Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Gedichten (2 delen) (1991)

Informatie terzijde

Titelpagina van Gedichten (2 delen)
Afbeelding van Gedichten (2 delen)Toon afbeelding van titelpagina van Gedichten (2 delen)

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (9.26 MB)

Scans (63.55 MB)

XML (4.98 MB)

tekstbestand






Editeur

A.E. Jacobs



Genre

poëzie

Subgenre

studie
verzameld werk
gedichten / dichtbundel


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Gedichten (2 delen)

(1991)–Joannes Six van Chandelier–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

[243] Eigenwysheit, dwaasheit (p. 413)

toelichting In dit gedicht behandelt Six het thema van de literaire ontlening. Enkele passages gaan terug op Horatius en ook de versvorm en het metrum zijn Horatiaans (vgl. bijvoorbeeld Horatius' vermaarde Integer vitae, Ode i, xxii). Het gedicht staat op p. 312-313 van de bundel Poësy.
 
annotatie  
 
titel eigenwysheit: Eigengereidheid, Overmatige zelfstandigheid
1-2 Of schoon [...] Wilde: Al zou ... willen
1 scherpende syn sinnen: dwz. met inzet van al zijn kunstzin
2 een geschildert bedtapyt: een bedgordijn in gobelin-techniek
3 baat: zal ... baten
  veelverwigh linnen: veelkleurige stof (nl. een techniek om stof meerdere kleuren te geven)
5 Of schoon [...] wilde: vgl. de annotatie bij r. 1-2
  soeken: trachten te maken
7 hoonighloose koeken: honingkoeken zonder honing. Het beeld is terug te voeren op Horatius' beeld van de dichter als honingbij: vliegend op de tijm en steeds honing purend, dwz. ontlenend aan literaire voorgangers (Horatius, Ode iv, ii, 27-32, vgl. ook r. 21 hieronder).

[pagina 437]
[p. 437]

8 Voor lekkre monden: Aan literaire fijnproevers
9 Eeven zoo: In overeenstemming hiermee
  vaaren: ‘gaan’, ontstaan
10 Rymende onttrokken, van: Omdat ik ze bij het rijmen ontleen aan
11 maar: slechts
  een graskrans: metaforisch voor: een nederige vorm van poëzie
  rooselaaren: roostwijgen. De implicatie is: uit mijn werk is geen honing te puren; de bloemen ontbreken eraan.
12 speeten: spelden (wnt xiv, 2741, deze plaats)
13 Flakkus: Horatius
  myn reisbroer: mijn dierbare reisgenoot (vgl. hiervoor de toelichting bij gedicht no. [53] en de annotatie bij gedicht no. [236])
  slaagen: nl. akkoorden op zijn lier
14 een klein boekje: nl. een complete Horatius
  't [...] draagen: bevatten, in zich sluiten
15 steelen: in de zin van: ontlenen. Deze passage gaat terug op Vondels Aenleidinge ter Nederduitsche dichtkunste van 1650 (Schenkeveld-van der Dussen, 1979, p. 397).
17 Dit: dwz. De pen, waarmee ik dit dicht
  een bekje: een snaveltje. Een klein vogeltje, trochilos geheten, houdt het gebit van de krokodil schoon door voedselresten tussen zijn tanden vandaan te pikken (Plinius, Naturalis historia viii, xxxvii, 90). Evenals bij de bijen (vgl. de annotatie bij r. 7) is er dus sprake van een ‘prijzenswaardige’ diefstal.
  kokodrille: de woordvorm is niet ongebruikelijk (vgl. wnt viii, i, 312 en 313, deze plaats)
18 kootren: stoken, peuteren (wnt vii, ii, 5823)
19 diefte: diefstal
  in andere verstanden: in het werk van andere ‘geesten’ (dichters)
21 't Bleek, wie: Horatius geeft in zijn Ode iv, ii namelijk zelf aan dat hij Pindarus navolgt. Arens, 1961, p. 116 wees reeds op die plaats bij Horatius in verband met deze passage in Six' gedicht.
  loflik: lofwaardig, op eervolle wijze
22 'k Houde wie huiden stal by my verhoolen: Wie er nu aan het stelen is geweest, houd ik maar voor me. Six bedoelt: ik zit hier ook te stelen, al wil ik dat verzwijgen, want het is maar de vraag of ook ik mijn diefstal kan verontschuldigen door te wijzen op de loflik-heid ervan ...
23 toeliet: zou toelaten (nl. aan mij)
24 oude tyen: de Oudheid
25 't Slimste, dit smert my, is, om dat: Het allerergste is, dat ..., hetgeen mij leed is, omdat .... In deze samentrekking laat Six het zinsgedeelte dat ... rechtgereesen (r. 25-28) enerzijds optreden als onderwerpszin ('t Slimste [...] is, [...] dat ...), anderzijds als deel van een bijwoordelijke bijzin (dit smert my [...], om dat ...). In de samentrekking is dit smert my ondergeschikt aan 't Slimste [...] is.
  teelde: voortgebracht heb
26 kindren: metaforisch voor: gedichten
  swaarlik heelde: (alleen) heel moeizaam zou kunnen genezen
27 En noch: En dat ik toch (En omdat ik toch ..., vgl. de annotatie bij r. 25)
  die: die kindren

[pagina 438]
[p. 438]

27-28 zoo minlik streelde Als rechtgereesen: even liefdevol koesterde als kinderen die recht van lijf en leden zijn uitgegroeid. Bedoelt Six ook, dat hem dus eigenlijk niets te verwijten valt? Iedereen zou zijn kreupele kinderen immers evenveel vertroetelen als zijn gezonde.
29 Singhnimf: Muze (nl. Euterpe, muze van de lyrische poëzie?)
  teedre: zwakke, delicate
30 Gunstige: Goedgunstige, Hartelijke
  Apolloos nichtjes: de (andere) muzen. wnt ix, 1931 verklaart dit nicht als ‘volgelinge’; Apollo was leermeester en aanvoerder van de muzen. Misschien kan men nichtjes ook opvatten als ‘halfzusjes’; Apollo èn de muzen zijn kinderen van Zeus.
31 Bid: Smeek
  dien heiler: die heelmeester, nl. Apollo. Apollo geldt ook als goddelijke genezer. Hij is de vader van Asklepius.
32 t' Huis: nl. Bij hun vader thuis


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken