Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

XI

Het was ziec Lazarus van Bethanien, van Marien ende Maerthen sijnre susteren casteel. Maria wast, die den Heer salvede mit salven ende sijn voete droghede mit hoeren hare, wies broeder Lazarus siec was. Doe sanden sijn susteren tot hem ende seyden: Heer, sich, dienstu minste is ziec. Doet Ihesus hoerde, seyde hi hem: Dese ziecte en is niet totter doot, mer um die glorie Godes, op dat die zone Godes overmids hem ghe[g]lorificiert werde. Ihesus minnede Marthen ende Marien, haer zuster, ende Lazarum. Daer um, doe hi hoerde, dat hi ziec was, doe bleef hi twee daghe in die zelve stede. Naedien daer nae seyde hi sinen jongheren: Laet ons weder gaen in Judeen. Doe seyden hem sijn jongheren: Meester, nu wouden di die Joden stenen, ende gaestu nu daer weder? Ihesus antworde: En sijnt niet twaelf uren inden daghe? Soe wie inden daghe wandert, die en sal hem niet stoten, want hi siet dat licht deser werlt, mer eest dat hi inder nacht wandert, hi sal hem stoten, want dat licht en is in hem niet. Dit sprac hi ende daer nae seyde hi hem: Lazarus, onse vrient, slaept, mer ic gae, dat ic hem vanden slape opweecke. Doe seyden sine jongheren: Heer, eest dat hi slaept, hi sal ghenesen. Mer hi seydet van sijnre doot, ende si waenden dat hijt vander sluemeringhen sijns slaeps gheseyt hadde. Doe seyt hem Ihesus apenbaerlic: Lazarus is doot, ende ic verblide um u, op dat ghi ghelovet, want ic daer niet en was. Mer laet ons tot hem gaen. Doe seyde Thomas, die Didimus hiete, totten mede jongheren: Gae wij oec ende laet ons mit hem sterven.

Doe quam Ihesus ende vant hem te hant vier daghe hebbende inden grave. Bethanien was bi Iherusalem als op xv stadien nae. Voel vanden Joden waren ghecomen tot Maerthen ende Marien um hem te troesten. Daer um doe Martha hoerde, dat Ihesus quam, liep si hem te ghemoete, mer Maria bleef te huus sitten. Doe seyde Martha tot Ihesum: Heer, hadstu hier gheweest, mijn broeder en had niet ghestorven. Mer nu weet ic oec, dats soe wat du van Gode bidste, dat sal di God gheven. Ihesus seyde haer: Dijn brueder sal opstaen. Martha seyde hem: Ic weet dat hi opstaen sal inder verrisenis inden jonxsten daghe. Ihesus seyde haer: Ic bin die verrisenisse ende dat leven; die in mi ghelovet, al waer hi oec doot, hi sal leven, ende soe wie dat levet ende in mi ghelovet, die en sal niet inder ewicheyt sterven. Gheloves du dat? Si seyde: Ja ic, Heer, ummer ic gheloeve, dattu bist Cristus, des levenden Godes sone, die in dese werlt ghecomen biste. Ende doe si dit gheseyt hadde, ghinc si heen ende riep haer zuster Maria al heymelic ende seyde: Die meyster is hier ende hi roept di. Doe sijt hoerde, stont

[fol. 59r]

si haestelic op ende quam tot hem. Noch en was Ihesus in dat casteel niet ghecomen, mer hi was noch in die stede, daer hem Martha te ghemoete quam. Die Joden, die mit hoer waren inden huse um hoer te troesten, doe si saghen, dat Maria haestelic opstont ende heen ghinc, volgheden si hoer ende seyden: Si gaet totten grave um daer te wenen. Doe Maria quam daer Ihesus was ende sien sach, viel si tot sinen voeten neder ende seyde hem: Heer, hadstu hier gheweest, mijn brueder en waer niet doot. Doe sie Ihesus wenende sach ende die Joden wenen, die mit hoer quamen, verbevede hi inden gheest ende verscuddede hem zelven ende seyde: Waer heb dien gheleghet? Si seyden hem: Heer, com ende sich. Ende Ihesus screyde. Daer um seyden die Joden: Siet, hoe minde hien! Ende sommich van hem seyden: En mochte hi, die des blijnt gheboren menschen oghen op dede, niet doen, dat dese mensche oec niet en had ghestorven? Doe verbevede Ihesus anderwerf in hem zelven ende quam totten grave. Het was een speluncke ende een stene daer op gheleghet. Ihesus seyde: Buert af den stene. Doe seyde Martha, sijn zuster des gheens die daer doot was: Heer, hi en ruket al nu niet wael, want hi is van vier daghen. Ihesus seyde hoer: Heb ict di niet gheseghet, ist dattu gheloveste, du salt die glorie Godes sien? Doe buerden si den stene op. Ende Ihesus hief sijn oghen opwarts ende seyde: Vader, ic dancke di, want du mi ghehoert hebste. Ic wiste dattu mi altoes hoerste, mer om dat volc, dat hier umme staet, seyde ict, op dat si gheloven dattu mi gheseynt hebste. Doe hi dit gheseghet hadde, riep hi mit groter stemmen: Lazare, coem uut! Ende rechtevoert quam hi voert, die daer doot was, hande ende voete ghebonden mit banden ende sijn aensicht ghebonden mit enen zwete doec. Ihesus seyde den luden: Ontbinten ende laten heen gaen.

Voel vanden Joden, die tot Marien ghecomen waren ende saghen dat hi ghedaen hadde, gheloveden in hem, summich van hem ghinghen totten Pharizeen ende seyden hem dat Ihesus ghedaen hadde. Doe vergaderden die bisscoppen ende die Pharizeen enen raet ende seyden: Wat doen wij, want dese mensche doet vole teykene? Eest dat wij hem aldus laten, si sullen alle in hem gheloven ende die Romeyne sullen comen ende afdoen onse stede ende dat volc. Een van hem, die Cayphas hiete, want hi een bisscop was van dien jaer, seyde hi hem: Ghi en weet niet noch en denct dattet beter is, dat een mensche sterve voer die lude, op dat allet volc niet en bederve. Dat en seyde hi van hem zelven niet, mer want hi een bisscop was van dien jare, propheteerde hi dat Ihesus voer dat volc soude sterven, ende niet alleen voer dat volc, mer dat hi die kijnder Godes, die verstroyet waren, in een vergaderen soude. Van dien daghe voert dachten si, dat sien verslaen souden.

Ihesus en wanderde nu daer um niet int apenbaer biden Joden, mer hi ghinc in een lant nevens der woestinen in een stat die Effrem hiete, ende daer bleef hi mit sinen jongheren.

Het was vaste bider Joden Paeschen ende voel uut dien lande clammer op te Iherusalem voer den Paeschen, op dat si hem zelven souden reynighen of suveren. Doe sochten si Ihesum ende spraken onderlinghe te gader inden tempel staende: Wat waendi, dat hi niet ghecomen en is totten feest daghe? Die bisscoppen ende

[fol. 59v]

die Pharizeen hadden een ghebot ghegheven, soe wie dat wiste, waer hi waer, dat hijt apenbaerde, op dat si hem mochten vanghen.