Werken. Deel 5. Vanden twaelf beghinen

Regelnummers proza verbergen

[p. 114]

Ut natura incitet ad vitia, et quibus rebus vitia profligentur, et gratia obtineatur. C. XLIII.

1Nature leert den mensche sonde te doene⁽¹⁾. Bloet storten 2voir die sonden, was die joedsce wet ghewone⁽²⁾. Ynnich 3ghebet, ghewarich rouwe, ende Gode wel betrouwen, dese 4dinghen moghen sonde verdriven en̄ gracie vercrighen, en̄ 5altoes Gode gheenicht bliven⁽³⁾: en̄ dit leert ons nature, ende 6die joedsche figure, en̄ boven alle die heylighe Scriſture.

7Hoe ons die nature sondighen leert, dat moghedi merken 8als die Sonne, metter planeten die Venus heet, vergaderen 9in een teyken dat Taurus heet, dat es een stier ofte een 10verre: die beeste es onsuver ende coene van naturen. Alse 11dese ‧iij‧ te gadere comen en̄ regneren inden Aprille, dan 12is die tijt vanden jare heet en̄ versch, en̄ dan verbliden 13alle creaturen jeghen den somer die nakende is. Die erde 14ghevet gruene gras en̄ menigherhande crude, die boeme 15bladeren en̄ bloemen; die visschen vlieten inden watere 16met welden; die voghelen vlieghen in die lucht met sanghe. 17Alle naturen verbliden jeghen den somer, en̄ die menschen 18die van goeder complexien sijn, die sijn heet en̄ versch van 19naturen, die werden licht beweecht en̄ gheneicht in sonden. 20En̄ hier omme gheboet God den Joden dat si souden doden, 21verbernen en̄ offeren Gode vore sonden verren, bocke en̄ 22wedere⁽⁴⁾, dat sijn onreine stinkende beesten. En̄ die hey-

(1) Sur. Natura quidem corrupta instigat ad vitia.

(2) F.G. voer sunden. Sur. Lex autem vetus, pro peccatis sanguinem fundere jubere consuevit.

(3) Sur. praestantque ut homo semper Deo possit esse unitus.

(4) Sur. tauros sive boves, hircos et arietes.

[p. 115]

1lighe Kerke ghebiedt ons van Gods weghen, dat wi in 2dien tide van den jare selen penitencie doen, vasten, waken 3beden ‧xl‧ daghe voir onse sonden, die leden sijn, die jeghenwoirdich 4sijn ofte toe te eomen sijn. Moijses vaste ‧xl‧ daghe 5sonder spise en̄ dranc opten berch van Synay, op datti weerdich 6worde te ontfane die wet Gods. Helyas die prophete 7vaste oec xl daghe; daer na wart hi ghevoert in enen 8vierighen waghen in dat eertsche paradijs. Jhesus Christus 9vaste oec in die woestine ‧xl‧ daghe en̄ ‧xl‧ nachte voir onse 10sonden; ende daer na vercoes hi sine discipulen, en̄ hi levede 11en̄ leerde vasten⁽¹⁾, waken en̄ beden, armoede, soberheit en̄ 12reynicheit. Alsoe leveden en̄ leerden sine discipulen, na sine 13opvaert, en̄ die heylighe Kerke inden beghinne⁽²⁾, en̄ alle 14ordinen en̄ religien. Mer nu is die dach der gracien sere vercout; 15want alle ordinen en̄ religien eten ende drinken gherne 16vanden besten, dat meest cost ende best smaect⁽³⁾. En̄ si cleden 17hem ghelijc der werelt, van wollen en̄ van verwen, eest 18dat sijt vererighen moghen. En̄ al hebben si den schijn van 19ordinen, si en hebben die regule der Apostelen niet. Selen si 20hem na volghen in die glorie Gods, dat en tuycht die wet 21der heyligher Ewanghelien niet⁽⁴⁾.

22Noch leert ons die nature der hemele wanneer die planete 23Venus vergadert metter Sonnen in Septembri, in enen teken 24dat heet Libra, dat is ene waghe. In dien tide van den jare 25is die werelt rike, en̄ vol van corne en̄ van wine, en̄ van allen 26diere wi behoeven in onser naturen: dat hevet ghedaen die

(1) Sur. et tam exemplo suo, tum etiam verbo docuit, etc.

(2) Sur. et Ecclesia primitiva.

(3) Sur. optimis quibusque maximèque caris et gustui plausibilibus escis ac potionibus libentiùs utuntur.

(4) Sur. Itaque si apostolos in aeternae beatitudinis gloriam sint subsecuturi, id sanè lex Evangelica minimè testatur.

[p. 116]

1minne Gods, die alle dine verweecht⁽¹⁾ en̄ haren dienaren 2volle rijcheit gheeft⁽²⁾.

(1) Sur. amor Dei, qui praeponderat omnia.

(2) Sur. et ministris suis abundantes praestat opes.