Abbingawâld

[p. 218]

5

Dat is in drokte yn Abbingawâld! De moarns ier al komme de autobussen fan alle kanten opsetten mei lânstoarmers; ferskate fan harren hawwe frou en bern meinaam en somliken hawwe foar de gelegenheid har skurve unifoarm oanlutsen. Der ferskynt ek oar folk: ferslachjouwers út 'e stêd mei nuvere huodsjes op, lju mei fototastellen, keaplju mei nasjonale kleuren en emblemen, neam mar op.

En om sa'n oere as alve, dêr hawwe jo de minister en de generaal ek; hja komme yn ien auto en stappe út foar it gemeentehûs; op 'e stoepe stiet boargemaster Suringa, bûgjend en strikaazjes meitsjend.

Wat in drokte, wat in drokte! ‘Apollo’ docht fansels ek mei; ‘Apollo’ kin hjir in moai stik jild oan fertsjinje en set yn 'e mars mei muzyk nei it lân dêr't it feest hâlden wurdt.

Der hingje hiel wat flaggen út te Abbingawâld, mar net by dokter De Leeuw, dy't fan sok gedoch neat hawwe moat, en allikemin by dominy Douwes Dekker; lykwols, dat is in tafal, want de flagge is stikken en mefrou like it ta: better gjin flagge as sa'n skuord ding.

Ear't it feest begjint, spilet ‘Apollo’ op it lân nasjonale lieten, dy't it folk besiket mei te sjongen. Der sit Lebbing wat te min faasje yn: ‘Klap derop, donderje deryn, ferjamme,’ ropt er sa lûd, dat ferskate lju, dy't der tichteby steane, har besauwe. Fij, sokke taal en dat op sa'n dei! Lykwols, om wat de minsken tinke, hat Lebbing him noch nea bekroade; by him giet it der allinnich om,

[p. 219]

dat de muzyk der goed en helder út komt. Ienkear nimt er sels de stôk fan de grutte tromme en it bekken fan de tromslagger oer en set der in tempo yn, dat Hessel de Boer syn piston begjint te stroffeljen en de tuba in pear maten efteroprekket.

Boargemaster Suringa is de earste sprekker. Hy liket wat senuweftich, as er by it treppentsje opstapt; hy sjocht wyld om him hinne en skuort tagelyk yn syn jasbûsen om, dêr't syn taspraak sitte moat. It is in kreas typt stik papier, mar boargemaster Suringa hat it amper lêzen; hy wie bang, dat it him noch net foldwaan soe en him tocht, dat er al argewaasje genôch hân hie. Ja, ja, dan wurdt men op 't lêst wat fatalistysk; dan moat it mar komme sa't it komme wol.

Lamey hat de taspraak ynmekoar set út wat er út boargemaster syn klâde wiiswurde koe en wat hy der sels by optocht hat. Och, it stik sit net sa min ynmekoar. Lamey hat wol ferstân fan soks. Wês wekker, hâld de eagen iepen, stiet deryn; want de revolúsjegeast hat ienkear wol belies jaan moatten, mar is net útroege. De fijân is der noch; wa't de eagen en earen iepen hat, fernimt it iderkear wer. Hy is snoad en liep, dizze fijân; hy seit moaie wurden en docht as hat er hege idealen en it komt mear as ienkear foar, dat er mei syn fluensk gedoch goedwollende lju ferbjustert en yn 'e pet lûkt. Mar, stiet der op it papier, hear nei myn sizzen: sokke lju binne ek fijannen en hearre as fijannen behannele te wurden. Sêfte dokters meitsje stjonkende wûnen, ek yn dit gefal.

Boargemaster Suringa lêst sa't it der stiet, en wilens dat er sprekt, wurdt er kalmer. Him tinkt, it is dochs noch wol in aardige taspraak. Oan 'e ein krije de lânstoarmers tige plomkes; dy minsken hawwe ús lân rêden en sille it wer rêde, as it nedich is.

Ja, boargemaster Suringa is wol tefreden, mar by de fanfare ‘Apollo’ binne lju dy har troanjes steane mar frijwat skealik. Wat boargemaster dêr sakrekt sei, dat sloech fansels op dominy. Wêrom moast dat no sa raar? Sa'n muoite hat men hân om dy man hjir te hâlden; op dizze manear is alles faaks wer bedoarn. Hja witte net, dat boargemaster der yn dizze amerij noch gjin

[p. 220]

euvelmoed yn hat. Lamey hat dit stik fan de taspraak makke en boargemaster Suringa is net wend, fier te tinken. It hat út noch yn syn bedoeling net west, dominy Douwes Dekker min te meitsjen. Mar de wurden binne sprutsen; en hja sjogge der him op oan.

Letter sprekke noch de minister en de generaal; de lêstneamde seit tsjin de lânstoarmers, dat hja faaks sels net witte, wat hja yn de bange novimberdagen fan achttjin dien hawwe. Deselde generaal fertelt Lebbing fan, dat er yn dy novimberdagen in wike yn in boereskuorre tahâlden hat, sa bang wied er. Sa hawwe se it him trochdien teminsten.

It is oars wol in moaie dei; allinnich wat waarm. De winkellju te Abbingawâld fertsjinje jild as wetter, en Jan Berga, dy't de minister en de generaal op 'e kost hat, hat noch nea sa bûgd en noch nea sa freonlik west. As er de jûns de kas opmakket, is er ynienen wakker tsjin de revolúsje en tige oertsjûge fan it nut fan de lânstoarm.