Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

IX

Hi riep sijn twalef apostelen te samen ende gaf hem cracht ende moghentheyt over alle viande ende dat si quellinghe ghenesen souden, ende seyndese te prediken dat rijcke Gods ende die zieken ghesont te makene, ende hi seyde tot hem: En draghet niet inden weghe, noch roede noch scorp noch broet noch gheelt noch en hebbet niet twee rocke. Ende in wat husen ghi ingaet, blivet daer ende en gaet daer niet weder uut. Ende soe wie u niet en ontfanghet, gaet uut dier stat ende scuddet dat pulver uwer voeten tot enen ghetughe op hem. Si ghinghen uut ende umghinghen die castele

[fol. 38v]

ende maectense over alle ghesont.

Doe hoerde Herodes die prince allet dat van hem ghesciede ende twivelde, want sommich seyden, dat Johannes verresen waer vander doot, sommich, dat Helyas hem verapenbaerde, sommich, dat een vanden ouden propheten waer opghestaen. Ende Herodes seyde: Ic heb Johannem onthovet. Ende wie is dan dese, daer ic dusdanighe dinghe af hoer? Ende hi begeerde hem te sien.

Ende die apostolen keerden weder ende boetscapten hem al dat si ghedaen hadden. Hij namse bi hem ende ghinc nederwerts in een woeste stede te Bethsayden. Doe dat die scaren vernamen, volgheden si hem ende hi ontfinc se ende sprac mit hem vanden rike Godes, ende dies behoeveden maecte hi ghesont.

Die dach began heen te gaen ende die twalve quamen tot hem ende seyden: Laet die scaren, dat sie gaen in die castelen ende inden durpen, die omtrent ons sijn, dat se spise vinden, want wij sijn hier in een woeste stede. Doe seyde hi tot hem: Ghevet ghi hem teten. Ende si seyden hem: Onder ons en sijn niet meer dan vijf broede ende twe vissche, het en waer dat wij ghingen ende cochten spise onder alle dese scare. Daer waren bina vijf dusent manne. Ende hi seyde tot sinen jongheren: Doet se neder sitten bi vijftichghen als in brulochten. Ende si deden alsoe ende dedense alle neder sitten. Hi nam die vijf brode ende die twe vissche ende sach inden hemel ende benedidese ende bracse ende gafse sinen jongheren, dat sise voer die scaren legheden. Ende si aten ende sijn alle versaed. Ende van dien, dat hem over bleef, sijn op gheboert twalf corve relives.

Ende het ghesciede, doe hi alleen was bedende ende sijn jongheren mit hem waren, vraghede [hi] hem ende seyde: Wie segghen die scaren, dat ic bin? Ende si antworden hem ende seyden: Sommich segghen, dattu bist Johannes Baptista, sommich Helyas, sommich een propheet vanden iersten, die opverresen is. Doe seyde hi hem: Wie segghet ghi, dat ic bin? Symon Petrus antworde ende seyde: Godes Cristus. Ende hi bescalt se ende gheboet hem, dat sijt niemant en seyden, ende seyde dit: Want die sone des menschen moet voel liden ende verworpen werden vanden olden ende vanden princen der priesteren ende vanden scriben verslaghen werden ende des dorden daghes verrisen.

Doe seyde hi tot hem allen: Soe wie comen wil nae mi, die verlochene hem selven ende buer op sijn crues ende volghe mi nae. Soe wie sijn ziel behouden wil, die salse verliesen, want wie sijn ziel verliest um mi, die salse behouden. Wat baet dat den menschen, of hi alle die werlt wonne ende hem selven verloer ende sijns scade doet? Want wie mijns ende mijnre leringhe scaemt, die sone des menschen sal hem sijnre scamen, als hi comet in sijnre moghentheyt ende sijns vader ende sijnre heyligher enghelen. Ic segghe u voerwaer, dat sommich, die hier staen, en sollen den doot niet smaken, si en sollen dat rike Godes eer sien.

Het ghesciede nae desen woerden binae acte daghe, dat hi bi hem nam Petrum, Johannem ende Jacobum ende clam op inden berch um te bedene. Ende doe hi bat, wart die ghedaente sijn aensichs verandert ende sijn cledinghe wit blenckende. Ende mit hem spraken twe manne, ende Moyses ende Helyas waren ghesien inder moghenheyt ende seyden den overtret, den hi soude vervullen in Iherusalem. Petrus ende die mit hem waren, die waren verswaert van slape. Doe si ontwake worden, doe saghen si sine moghentheyt ende twe manne mit hem staende. Ende doe si van hem sceyden, seyde Petrus tot Ihesum: Ghebieder, ons is hier guet wesen, laet ons maken drie tabernacule, di enen, Moysi enen ende Helye enen. Hi en wiste niet, wat hi seyde. Doe hi dit sprac, wart daer een wolke ende umsceense. Ende si waren verveert, doe se in die wolke ghin\ghen.

[fol. 39r]

Ende een stemme was uten wolken ghehoert, segghende: Dit is mijn uutvercoren sone, hoert hem. Ende doe die stemme ghesciede, was Ihesus alleen ghevonden. Ende si sweghen ende en seydens nyement in dien daghe wat si ghesien hadden.

Het ghesciede des anderen daghes, dat si nederclommen vanden berghe ende een grote scare ghemoeten hem. Ende een man vander scaren riep ende seyde: Meyster, ic bidde di, sich in mijn kijnt, want het is mi enich, ende die gheest grijpt hem ende dan roept hi ende hi stoet hem ende verstroyten mit scumen ende cume gaet hi van hem, hi en verstroyten. Ende ic bat dinen jongheren, dat sien uutworpen ende sien mochtens niet. Ihesus antworde ende seyde: O onghelovich ende verkeert gheslecht, hoe langhe sal ic bi u wesen ende u liden? Brenghet hier dinen sone. Ende doe hi quam, werp hem die viant neder ende verscuddene al stotende. Ende Ihesus bescalt den onreynen gheest ende maecte dat kijnt ghesont ende gaffen sinen vader weder. Si verwonderden alle inder groetheyt Godes.

Doe si alle verwonderden in allen dat hi dede, seyde hi tot sinen jongheren: Settet ghi dese redene in uwen herten: Het is toecomende, dat die sone des menschen sal over ghelevert werden in die hande der menschen. Ende si en kenden dit wort niet ende het was bedect voer hem, dat sijt niet en voelden. Ende si ontsaghen, hem te vraghen van desen worde.

Een ghedachte stont onder hem op, wie onder hem die meeste waer. Doe Ihesus hoerre herten ghedachten sach, nam hi een kijnt ende sette dat bi hem ende seyde: Soe wie dit kijnt ontfanct in minen name, die ontfanct mi, ende soe wie mi ontfanct, die ontfanghet den ghenen die mi gheseynt hevet. Want die die minste is onder u, die is die meeste.

Doe antworde Johannes ende seyde: Ghebieder, wij saghen enen in dinen name die viande uut werpen ende wij verboedent hem, want hi en volghet niet mit ons. Ende Ihesus seyde tot hem: En wils hem niet verbieden: wie niet yeghens u en is, die is mit u.

Het ghesciede, doe die daghe sijnre aenneminghen vervult waren, dat hi sijn aensicht keerde te Iherusalem te gane ende hi seynde boden voer sijn aensicht. Ende si ghinghen ende quamen in een stat der Samaritanen, dat si hem souden teten bereyden, ende si en ontfinghens niet, want sijn aensicht was als eens ganghers in Iherusalem. Doe dat Jacobus ende Johannes, sine jongheren, saghen, seyden si: Heer, wiltu wij segghen, dattet vuer neder come vanden hemel ende dese verderve? Hi keerde hem um ende berispede se ende seyde: Weetti niet, van wat gheeste ghi sijt? Die sone des menschen en is niet ghecomen om die zielen te verliesen, mer te behouden. Ende si ghinghen henen in een ander casteel.

Het ghesciede, doe si wanderden inden weghe, dat een tot hem seyde: Ic sal di volghen, soe waer du gaeste. Ende Ihesus seyde tot hem: Die vossen hebben hole, die voghel des hemels neeste, mer die sone des menschen en hevet niet, daer hi sijn hoeft op ruste.

Doe seyde hi tot enen anderen: Volghe mi. Ende die seyde: Heer, laet mi ierst gaen graven minen vader. Ihesus antworde hem: Laet die doden hoer doden graven, mer ganc du ende boetscappe dat rike Gods.

Doe seyde een ander: Heer, ic sal di volghen, mer laet mi ierst gaen ende segghent den ghenen die te huus sijn. Ihesus seyde tot hem: Niement, die sijn hant aen die ploech [slaet] ende achterwarts um siet, en is bequaeme den rike Gods.