Wordingen. Een cyclus van liefde en vertrouwen

[p. 107]

VI

Neen, 't socialisme was niet gestorven:
toen de tijden rijp waren, kwam het weer
omhoog; ànders: 't heeft zin voor werklijkheid verworven,
doorvorscht haar, maakt uit het doorvorschte een leer.

't Vond in de grauwe feiten der historie
den grondslag van een blijde zekerheid;
het riep niet enkel op tot strijd, zijn glorie
was 't vooruitzien van wereldwijden strijd,

die blij zou einden. 't Verwarde te ontwarren
gelukte een man, zijn hart deinde, een zee;
in zijn brein rees de vurig-roode starre
van haat. Niet lang bleef hij alleen. Getwee

riepen ze, riepen de geknechte scharen
tot opstand, 't brijzelen van de oude wet:
‘'t Getijde kentert: de bakens verzet,
vereent u, aller landen proletaren!’

Wat was dat schoon, toen van een halfvergeten
heugenis en een vage toekomsthoop
socialisme werd kind van 't strenge weten.
In 't bekken van de rede hield ten doop

't uw reuzengeest, Marx. Bouwwerk zonder feilen
leek ons zijn leer; beeld uit één marmerblok
gehouwen; toren, met zijn hooge steile
wenteltrap en daarboven, grootsch, de klok.

De scharen stormden aan met grage zinnen
en de verkondigers vormden van binnen-
uit hun gedachte-wereld vast en klaar,
stap'lend geduldig steenen op elkaar.

De bouw verrees; feilloos voor de gedachte
stonden de feiten, door geestlijke krachten

[p. 108]

 

gerangschikt: dat, wat bewoog maatschappij,

 

haar hartehart, haar diepste grond, kwam vrij:

 

 

 

Arbeid, gij motor, bewegende kracht,

 

die telkens ànders maakt 't menschengeslacht,

 

het stuwde omhoog door lange slavernij

 

naar 't heden, 't nu maakt mondig, wetend, vrij.

 

 

 

Heerlijk vonde' elkaar handen, heerlijk sloegen

 

harten, heerlijk omhoog strijdgolven joegen,

 

al hooger storm tegen de klippenkust:

 

‘het licht in vesting onrecht wordt gebluscht.’

 

 

 

Heerlijk ademde' in groot ontslaken longen,

 

heerlijk marcheerden voeten, heerlijk zongen

 

kelen; alles raakte los; allen stegen

 

in rhythmisch, grootsch, wèlgeordend bewegen.

 

 

 

En de leider, groot van ziel en geest,

 

giet in vormen het schoone gedachtefeest.

 

Aan 't venster van de wereldzaal staat hoog

 

opgericht hij; een vlam danst in zijn oog.

 

 

 

Hij staat aan 't venster van de wereldzaal,

 

zijn stem klinkt als de donder; en zijn taal

 

maakt wat vol duisternis en troebel was,

 

helder kristal, licht als het lichtste glas.