Gedichten (2 delen)

[p. 225]

[121] Begin met God (p. 210)

toelichting	De regels 7-34 van dit gedicht zijn een vrije navolging van Horatius' Ode 1,1. Het gedicht staat op p. 148-150 van Six' Poësy.
annotatie
1	aan te raaken: te ondernemen
4	op desen voet: op deze grondslag
5	Beleit: Uitvoert (wnt ii, 1, 1705, deze plaats)
	stukken: zaken, ondernemingen
7	't Zy hy dan soek: Of hij nu zou zoeken
8	braaven: edele
9	Prins Willem: Willem van Oranje
10	met tabbaards: met dragers van een toga, dwz. als geleerde onder de geleerden
	hoop: zou hopen op
	dien seegen: nl. de verwerving van Den braaven eernaam van een Held
11	Jakob: Jacobus 1 van Engeland
12	Wiens Soons: dwz. van Karel 1, in 1649 onthoofd
13	Gerukt: Geslingerd (in slyk nl.)
	laaci: helaas
14	toegeheilight: door God gewijd
16-17	tot de keel toe vol, Van: er geheel van vervuld
17	staaven: machthebbers
	om te sweijen: omver te werpen
18	Jongst: Uiteindelijk (wnt vii, 1, 393, deze plaats, ‘In deze opvatting alleen bij six v. chand. aangetroffen’)
	een klooster leeven: de laatste jaren van zijn leven bracht Karel v door in het klooster San Yuste bij Placencia.
19	Kato: Cato maior, die een handleiding heeft geschreven voor het besturen van een landgoed (De re rustica)
23	kies: zou kiezen
	Kolumbus staat: de rol van Columbus
24	de goude plaat: dwz. het ongemunte goud (wnt xii, 1, 2068)
25	Jason: de leider van de Argonauten, die naar Kolchis voeren om daar het Gulden Vlies te halen
	opjaagde: opspoorde en bemachtigde (wnt xi, 885, deze plaats)
27	's koopmans: nl. 's koopmans staat (vgl. r. 23)
29	om: tot aan
	hoeken: uithoeken van de wereld
30	Zoo als: Op die (in r. 27-29 geschetste) wijze, waarop
	kruisslings: in elke windrichting
	't Rond: de wereld
	soeken: opzoeken, bereizen
31	min: zou houden van
	melody: welluidendheid
33	neeringe in de droogen: kruidenhandel
36	onderhoudt: steun biedt, in stand houdt

[p. 226]

38	Dies: Daartoe
	eenge: eeuwige (in contrast met in 't midden Der menschen), of: zetfout voor eenge (?)
38-39	in 't midden Der menschen: toen Hij temidden van de mensen, op aarde was
39	dat volmaakt gebed: het Onze Vader
40	Waarop [...] let: En daarop ziet ... toe
41	spreeken: het uitspreken (vgl. Mattheüs 6:7-8)
42	't uitwendich teeken: het uiterlijk vertoon (vgl. Mattheüs 6:5)
43	spouwt de laauwen, uit syn mond: vgl. Openbaring 3:16
	laauwen: onverschilligen en onoprechten
45	die: zij, die
	met de tongh: dwz. alleen in woorden
	naaren: benaderen, hier voor: bidden (vgl. Jeremia 12:1-2 en Psalm 37:7)
48	dat: nl. dat Lichaamlik [...] beeter vaaren
50-51	Het zy [...] Of: Of nu ..., Of dat er sprake is van
50	het: nl. het Lichaamlik [...] beeter vaaren
	ontbaalen: afnemen
51	die in erfgoed sit: dwz. die ‘bezocht wordt voor de misdaad der vaderen’
52	Tot in het derde, en vierde lid: vgl. Exodus 20:5, maar de zinsnede is ook op andere plaatsen in de bijbel te vinden
53	flaauw: onverschillig
54	moet God beweegen: vgl. Lukas 11:9-10
55	Moses: nl. bij de strijd tegen de Amalekieten (Exodus 17:8-16)
56	palmen: handen
	sucht: nl. vanwege de inspanning
57	al vast: gedurig en met zekerheid
58	de hoovenlaagen: de bovenhand, de winnende positie (wnt iii, 1, 887 signaleert deze plaats in verband met de ongebruikelijke meervoudsuitgang)
61	betaalen: ondergaan
62	paalen: stutten
64	Gods vervolger: dwz. Amelek
	leit geschent: verslagen neerligt
66	heene schieten: neerstorten en verdwijnen