[249] Spanjes heerschappye, afgebeeldt aan een der triumfboogen (p. 425)
| toelichting |
In dit gedicht stelt Six een schildering centraal, die was aangebracht op een van de vijf erepoorten die in Madrid waren opgericht ter gelegenheid van koningin Maria Anna's Blijde Inkomste. Van die vijf maakte er één onderdeel uit van de Parnassusfontein die Six in zijn opdracht van den tempel (no. [247]) beschrijft, de overige vier, ontworpen door Sebastian de Herrera Barnuevo, ‘stellten [...] die Idee der spanischen Weltherrschaft dar, ethnographischen Statuen und Gemälde vergegenwärtigten die Besitzungen in den vier Welttheilen’ (Justi, 1888, ii, p. 287). De Spaanse toneeldichter Pedro Calderon (±1600-1681) heeft een beschrijving van deze vier poorten later verwerkt in zijn komedie Guárdate del agua mansa (derde bedrijf, veertiende scène) en daaruit blijkt dat de vier bogen achtereenvolgens Europa, Azië, Afrika en Amerika uitbeeldden en dat die werelddelen in de voorstellingen in verband werden gebracht met respectievelijk lucht, aarde, vuur en water (Calderon ii, 1862, p. 397). Ik heb echter niet kunnen vaststellen aan welke boog de door Six bedoelde schildering was aangebracht. Het gedicht staat op p. 323 van Six' Poësy. |
| |
| annotatie |
|
| |
| 1 |
geestigh: vindingrijk (vgl. wnt iv, 757) |
| 1-2 |
vermaaghschapt ... wennen: dat nauw verwant is aan de pennen, die zich op poëzie toeleggen (vgl. het Horatiaanse ‘ut pictura poesis’) |
| 3 |
te werk geleght: in het werk gesteld |
| 4 |
Met Atlas torssen te vertoogen: Door het torsen van Atlas uit te beelden (vgl. wnt xviii, i, 1118) |
| 5 |
De Kooningh: nl. Filips iv, afgebeeld ter rechterzijde, als een helper van Atlas (vgl. r. 9) |
| |
syne: nl. die van Atlas |
| 6 |
Gelyk of: Alsof |
| 7 |
daar naa te breiden: ernaar uit te strekken (zonder echt te helpen dragen) |
| 9 |
ter slinker zy: naar de linkerzijde (waar dus niemand, of misschien alleen de koningin, was afgebeeld) |
| |
te buigen: over te hellen |
| 10 |
Verviel: Viel dan |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd