije moed: Anna hie ûnder kunden, by Rommert Ages, tajûn, dat hja in boask mei my sletten hie.

Bolema bliid, om't it him better bewiis joech; no wie der teminsten in lytse kâns om te winnen, my joech it wer hope, dat Anna sels noch wol wat fan my witte woe.

Ja, as Anna mar doarste, dan wie der wol in middel, dat ús houlik yn alle gefallen feilich stelde. De rjochter soe gjin oare útspraak dwaan kinne. As Anna mar doarste. Ik woe mei har prate. No't hja it wêze woe, dat hja boaske hie, soe hja ek wol fierder gean doare. Dat hie hja grif foar har leafde oer. Ik betroude der sa sterk op, dat ik fertelde it oan alleman, dy't dernei pinfiske, hoe't de saken tusken Anna en my stiene. De leagen, dy't ús ta ús doel bringe soe. Dat wie alles wat ik die. En Douwe Roorda liet my ek net foar it rjocht sitearje. En it praat dat der oer ús beide gyng rûn al mar fierder. Ik hie oars gjin prakkesaasjes as: hoe kom ik Anna te wurden!